Wersja PDF kwartalnika (7MB) - Hurtownia elektryczna Fega Poland ...

NR 4 (28), PAŹDZIERNIK–GRUDZIEŃ 2013 ISSN 1898-6978 

Większy wybór i niższe ceny 

lamp LED 

firmy OSRAM 

V 17 

Program 

do szynoprzewodów 

firmy Eaton Electric 

V 18 

ATyS S – nowe spojrzenie 

na rynek przełączników 

z napędem 

firmy Socomec 

V 22 

TEMAT NUMERU 

Inteligentny dom 

komfort, bezpieczeństwo, ekologia i oszczędność

SIEDZIBA 

ul. Wagonowa 5-7 

53-609 Wrocław 

tel. 71 37 60 900 

fax 71 37 60 931 

fega@fega.com.pl 

ODDZIAŁY 

ODDZIAŁ BYDGOSZCZ 

ul. Fordońska 135 

85-739 Bydgoszcz 

tel. 52 32 06 450, fax 52 32 06 451 

bydgoszcz@fega.com.pl 

ODDZIAŁ GDAŃSK 

ul. Załogowa 17 

80-557 Gdańsk 

tel. 58 782 79 10, fax 58 782 79 13 

gdansk@fega.com.pl 

ODDZIAŁ KATOWICE 

al. Roździeńskiego 190B 

40-203 Katowice 

tel. 32 35 83 740, fax 32 35 83 741 

katowice@fega.com.pl 

ODDZIAŁ KRAKÓW 

ul. Centralna 51 

31-586 Kraków 

tel. 12 41 09 440, fax 12 41 09 441 

krakow@fega.com.pl 

ODDZIAŁ ŁÓDŹ 

ul. Niciarniana 33/39 

92-320 Łódź 

tel. 42 64 80 543, fax 42 64 80 541 

lodz@fega.com.pl 

ODDZIAŁ POZNAŃ 

ul. Dąbrowskiego 399 

60-425 Poznań 

tel. 61 84 98 800, fax 61 84 98 801 

poznan@fega.com.pl 

ODDZIAŁ STALOWA WOLA 

ul. Handlowa 6 

37-450 Stalowa Wola 

tel. 15 84 34 820, fax 15 84 34 824 

stalowawola@fega.com.pl 

ODDZIAŁ WAŁBRZYCH 

ul. Wrocławska 130 

Wałbrzych 58-306 

tel. 74 66 49 505, fax 74 66 54 054 

walbrzych@fega.com.pl 

ODDZIAŁ WARSZAWA 

ul. Instalatorów 9 

02-237 Warszawa 

tel. 22 73 92 400, fax 22 73 92 410 

warszawa@fega.com.pl 

REDAKCJA 

REDAKTOR NACZELNA 

Magdalena Tomaś, tel. 71 37 60 914 

REDAKTOR 

Anna Chrzanowska-Łysak 

DTP 

Lorem Ipsum Studio 

studio@li.com.pl 

Nr 4 (28), październik–grudzień 2013 r. 

Nakład 1000 egz. 

Uwagi i sugestie proszę kierować 

na adres redakcja@fega.com.pl 

Szanowni Państwo 

Magdalena Tomaś, redaktor naczelna 

Jubileusz to czas, w którym spotyka się przeszłość, teraźniejszość 

i przyszłość. W poprzednim numerze naszego magazynu zabraliśmy 

Państwa w podróż do przeszłości i opowiedzieliśmy o korzeniach FEGA 

Poland. Ten numer to „tu i teraz”, dlatego w artykule „FEGA Poland na rynku 

polskim” przybliżymy Państwu początki działalności firmy w kraju (s. 4). 

Tym razem w dziale TEMAT NUMERU znajdą Państwo artykuł Waldemara 

Filara „Inteligentny dom – komfort, bezpieczeństwo, ekologia i oszczędność” 

(s. 6), a Marek Paś, w dziale PORADY EKSPERTÓW, prezentuje rzeczowy 

artykuł „Kable w pigułce” (s. 8). 

Od IV kwartału współpracę rozpoczęliśmy z nowym dostawcą – firmą ORNO 

Polska, dystrybutorem aparatury elektrycznej nn. W dziale NOWOŚCI chcemy 

zwrócić Państwa uwagę szczególnie na dwa produkty: licznik energii z MID 

firmy ORNO Polska oraz naświetlacz LED LD-FLC10W-64 10 W 6000 K IP 65 

firmy GTV (s.11). 

W 2014 roku minie 10 lat, od kiedy nasza marka własna PROTEC.class ® 

pojawiła się w Polsce, i z tej okazji już dziś przygotowaliśmy kilka zmian 

– więcej na ten temat można przeczytać w dziale WYDARZENIA (s. 3). 

Zachęcam Państwa, byście nie kupowali kota w worku i sami sprawdzili 

nasze produkty zamawiając bezpłatne wzorniki tulejkowych końcówek 

kablowych izolowanych oraz opasek kablowych. 

Zima zbliża się nieubłaganie, więc w trosce o Państwa samopoczucie 

i zdrowie, przygotowaliśmy III edycję Krzyżówki z VIKO, tym razem 

z nagrodami adekwatnymi do zbliżającej się pory roku. Serdecznie 

zapraszam do wspólnej zabawy (s. 27). 

Z poważaniem 

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń 

oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji 

tekstów, zmiany tytułów, a także formy graficznej 

nadsyłanych materiałów. 

Wydawca ma prawo odmówić publikacji materiałów, 

których treść lub forma jest sprzecza z charakterem 

pisma. 

Reprodukcja, przedruk magazynu może odbywać 

się wyłącznie po uzyskaniu zgody wydawcy.

SPIS TREŚCI 

NOWOŚCI 

WYDARZENIA 

TEMAT NUMERU 

PORADY EKSPERTÓW 

NOWOŚCI 

3 PROTEC.class ® 

4 FEGA Poland na rynku polskim 

6 Inteligentny dom 

8 Kable w pigułce 

11 GTV 

AKTUALNOŚCI RYNKOWE 

PRODUKTY 

11 ORNO Polska 

12 Aktualności rynkowe 

14 Rodzina OT 

firmy ABB 

16 Systemy prowadzenia kabli 

firmy KOPOS 

17 Większy wybór i niższe ceny lamp LED 

firmy OSRAM 

18 Program do szynoprzewodów 

firmy Eaton Electric 

20 Szyny wyrównawcze 

firmy OBO Bettermann 

22 ATyS S 

firmy SOCOMEC 

24 LED GO! 

firmy LENA Lighting 

WYDARZENIA 

ROZMAITOŚCI 

26 JOUX FIX 2013 

27 Krzyzówka z VICO 

28 Czy wiesz, że... 

28 Przygody Fegusia

WYDARZENIA 

PROTEC.class ® 

Nasza marka własna 

Marka PROTEC.class ® jest własnością niemieckiej 

firmy FEGA&Schmitt Elektrogroßhandel GmbH. 

Produkty sygnowane marką PROTEC.class ® dostępne 

są obecnie na kilku rynkach Unii Europejskiej, 

m.in. w Niemczech, Austrii, Czechach, we Włoszech 

i na Litwie. W Polsce do sprzedaży trafiły w 2004 roku, 

a ich wyłącznym dystrybutorem jest FEGA Poland. 

Asortyment jest skrojony na miarę potrzeb nawet najbardziej 

wymagającego klienta. W obecnej chwili w ofercie znajduje się 

ponad 3 000 produktów, m.in. narzędzia ręczne, mierniki, opaski 

kablowe, kanały instalacyjne, puszki instalacyjne itd. 

Tym co wyróżnia produkty marki PROTEC.class ® jest dążenie 

do zachowania optimum pomiędzy jakością i ceną oraz wysoka 

jakość produktów. Ponad 90% produktów powstaje na terenie 

Unii Europejskiej, z czego ponad 83% w Niemczech. Artykuły 

produkowane są zgodnie z rozporządzeniem REACH oraz dyrektywą 

2002/95/WE. Spełniają normy VDE, DIN, TÜV, CE oraz inne 

znane standardy jakości. Mając to wszystko na uwadze bez obaw 

możemy mówić o bezkompromisowej jakości produktów marki 

PROTEC.class ® . 

W ostatnim miesiącu zaszło kilka istotnych zmian wizerunkowych. 

Kolory czerwony i szary, czyli kolory firmowe FEGA Poland, ustąpiły 

miejsca kolorystyce PROTEC.class ® , a więc na sali sprzedaży 

króluje niebieski. Aby uatrakcyjnić Państwu czas kącik kawowy 

wyposażyliśmy w go broszury oraz aktualne promocje. Projekt 

najpierw został wdrożony we wrocławskiej siedzibie, ale w przyszłości 

obejmie również oddziały firmy. 

SPRAWDŹ NAS – NIE KUPUJ KOTA W WORKU 

Aby móc przekonać Państwa o wysokiej 

jakości naszych produktów przygotowaliśmy 

BEZPŁATNE WZORNIKI: 

TULEJKOWYCH 

KOŃCÓWEK KABLOWYCH 

IZOLOWANYCH 

W zestawie znajdą Państwo: 

44 

tulejkowe końcówki izolowane od 

0,5 mm 2 /8 mm 2 do 6 mm 2 /12 mm 2 

44 

tulejkową końcówkę podwójna izolowaną 

2× 6,0 mm 2 /14 mm 2 

Parametry techniczne: 

44 

materiał: miedź 

44 

DIN 46228, część 4* 

44 

powierzchnia: ocynkowana 

galwanicznie 

44 

tworzywo sztuczne: bezhalogenowe 

44 

odporne na temperaturę do 1100C 

OPASEK 

KABLOWYCH 

Opaski kablowe to wygodne rozwiązanie 

do, m.in. szybkiego łączenia w wiązki kabli 

i przewodów, rurek kablowych, w szafach 

rozdzielczych, instalacjach elektrycznych, 

warsztatach samochodowych, przy budowach 

wind itd. 

Aby zamówić bezpłatne wzorniki należy wypełnić 

formularz zamieszczony na stronie www.protecclass.pl, 

gdzie również znajdą Państwo pełną ofertę opasek 

kablowych. 

W zestawie znajdą Państwo: 

44 

opaskę kablową z tabliczką identyfikacyjną 

– PKB-BF 4,8×290 (1 szt.) – opaska 

pozwala na spinanie kabli w wiązkę 

oraz ich oznaczenie, co istotnie wpływa 

na wydajność pracy. 

44 

opaskę kablową do zwiększonych 

obciążeń PKB-S 4,5×360 (3 szt.) oraz 

PKB-S 2,5×200 (3 szt.) – opaski zostały 

wyposażone w zapadkę ze stali 

nierdzewnej, co zapewnia mocniejszy 

zacisk. 

3 

Nr 4 (28), październik–grudzień 2013

WYDARZENIA 

FEGA Poland na 

Rok 2013 jest szczególnym 

rokiem w historii firmy 

– FEGA Poland obchodzi 

swoje XX-lecie. 

20 lat temu… dokładnie 

17.03.1993 r., 

Janusz Jaworski – 

założyciel i pierwszy 

dyrektor FEGA Poland 

– zarejestrował 

firmę i tym samym 

oddział hurtowni 

F E G A & S c h m i t t 

Elektrogroßhandel 

GmbH rozpoczęła swoją działalność w Polsce. 

Początkowo była to kilkuosobowa 

firma z siedzibą we Wrocławiu przy ulicy 

Strzegomskiej. Największym marzeniem 

Janusza Jaworskiego było stworzenie 

silnej, stabilnej firmy, której fundamentem 

było zaufanie i partnerskie relacje 

zarówno z pracownikami, jak i parterami 

biznesowymi. „Firma to ludzie – mawiał – 

bez wartościowych, zaangażowanych osób 

nic nie uda się stworzyć. Najważniejsza 

jest kooperacja”, dlatego od samego początku 

inwestowaliśmy w rozwój swoich 

pracowników, aby móc w jak najlepszy 

sposób sprostać oczekiwaniom i zaspokoić 

potrzeby naszych klientów. 

„Pamiętam, jakie poruszenie towarzyszyło, 

gdy odwiedzali nas pierwsi klienci.” 

– Marek Lewiński, kierownik hurtowni 

we Wrocławiu – „Byliśmy tak podekscytowani 

i zaciekawieni, że jednym klientem 

zajmowała się cała załoga. Od samego 

początku stawialiśmy na wysoki poziom 

obsługi klienta. Wielu z naszych pierwszych 

klientów współpracuje z nami do 

dziś, a niektórzy z nich przestali być tylko 

partnerami biznesowymi”. Z dumą utrzymujemy 

nasz pierwotny slogan Sukces 

wymaga partnera, który po 20 latach nadal 

jest aktualny. 

W obecnej chwili FEGA Poland to hurtownia 

materiałów elektrotechnicznych 

obejmująca już zasięgiem cały kraj. Nasze 

oddziały znajdują się w największych 

miastach Polski, a tam gdzie nie mamy 

biur do Państwa dyspozycji pozostają 

przedstawiciele terenowi. FEGA Poland 

to zespół doświadczonych fachowców, 

którzy dążą do zaprezentowania Państwu 

najbardziej optymalnych rozwiązań, 

uwzględniających funkcjonalność oraz 

jakość produktów w stosunku do ceny. 

