FRATERS CMM

ond frater andreas
Bliksemgebed
De eerste algemene overste van de fraters, Franciscus Salesius de Beer, noemde kloosters
wel de “bliksemafleiders van de duivel”. Ze waren bakens aan de horizon, hadden een
‘verheven’ positie in kerk en maatschappij en vormden met hun gebed een soort voorpost
van de hemel, waar mensen in direct contact met God stonden. Maar het waren
ook plaatsen waar kerkelijke en maatschappelijke conflicten in alle hevigheid zichtbaar
werden en waar soms de bliksem insloeg.
Ook de religieuzen zelf leken soms een soort wandelende
bliksemafleiders vanwege hun intense verbinding
met het hogere. Dat gevoel hadden mensen
bijvoorbeeld bij frater Andreas: “Als men hem ergens
ontmoette, kon men niet anders denken dan: hij is met
God bezig”, vertelde een van zijn leerlingen. Het leven
van frater Andreas was in stilte en gebed verankerd.
Dat gebedsleven had allerlei aspecten: er was het
‘officie’ dat in die periode nog enkele uren per dag
vulde. Er was de ‘stille tijd’ die streng gehandhaafd
werd. Er waren het brevier- en rozenkransgebed waar
frater Andreas een stille beoefenaar van was. Maar er
was ook een cultuur van schietgebedjes. Op allerlei
momenten zond een religieus een spoedberichtje naar
de hemel: als hij met iets nieuws begon en als hij het
afrondde, als hij iemand tegenkwam die in de problemen
leek of als hij een plotselinge inval kreeg van de
nabijheid van Christus of Maria. Die kleine gebedjes
werden ook wel ‘bliksemgebedjes’ genoemd en dat
verklaart mede de uitdrukking dat het klooster een
bliksemafleider was. De meest populaire gebedjes bij
de fraters waren: ‘Mijn Jezus barmhartigheid’ en
‘Sint Jozef zorg ...’ aangevuld met een gebedsintentie.
Toen later in de eeuw de telegraaf werd uitgevonden,
raakte het beeld van de bliksemafleider uit de mode.
Het werd vervangen door iets anders: de antenne!
Kloosters waren een plaats waar hemelse signalen
werden opgevangen en uitgezonden. Ook dat was een
beeld waarin men frater Andreas herkende: want hij
was een stille zender en ontvanger van God.
Charles van Leeuwen
Kapel van internaat Ruwenberg in Sint-Michielsgestel,
waar frater Andreas een halve eeuw onderwijzer was.
Op de internaten werden die schietgebedjes steeds
meer gecultiveerd, zodat ze hun eigenheid verloren. Van
de Christelijke Broeders namen de fraters de gewoonte
over om een leerling telkens voor te houden: ‘Vive
Jésus dans nos cœurs’ (‘Leve Jezus in onze harten’).
Met dat gebed moest ieder werk beginnen en eindigen.
Ook bij het opstaan werd dit gebed in de slaapzalen
gezongen. De jongens werden dan geacht te antwoorden:
‘A jamais’ (‘Tot in eeuwigheid’). Erg populair werd
dit op Ruwenberg, het internaat waar frater Andreas
werkte, niet. Na enkele jaren werd het afgeschaft.
5