31.08.2015 Views

akademia 2007+

o sztuce - ASP Katowice

o sztuce - ASP Katowice

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

mniejszą wysokość „x”, skrócone wydłużenia górne, mocniej zaakcentowane<br />

detale (a, c, g, r), wydłużone i płasko ścięte szeryfy wydłużeń górnych<br />

oraz ostro zakończone elementy w literach: c, e, f, j, t. Różnice kształtów<br />

znaków widoczne dokładnie w dużej skali są praktycznie niezauważalne<br />

w skali tekstu ciągłego przeznaczonego do czytania. Zauważalna natomiast<br />

jest różnica koloru typograficznego dwóch porównywanych tekstów<br />

złożonych Adobe Garamond i Garamond. Tekst złożony krojem Garamond<br />

wydaje się być bardziej drobny, kruchy i delikatny. Jednocześnie skrócenie<br />

wydłużeń górnych powoduje bardziej przejrzystą strukturę opartą na rytmie<br />

wierszy tekstu i interlinii światła, niezakłóconej wydłużeniami liter.<br />

Dzięki temu tekst wydaje się być nieco bardziej spokojny – oko bez przeszkód<br />

pokonuje linearny tor czytania z lewej ku prawej stronie. Niewielkie<br />

zmiany w kroju Garamond wzorowanym na pracy Jeana Jannona zapowiadają<br />

dalszy kierunek ewolucji.<br />

Porównanie kroju Adobe Garamond, który zachował cechy charakterystyczne<br />

renesansowej estetyki z zaprojektowanym w latach trzydziestych<br />

XX wieku przez brytyjskiego typografa Stanley'a Morisona krojem<br />

Times New Roman pozwala wskazać na najistotniejszą cechę ewolucji estetycznej<br />

krojów pism (rys. 2). Tą cechą jest wysokość „x”, która w Times<br />

New Roman oraz innych współczesnych krojach uległa znacznemu porys.<br />

2<br />

większeniu. Najbardziej wyrazistym przykładem zmian, jakie dokonały<br />

się na przestrzeni kilkuset lat w obszarze projektowania krojów pism<br />

dwuelementowych, przeznaczonych do tekstów ciągłych, stanowi porównanie<br />

krojów: Adobe Garamond i Georgia (rys. 3). Krój pisma Georgia zaprojektowany<br />

przez brytyjskiego typografa Mathew Cartera w 1996 roku<br />

cechuje się mocno powiększoną wysokością „x”, większymi wydłużeniami<br />

górnymi oraz mniejszymi wydłużeniami dolnymi w literach: p, y. Kreski<br />

i szeryfy są pogrubione, kreski pionowe zakończone płasko. Inne cechy to<br />

prostopadle wyprowadzone szeryfy, umiarkowany kontrast, bardzo zdecydowanie<br />

zaznaczone detale w kształcie zbliżonym do okręgu w literach: a,<br />

c, f, j, r, y. Porównanie tekstów złożonych omawianymi krojami pism z zachowaniem<br />

tych samych parametrów składu wykazuje bardzo znaczące<br />

różnice w strukturze i kolorze typograficznym (rys. 4).<br />

Przytoczony fragment analizy porównawczej krojów pism bazujących<br />

na wzorach historycznych i zaprojektowanych współcześnie jest przykładem<br />

twórczego dialogu z tradycją. Nie zawsze jednak postawa wobec<br />

tradycji okazywała się równie owocna i cenna. W drugiej połowie dziewiętnastego<br />

wieku dialog z tradycją przekształcił się w nużący monolog.<br />

Powielano schematycznie kanon kompozycji oparty na zasadzie symetrii.<br />

Dominowała struktura szarości, unikano kontrastów, stosowania półgrurys.<br />

3<br />

o sztuce problemach | A. Kisielewski akademii | E. Stopa-Pielesz<br />

Strategia Dialog tradycji trawestacji, i eksperymentu czyli dzisiejsza we współczesnej obecność<br />

tradycji typografii awangardy<br />

154<br />

155

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!