Naszym celem jest oferowanie szerokiego 

wachlarza produktów najwyższej jakości. 

A profesjonalizm świadczonych przez nas 

usług został potwierdzony certyfikatem 

ISO 9001:2008. 

4

ynku polskim 

FEGA Poland od wielu lat należy do SHE 

Związku Pracodawców Dystrybucji Elektrotechniki, 

który zrzesza blisko 300 hurtowni 

w 120 miastach Polski. Celem SHE jest 

kontrolowanie jakości, poprawa obsługi 

i ciągła dostępność pełnej oferty. Od 

2013 roku w radzie SHE zasiada Grzegorz 

Szmidt, dyrektor ds. sprzedaż. 

FEGA Poland jest częścią FEGA&Schmitt 

Elektrogroßhandel GmbH. Przynależność 

do firmy posiadającej swoje oddziały 

w Niemczech, Czechach, Estonii, Austrii, 

na Litwie i Łotwie daje nam niezastąpioną 

możliwość czerpania z wiedzy i doświadczenia 

naszych międzynarodowych 

oddziałów. A wsparcie Grupy Würth daje 

stabilność i wzbogaca nasze know how. 

Z uwagi na duże natężenie pracy oraz 

ogólną sytuację gospodarczą w kraju postanowiliśmy 

zrezygnować z oficjalnych 

obchodów Jubileuszu XX-lecia i skoncentrować 

swoje działania na podniesieniu 

jakości obsługi klienta – zdecydowaliśmy 

się na zmianę systemu informatycznego. 

W II kwartale br. nastąpił najbardziej 

intensywny okres szkoleń wszystkich 

pracowników, a z początkiem maja firma 

zaczęła pracować na nowym programie 

SHCware. Wprowadzone zmiany pozwalają 

usprawnić proces sprzedażowy, wpływają 

na sprawniejszy przepływ dokumentów, 

a także wzbogacą naszą wiedzę na temat 

klientów, dzięki czemu będziemy mogli 

przygotowywać oferty pod indywidualne 

potrzeby. Wierzymy, że efekty wdrożonych 

zmian bardzo szybko zrekompensują Państwu 

ewentualne niedogodności, które 

pojawiają się przy zmianie systemu informatycznego. 

Dziękujemy za wyrozumiałość 

i cierpliwość zarówno w maju, w dniu 

uruchomienia SHCware, jak również 

w pierwszych tygodniach funkcjonowania 

nowego systemu. 

Dziękujemy wszystkim Klientom za okazanie 

zaufania i owocną współpracę w ciągu 

ostatnich 20 lat! 

Zarząd i pracownicy FEGA Poland 

5 Nr 4 (28), październik–grudzień 2013

TEMAT NUMERU 

INTELIGENTNY DOM 

Komfort, bezpieczeństwo, ekologia i oszczędność 

Dom, który samodzielnie 

steruje światłem, 

reguluje temperaturę 

w pomieszczeniach, 

steruje naszym sprzętem 

audiowizualnym, symuluje 

nasza obecność podczas 

naszego wyjazdu, 

jeszcze kilka lat temu 

nie był osiągalny dla 

przeciętnego człowieka. 

Oferta systemów automatyki budynków 

jest bardzo duża, od prostych bezprzewodowych 

systemów do dużych przewodowych 

aplikacji. Są to najczęściej produkty 

firm zajmujących się produkcją lub dystrybucją 

osprzętu elektroinstalacyjnego 

i aparatury elektrotechnicznej. Bazując na 

doświadczeniu w dystrybucji dotychczasowego 

asortymentu rozszerzyły swoją ofertę 

o inteligentne systemy. Decydując się na 

ofertę konkretnej firmy jesteśmy zdani 

tylko na jednego producenta, związane 

to jest nie tylko z aparaturą, ale również 

z oprogramowaniem. Produkty i programy 

różnych firm nie są ze sobą kompatybilne. 

Jedynie system KNX jest uważany jako 

otwarty standard do sterowania instalacjami 

w wszelakiego rodzaju budynkach. 

Najbardziej rozpowszechnionym i niezawodnym 

systemem automatyki jest system 

KNX. Jest to międzynarodowy standard, 

który zrzesza około 300 producentów automatyki 

budynków. Wszystkie produkty, 

posiadające logo KNX są certyfikowane 

– gwarantują współpracę z innymi urządzeniami 

KNX niezależnie od producenta. 

Standard KNX został zatwierdzony jako: 

44 

Standard europejski (CENELEC 

EN 50090 i CEN EN 13321-1), 

44 

Standard Międzynarodowy 

(ISO/IEC 14543-3), 

44 

Standard Chiński (GB/T 20965), 

44 

Standard Amerykański 

(ANSI/ASHRAE 135). 

Montując ten system mamy gwarancję 

najwyższej jakości i niezawodności. 

Działanie systemu opiera się na komunikacji 

między sobą elementów bez jednostki 

centralnej, tzw. inteligencja rozproszona, 

poprzez przewód magistralny 2×2×0,8 mm. 

Do przewodu podłączone są szeregowo 

aparaty (elementy magistralne) wyposażone 

w mikroprocesory wraz z odpowiednimi 

rodzajami pamięci. Magistrala w ich 

przypadku pełni podwójne zadanie jest 

źródłem energii (24 V DC), jak i informacji. 

Elementy magistralne możemy podzielić na 

sensory (czujniki) i aktory (wyrobniki). Aktor 

po odebraniu rozkazu z sensora wykonuje 

zaprogramowane wcześniej zadanie, np. 

załącza oświetlenie sterując nap. 230 V. 

Sensor zamiast rozkazu może także przesyłać 

do aktora wielkość mierzoną, tzn. 

temperaturę, siłę wiatru itp. W zależności 

o zaprogramowania urządzeń możliwe są 

rozkazy grupowe oraz centralne. Pozwala to 

na włączenie lub wyłączenie większej ilości 

odbiorników, a przy pomocy komputera te 

konfiguracje można zmieniać. 

Komunikacja w tym systemie odbywa się 

nie tylko po przewodzie 2×2×0,8 mm (KNX 

TP), ale może także odbywać się po przewodzie 

zasilającym (KNX PL), gdzie informacje 

są przenoszone za pośrednictwem 

istniejącej sieci zasilającej. Częstotliwość 

radiowa ( KNX RF) to następne medium 

komunikacyjne, gdzie informację KNX są 

przenoszone za pomocą fal radiowych, 

komunikacja może być jedno lub dwu 

kierunkowa. Do komunikacji może także 

posłużyć Sieć IP/Ethernet (KNX IP) – jest 

to szeroko rozprzestrzeniona platforma, 

gdzie komunikacja między urządzeniami 

występuje dzięki sieci Ethernet. 

Firmy będące członkami KNX mają w swoich 

katalogach prawie 7 tysięcy produktów, 

dzięki czemu różnorodność aplikacji jest 

niezliczona. Najpopularniejsze z nich to: 

44 

Sterownia oświetleniem – zaczynając 

od zewnątrz domu, czyli wejścia, 

podjazdy, gdy pojawi się ruch przed 

domem, do wewnętrznych pomieszczeń, 

które są oświetlane wszędzie tam, 

gdzie czujniki zarejestrują obecność 

6

człowieka, oświetlenie w połączeniu 

z roletami wykorzystuje się także do 

symulacji obecności człowieka w domu 

podczas, np. wyjazdu na wakacje. Aby 

stworzyć odpowiedni nastrój w domu, 

można ustawić specjalne sceny oświetleniowe, 

np. podczas oglądania telewizji, 

czytania książki czy wizyty gości. 

Płynna regulacja natężenia oświetlenia. 

44 

Sterowanie zasilaniem w zależności 

od potrzeb w domu oraz na zewnątrz 

można wyłączyć odpowiednie 

gniazda. Wychodząc z domu program 

wyłącza zasilanie z prawie wszystkich 

gniazd zostawia tylko, np. lodówkę, zamrażarkę 

itp. Takie zarządzanie energią 

gwarantuje nam oszczędność energii 

oraz bezpieczeństwo. 

44 

Sprawdzenie stanu zamknięcia 

okien i drzwi będąc w domu lub poza 

domem, mając dostęp do Internetu lub 

telefonu komórkowego. 

44 

Dzięki współpracy ze źródłami ciepła, 

wentylacji, klimatyzacji jest możliwość 

stworzenia odpowiedniego klimatu 

w zależności od potrzeb. W każdym pomieszczeniu 

możemy utrzymywać inną 

temperaturę i wilgotność. W każdym 

pomieszczeniu możemy regulować 

parametry temperatury w zależności od 

pory dnia i obecności człowieka, a przy 

otwarciu okna system sam całkowicie 

odcina dopływ ciepła. 

44 

System multiroom umożliwia przeglądanie 

i odsłuchiwanie w różnych 

pomieszczeniach plików zapisanych 

na jednym serwerze. 

44 

Automatyczne podgrzewanie podjazdu 

i rynien w zimie. 

44 

Automatyczne podlewanie ogrodu 

latem w częstotliwościach i ilościach 

wody uzależnionej od programu lub pogody. 

44 

Zdalne otwieranie bramy ogrodzeniowej 

i garażowej z pilota. 

44 

Automatyczne składanie markizy 

przy zbyt dużym wietrze. 

44 

Możliwość zostawienia wiadomości 

głosowej lub ręcznej notatki 

na panelu. 

44 

Zarządzanie domem z panelu dotykowego, 

który jednocześnie może być 

notatnikiem, urządzeniem multimedialnym, 

wideomofonem, podglądem do 

kamer i alarmu. 

44 

Sterowanie funkcjami z smartfona, 

tabletu, pilota, panelu. 

Rozwiązań jest mnóstwo, można także 

powiązać ze sobą odpowiednie aplikacje, 

np. otwarcie okien z automatycznym odcięciem 

ogrzewania, otwarcie bramy i wjazd 

samochodem do garażu z centralnym 

otwarciem rolet, 

Aby powyższe aplikacje mogły działać nie 

wystarczy poprawny montaż urządzeń 

w domu trzeba wszystkie elementy magistralne 

zaprogramować. W systemie 

KNX można to zrobić w dwojaki sposób: 

w trybie uproszczonym (E-mode) gdzie 

urządzenia są konfigurowane bez pomocy 

komputera, a przy użyciu centralnego sterownika, 

pokręteł i przycisków lub w trybie 

systemowym (S-mode), gdzie uruchamienie 

odbywa się za pomocą komputera 

z zainstalowanym programem ETS oraz 

przez certyfikowanych elektroinstalatorów 

KNX (duże instalacje uruchamia się 

tylko w tym trybie). Program ETS pozwala 

uruchamiać, programować i projektować 

wszystkie urządzenia, które należą do 

grupy KNX. Program ten jest niezależny 

od producentów i ma duże możliwosci. 

Nie ma znaczenia, u którego producenta 

kupujemy urządzenia, ważne jest aby miały 

certyfikacje KNX, a ponadto w jednym systemie 

mogą współpracować urządzenia 

pochodzące od różnych producentów. 

Na chwile obecną instalując w naszym 

domu system automatyki budynkowej, musimy 

się liczyć ze zwiększonymi kosztami 

budowy domu, w zamian otrzymujemy 

tańszy w eksploatacji dom. Źródła podają, 

że oszczędności w zależności od przyjętego 

rozwiązania mogą sięgać przy ogrzewaniu 

budynków do 25%, a przy oświetleniu nawet 

do 50%. Oprócz korzyści finansowych 

oszczędzamy czas, np. na otwieraniu 

i zamykaniu wszystkich rolet lub regulacji 

zaworów grzejnikowych, czynności te 

możemy wykonać jednym przyciskiem. 

Zyskujemy także spokój, ponieważ przy 

wyjściu z domu, system sam sprawdzi czy 

pozamykaliśmy wszystkie okna, a dzięki 

temu, że system może monitorować poziom 

zużycia energii w budynku, będziemy 

wiedzieli, że nie zostawiliśmy dodatkowo 

włączonego urządzenia elektrycznego, 

np. żelazka. Ponadto w każdej chwili 

możemy zdalnie sprawdzić co się dzieje 

w naszym domu. 

Ciągły wzrost cen energii elektrycznej, 

gazu oraz innych nośników energii doprowadził 

do tego, że termoizolacja w budownictwie 

w ciągu ostatnich kilkunastu 

lat stała się standardem, każdy nowo 

budowany budynek ma termoizolację, 

a w starszych budynkach to priorytetowe 

zadanie w modernizacji budynku w celu 

utrzymania dobrej efektywności energetycznej. 

Podobna sytuacja będzie z systemami 

automatyki budynkowej już za kilka 

lat będzie to standard w budownictwie, 

a budynki bez systemów inteligentnych 

będą postrzegane jako przestarzałe, drogie 

w utrzymaniu a klasyfikacja energetyczna 

takich budynków będzie na niskim 

poziomie. Będzie to bardzo wpływało na 

atrakcyjność i wartość budynków na rynku 

nieruchomości. 

t Autor tekstu: 

Waldemar Filar 

7 



LgY H05(7)V-K 

DY H05(7)V-U 

OMY H03VV-F 

N2XH 

Słowniczek pojęć: 

DIN – Deutsches Institut für Normung, normy 

niemieckie. 

