Pobierz scenariusz zajÄÄ terenowych - Nowa Era
Pobierz scenariusz zajÄÄ terenowych - Nowa Era
Pobierz scenariusz zajÄÄ terenowych - Nowa Era
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1 Pomysły na zaj´cia terenowe<br />
DZIAŁ 1. OBSERWUJEMY PRZYROD¢<br />
Temat: Obserwujemy przyrod´<br />
Słowa kluczowe<br />
Składniki przyrody, kierunki Êwiata, pory roku, pogoda.<br />
Miejsce zaj´ç<br />
Las lub park<br />
Pora roku<br />
Jesieƒ<br />
Czas trwania<br />
Około 0,5 godziny lekcyjnej w klasie (przed wycieczkà) i 2,5<br />
godziny lekcyjnej w terenie.<br />
Ârodki dydaktyczne i materiały pomocnicze<br />
Dla ka˝dej grupy: sztywna podkładka do pisania, karta<br />
pracy, przybory do pisania, lupa, kompas, tekst przewodni<br />
do gry Poszukiwacze skarbu przygotowany według wzoru<br />
(załàcznik 1).<br />
Dla całej klasy: termometr, barometr, higrometr, wiatromierz,<br />
miara krawiecka, „skarb” (np. ksià˝ka o tematyce<br />
przyrodniczej).<br />
CzynnoÊci poprzedzajàce lekcj´ w terenie<br />
Nauczyciel uprzedza uczniów o wycieczce, podaje jej dat´<br />
i prosi, aby w przeddzieƒ wysłuchali prognozy pogody dla<br />
obszaru, na którym znajduje si´ cel wycieczki.<br />
Na kilka dni przed wycieczkà informuje uczniów o celach<br />
tych zaj´ç. Uczniowie b´dà m.in.:<br />
• çwiczyli posługiwanie si´ kompasem,<br />
• obserwowali przyrod´,<br />
• okreÊlali składniki pogody.<br />
Uczniowie wymieniajà przybory konieczne na zaj´ciach <strong>terenowych</strong>.<br />
Wybrany uczeƒ zapisuje sugestie na tablicy. Nast´pnie<br />
przy pomocy nauczyciela uczniowie sporzàdzajà<br />
ostatecznà list´ niezb´dnych przyrzàdów. Sà to: sztywna<br />
podkładka do pisania, przybory do pisania, lupa, lornetka,<br />
kompas, termometr meteorologiczny, barometr, higrometr,<br />
wiatromierz. Przyrzàdy meteorologiczne, kompasy, lupy<br />
i podkładki do pisania zapewnia nauczyciel. Nauczyciel<br />
przypomina, aby wszyscy odpowiednio si´ ubrali na zaj´cia<br />
terenowe.<br />
Przebieg zaj´ç <strong>terenowych</strong><br />
Cz´Êç 1.<br />
Faza wprowadzajàca<br />
1. Grupa w´druje do celu wycieczki – lasu lub parku.<br />
Nauczyciel prosi uczniów, aby rozejrzeli si´ wokół<br />
i spróbowali znaleêç pozornà lini´ zetkni´cia nieba<br />
z ziemià. Kto pierwszy zauwa˝y widnokràg?<br />
2. Rozwidlenia dróg nauczyciel wykorzystuje do çwiczenia<br />
umiej´tnoÊci posługiwania si´ kompasem. Uczniowie<br />
wskazujà i nazywajà główne oraz poÊrednie<br />
kierunki Êwiata. Nauczyciel informuje, w którym kierunku<br />
ma si´ udaç klasa, a wybrani uczniowie wskazujà<br />
właÊciwà drog´.<br />
3. Po dotarciu na główne miejsce zaj´ç uczniowie – metodà<br />
burzy mózgów – okreÊlajà cechy charakteru, które<br />
powinien mieç obserwator przyrody. Nauczyciel podsumowuje<br />
wyniki pracy i ˝yczy wszystkim powodzenia<br />
w obserwacjach.<br />
4. Nauczyciel dzieli uczniów na szeÊç grup. Ka˝da grupa<br />
otrzymuje niezb´dne przyrzàdy i materiały pomocnicze.<br />
5. Nauczyciel opisuje przebieg zaj´ç, rozdaje karty pracy<br />
i wyjaÊnia, jak nale˝y wykonaç poszczególne zadania.<br />
Wyraênie okreÊla obszar, po którym mo˝na si´ poruszaç.<br />
Wskazuje baz´ (przy jakimÊ charakterystycznym<br />
obiekcie, np. przy fontannie w parku lub przy starym<br />
drzewie w lesie).<br />
