AİLE HAKEMLİĞİ

Hz. Ali (r.a.), kendi halifeliği döneminde hakemleri vekil görseydi onlara şöyle bir
soru yöneltmezdi:
-“Sizler görevlerinizin ne gerektirdiğini biliyor musunuz? Sizler, onların aralarını
birleştirseniz ben de birleştiririm. Eğer onları ayırırsanız ben de ayırırım.” demişti.
3- Hakem Arabulucu ve Uzlaştırıcı mıdır?
Aslı itibariyle hakemlerde arabuluculuk ve uzlaştırıcılık görevi mevcuttur. Ancak
arabuluculuk, karar veren bir merci değildir. Tarafların arasını bulmaya ve onları
uzlaştırmaya, arasını bulmaya gayret eden barış elçileri konumundadırlar. Taraflar
barışırlarsa görevlerini tamamlamış olurlar. Ama barışmadıkları takdirde yapacakları
bir şeyleri olmaz.
4- Hakem Danışman, aile terapisti veya Psikolog mudur?
Hakemler, eşler için birer danışman hatta psikolog durumundadırlar. Ancak
danışmanlık ve psikologluk, farklı farklı işlemlerdir.
Danışmanlar, kendilerine danışılan konularda bilgiler veren, tavsiye ve öğütlerde
bulunan kişilerdir. Danışan kişilere doğru yolu ve yöntemleri gösterirler.
Danışmanların yaptırım görevi yoktur, zaten böyle bir güce de sahip değildir.
Psikologlar ise danışmanlardan farklı bir statüye sahiptir. Psikolojisi bozulan, manen
huzursuz olan ve dengesiz davranışlar sergileyen kişileri tedavi etmeye çalışırlar. O
şahsın psikolojik yapısını, talep ve tercihlerini, sosyal ilişkilerini tespit ederek ona
uygun çözümler üretmeye çalışırlar. Sadece bir doktor-hasta ilişkisi içinde bu
çözümleri üretirler.
Aile terapistleri de aileye yol gösteren, eşler arası ilişkileri düzenlemeye çalışan, eşleri
huzurlu bir aile ortamında yaşatmayı amaçlayan, barış ve güveni tesis eden çalışmalar
sergilerler. Yaptırımdan ziyade eşler arası barışın gerçekleşmesi, ayrılığın olmaması
için gayret ederler. Bir nevi aileye destek veren kurum olarak çalışırlar.
5- Hakemlerin Karar Verme Yetkisi
İslâm müçtehitlerinin hakemlerin karar verme yetkilerinin ve bu yetkinin sınırlarının
ne kadar olduğu konusunda ihtilaf ettiklerini önceden belirtmiştik.
Hakemlerin icra ettikleri fonksiyonlara bakıldığında, eşler arasında hem şahitlik hem
arabuluculuk hem de aileyi vekâleten temsil ettiklerini müşahede etmekteyiz. Bütün
bunlardan da öte, ailenin devam edip etmeyeceğine karar veren bir merci
konumundadır.
Hakem kelimesinin hem sözlük anlamı hem de Kur’ân’da kullanıldığı anlamı
incelediğimizde, “yetkisi olan, karar ve hüküm veren, seçme ve karar verme yetkisi
olan” bir konumda bulunduğunu görürüz.
22