UL – Underwriters’ Laboratories, Inc, niezależna 

organizacja w USA badająca i oceniająca 

materiały i urządzenia stosowane w przemyśle 

elektrotechnicznym i elektronicznym. 

VDE – Verband Deutsche Elektrotechniker, 

Związek Elektryków Niemieckich, niemiecka 

organizacja certyfikująca i normalizacyjna. 

Przewód – w języku potocznym giętki kabel 

o niewielkich wymiarach. 

Kabel – w języku potocznym zazwyczaj określany 

przewód o konstrukcji żyły z drutu. 

Impedancja – całkowity opór (pozorny)stawiany 

przez element, obwód, kabel przepływowi 

prądu przemiennego określonej częstotliwości. 

W jej skład wchodzi rezystancja i reaktancja 

[Ω]. 

Rezystancja – cecha materiału utrudniająca 

przepływ prądu pod wpływem przyłożonego 

napięcia [Ω]. 

Dopasowanie impedancji falowe – spełnienie 

warunku równości impedancji kabla i obwodów 

urządzeń, do których jest przyłączony. 

Dopuszczalny promień gięcia – najmniejszy 

promień krzywizny, wzdłuż której można wygiąć 

przewód lub kabel nie powodując pogorszenia 

jego właściwości. 

Żyła – nie izolowany (goły)drut lub linka przeznaczona 

do przewodzenia prądu. 

Izolacja – materiał o bardzo dużym oporze dla 

przepływu prądu elektrycznego i stosowany 

do oddzielenia żył przewodzących. Jest ona 

bezpośrednio na żyle. 

KABLE 

W PIGUŁCE 

Przewody i kable możemy podzielić na 

wiele sposobów. Postaram się przedstawić 

podział, który może posłużyć nam jako 

schemat pytań i odpowiedzi wskazujących 

konkretny typ. 

PRZEWODY I KABLE 

DZIELIMY ZE WZGLĘDU NA: 

1. Rodzaj żyły, 

2. Klasa giętkości żyły, 

3. Przekrój żyły, 

4. Liczba żył roboczych i ochronnej, 

5. Rodzaj izolacji i powłoki, 

6. Napięcie fazowe i międzyfazowe izolacji, 

7. Cechy dodatkowe. 

Ad.1. Rodzaj żyły 

a) aluminiowa [Al], 

b) miedziana [Cu], 

c) aluminiowa z rdzeniem stalowym [AFL], 

d) stalowa miedziowana na powierzchni 

[Fe/Cu], 

e) miedziana cynowana [CuSn], 

f) miedziana posrebrzana [CuAg], 

g) miedziana niklowana [Cu/Ni]. 

Ad.2. Klasa giętkości żyły 

a) kl. 1 – żyła jednodrutowa, 

b) kl. 2 – żyła wielodrutowa zazwyczaj 

7- lub 19-drutowa, 

c) kl. 5 – żyła wielodrutowa giętka z drucików 

o średnicy około 0,15÷0,5 mm, 

d) kl. 6 – żyła wielodrutowa bardzo giętka, 

druciki o średnicy około 0,1 mm, 

stosowana do ruchu ciągłego do prowadnic 

łańcuchowych, 

e) kl. 7 – żyła wielodrutowa super giętka 

z drucików o średnicy około 0,07 mm, 

stosowana do przewodów laboratoryjnych. 

Ad.3. Przekrój żył 

Najczęściej stosowane przekroje od 

0,07 mm 2 do 630 mm 2 : 

a) 0,07 mm 2 – 1,5 (2,5) mm 2 – stosowane 

do sterowania i przesyłania sygnałów, 

b) 1,5 (1,0) mm 2 – 630 mm 2 – stosowane 

do zasilania. 

8

AsXSn 

NYY 

YDY 

YKY 

Zdjęcia użyte w artykule pochodzą ze zbiorów firmy NKT cables. 

Ad.4. Liczba żył roboczych i ochronnej 

a) 1× przekój żyły – do zasilania 1- lub 

3-fazowgo przy równoległym ułożeniu 

kilku żył zasilających, 

b) 2× przekrój – do zasilania jednofazowego, 

c) 2× przekrój, N×2× przekrój – gdzie 

N ilość par żył do cyfrowych układów 

sterowania (CUS) lub analogowych, 

d) 3×, 4×, 5× przekrój – do zasilania 

3-fazowego. 

e) 7× przekrój – do zasilania 3-fazowego 

w układzie ∆ / Y, 

f) 2..N× przekrój – gdzie N nieskończona 

ilość (zazwyczaj 100) żył zasilających 

lub sterujących w automatyce przemysłowej. 

Ad.5. Rodzaj izolacji i powłoki 

a) powietrze – przy przewodach gołych 

bez izolacji na ich powierzchni, 

b) ceramiczna – wadą jest jej kruchość, 

c) PVC/PCW – polwinit, plastyfikowany 

polichlorek winylu, rodzina tworzyw izolacyjnych 

na bazie polichlorku winylu 

lub jego kopolimerów z octanem winylu, 

do których stosuje się niewielkie 

dodatki plastyfikatorów, stabilizatorów, 

pigmentów i wypełniaczy celem poprawiania 

i uzyskania zamierzonych własności 

mechanicznych i elektrycznych. 

W czystej postaci jest kruche, łamliwe 

i nieodporne na UV tworzywo tanie, 

d) PE – polietylen, rodzina tworzyw 

sztucznych otrzymywanych przez 

polimeryzację gazowego etylenu, 

charakteryzujące się doskonałymi 

właściwościami elektrycznymi oraz odpornością 

mechaniczną i chemiczną. 

Ma bardzo dużą rezystancję właściwą 

przez co żyły o izolacji PE mają mniejszą 

pojemność ważną przy CUS. Wadą 

jest mocno palny i sztywny, 

e) PE spieniony (piankowy) – polietylen, 

w którego masie rozproszone są pojedyncze, 

zamknięte pęcherzyki obojętnego 

gazu, zmniejszającego jego 

przenikalność elektryczną, 

f) XLPE – polietylen usieciowany powstały 

w wyniku wywoływania (wulkanizacji) 

poprzecznych wiązań między długimi 

łańcuchami pilimerów. Posiada dobre 

właściwości izolacyjne oraz podwyższoną 

temperaturę pracy, 

g) PP – polipropylen, tworzywo termoplastyczne 

o doskonałych właściwościach 

elektrycznych i odporności mechanicznej 

oraz chemicznej, 

h) PUR – poliuretan, rodzina tworzy 

o dużej elastyczności i odporności 

na ścieranie stosowanych na powłoki 

kabli do pracy przy narażeniach mechanicznych, 

jako izolacja mogą być 

spieniana. Odporny na UV, elastyczny 

w niskich temperaturach i odporny na 

związki chemiczne, 

i) TPE – elastomer termoplastyczne, duży 

zakres temperatury, odporny na środki 

chemiczne głównie mydła odtłuszczone 

w przemyśle spożywczym, odporny 

na UV i ścieranie, 

j) FEP, PTFE – teflon, bardzo droga i twarda 

izolacja plastyczna, ale nie do ruchu 

ciągłego, doskonała odporność chemiczna 

na kwasy oraz odporność termiczna, 

k) Si – silikon ma wysoką odporność 

termiczną, podatny na zadrapania 

i rozdarcia izolacja, odporna na UV, 

l) H – izolacja bezhalogenowa cechująca 

kabel brakiem w swym składzie 

szkodliwych halogenków wydzielanych 

w trakcie pożaru. Nie wydziela 

trujących substancji i czarnego dymu. 

Stosowana w obiektach użyteczności 

publicznej oraz czułych urządzeniach 

elektronicznych. Wydzielane halogenki 

w czasie pożaru łącza się z parą wodną 

tworząc kwasy agresywne dla elektroniki, 

m) CR, R, CN – guma z naturalnych lub 

syntetycznych elastomerów. Elastyczna 

w każdych warunkach pogodowych 

i odporna na nie, wadą jest mała rezystancja 

właściwa przez co posiada 

grubą izolację, droga nienadająca się 

do wtórnego przetworzenia. 

9 



Powłoka – szczelne, zwykle nie metaliczne, 

zewnętrzne pokrycie zabezpieczające ośrodek 

(izolację) przed wpływem otoczenia, może 

stanowić dodatkową izolację. 

Indeks tlenowy izolacji lub powłoki – najmniejsza 

procentowa zawartość tlenu w atmosferze, 

przy której możliwy jest zapłon materiału. 

Miedź beztlenowa – miedź o małej zawartości 

tlenu i dużej przewodności. 

Miedź ocynowana – drut miedziany pokryty 

galwanicznie lub ogniowo cienką, szczelną 

warstwą cyny, aby ułatwić lutowanie i chronić 

miedź przed korozją. 

Ekran – warstwa metalowa wokół żyły lub 

wiązki żył, której zadaniem jest ochrona przesyłanych 

sygnałów przed emisją do otoczenia 

i przed indukcją elektrostatyczną oraz elektromagnetyczną 

miedzy polami zewnętrznymi, 

a żyłami. 

Krycie ekranu – wyrażony w procentach 

stopień rzeczywistego pokrycia kabla lub jego 

elementów przez materiał ekranu. 

Dielektryk – materiał izolacyjny ulegający 

polaryzacji dielektrycznej. 

Półprzewodzący materiał – w kablownictwie 

substancja, zwykłe tworzywo sztuczne 

wypełnione sadzą o rezystancji zawartej miedzy 

przewodnikami a izolatorami, stosowany najczęściej 

do wyrównywania pola elektrycznego 

w kablu. 

Prąd upływu – niepożądany przepływ prądu 

przez izolację lub po jej powierzchni [mA]. 

Straty przesyłu – część energii dostarczona 

do systemu, która uległa rozproszeniu przy 

przesyłaniu energii z jednego punktu do drugiego, 

wyrażane zwykle w decybelach [dB]. 

Zakres temperatur pracy – najwyższa 

i najniższa temperatura, w której przewód lub 

kabel może być stosowany długotrwale bez 

utraty swych podstawowych właściwości elektrycznych. 

Napięcie pracy – faktyczne napięcie przyłożone 

do żył kabla, pochodzące od urządzenia, 

które przewód lub kabel łączy [V]. 

Napięcie znamionowe – maksymalne napięcie, 

które może być długotrwale przyłożone do 

żył przewodu lub kabla, wykonanego zgodnie 

z określonymi wymaganiami [V]. 

Napięcie fazowe – różnica potencjału 

pomiędzy fazą (żyłą roboczą), a przewodem 

neutralnym niebieskim[V]. 

Napięcie międzyfazowe – różnica potencjału 

pomiędzy dwoma fazami (żyłami roboczymi) 

[V]. 

Obciążenie prądowe – wielkość przepływającego 

żyłami prądu elektrycznego [A]. 

Żyła ochronna (uziemiająca żółto/zielona) 

– żyła przeznaczona do łączenia urządzeń 

z obwodami chroniącymi przed porażeniem. 

Jest to żyła podłączona do uziemienia i obudowy/elementu 

przewodzącego urządzenia. 

W momencie niepożądanego pojawienia się 

napięcia na obudowie (np. przetarcie izolacji 

żyły roboczej) następuje zwarcie doziemne i zadziałanie 

zabezpieczenia. W żadnym wypadku 

nie należy używać żyły ochronnej do zasilania 

i podłączać do niej napięcie. 

AD.6. Napięcie fazowe i międzyfazowe 

izolacji 

a) 24 V, 48 V 

b) 100 / 100 V 

c) 300 / 300 V 

d) 230 / 400 V 

e) 300 / 500 V 

f) 450 / 750 V 

g) 0,6 / 1 kV 

h) >1000 V 

Parametry 

Giętkość 

ODPORNOŚĆ MECHANICZNA 

Odporność na nacięcia 

Odporność na ścieranie 

ODPORNOŚĆ TERMICZNA 

Praca w niskich temperaturach 

Praca w wysokich temperaturach 

ODPORNOŚĆ CHEMICZNA 

Odporność na oleje mineralne 

Odporność na emulsje 

Odporność na oleje biologicznie rozkładalne 

Odporność na warunki podogowe 

Odporność na paliwa 

Odporność na ogień (wg IEC 332.1 i 2) 

OCHRONA ŚRODOWISKA 

Zawartość hologenków (brak) 

Możliwość recyklingu 

Ad.7. Cechy dodatkowe 

a ) e k r a n 

b) przewody płaskie np. do wind i suwnic 

c) do zwijania na bębny 

d) samonośny 

e) przewód spiralny 

f) o dużym skręcie żył do robotów 


Marek Paś, 

doradca techniczno-handlowy 

Tworzywo opony 

PVC H PUR PE CR SI PTFE 

Cena (ilość jednostek w stosunku do PVC) 1 4 3 1 2 3 11 

Materiał opony: 

PVC – polichlorek winylu 

H – elastomer bez halogenów 

PUR – poliuretan 

PE – polietylen 

CR – guma chloroprenowa 

SI – guma silikonowa 

PTFE – politetrafluoroetylen (teflon) 

LEGENDA: BARDZO DOBRE WŁAŚCIWOŚCI; DOBRE WŁAŚCIWOŚCI; ZACHĘCA SIĘ DO STOSOWANIA INNEGO MATERIAŁU; ODRADZA SIĘ ICH STOSOWANIE 

10

NOWOŚCI 

ORNO Polska 

Firma ORNO Polska jest dystrybutorem aparatury elektrycznej nn, w tym: 

44 

dzwonków przewodowych i bezprzewodowych 

44 

systemów domofonowych i wideodomofonowych 

44 

systemó alarmowych 

44 

watomierzy, wskaźników i liczników energii 

44 

automatyki domowej 

44 

detektorów dymu, czadu, gazu i zalania 

44 

artykułów oświetleniowych 

Do najważniejszych atutów produktów ORNO należą: wysoka 

jakość produktów oraz korzystne ceny. 