Faza realizacyjna<br />
1. Uczniowie analizujà przydzielone zadania i planujà<br />
swojà prac´.<br />
2. Nast´pnie wykonujà zadania z karty pracy. Nauczyciel<br />
słu˝y radà i pomocà.<br />
Faza podsumowujàca<br />
1. Wszyscy uczniowie spotykajà si´ w bazie. Nauczyciel<br />
informuje, ˝e nadszedł moment podsumowania ich<br />
pracy.<br />
Zadania 1. i 2.<br />
Przedstawiciele grup wymieniajà zaobserwowane elementy<br />
przyrody nieo˝ywionej i o˝ywionej. Nauczyciel podkreÊla,<br />
˝e składniki przyrody nieo˝ywionej i o˝ywionej sà<br />
ze sobà zwiàzane. Prosi uczniów o podanie przykładów takich<br />
zwiàzków, np.: do jaskiƒ nie dociera Êwiatło (przyroda<br />
nieo˝ywiona), wi´c nie rosnà tam roÊliny (przyroda o˝ywiona),<br />
na skałach (przyroda nieo˝ywiona), gdzie nie ma<br />
gleby (przyroda nieo˝ywiona), nie b´dà rosły krzewy (przyroda<br />
o˝ywiona).<br />
Zadanie 3.<br />
Wybrani uczniowie wskazujà i podajà nazwy drzew, które<br />
zapisali w kartach pracy, i okreÊlajà poło˝enie tych drzew<br />
w odniesieniu do bazy. Wszyscy uczniowie podajà przykłady<br />
sytuacji, w których mo˝e si´ przydaç umiej´tnoÊç korzystania<br />
z kompasu.
Pomysły na zaj´cia terenowe<br />
2<br />
Zadanie 4.<br />
Liderzy grup opowiadajà o oznakach jesieni.<br />
Zadanie 5.<br />
Wskazani uczniowie podajà daty rozpocz´cia kolejnych pór<br />
roku. Opisujà, jak – wraz ze zmianà pory roku – zmieni si´<br />
miejsce zaj´ç:<br />
zimà – np. nie słychaç Êpiewu ptaków, na drzewach i krzewach<br />
liÊciastych nie ma liÊci, nie ma kwitnàcych roÊlin;<br />
wiosnà – np. ptaki Êpiewajà, mo˝na zaobserwowaç owady,<br />
kwitnà roÊliny, na drzewach i krzewach liÊciastych pojawiajà<br />
si´ liÊcie;<br />
latem – np. wiele roÊlin wiosennych przekwita, pojawiajà<br />
si´ owoce.<br />
Zadania 6. i 7.<br />
Liderzy grup opisujà pogod´ i jej składniki. Uczniowie<br />
z pozostałych grup sprawdzajà, czy dane składniki pogody<br />
zostały właÊciwie opisane. Wszyscy zapisujà wyniki obserwacji<br />
w kartach pracy (załàcznik 2). Uczniowie porównujà<br />
aktualnà pogod´ z prognozowanà.<br />
Cz´Êç 2.<br />
Na zakoƒczenie zaj´ç nauczyciel proponuje gr´ Poszukiwacze<br />
skarbu. WczeÊniej musi ukryç skarb 50 m na północ<br />
od bazy.<br />
Nauczyciel informuje, ˝e podczas gry uczniowie przekonajà<br />
si´, czy potrafià korzystaç z kompasu.<br />
1. Uczniowie zostajà podzieleni na cztery grupy. Ka˝da<br />
grupa otrzymuje opis trasy, którà musi pokonaç, aby<br />
odnaleêç skarb.<br />
2. Nauczyciel radzi, aby podanà odległoÊç odmierzała zawsze<br />
ta sama osoba, która najpierw powinna przeçwiczyç<br />
długoÊç kroku, wykorzystujàc rozciàgni´tà na ziemi<br />
miar´ krawieckà. Nauczyciel podpowiada, aby po wyznaczeniu<br />
kierunku geograficznego wybraç jakiÊ obiekt<br />
le˝àcy na trasie marszu i – podà˝ajàc w jego kierunku<br />
– odmierzaç podanà w tekÊcie przewodnim odległoÊç<br />
(post´pujàc inaczej, mo˝na zboczyç z kursu). Która<br />
grupa jako pierwsza odnajdzie skarb?<br />
BHP<br />
Podczas wycieczki nale˝y zachowaç ostro˝noÊç. Uczniowie<br />
nie powinni si´ oddalaç od grupy i opuszczaç wyznaczonego<br />
terenu. Nale˝y ich ostrzec, aby nie dotykali zwierzàt,<br />
nie zrywali roÊlin i grzybów.<br />
<br />
Załàcznik 1<br />
Wzór tekstu przewodniego do gry Poszukiwacze skarbu<br />
