1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
1 Հա ոց Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Դիցաբանութ ան Ու ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
առաջընթաց դիտվող շարժմ<strong>ան</strong> խորհուրդը, իսկ երեք մատների գ<strong>ոց</strong>ումը ներկայացնում է Սուրբ<br />
երրորդությունը:<br />
Ընդհ<strong>ան</strong>րապես, մատների գ<strong>ոց</strong>ումը ընդունված է մտախոյ<strong>ան</strong>քների ու աղոթքների ժամ<strong>ան</strong>ակ: Այն<br />
ներկայացնելով որոշակի ընտրված դիցերի միաբ<strong>ան</strong>ությունը՝ օգնում է նր<strong>ան</strong>ցից զորություն ստ<strong>ան</strong>ալու<br />
ու ոգեշնչվելու (թաքնատեսություններում մատները կոչվում են դիցայրերի <strong>ան</strong>ուններով):<br />
Խաչակնքմ<strong>ան</strong> մեր պարագայում մատների գ<strong>ոց</strong>ումը ցույց է տալիս Վահագն-Արամազդ-Հրոնոս<br />
եռամիասնությունը (հայ<strong>ոց</strong> դիցաբ<strong>ան</strong>ությ<strong>ան</strong> ս<strong>ան</strong>իկ-ս<strong>ան</strong>ահայր-կնքահայր երրորդությունը), որը<br />
համահունչ է քրիստոնեությ<strong>ան</strong> Որդի-<strong>Հա</strong>յր-Սուրբ հոգի երրորդությ<strong>ան</strong>ը (այս մասին՝ այլ տեղում):<br />
* * *<br />
Խաչերն են ընկած մի շարք խորհրդ<strong>ան</strong>իշների կազմավորմ<strong>ան</strong> հիմքում: Շրջ<strong>ան</strong>ի մեջ առնված խաչը<br />
ներկայացնում է Երկրի ժ խորհրդ<strong>ան</strong>իշը: Վարի թեւին կցված շրջ<strong>ան</strong>ով խաչ է ներկայացնում Երկրի մեկ<br />
այլ խորհրդ<strong>ան</strong>իշը: Վերին թեւին կցված շրջ<strong>ան</strong>ով խաչ է ներկայացնում Լուսաբերի (Վեներայի)<br />
խորհրդ<strong>ան</strong>իշը: Վերին թեւին կցված շրջ<strong>ան</strong>ով ու նրա վերեւում լուսնամահիկով խաչ է ներկայացնում<br />
Փայլածուի (Մերկուրիի) խորհրդ<strong>ան</strong>իշը:<br />
Երկրի վերը հիշատակված առաջին խորհրդ<strong>ան</strong>իշը ցույց է տալիս երկրագունդը՝ իր ընդերքի խաչ-հրով:<br />
Մյուս խորհրդ<strong>ան</strong>իշը ցույց է տալիս երկրագնդի խաչ-արեգակի ներքեւում գտնվելը: Լուսաբերի<br />
խորհրդ<strong>ան</strong>իշը ցույց է տալիս նրա առավոտյ<strong>ան</strong> ծեգի այն պահը, երբ նա խաչ-արեգակի վերեւում է:<br />
Փայլածուի խորհրդ<strong>ան</strong>իշը ցույց է տալիս նրա առավոտյ<strong>ան</strong> ծեգի այն պահը, երբ նա խաչ-արեգակի<br />
վերեւում ու մահիկ-լուսնակի ներքեւում է4:<br />
Կեռխաչ է հիշեցնում Լուսնթագի խորհրդ<strong>ան</strong>իշը (նմ<strong>ան</strong> է Z տառին): Տեսակետներ կ<strong>ան</strong>, որ կեռխաչն<br />
կամ քառակուսու մեջ առնված խաչն է ընկած հայ<strong>ոց</strong> մաշտ<strong>ոց</strong>յ<strong>ան</strong> այբուբենի տառերի կազմավորմ<strong>ան</strong><br />
հիմքում5 (մեր կարծիքով, հայ<strong>ոց</strong> մաշտ<strong>ոց</strong>յ<strong>ան</strong> տառերը տիեզերակ<strong>ան</strong> ծպտված նշ<strong>ան</strong>ագրեր են):<br />
<strong>Հա</strong>յ<strong>ոց</strong> տառերից խաչված Քրիստոսին է նմ<strong>ան</strong>եցվել Ք տառը, որը համահունչ է Ք-Քրիստոս կարծեցյալ<br />