Obecnie ORNO Polska posiada w ofercie ponad 300 pozycji 

asortymentowych. Godne polecenia są liczniki energii z MID 

w bardzo atrakcyjnej cenie – cena katalogowa 258,00 netto, 

a dla naszych klientów atrakcyjne rabaty. 

Wszystkie produkty wytwarzane są według najwyższych standardów 

światowych oraz posiadają certyfikaty CE. Zakłady 

produkcyjne posiadają certyfikaty jakości ISO 9001 i ISO 9002. 

DTS353 licznik energii z certyfikatem MID do pomiaru bezpośredniego do 100 A. 

t Menedżer produktu: Mirosław Mądry 

GTV 

Do stałego magazynowania wprowadziliśmy 

naświetlacz LED LD-FLC10W-64 10 W 

6000 K IP65 kolor czarny z firmy GTV. 

Obudowa naświetlacza jest to odlew aluminiowy posiadający szybę z hartowanego 

szkła, odbłyśnik wykonany jest z wybłyszczonej blachy aluminiowej. 

Naświetlacz jest bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych naświetlaczy halogenowych 

o mocy 75÷90 W. 

Może on pracować w temperaturach od –40°C do +50°C. Trwałość znamionowa 

naświetlacza wynosi 50 000 godzin. 

t Menedżer produktu: Rafał Walendowski 

11 


AKTUALNOŚCI RYNKOWE 

KOPOS: Elektryczna puszka 

instalacyjna z klasą szczelności IP66 

Elektryczne puszki instalacyjne KSK 80 i KSK 100 przeznaczone są do montażu na 

zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń. Puszki spełniają wymagania stopnia szczelności IP66 

(pyłoszczelna, chroni przed strumieniem wody ze wszystkich kierunków), dzięki temu 

mogą być z powodzeniem montowane w środowisku o wysokiej wilgotności. 

Otwory wlotowe puszek wyposażone są w miękką warstwę, służącą jednocześnie jako 

membrana uszczelniająca dla wprowadzanego kabla lub rurki elektroinstalacyjnej. 

Membranę można również całkowicie usunąć i zastosować przepusty z nakrętką. W tym 

przypadku osłonę zapewnia zintegrowany pierścień typu „oring” wokół wlotu. 

Korpus puszki wyposażony jest w uszczelkę, która we współpracy z pokrywą doskonale 

chroni wewnętrzną przestrzeń puszki przed wpływami środowiska. 

Dzięki zastosowaniu materiału bezhalogenowego, puszki spełniają normy dotyczące 

instalacji elektrycznych w pomieszczeniach o podwyższonych wymaganiach związanych 

z ochroną osób oraz zasobów materialnych. 

KSK 80 KSK 100 

stopień osłony: IP66 IP66 

rozmiary: 81×81×50 mm 101×101×64 mm 

otwory wlotowe: 

8× ø20 mm 

1× ø20 mm 

7× ø25 mm 

kolor: jasnoszary jasnoszary 

materiał: 

PP, PC 

samogasnący, 

bezhalogenowy 

PP, PC 

samogasnący, 

bezhalogenowy 

odporność cieplna: –25 ÷ +60°C –25 ÷ +60°C 

PXF: Modena mini 

LED 

Nowoczesna plafoniera stanowiąca rozszerzenie 

oferty rodziny MODENA. Wysokie 

walory estetyczne i ponadstandardowe 

parametry: odporność na warunki zewnętrzne, 

uszkodzenia mechaniczne 

i działanie promieni UV. Podwyższony 

stopnień szczelności IP54. Wersje z modułem 

awaryjnym AW 3H. Możliwość 

zastosowania czujnika ruchu. 

W oprawie zastosowano 

diody LED 

renomowanych producentów. 

Wysokiej 

jakości zasilacz 

zapewnia wysoką 

wartość współczynnika mocy. 

Wykonanie: 

44 

moc 20 W, 3000 K i 4000 K, 

44 

wersja biała: podstawa i klosz z białego 

poliwęglanu PC ze stabilizacją UV 

chroniąca przed żółknięciem, 

44 

wersja szara: podstawa szara, klosz 

OPAL z poliwęglanu PC ze stabilizacją 

UV chroniąca przed żółknięciem, 

44 

montaż: nastropowy lub naścienny, 

44 

zasilanie: 230 V. 

Zalety: 

44 

podwyższona wytrzymałość mechaniczna 

IK10, 

44 

wysoka skuteczność świetlna, duża żywotność, 

bezobsługowa eksploatacja, 

44 

odporność na warunki zewnętrzne IP54, 

44 

certyfikat PZH, 

44 

łatwy montaż – klosz mocowany na zatrzaski. 

EATON ELECTRIC: Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4/SL7 

Firma Eaton Electric wprowadziła do oferty nowe kolumny sygnalizacyjne SL. Nowa seria 

SL składa się z dwóch typów SL7 ze średnicą modułu ok. 70 mm oraz SL4 ok. 40 mm. 

Wszystkie dostępne w ofercie moduły posiadają wysoki stopień ochrony IP66, zachowując 

przy tym nowoczesny design nawiązujący do serii aparatury kontrolno-sterującej 

RMQ-Titan. 

Standardowo kolumny mają możliwość zamontowania do 5 niezależnie sterowanych 

modułów lub w opcji z podstawą obustronną nawet do 10. Szeroki asortyment modułów 

umożliwia stworzenie dowolnych kombinacji światła ciągłego, pulsującego lub błyskowego 

w 6-ciu kolorach oraz modułów akustycznych z sygnałem pulsującym, ciągłym 

lub wielotonowym. 

Technologia LED zastosowana standardowo w modułach oświetleniowych zapewnia 

długą żywotność, energooszczędność i wysoką efektywność świecenia, a dostępne 

opcjonalnie moduły z LED-ami mocy, dzięki świetnym parametrom mogą być z powodzeniem 

użyte, np. w nasłonecznionych miejscach. 

12

LENA LIGHTING: 

Codar RS LED 

W ofercie Lena Lighting S.A. pojawiły 

się nowe oprawy z rodziny Codar RS. 

Oprawy LED charakteryzują się wysokimi 

parametrami świetlnymi (118lm/W) oraz 

podwyższoną szczelnością IP66. Wyposażone 

są w energooszczędne źródła 

LED-GO! Podstawa wykonana jest jest 

z poliwęglanu a podwyższoną szczelność 

zapewnia uszczelka EPDM. Specjalistyczny, 

wielowarstwowy klosz zawierający 

poliwęglanową, odporną na uderzenia 

oraz promieniowanie UV osłonę jest dodatkowym 

atutem tej oprawy. Temperatura 

barwowa 3000/4000K, CRI>80, trwałość 

źródła LED 50000h (L70@25°C). 

Zastosowanie: wielozadaniowa oprawa 

diodowa przeznaczona do zastosowania 

w obszarach o zwiększonym zapyleniu 

i wilgotności. Szczególnie polecana na 

parkingi (w tym podziemne i wielopoziomowe), 

stadiony sportowe, magazyny, terminale 

transportowe, przejścia podziemne, 

fabryki. Oprawa do zastosowania zarówno 

przy nowych aplikacjach, jak i zamianach 

tradycyjnych opraw T8 i T5 na energooszczędne 

rozwiązania LED. 

Konstrukcja przystosowana do bezinwazyjnego 

montażu natynkowego i zwieszanego 

za pomocą standardowego wyposażenia, 

które załączane jest w komplecie. 

Widmowy rozkład promieniowania diody 

LED GO! ma charakter ciągły i wykazuje 

znaczne podobieństwo do widma tradycyjnych 

żarówek. Diody LED GO! nie emitują 

szkodliwego promieniowania ultrafioletowego 

i podczerwonego. Ich światło jest 

bezpieczne dla oczu, a praca przy nim jest 

komfortowa dla użytkownika. 

Codar RS LED dostępny jest w dwóch 

wersjach montażu: jako oprawa natynkowa 

bądź zwieszana. W drugim przypadku 

zawiesie do oprawy jest sprzedawane 

w komplecie z oprawą. 

ABB: Kompaktowy licznik do pomiarów 

trójfazowych – C13 

Oferta Grupy ABB w zakresie liczników energii elektrycznej do montażu 

na szynie DIN rozszerzy się wkrótce o nowy, kompaktowy licznik do 

pomiarów trójfazowych C13. Podobnie, jak wcześniej opisywany w „90 dni 

z FEGĄ”, należący do tej samej rodziny jednofazowy licznik C11, nowy C13 

również jest przeznaczony do pomiarów bezpośrednich do 40 A / fazę. 

Licznik mierzy energię czynną pobraną, oprócz niej mierzy również 

napięcia, prądy, moce i współczynnik mocy. Wielkości pomiarowe są 

prezentowane na czytelnym wyświetlaczu LCD. Wyjście dwustanowe 

licznika może generować impulsy proporcjonalne do przepływającej 

energii lub realizować funkcję alarmową. W przypadku przekroczenia 

w układzie pomiarowym zaprogramowanego poziomu napięcia, prądu lub mocy (jedna 

wielkość do wyboru) nastąpi zmiana stanu wyjścia. Funkcja ta może być używana do 

sygnalizacji i sterowania zewnętrznych aparatów, jak stycznik lub wskaźnik alarmowy. 

Zmiana wyświetlanej wielkości i parametryzacja licznika odbywa się za pomocą przycisku. 

Dostęp do zacisków licznika jest chroniony za pomocą pokryw, które są przystosowane do 

plombowania. Szerokość licznika to tylko 54 mm, czyli 3 standardowe moduły DIN. Licznik 

posiadają fabryczną aprobatę IEC, jako opcja będzie dostępna wersja z legalizacją MID. 

Dzięki niskiemu poborowi mocy, szerokiemu zakresowi temperaturowemu, licznik może 

być stosowany do pomiarów energii w wielu aplikacjach, jak pomiary rozliczeniowe i kontrolne 

w budynkach komercyjnych oraz w aplikacjach przemysłowych, pomiary obiektowe, 

strażnik mocy/obciążenia, automatyczny odczyt liczników, monitoring energii elektrycznej 

w systemach BMS, współpraca z systemami zarządzania produkcją. 

VIKO: Novella S 

Nowa oferta osprzętowa VIKO. Łączniki jednobiegunowy, jednobiegunowy z funkcją opóźnienia 

wyłączenia światła, świecznikowy oraz ściemniacz dotykowy są podświetlane za pomocą 

wbudowanej diody LED na biały lub niebieski kolor, co pozwala na ich łatwe znalezienie 

w ciemnym pomieszczeniu, a przy przełączaniu światła nie słychać charakterystycznego 

kliknięcia. W celu podłączenia ww. łączników do standardowej instalacji elektrycznej 

wymagane jest doprowadzenie dodatkowego przewodu „N”. Łączniki przystosowane są do 

obciążeń o natężeniu do 10 A przy 250 V AC oraz w standardzie wyposażone w „szybkozłączki”. 

Dostępne w różnych kolorach mogą regulować intensywność świecenia lamp żarowych, 

halogenowych 230 V AC, halogenowych niskonapięciowych z transformatorem toroidalnym, 

konwencjonalnym lub elektronicznym. Novellę S można montować w standardowych 

puszkach Æ 60 mm (nadaje się również do zabudowy w kanałach elektroinstalacyjnych) 

w ramkach jedno i wielokrotnej (w pionie lub poziomie). 

ROMI: Marka własna zasilaczy 

awaryjnych UPS – GT M 1000-3000 RT 

W odpowiedzi na potrzeby rynku stworzyliśmy własną markę zasilaczy 

awaryjnych UPS. 

Pod nazwą GT M 1000-3000 RT przedstawiamy serię line-interactive do 

zastosowania w formie tower lub rack. GT S 1000-10000 RT to zasilacze 

on-line mogące pracować zarówno w pozycji Tower, jak i w szafie rack. 

GT S 1000-10000 Tower oraz GT S 10000-20000 Tower COMBO są 

UPS-ami wolnostojącymi, z których te ostatnie mają funkcjonalność 

fazową 1/1 lub 3/1 co zwiększa ich możliwości zastosowań. 

13 


PRODUKTY 

Rodzina OT 

Rozłączniki izolacyjne ABB do różnych aplikacji 

Rozłączniki izolacyjne typu 

OT są najczęściej stosowane, 

jako rozłączniki główne 

w rozdzielnicach niskiego 

napięcia. Mogą też realizować 

funkcje przełączenia, blokady 

mechanicznej, rozłączników 

obejściowych. Rozłączniki 

OT mogą pracować przy 

prądzie przemiennym 

i stałym. Każdy z biegunów 

aparatu rozłączany jest 

dwuprzerwowo. 