Grupa poszukiwawcza 1.<br />
START – BAZA<br />
Udajcie si´ 10 m na południe, nast´pnie kolejno: 20 m na wschód,<br />
60 m na północ, na koniec 20 m na zachód.<br />
Odnajdêcie ukryty tu SKARB.<br />
Grupa poszukiwawcza 3.<br />
START – BAZA<br />
Udajcie si´ 10 m na południe, nast´pnie kolejno: 20 m na zachód,<br />
60 m na północ, na koniec 20 m na wschód.<br />
Odnajdêcie ukryty tu SKARB.<br />
Grupa poszukiwawcza 2.<br />
START – BAZA<br />
Udajcie si´ 10 m na północ, nast´pnie kolejno: 30 m na wschód,<br />
40 m na północ, na koniec 30 m na zachód.<br />
Odnajdêcie ukryty tu SKARB.<br />
Grupa poszukiwawcza 4.<br />
START – BAZA<br />
Udajcie si´ 10 m na północ, nast´pnie kolejno: 30 m na zachód,<br />
40 m na północ, na koniec 30 m na wschód.<br />
Odnajdêcie ukryty tu SKARB.
3 Pomysły na zaj´cia terenowe<br />
Załàcznik 2<br />
<br />
Karta pracy<br />
1 Wymieƒcie trzy zaobserwowane składniki przyrody nieo˝ywionej.<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
2 Wymieƒcie trzy zaobserwowane składniki przyrody o˝ywionej.<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
• ..................................................................................................................................................................................................<br />
3<br />
Uzupełnijcie tabel´, wpisujàc nazw´ wybranego drzewa rosnàcego w wskazanym kierunku, oraz skrót tego kierunku.<br />
Kierunek Skrót nazwy kierunku Nazwa wybranego drzewa<br />
na północ od bazy<br />
na północny wschód od bazy<br />
na wschód od bazy<br />
na południowy wschód od bazy<br />
na południe od bazy<br />
na południowy zachód od bazy<br />
na zachód od bazy<br />
na północny zachód od bazy<br />
4 Wymieƒcie przynajmniej trzy zaobserwowane oznaki jesieni.<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
5<br />
Uzupełnijcie tabel´. Wymieƒcie po trzy przykłady zmian, które zajdà w przyrodzie wokół bazy we wskazanych w tabeli<br />
porach roku, i podajcie daty rozpocz´cia pór roku.<br />
Zimà<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
Latem<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
Wiosnà<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
................................................................................................................<br />
Daty rozpocz´cia:<br />
• wiosny ...............................................................................................<br />
• lata .....................................................................................................<br />
• jesieni .................................................................................................<br />
• zimy ...................................................................................................
Pomysły na zaj´cia terenowe<br />
4<br />
6 Opiszcie aktualnà pogod´.<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................................................<br />
7<br />
Opiszcie lub podajcie wartoÊci składników pogody.<br />
Grupa Składnik pogody Opis<br />
1. Temperatura powietrza<br />
2. Zachmurzenie<br />
3. Opady atmosferyczne<br />
Osady atmosferyczne<br />
4. WilgotnoÊç powietrza<br />
5. CiÊnienie atmosferyczne<br />
6. Kierunek wiatru<br />
Pr´dkoÊç wiatru
Change language