համապատասխ<strong>ան</strong>ությ<strong>ան</strong>ը: Հետաքրքիր է, որ խաչ<strong>ան</strong>մ<strong>ան</strong> X, Y, Z տառերով են նշ<strong>ան</strong>ակվում<br />
մաթեմատիկակ<strong>ան</strong> <strong>ան</strong>հայտները՝ փոփոխակ<strong>ան</strong> մեծությունները (միգուցե, որոշիչ հ<strong>ան</strong>գամ<strong>ան</strong>ք է եղել<br />
խաչերի խորհրդավորությունը), եռաչափ տարածությ<strong>ան</strong> կոորդինատների առ<strong>ան</strong>ցքները՝ X-ը<br />
աբսիցների (երկարությ<strong>ան</strong>) առ<strong>ան</strong>ցքը, Y-ը (լայնությ<strong>ան</strong>) օրդինատների առ<strong>ան</strong>ցքը, Z-ը ապլիկատների<br />
(բարձրությ<strong>ան</strong>) առ<strong>ան</strong>ցքը:<br />
Բ<br />
Ազգային էպոսում խաչը, որ կրում էին Սասնա դյուցազունները իրենց աջ բազկին, հիշատակվում է<br />
տարբեր <strong>ան</strong>ուններով՝ Խաչ Պատրազի, Պատերազմի, Պատարագի, Պատրաստի: Սովորաբար ասվում<br />
է, որ դր<strong>ան</strong>ք վաղնջակ<strong>ան</strong> նույն խաչի (Խաչ Պատրազու) տարբեր իմաստափոխված <strong>ան</strong>վ<strong>ան</strong>ումներն են:<br />
Սակայն, մեր կարծիքով, դր<strong>ան</strong>ք տարբեր խաչերի <strong>ան</strong>վ<strong>ան</strong>ումներ են: Այսպես, «Պատրազի» խաչ<strong>ան</strong>ունը<br />
թեեւ հայերենով չի ստուգաբ<strong>ան</strong>վում, սակայն հնդեվրոպակ<strong>ան</strong> նախալեզվում «պատր» բառը «հայր» է<br />
նշ<strong>ան</strong>ակում: Ընդ որում, հայերենում առկա են «պատր» արմատով բառեր՝ պատրվակ (պատճառ),<br />
պատրոն (բրբռ. սկեսրայր), պատրույգ (ճրագի դյուրավառ երիզը), պատրուս (բրբռ. ծառի պատվաստ),<br />
որոնք ցուց<strong>ան</strong>ում են «հայրակ<strong>ան</strong>» սկիզբը, իրավունքն ու հրային, սերող բնույթը: Քրիստոնեակ<strong>ան</strong><br />
«պատրիարք»-ը, որը կաթողիկոսից բարձր կոչում է, «հայրապետ» կամ «նահապետ» է նշ<strong>ան</strong>ակում:<br />
<strong>Ու</strong>ստի «Պատրազի»-ն կարող է ստուգաբ<strong>ան</strong>վել որպես «<strong>Հա</strong>յրածին» («ազն» նշ<strong>ան</strong>ակում է ծին,<br />
սերունդ)՝ ներկայացնելով շարժմ<strong>ան</strong> գոյավորողի՝ <strong>Հա</strong>յր Աստծո (Դիցահոր) գաղափարը: Իսկ<br />
«Պատրաստի» խաչ<strong>ան</strong>ունը կարող է ստուգաբ<strong>ան</strong>վել որպես «<strong>Հա</strong>յր Աստծո» («աստ» արմատն է ընկած<br />
Աստված բառի հիմքում)՝ ներկայացնելով տիեզերքի արդեն արարված, պատրաստի վիճակը: Այսինքն,<br />
գտնում ենք, որ Խաչ Պատրազին (<strong>Հա</strong>յրածին խաչն) ու Խաչ Պատրաստին (<strong>Հա</strong>յր Աստծո խաչը)<br />
Դիցահոր նշ<strong>ան</strong>ախաչերն են: Առաջինը կարող էր լինել աջ ու ձախ շարժումների միասնությունը<br />
նշ<strong>ան</strong>ավորող X խաչը, իսկ երկրորդը՝ հայ<strong>ոց</strong> բուն տարեմուտն ու տարեկեսը նշ<strong>ան</strong>ավորող<br />
հավասարաթեւ լ խաչը (ի տարբերություն կեռխաչի՝ ուղղաթեւ խաչը ցույց է տալիս շարժումից<br />
11
![1 ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ [էջ III] ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ ԷՊՈՍԸ ...](https://img.yumpu.com/53543694/1/190x245/1-iii-.jpg?quality=85)
Change language