Rozłączniki OT do mocowania na szynie TH35 


menedżer produktu 

e-mail: waldemar.filar@fega.com.pl 

tel.: 71 37 60 947, +48 699 999 967 

Rozłączniki OT na zakres prądowy 

16÷125 A są dostępne w wersjach 3-, 4-, 

6- i 8-biegunowej. Aparaty tej wielkości 

mogą być mocowane na szynie modułowej, 

płycie montażowej lub w specjalnym 

wykonaniu, na drzwiach rozdzielnicy. 

Rozłączniki OT160..2500 A są z jednym 

z najbardziej kompaktowych rozwiązań 

rozłączników izolacyjnych na rynku. Styki 

Rozłącznik OT w obudowie plastikowej 

Rozłącznik OT w obudowie bez pokrywy 

pomocnicze mogą być mocowane pod 

pokrywą napędu i nie powiększają rozmiarów 

aparatu. Rozłączniki OT160..2500 A 

mają konstrukcję modułową pozwalającą 

na optymalną budowę aparatów 1-, 2-,3-, 

4‐biegunowych. Dla niektórych rozmiarów 

oferowane są również rozłączniki 6-biegunowe. 

Przedni mechanizm napędu 

może znajdować się na końcu aparatu lub 

pomiędzy biegunami. Dostępne są również 

rozłączniki OT z napędem bocznym. 

Małe rozmiary rozłączników OT oznaczają 

oszczędność miejsca, ale najważniejsze są 

bardzo dobre parametry elektryczne aparatów. 

Rozłączniki OT mocowane w niestandardowych 

pozycjach: pionowo, poziomo 

lub na suficie nie wymagają stosowania 

żadnych współczynników korekcyjnych 

parametrów elektrycznych. Rozłączniki 

OT160 …OT800_ mogą pracować przy 

napięciu do 1000 V AC. 

ROZŁĄCZNIKI OT 

W OBUDOWACH 

Jednym z najważniejszych elementów 

bezpieczeństwa i najważniejszym celem 

dla użytkowników i konstruktorów maszyn 

jest zagwarantowanie POSTOJU maszyny 

podczas przebywania ludzi w strefie niebezpiecznej. 

Rozłączniki bezpieczeństwa 

to rozłączniki izolacyjne OT w obudowach 

przeznaczone do mocowania obok silnika 

lub innej maszyny. Rozłączniki bezpieczeństwa 

są dobierane do mocy i napięcia 

silnika (w kategorii AC23). Mogą załączać 

prądy rozruchowe o wielkości do 10× I e 

i rozłączać prądy do 8× I e 

(I e 

– prąd znamionowy 

łączeniowy). Rozłączniki izolują 

obwody główne oraz zabezpieczają przed 

niezamierzonym uruchomieniem maszyny 

podczas konserwacji lub naprawy i niespodziewanymi 

załączeniami, które mogłoby 

doprowadzić do jej uszkodzenia. Rozłączniki 

zapewniają bezpieczeństwo personelu 

w sytuacji, gdy na przykład maszyna nie 

jest widoczna z miejsca, w którym następuje 

załączenie lub możliwe jest załączanie 

14

zdalne z innego pomieszczenia. Rozłączniki 

w obudowach stosowane są najczęściej do 

miejscowej izolacji maszyn elektrycznych, 

takich jak klimatyzatory, systemy chłodzenia, 

wentylatory, windy, taśmociągi, pralki, 

zmywarki i kuchnie w restauracjach oraz 

systemy chłodzenia. 

Aparatura i osprzęt używany dzisiaj w instalacjach 

elektrycznych staje się coraz 

bardziej wydajny poprzez technologie 

cyfrowe oparte na elektronice. Aparatura 

elektroniczna jest w mniejszym lub 

większym stopniu czuła na zakłócenia, 

a większość aparatów elektronicznych 

również sama wytwarza zakłócenia elektromagnetyczne, 

które mogą powodować 

błędne działanie układów elektronicznych, 

problemy z komunikacją, uszkodzenia 

aparatów, migotanie światła, wytwarzanie 

pola magnetycznego. Aparaty powinny 

być skonstruowane tak, aby emitowane 

zakłócenia były eliminowane w stopniu 

odpowiadającym wymaganemu poziomowi 

ochrony elektromagnetycznej lub aby 

urządzenia były niewrażliwe na ich oddziaływanie. 

Rozłączniki OT w obudowach 

EMC, spełniające warunki kompatybilności 

elektromagnetycznej nie wywołują zakłóceń 

w pracy urządzeń elektronicznych 

znajdujących się w pobliżu. W rozłącznikach 

bezpieczeństwa EMC w wykonaniu 

z obudową plastikową, rozłączniki OT 

są zamontowane na stalowej płycie 

montażowej. Ekran kabla jest połączony 

z płytą poprzez metalową opaskę oraz 

jest podłączony do uziemienia. Rozłączniki 

bezpieczeństwa EMC są testowane 

w zakresie częstotliwości 30 – 1 000 MHz, 

zgodnie z normą EN61000-6-4. 

PRZEŁĄCZNIKI I-0-II TYPU OT_C 

Pewność zasilania jest jednym z najistotniejszych 

czynników w procesach 

przemysłowych i w aplikacjach IT. Niespodziewana 

przerwa w zasilaniu może 

spowodować uszkodzenie urządzeń i wiąże 

się z kosztami przestojów i ewentualnych 

remontów. W sytuacji awarii system logiczny 

dystrybucji zasilania w połączeniu 

z urządzeniami mechanicznymi zajmuje się 

załączaniem, wyłączaniem, izolowaniem 

zasilania. 

Przełączniki są stosowane w celu wyboru 

jednego z dwóch źródeł zasilania i przełączania 

między tymi źródłami w przypadku 

awarii zasilania podstawowego, przeciążenia 

lub konieczności wykonania prac 

remontowych. Przełączanie może być 

realizowane za pomocą przełączników 

z napędem ręcznym, przełączników z napędem 

silnikowym lub automatycznych 

przełączników zasilania. Przełącznik z napędem 

ręcznym może być przełączany przy 

pomocy rączki mocowanej bezpośrednio 

na urządzeniu lub na drzwiach szafy. 

Przełącznik z napędem silnikowym 

OTM_ 40..125F_C może być instalowany 

na szynie TH35 lub na płycie montażowej. 

Przełączanie pomiędzy źródłami zasilania 

(I-0-II) trwa ok. 1,2÷1,5 sekundy. Czas ten 

jest wystarczająco długi, by zredukować 

zagrożenia powodowane pojawieniem 

się tego samego napięcia na obu liniach. 

Napęd silnikowy zabezpieczony jest przekaźnikiem 

termicznym z czujnikiem PTC, 

który może zadziałać w przypadku awarii 

lub gdy, np. aparat jest przełączany zbyt 

często. Przekaźnik ma możliwość zresetowania 

przyciskiem, więc w przypadku 

przeciążenia nie musimy wymieniać przepalonej 

wkładki bezpiecznikowej. Sterowanie 

elektryczne można zablokować 

w każdym położeniu przełącznika (I, 0, II). 

Standardowo sterowanie ręczne może być 

zablokowane w położeniu „0”. 

Automatyczny przełącznik zasilania składa 

się z przełącznika z napędem silnikowym 

i sterownika OMD_ . Sterownik monitoruje 

Linię 1, analizuje napięcie, częstotliwość 

i symetrię zasilania. Jeżeli mierzone wartości 

przekraczają nastawione zakresy, 

a Linia 2 przygotowana jest do przejęcia obciążenia 

sterownik dokonuje przełączenia 

do pozycji 0, a następnie do pozycji II. Jeżeli 

parametry Linii 1 powracają do nastawionych 

zakresów sterownik przeprowadza 

odwrotną sekwencję przełączenia i Linia 1 

wraca do normalnej pracy. 

Przełącznik I – 0 – II z napędem silnikowym typu 

OTM125F3CMA230V 

Sterowniki monitorują dwie linie zasilające 

3-fazowe lub 1-fazowe i sterują pracą przełącznika. 

Aparaty dostępne są w kilku wersjach. 

Wszystkie sterowniki poza wersją 

podstawową (OMD100) mają możliwość 

wysłania komendy START/STOP do generatora. 

W przypadku zaburzenia napięcia 

zasilania podstawowego, po upływie nastawionego 

opóźnienia linia jest rozłączana. 

Następnie odbywa się rozruch generatora 

awaryjnego i po ustabilizowaniu się napięcia 

w linii rezerwowej załączone zostaje 

zasilanie awaryjne. Po powrocie napięcia 

do wartości znamionowej w linii zasilania 

podstawowego procedura przełączania 

również przeprowadzana jest automatycznie. 

Stan sterownika typu OMD800 może 

być monitorowany za pośrednictwem 

magistrali Modbus RTU. OMD800 jest 

wyposażona w wyświetlacz graficzny. Za 

pomocą tego interfejsu oraz przycisków 

– strzałek i przycisku ENTER użytkownik 

może konfigurować system i urządzenie. 

ROZŁĄCZNIKI OT 

W APLIKACJACH 

FOTOWOLTAICZNYCH 

W instalacji fotowoltaicznej ważną rolę odgrywa 

izolowanie i możliwość rozłączenia 

urządzeń po obu stronach przemiennika 

częstotliwości: w obwodach prądu stałego 

oraz po stronie prądu przemiennego. 

Rozłączniki izolacyjne dedykowane do 

zastosowań fotowoltaicznych są standardowo 

używane do izolacji paneli słonecznych 

i baterii akumulatorów. Mogą 

być również stosowane jako rozłączniki 

główne całego systemu fotowoltaicznego. 

Rozłączniki OTDC 16..32 mają kompaktowe 

wymiary, unikalne funkcje bezpieczeństwa 

i mogą pracować przy wysokich wartościach 

napięcia stałego. Aparaty mają 

budowę modułową. Dostępne są wersje 

2-biegunowe na napięcie 660 V DC oraz 

3-biegunowe i 4-biegunowe na 1000 V DC. 

W ofercie znajdują się również rozłączniki 

OTDC16..32_ w obudowie odpornej na 

promieniowanie UV. 

Rozłączniki OTDC100..250 A DC są jedynymi 

tego typu aparatami na rynku 

z widoczną przerwą zrealizowaną przez 

duże okna w obudowie, które pozwalają 

sprawdzić położenie styków głównych aparatu. 

Działanie rozłącznika nie jest wrażliwe 

na skoki napięcia, a przełączanie odbywa 

się z prędkością niezależną od operatora 

(szybkie załączenie i rozłączenie). 

Rozłączniki izolacyjne produkcji ABB to 

nowoczesne, zaawansowane technicznie, 

bezpieczne aparaty elektryczne. Szeroki 

zakres produktów, doskonałe parametry 

techniczne, łatwa instalacja i wysoka 

jakość sprawiły, że znalazły zastosowane 

w wielu różnych aplikacjach. 


Katarzyna Jarzyńska 

15 


PRODUKTY 

Systemy prowadzenia kabli 

Firma Kopos posiada bogatą ofertę systemów do prowadzenia kabli. Należą do 

nich między innymi rury ziemne KOPODUR i KOPOFLEX, rury naprawcze (dzielone) 

KOPOHALF oraz kanały metalowe JUPITER i kanały parapetowe PK…D. 




tel.: 71 37 60 947, +48 699 999 967 

Nowe systemy JUPITER mają więcej zalet 

od poprzednich korytek Mars. Wytłoczenia 

tzw. embosingu (wytłoczenie wokół otworów 

w dnie), pozwalają na usztywnienie 

korytek. Wszystkie korytka posiadają zintegrowane 

złącze przyśpieszające montaż. 

Przetłoczenie poprzeczne w podstawie koryta 

oraz w osprzęcie zapewnia bezpieczne 

wciąganie kabli bez ryzyka uszkodzenia. 

Przetłoczenia są również stosowane 

w pokrywach dla usztywnienia całości 

konstrukcji. Zależnie od zapotrzebowania 

dostępne są korytka wykonane z blachy 

ocynkowanej metodą Sendzimira oraz cynkowane 

ogniowo, także lakierowane epoksydowo 

lub poliestrem. Kablowy system 

nośny JUPITER przeszedł pomyślnie test 

odporności na działanie pożaru i uzyskał 

certyfikat z klasyfikacją E 90. 

System rur KOPOFLEX i KOPODUR należy 

do oferty spółki Kopos od wielu lat. Produkowane 

są z polietylenu bezhalogenowego 

w wykonaniu dwuściennym. Podwójna 

ścianka tworzona w trakcie jednego 

procesu technologicznego zapewnia jej 

doskonałe właściwości – odporność na 

wysokie obciążenia dynamiczne i statyczne. 

Obydwa produkty są odporne na 

substancje agresywne, mogą więc być 

stosowanie w przemyśle chemicznym. 

Rurki KOPOFLEX charakteryzują się wysoką 

giętkością przy stosunkowo małym 

promieniu zgięcia. Dzięki doskonałej elastyczności 

i wytrzymałości produkt ten 

stosuje się również do ochrony przyłączy 

wodnych. Rurki dostarczane są w kręgach 

ze złączką oraz z drutem lub linką ułatwiającą 

przeciąganie kabli. 

Dla długich tras stosuje się sztywną 

rurkę typu KOPODUR. Dostarczane są 

w paletach o długości sześciu metrów. 

W systemie stosowane są kolanka z kątem 

zgięcia 45 lub 90 stopni. W przypadku konieczności 

stabilizacji kilku rurek w jednym 

wykopie stosuje się rozpornice dystansowe, 

które chronią przed zniekształceniem 

ciągu rur przy zasypywaniu wykopu. 

Rurki ochronne KOPOFLEX i KOPODUR 

produkowane są standardowo w kolorze 

czerwonym i niebieskim dla zastosowania 

pod ziemią. Inne wykonania kolorystyczne 

można uzgodnić przy konkretnym zamówieniu. 

W ofercie są również rurki ochronne 

charakteryzujące się stabilnością na 

promienie UV. 

Bardzo dobrym rozwiązaniem wśród 

systemów prowadzenia kabli są rury dzielone 

KOPOHALF KH 110 i 160. Wykonane 

z bezhalogenowego polietylenu HDPE, 

zaliczanego do klasy palności C 3. Odpowiednio 

do typu rurki wytrzymują nacisk 

450 lub 750 N. 

Dzięki wysokiej wartości użytkowej 

system KOPOHALF posiada szeroki 

zakres stosowania. System nadaje się 

do ochrony okablowania podziemnego, 

w budynkach przemysłowych, komunikacyjnych, 

sieciach kolejowych, lotniskach, 

elektrowniach. System można również 

zastosować w konstrukcjach betonowych 

oraz w sieciach inżynierskich. Eksploatacja 

oraz instalacja jest możliwa również przy 

temperaturach od –45°C do +75°C. System 

KOPOHALF posiada swoje zastosowanie 

nie tylko w budownictwie przemysłowym, 

ale również w przemyśle chemicznym, 

głównie ze względu na wysoką odporność 

na substancje agresywne. 

Bardzo estetycznym rozwiązaniem 

systemowym jest również kanał parapetowy 

PK…D. Posiadamy kilka modeli 

z podwójnymi ścianami w tym jedno i dwu 

komorowe. Kanał dwukomorowy pozwala 

na umieszczenie przewodów zasilających 

oraz instalacji do przesyłania danych. 

Obwody te mogą być zabezpieczone 

kanałem ekranującym SK. Podwójne 

ścianki gwarantują wysoką wytrzymałość 

mechaniczną. Kanały mogą być 

wyposażone w nowoczesne urządzenia 

(moduł 45) różnych producentów montowane 

bezpośrednio w korpus kanału. 

W przypadku 210×70 PK D może być 

montowany również do drugiej komory 

przy użyciu konwencjonalnej puszki. 

Łatwe układanie zapewniają regulowane 

elementy wykończeniowe podobnie jak 

pokrywa zapewniająca swobodny dostęp 

do wnętrza kanału przy montażu lub 

rozszerzeniu instalacji. Produkty te są 

wykonane z twardego PVC o odporności 

termicznej w zakresie od –5°C do +60°C 

i są samogasnące W środowisku z podwyższoną 

ochroną personelu i sprzętu 

zalecane są bezhalogenowe konstrukcje 

PK..D HF. 

Wszystkie elementy łączeniowe i kanały 

parapetowe są łatwe w instalacji, a także 

spełniają wysokie wymagania projektowe. 

Firma Kopos w swojej ofercie posiada 

również wiele innych systemów umożliwiających 

tworzenie instalacji w pomieszczeniach 

lub poza nimi. Do takich systemów 

należy szeroki asortyment rur metalowych 

w konfiguracji PG, metrycznej oraz rury 

aluminiowe, a także system rur PCV. 

W sprzedaży są również rurki bezhalogenowe 

oraz odporne na promieniowanie UV. 


dział marketingu KOPOS 

Elektro PL Sp. z o.o. 

16

Większy wybór 

i niższe ceny 

lamp LED 

Firma OSRAM poszerza 

gamę lamp LED, która 

obejmuje teraz ponad 

60 różnych typów. 

W nowej ofercie są 

zamienniki tradycyjnych 

żarówek o mocy 

od 15 do 60 W oraz 

żarówek halogenowych 

od 20 do 50 W. Ponadto 

producent obniżył ceny 

swoich lamp LED. 

Rafał Walendowski 


e-mail: rafal.walendowski@fega.com.pl 

tel.: 61 84 98 800, +48 667 599 998 

Wśród produktów z rodziny LED STAR 

znajdziemy lampy w klasycznym, świecowym 

i kulkowym kształcie. Standardowy 

trzonek pozwala na bezpośrednią 

wymianę tradycyjnych źródeł światła 

bez konieczności zmiany opraw i ingerencji 

w instalację elektryczną. Niższa 

cena nie oznacza obniżki jakości – nowe 

produkty LED są, jak wszystkie lampy 

firmy OSRAM, objęte 3-letnią gwarancją, 

zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa, 

a wysoki wskaźnik oddawania 

barw oraz ciepłobiała i jednolita barwa 

światła gwarantują komfort użytkowania. 

Szersza gama lamp LED pozwala 

stosować je niemal w każdym pomieszczeniu. 

Warto zwrócić uwagę na najpopularniejsze 

produkty: LED STAR CLASSIC A60 

– lampę, która zużywając zaledwie 10 

W, wytwarza taką samą ilość światła jak 

60-watowa żarówka oraz zamienniki żarówek 

halogenowych – PAR 16 50 i MR 16 35. 

Ta pierwsza ma moc 7 W i zastępuje tradycyjne 

produkty o mocy 50 W z trzonkiem 

GU10, a druga, o takiej samej mocy (7 W) 

z trzonkiem GU5.3, jest zamiennikiem 

żarówek MR 16 o mocy 35 W. Trwałość 

LED STAR sięga 15 000 godzin, co oznacza 

w przybliżeniu do 15 lat użytkowania. Dla 

porównania – zwykła żarówka oferuje trwałość 

na poziomie 1 000 godzin. Wysoka 

skuteczność świetlna i klasa efektywności 

energetycznej „A” lamp LED STAR, pozwalają 

na oszczędności w zużyciu energii na 

poziomie nawet 90%! 

Wybierając lampę LED nie kierujmy się 

wyłącznie ceną. Na rynku dostępnych 

jest wiele produktów, które swoją jakością 

pozostawiają wiele do życzenia, a nawet 

nie spełniają podstawowych norm oświetleniowych. 

Wykonane z tanich komponentów 

zagrażają naszemu bezpieczeństwu 

i narażają na koszty, przepalając się przed 

upływem deklarowanego terminu trwałości. 

Wytwarzają światło o nierównomiernej 

barwie i wysokiej luminancji, przez co powodują 

zmęczenie wzroku, olśnienie i dyskomfort. 

W skrajnych przypadkach stwarzają 

zagrożenie fotobiologiczne – poprzez 

zbyt niebieskie światło mogą powodować 

niebezpieczeństwo uszkodzenia siatkówki. 

Biorąc pod uwagę możliwe zagrożenia 

powinniśmy decydować się na wysokiej 

jakości systemy diodowe. Zapewnienie 

bezpieczeństwa, trwałości i wysokiego 

komfortu użytkowania wymaga nakładów, 

czego niemarkowy i zbyt tani produkt nie 

będzie nam w stanie zagwarantować. 


Robert Słowiński 

17 


PRODUKTY 

Program do szynoprzewodów 

Eaton Electric 

Automatyczne generowanie linii 3D 

Ze względu na coraz większą ilość projektów, jakie powstają w oparciu 

o szynoprzewody oraz brak narzędzi, które w łatwy i szybki sposób 

pozwolą nam na tworzenie rysunków potrzebnych do zamieszczenia ich 

w projektach, firma Eaton Electric przygotowała program umożliwiający 

automatyczne generowanie ich tras w bardzo krótkim czasie. 




tel.: 71 37 60 947, +48 699 999 967 

Wiadomo, iż czas dla biur projektowych 

jest sprawą najcenniejszą, a projekt szynoprzewodów 

wraz z jego zestawieniem 

i pełnym opisem wymaga dużego nakładu 

pracy. W związku z tym pragniemy przedstawić 

Państwu narzędzie, które w całym 

zakresie nas z tego wyręczy. Na chwilę 

obecną projektowanie szynoprzewodów 

ogranicza się do narysowania ich w wersji 

2D oraz zrobienia dokładnego opisu na 

rysunku, tj. określenie zmian wysokości, 

podanie nazw linii. Dodatkowo projekt wymusza 

również wykonanie podstawowych 

obliczeń, tj. spadki napięć oraz podanie 

całkowitej wagi. Narzędzie jakie mamy 

przyjemność zaproponować Państwu 

pozwala na automatyczne generowanie 

gotowych odcinków w wersji 3D wraz 

z podaniem ich nazwy, wysokości i podstawowych 

parametrów technicznych 

obliczeń. 

Aby rozpocząć projektowanie należy zadać 

podstawowe parametry dotyczące prądów 

znamionowych oraz ilości przewodników, 

jakie chcemy użyć w projekcie (Rys.1). 

Rysunek 3. 

Następnie przechodząc do zakładki rysunkowej 

możemy stworzyć kompletny projekt. 

Od najmłodszych lat wiadomo, że każdy 

odcinek ma swój początek i koniec. Nie inaczej 

jest przy projektowaniu szynoprzewodów, 

gdzie punktami skrajnymi są głowice 

do rozdzielnicy, głowice do transformatora, 

a dla linii dystrybucyjnych głowice kablowe 

18

i pokrywy końcowe. Wstawienie każdej 

z nich może być poprzedzone zaimplementowaniem 

bloku transformatora oraz 

pola rozdzielnicy o dowolnym wymiarze. 

Następnie mając wstawione obydwie 

głowice program sam generuje ich połączenie 

w formie 3D (Rys. 2), przygotowując 

jednocześnie ich zestawienie materiałowe 

dostępne do ściągnięcia w formacie XLS. 

Trasę wygenerowanej linii możemy ustalać 

dowolnie dodając punkty pośrednie, przez 

które dana trasa ma przechodzić. 

Każdy punkt ma możliwość zadania 

wysokości, na której chcemy prowadzić 

szynoprzewód. Funkcja ta ma szczególne 

znaczenie przy projektowaniu dłuższych 

linii, gdzie na trasie znajduje się wiele kolizji, 

które należy omijać. Ponadto podwójne 

kliknięcie każdego elementu umożliwia 

zmianę ich długości z automatycznym 

dopasowaniem całej trasy, wstawienie 

barier ogniowych oraz daje możliwość 

wstawienia skrzynki odpływowej o dowolnym 

prądzie znamionowym. Program 

automatycznie generuje na rysunku nazwę 

każdej stworzonej linii, wysokość jej prowadzenia 

na całej długości (Rys. 3) oraz 

pozwala na odczytanie podstawowych 

parametrów i obliczeń. 

Rysunek 1. 

Program posiada funkcje, które umożliwiają 

poprzez wstawienie zaledwie dwóch 

elementów wygenerowanie kompletnego 

rysunku 3D z dokładnym opisem określającym 

szczegóły jego prowadzenia oraz 

przygotowaniem zestawienia elementów 

gotowego do zamieszczenia w projekcie. 

Czas jaki jest do tego potrzebny jest często 

krótszy od narysowania zwykłej linii 2D, 

dla której należy przygotować pełny opis 

i zrobić obliczenia. 

Rysunek 2. 

Platforma rysunkowa, na jakiej bazuje program, 

jest oparta na module CAD’owskim 

i umożliwia podpięcie dowolnego podkładu 

budowlanego (Rys. 4). Ponadto program 

jest zupełnie autonomiczny umożliwiający 

otwarcie projektu w dowolnym programie 

CAD’owskim bez ograniczeń na żadnego 

producenta. 

W celu otrzymania programu prosimy 

o kontakt z najbliższym oddziałem lub 

przedstawicielem firmy Eaton Electric. 

Wraz z programem gwarantujemy również 

pomoc techniczną dotyczącą jego obsługi. 


Maciej Purol 

Rysunek 4. 

19 


PRODUKTY 

Szyny wyrównawcze 

Elementy systemu wyrównywania potencjałów 

Wewnętrzna ochrona odgromowa ma za zadanie zapobieganie powstawaniu 

niebezpiecznych przeskoków iskrowych w obrębie chronionego obiektu, 

do których może dochodzić podczas przepływu prądu piorunowego przez 

instalację odgromową, na skutek powstawania dużych różnic potencjałów 

pomiędzy elementami metalowymi a częściami instalacji elektrycznej. 

Mirosław Mądry 


e-mail: miroslaw.madry@fega.com.pl 

tel.: 71 37 60 946, +48 667 966 664 

W celu uniknięcia tych zagrożeń, konieczne 

jest połączenie ze sobą wszystkich 

metalowych elementów konstrukcyjnych 

budynku, instalacji rurowych 

wykonanych z metalu (np. wodnych), 

wszystkich instalacji elektrycznych 

i informatycznych, a także poprzez system 

uziemienia, instalacji odgromowej. 

Główna szyna wyrównawcza najczęściej 

umiejscowiona jest w piwnicy budynku 

lub pomieszczeniu rozdzielni głównej, 

na poziomie ziemi. Przewody zasilające 

i informatyczne muszą być podłączone 

do szyny wyrównania potencjałów za 

pomocą ograniczników przepięć klasy 

B (Typ 1), podłączonych do szyny tak 

blisko wejścia przewodów instalacji do 

obiektu, jak to tylko możliwe. Oferowane 

przez firmę OBO Bettermann szyny 

wyrównawcze podzielono na kilka grup, 

według dedykowanych zastosowań. 

SZYNY WYRÓWNAWCZE 

DO STOSOWANIA WEWNĄTRZ 

Zaletą pierwszej omawianej szyny (typ 1801 

VDE), są duże możliwości przyłączeniowe 

tzn.: możliwość jednoczesnego przyłączenia: 

44 

7× przewód do 25mm 2 , 

44 

2× przewód do 95 mm 2 , 

44 

1× płaskownik 30×3,5 mm. 

Istnieje możliwość dowolnej konfiguracji 

zacisków przyłączeniowych, zamawianych 

także osobno i instalowanych na bazowej 

listwie zaciskowej. 

Najpopularniejszymi modelami szyn są 

typy 1809 oraz 1809/M, posiadające zdolność 

odprowadzenia prądu udarowego 

wynoszącą 100kA (10/350). 

Dużo mniejsze gabaryty nie ograniczają 

możliwości przyłączeniowych, pozwalających 

na instalację: 

44 

7× przewodu do 25 mm 2 

44 

1× przewodu okrągły Rd 8-10, 

44 

1× płaskownika 30×3,5 mm. 

Standardowa wersja 1809 posiada listwę 

zaciskową wykonaną z mosiądzu niklowanego, 

a podstawkę oraz pokrywę wykonaną 

z tworzywa, natomiast wersję 1809/M 

wyposażono w metalową podstawę, dodatkowo 

wzmacniającą konstrukcję szyny. 

Przy tworzeniu lokalnych połączeń wyrównawczych, 

np. w łazienkach bądź 

serwerowniach często zdarza się, że nie 

potrzebujemy szyny wyposażonej w tak 

dużą liczbę zacisków przyłączeniowych. 

Wychodząc naprzeciw tym wymaganiom 

Rys. 1. Szyna 1801 VDE Rys. 2. Szyna 1809 Rys. 3. Szyna 1809 BG 

20

proponujemy szyny typu 1809/BG z możliwością 

podłączenia maksymalnie pięciu 

przewodów tzn.: 

44 

3× przewód do 6 mm 2 

44 

2× przewód do 16 mm 2 

Kompletna szyna zawiera listwę zaciskową 

wykonaną z mosiądzu, niklowanego oraz 

płytkę ze stali ocynkowanej metodą Sendzimira 

i pokrywę z tworzywa. 


DO STOSOWANIA 

NA ZEWNĄTRZ 

Szyna serii 1809 A nie różni się możliwościami 

przyłączeniowymi i budową od wersji 

1809 z tą różnicą, że płytka i podstawa 

zostały wykonane z czarnego tworzywa 

odpornego na działanie promieniowania 

UV. Natomiast listwa zaciskowa i śruby 

zostały wykonane z wysokogatunkowej 

stali szlachetnej V2A. 


DO ZASTOSOWAŃ 

PRZEMYSŁOWYCH 

Do szerokich zastosowań w przemyśle 

proponujemy szynę BigBar typ 1802 

mocowaną podstawkami izolacyjnymi 

w wersji wykonanej z miedzi i stali nierdzewnej 

(V2A, szczególnie polecana 

na zewnątrz). W zależności od potrzeb 

przyłączeniowych dostępne są szyny wyposażone 

w 5 lub 10 zacisków śrubowych 

M10. Zestaw zawiera wszystkie konieczne 

materiały instalacyjne, tj. kołki i śruby. 

Istnieje również możliwość zakupu kompletnej 

pokrywy dedykowanej dla tej szyny 

oraz nakładek np. do przykręcenia do niej 

płaskownika 30×3,5 mm. 

Rys. 4. Szyna 1809 A Rys. 5. Szyna BigBar 1802 


Przemysław Wróblewski 

NOWOCZESNA PLAFONIERA 

Wytrzymały korpus z poliwęglanu 

w kolorze białym lub szarym 

Niezawodne źródła LED. 

Skuteczność świetlna do 95 lm/W, 

współczynnik oddawania barw Ra > 80 

i temperatura barwowa 3000K, 4000K 

Najwyższej jakości komponenty 

elektroniczne. Dostępne są również 

wersje na świetlówki kompaktowe 

Podwyższony stopień szczelności IP54 

P L A F O N I E R A 

PARAMETRY 

ŚWIETLNE 

Skuteczność świetlna 95 lm/W 

Strumienie LED: 

1380 lm i 1420 lm 

MODENA MINI 

UNIWERSALNA 

KONSTRUKCJA 

Klosz OPAL o wytrzymałości IK10 

Korpus z wysokogatunkowego 

poliwęglanu technicznego ze stabilizacją 

UV chroniącą przed żółknięciem 

Klosz o wysokiej odporności mechanicznej 

mocowany na zatrzaski 

ułatwia szybki montaż oprawy 

- N O W O C Z E S N A , T R W A Ł A I E F E K T Y W N A 

UŻYTKOWANIE 

Uniwersalny sposób montażu 

Wyposażenie dodatkowe: 

moduł awaryjny 3h 

czujnik ruchu 

czujnik światła dziennego 

JAKOŚĆ 

Nowoczesna technologia 

Diody LED renomowanych 

producentów 

Specjalnie zaprojektowane 

płytki PCB do montażu diod 

Naturalna barwa światła 

Ra > 80; 3000 K lub 4000 K 

Elastyczny klosz zamykany na zatrzaski 

zapewniający łatwy montaż plafoniery 

Możliwość regulacji wartości 

strumienia świetlnego 

Zasilacze o współczynniku 

mocy cos ϕ = 0,97

PRODUKTY 

ATyS S 

Nowe spojrzenie na rynek przełączników z napędem 

Tradycją w działaniu firmy Socomec jest regularne dostarczanie rozwiązań, 

które rzucają nowe światło na dotychczas realizowane zadania. Dzięki 

tym zabiegom nasi Partnerzy mogą ulepszać swoje produkty, a firma 

Socomec – umacniać pozycję lidera innowacyjności w zakresie produktów 

łączeniowych nn. Postępując w zgodzie z filozofią firmy przedstawiamy 

Państwu nową grupę produktów – przełączniki z napędem serii ATyS S. 

Rodzina przełączników z napędem ATyS S 

swoim zakresem obejmuje pięć wielkości 

prądowych (40–125 A) w wykonaniu 4-biegunowym, 

z których każda jest dostępna 

w czterech wersjach zasilania pomocniczego. 

Daje to łącznie dwadzieścia wersji 

urządzeń do wyboru! 

BUDOWA 

Przełączniki ATyS S są zbudowane z dwóch 

ułożonych piętrowo (aparat za aparatem) 

rozłączników izolacyjnych, które są 

podłączone do wspólnego napędu. Taka 

konstrukcja daje użytkownikowi kilka istotnych 

korzyści. Po pierwsze, w porównaniu 

z „klasycznymi” układami przełączającymi 

(aparat obok aparatu), oszczędność 

miejsca w obudowie. Chodzi zarówno 

o szerokość, która wynika bezpośrednio 

z budowy przełącznika, jak i wysokość. 

Wykonanie odpływu z aparatu jest bardzo 

proste i szybkie. Należy połączyć ze sobą 

dwa zaciski leżące w niewielkiej odległości 

(jeden za drugim). Można to zrobić we 

własnym zakresie lub za pomocą fabrycznych 

akcesoriów, dzięki którym proces 

mostkowania można skrócić do minimum. 

Po drugie – bezpieczeństwo i pewność 

działania. Fabryczne podłączenie aparatów 

wykonawczych do napędu daje nam 

gwarancję, iż rozłączniki są wzajemnie 

zblokowane oraz, że kwestia zapewnienia 

blokady nie spada na osobę montującą 

układ (np. za pomocą wrażliwego na ewentualne 

błędy montażowe cięgna). Wreszcie 

po trzecie – całkowity brak przełożenia 

wahań napięcia na stabilność pozycji przełącznika. 

Doświadczenie uczy, iż w tych 

wielkościach prądowych (do 125 A) wciąż 

sporym zainteresowaniem cieszą się 

styczniki, w których stabilność napięcia 

zasilającego cewkę ma istotny wpływ na 

otwarcie się torów mocy. W przełącznikach 

ATyS S napięcie pomocnicze jest 

wykorzystywane wyłącznie do zapewnienia 

pracy napędu i nie ma żadnego wpływu na 

stopień zwarcia torów prądowych. Dodatkowo 

przełączniki ATyS S mają możliwość 

pracy w trybie ręcznym, co powoduje, iż 

w każdym momencie możemy skorzystać 

z dostarczanej razem z aparatem dźwigni 

napędu i manewrować za jej pomocą 

przełącznikiem, nawet wtedy, gdy nie 

mamy dostępnego zasilania pomocniczego 

dla napędu. Popularne w tym zakresie 

prądowym styczniki nie zawsze dają nam 

taką możliwość. 

Funkcję napędu dla rozłączników pełni 

silnik. Możemy zaproponować cztery jego 

wersje, w zależności od dostępnego napięcia. 

Przełączniki ATyS S mogą posiadać 

jedno wejście zasilania pomocniczego 

(230 V AC, 12 V DC i 24/48 V DC) lub dwa 

wejścia (2×230 V AC). Zapewnia to pełne 

spektrum wyboru w zależności od realizowanej 

aplikacji. Zwłaszcza interesujące (dla 

22

producentów agregatów prądotwórczych) 

mogą być wersje z napięciem stałym, dzięki 

którym możliwe jest zasilanie napędu 

przełącznika bezpośrednio z baterii akumulatorów. 

Warto również podkreślić, iż 

elementy tworzące przełącznik są od siebie 

niezależne. Oznacza to, iż istnieje możliwość 

ich wymiany w przypadku awarii. Tak 

więc, gdy uszkodzeniu ulegnie wyłącznie 

napęd przełącznika, nie ma konieczności 

demontowania całego aparatu i tworzenia 

przerwy w zasilaniu. W szybki sposób (za 

pomocą czterech śrub) możemy odłączyć 

uszkodzony element i zastąpić go sprawnym. 

Dodatkowo, po odłączeniu członu 

napędu, wciąż istnieje możliwość ręcznego 

manewrowania przełącznikiem. 

Socomec oferuje również duży wybór akcesoriów 

dodatkowych dla przełączników 

ATyS S. Prócz wcześniej wspomnianych 

mostków do łączenia zacisków, oferujemy 

również ekrany ochronne zacisków, osłony 

dla listew zaciskowych, końcówki kontrolno-pomiarowe 

(np. do podania napięcia 

pomocniczego 230 V AC bezpośrednio 

z zacisków aparatu), transformatory dopasowujące 

400/230 V AC czy zabezpieczenia 

przeciwprzepięciowe. 

DZIAŁANIE 

Przełączniki ATyS S działają na podstawie 

zewnętrznych sygnałów pochodzących 

z układu sterowania. Sygnały sterujące są 

podawane na listwę zaciskową znajdującą 

się na członie napędowym aparatu. W zależności 

od potrzeb, prze łączniki ATyS S oferują 

użytkownikom dwie logiki sterowania 

– impulsową i stycznikową. Pierwsza z nich 

wykorzystuje trzy komendy (idź w pozycję 

„I”, idź w pozycję „0” i idź w pozycję „II”). Do 

pracy w trybie stycznikowym wykorzystywane 

są dwie ko – mendy (idź w pozycję 

„I” i idź w pozycję „II”). 

Wybór logiki pracy jest również bardzo prosty 

– służy do tego styk 316 i 317 na listwie 

zaciskowej. Jego trwałe zwarcie powoduje 

wybór logiki stycznikowej. Zasadę działania 

aparatu w obu wariantach przedstawiają 

schematy na rysunkach 4a i 4b. 

PODSUMOWANIE 

101 - L 

102 - N 

Aux 1 

Aux 2 

201 - L 

202 - N 

Aux Supply 

230V 

(160-310V ) 

XXXXXXXX 

Ø 4 ... 8mm 

AUT 

Motorised Changeover Switch 

125A Ref : 95054012 

ATyS Sd 

Aux 

IEC IEC 

60947-6-160947-3 

Ue 

240V 240V 

Fn 

50/60Hz 50/60Hz 

Class PC 

Ie 125A AC-33B AC-23A 

Ie 125A AC-32A 

Icw / Icm 10/17kA 

Uimp power 6kV 

Uimp cont rol 2,5kV 

Icc prospect. 50kA 

2A / 250V 

(fuse 125AgG) 

2A / 24V 

GB 14048-11 

Ue 

240V 314 

Fn 

50Hz 

Class PC 

315 

Ie 125A AC-33B 

Ie 125A AC-32A 

316 

Icw / Icm 

Uimp power 6kV 

317 

Uimp cont rol 2,5kV 

C 

Icc prospect. 50kA 

(fuse 125AgG) 

CTRL 

11 

14 

21 

24 

01 

04 

314 

315 

316 

317 C 

CTRL 

Przełączniki ATyS S są idealną propozycją 

dla wszystkich, którzy poszukują niewielkiego, 

łatwego w montażu, pewnego 

w działaniu oraz prostego w serwisie aparatu 

wykonawczego do realizacji układów 

przełączania zasilania. Dzięki szerokiemu 

zakresowi prądowemu oraz czterem wersjom 

zasilania pomocniczego są świetnym 

rozwiązaniem zarówno dla producentów 

zespołów prądotwórczych, jak i prefabrykatorów 

rozdzielnic oraz instalatorów. 

Tak więc po raz kolejny firma Socomec 

potwierdza w praktyce zgodność swoich 

produktów z hasłem przyświecającym 

naszej działalności: Socomec – Innovative 

Power Solutions. 


Grzegorz Połomski 

23 


PRODUKTY 

Obniżenie kosztów eksploatacji 

oświetlenia poprzez jego modernizację 

Rafał Walendowski 


e-mail: rafal.walendowski@fega.com.pl 

tel.: 61 84 98 800, +48 667 599 998 

Od wielu lat standardem oświetlenia hal 

przemysłowych, produkcyjnych i magazynowych, 

centrów logistycznych są tzw. 

oprawy hermetyczne. Są to uniwersalne 

oprawy, których najważniejsze cechy można 

opisać następująco: 

44 

uszczelniona obudowa zapewniająca 

ochronę przed zapyleniem i wilgocią 

(IP65 lub IP66), 

44 

zwarta konstrukcja zapewniająca odporność 

na udary mechaniczne o wartości 

5÷10 dżuli (IK08, IK10), 

44 

obudowa i klosz wykonane z poliwęglanu, 

ABS lub polistyrenu, 

44 

szeroki zakres mocy w oparciu o świetlówki 

liniowe T8 (18÷58 W) lub T5 

(14÷80 W), 

44 

wersje ze statecznikami elektromagnetycznymi, 

z zasilaczami elektronicznymi 

lub z zasilaczami z możliwością sterowania 

1÷10 V lub DALI, 

44 

możliwość łatwego montażu do stropu, 

zwieszanego lub do podwieszanych 

tras kablowych, 

44 

dostępność dodatkowych akcesoriów, tj. 

metalowe zamknięcia ze stali nierdzewnej, 

siatki ochronne, wewnętrzne odbłyśniki 

dla regulacji rozsyłu światłości, 

44 

wysoka sprawność oświetleniowa oprawy 

przekraczająca 65%, 

Tak bogaty katalog wysoce użytecznych 

cech daje szerokie możliwości wariantów 

i zastosowań. Przemysłowe oprawy CODAR 

RS produkowane przez LENA LIGHTING SA 

od lat spełniają te wymagania czego potwierdzeniem 

jest długa lista referencyjna 

17 836 

koszt zakupu 

opraw 

51 324 

roczny 

koszt energii 

oprawa hermetyczna 2× 58 W 

54 600 

koszt zakupu 

opraw 

22 204 

roczny 

koszt energii 

CODAR RS LED 60 W 

oświetlonych obiektów i zadowolenie 

klientów (www.lenalighting.pl). Ponadto 

dla wszystkich, którzy zastanawiają się czy 

można zaoszczędzić na kosztach eksploatacji 

LENA LIGHTING wprowadziła w 2013 roku 

oprawy CODAR RS LED zintegrowane ze 

źródłem światła LED GO, wyposażone w niskostratne 

zasilacze elektroniczne, będące 

zamiennikiem najczęściej stosowanych 

wersji świetlówkowych. 

STUDIUM PRZYPADKU 

W oparciu o aktualną ofertę opraw CODAR 

RS LED 60 W będących bezpośrednim 

zamiennikiem opraw „hermetycznych” 

2× 58 W przygotowano ofertę modernizacji 

oświetlania przemysłowego w obiekcie 

magazynowym należącym do jednego 

z największych polskich producentów 

wyposażenia wnętrz. Jedna z pięciu modernizowanych 

hal przemysłowych posiadała 

następujące parametry: 

Powierzchnia całkowita [m 2 ] 5930,88 

Wysokość pomieszczenia [m] 8,90 

Wysokość montażu [m] 5,50 

Współczynnik konserwacji 0,80 

Wymagane średnie natężenie 

oświetlenia [luksów] 

150 

250000 

200000 

150000 

100000 

50000 

0 

-50000 

oszczędności 

koszty oprawa hermetyczna 2× 58 W 

koszty CODAR RS LED 60 W 

-11% 

po roku 

eksploatacji 

18% 29% 36% 

po 2 latach 

eksploatacji 

Liczba opraw i uzyskane średnie natężenie 

oświetlenia: 

Typ oprawy 

Uzyskane średnie 

natężenie 

oświetlenia 

[luksów] 

po 3 latach 

eksploatacji 

2×58 W 

po 4 latach 

eksploatacji 

40 

30 

20 

10 

0 

-10 

-20 

CODAR 

RS LED 

60 W 

173 176 

Liczba opraw 182 182 

W badanym przypadku (oprawy 2× 58 W 

vs. Codar RS LED 60W) sumaryczna kwota 

kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych 

w I roku jest zbliżona (rys. 1). 

Jednak już od II roku inwestor będzie 

odczuwał wymierne korzyści finansowe 

wynikające z obniżenia rachunków za energię 

elektryczną (rys. 2). Efekt ten będzie 

wynikiem oszczędności wygenerowanych 

w obszarze zużycia energii elektrycznej. Jak 

widać na rysunku 1 pomimo podobnej wysokości 

słupków jest istotna różnica w miejscu 

generowania kosztów. Oprawy CODAR RS 

LED generują wysoki, ale jednorazowy koszt 

w przeciwieństwie do popularnych opraw 

hermetycznych 2×58 W generujących 

wysokie, ale cykliczne koszty. 

W rozpatrywanym okresie czterech lat 

oszczędności osiągną poziom 36% po 

uwzględnieniu kosztów inwestycji w oprawy. 


Zbigniew Michalski, 

Mateusz Rusinek 

17 836 

koszt zakup 

opraw 

oprawa he 

Rysunek 1. Relacja kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych 

w I roku dla projektowanej hali magazynowej. 

Rysunek 2. Projekcja kosztów inwestycji i eksploatacji dla „oprawy hermetycznej 2×58 W” 

w stosunku do oprawy CODAR RS LED 60 W oraz oszczędności z zastosowania technologii LED 

(ujęcie procentowe). 

24

WYDARZENIA 

JOUX FIX 

2013 

Joux Fix to termin 

z języka francuskiego 

oznaczający stały dzień 

przyjęć towarzyskich, ale 

również jest to nazwa 

corocznego spotkania 

przedstawicieli wszystkich 

spółek i firm znajdujących 

się w strukturach 

koncernu Würth. 

Od kilkudziesięciu lat w ostatnim tygodniu 

września reprezentanci z 27 krajów mają 

okazję spotkać się, by wspólnie świętować 

sukcesy przedsiębiorstwa. Joux Fix 

to niezastąpiona okazja do wymiany doświadczeń, 

pogłębienia wiedzy, ale przede 

wszystkim integracji oraz wspólnej zabawy. 

Spotkania odbywają się w siedzibie Grupy 

Würth w Künzelsau w Niemczech. Kilkudniowa 

wizyta jest bardzo intensywna 

– w programie znajduje się zwiedzanie 

firmy, nowego centrum logistycznego wysokiego 

składowania oraz Museum Würth, 

w którym prezentowane są dzieła uzdolnionych 

pracowników koncernu. Ponadto 

uczestnicy mają możliwość odbycia wycieczek 

fakultatywnych. Na zainteresowanych 

czeka zwiedzanie idyllicznego miasteczka 

wydobywców soli Schwäbisch Hall, średniowiecznego 

miasta Rothenburg lub 

zabawa w eksperymentatorium Science 

Center. Kulminacją spotkania jest zabawa 

Joux Fix Party, która podzielona jest na 

dwie części: najpierw kolację umilał chór 

składający się z pracowników Grupy Würth, 

a następnie DJ Tobi swoimi muzycznymi 

akrobacjami sprawił, że zniknęły granice 

kulturowe między uczestnikami i razem 

przetańczyliśmy noc. 

W tym roku FEGA Poland reprezentowana 

była przez czworo pracowników: Michała 

Biska (sprzedawca), Waldemara Filara 

(menedżer produktu), Dagmarę Łukasiewicz-Kołacz 

(specjalista ds. zaopatrzenia) 

oraz Magdalenę Tomaś (specjalista ds. 

marketingu). 

26

ROZMAITOŚCI 

Nagrody rzeczowe 

otrzymają osoby, które 

prawidłowe rozwiązanie 

nadeślą w następującej 

kolejności: 

KRZYŻÓWKA z 

Druga osoba: 

buty zimowe 

z serii LAUTARET 

4 

Piąta osoba: 

softshell 

z serii LULE 

1 2 

7 

3 5 6 

8 

8 9 

4 

10 11 12 

13 b b b 14 

b 15 

16 17 18 19 

3 

Dziewiąta osoba: 

odzież termiczna 

z serii VISBY 

b 20 

21 b 

22 

5 

2 

23 

24 b 

26 

28 

7 

33 25 27 

b 29 30 6 

Rozwiązania należy 

wysłyać e-mailem na adres: 

redakcja@fega.com.pl. 

31 

1 

b 

32 

Pełny regulamin dostępny w siedzibie 

firmy FEGA Poland sp. z o.o. oraz 

na stronie www.fega.com.pl 

Hasło 

1 2 3 4 5 6 7 8 

Poziomo 

5. Element, który gromadzi ładunek 

w polu elektrycznym lub noga sarny 

7. Dokładne lub częstochowskie 

9. Izotop wodoru 

10. Na szminkę lub okulary 

11. Płynie w kablu wysokiego napięcie 

12. Drugi album AC/DC 

14. Wystawiana przez jurorów 

15. W nim katar 

16. Jednostka napięcia w układzie SI 

18. Śpiewa o miłości symetryczno lirycznej 

23. Nauka zajmująca się badaniem 

urządzeń elektrycznych 

24. Mniejsza niż miasto 

26. Światowa sieć komputerowa 

27. Spolszczona nazwa greckiej wódki 

anyżkowej 

28. Pierwiastek – dodatek do stali 

29. Zarys przedmiotu zbliżony do elipsy 

31. Glin o czystości technicznej 

32. Jedna z serii produktów VIKO 

33. Ma bezwładność 

Pionowo 

1. Klub sportowy z Dortmundu 

2. Robot o ludzkiej postaci 

3. Łóżko bez nóg 

4. Doprowadzał wodę z gór do miast 

6. Jednostka natężenia w układzi SI 

8. Włoski taniec 

12. S e k r e t y 

13. Błąd koszykarza 

17. Dawna stolica Japonii 

19. Niemiecki samolot bombowy z okresu II 

wojny światowej 

20. Standardowy edytor tekstu systemu 

Windows 

21. Wynalazł żarówkę 

22. Stolica Zagłębia Dąbrowskiego 

23. Kineskopowy lub LCD 

25. Symbol srebra 

26. Warstwa zabezpieczająca przewodniki 

30. Źle, gdy w łożyskach 

33. Dodawana do zup 

27 


ROZMAITOŚCI 

Przeciętna 

piłeczka 

golfowa ma 

336 zagłębień. 

Jeśli wylecisz z Tokio o 7 rano, 

przylecisz do Honolulu o 16:30 

poprzedniego dnia. 

W żadnej z ekranizacji komiksu 

Spider-Man nie zabija swoich 

wrogów własnymi rękami. 

Większość japońskich szkół nie 

ma sprzątaczek ani woźnych. 

Uczniowie sprzątają szkołę 

codziennie w ramach praktyki 

moralności i dyscypliny. 

W Jarocinie znajduje 

się pomnik glana. 

Przeciętny człowiek nie 

uśmiecha się w poniedziałki 

aż do godziny 11:16. 

Dlaczego pary trzymają się za ręce w trakcie ceremonii zaślubin? 

Taka formalność. Jak bokserzy podający sobie rękę przed walką.

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE 

Bądź innowacyjny w automatyce napędowej, 

zaufaj ekspertom Danfoss i produktom marki 

VLT ® AutomationDrive 

Najlepszą kontrolę silnika elektrycznego napędzającego maszynę zapewni przetwornica częstotliwości VLT®. 

Danfoss dzięki globalnej organizacji sprzedaży i serwisu jest obecny i oferuje swoje produkty oraz usługi 

w ponad 100 krajach. Także w Polsce nasi eksperci służą Klientom fachowym doradztwem. To wszystko 

aby pomóc zaprojetować efektywny i oszczędny układ sterowania napędem elektrycznym. 

Danfoss Drives jest światowym liderem w produkcji elektronicznie regulowanych 

napędów, stosowanych w każdym obszarze działalności przemysłowej. 

1968 

to rok w historii 

kiedy to jako pierwsza firma na świecie 

Danfoss rozpoczął 

masową produkcję przetwornic 

częstotliwości o nazwie VLT® 

www.danfoss.pl/napedy 

Danfoss Poland Sp. z o.o., ul. Chrzanowska 5, 08-825 Grodzisk Mazowiecki 

tel. (48 22) 755 06 68, telefax (48 22) 755 07 01, vlt@danfoss.pl

Wersja PDF kwartalnika (7MB) - Hurtownia elektryczna Fega Poland ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?