akademia 2007+
o sztuce - ASP Katowice
o sztuce - ASP Katowice
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mniejszą wysokość „x”, skrócone wydłużenia górne, mocniej zaakcentowane<br />
detale (a, c, g, r), wydłużone i płasko ścięte szeryfy wydłużeń górnych<br />
oraz ostro zakończone elementy w literach: c, e, f, j, t. Różnice kształtów<br />
znaków widoczne dokładnie w dużej skali są praktycznie niezauważalne<br />
w skali tekstu ciągłego przeznaczonego do czytania. Zauważalna natomiast<br />
jest różnica koloru typograficznego dwóch porównywanych tekstów<br />
złożonych Adobe Garamond i Garamond. Tekst złożony krojem Garamond<br />
wydaje się być bardziej drobny, kruchy i delikatny. Jednocześnie skrócenie<br />
wydłużeń górnych powoduje bardziej przejrzystą strukturę opartą na rytmie<br />
wierszy tekstu i interlinii światła, niezakłóconej wydłużeniami liter.<br />
Dzięki temu tekst wydaje się być nieco bardziej spokojny – oko bez przeszkód<br />
pokonuje linearny tor czytania z lewej ku prawej stronie. Niewielkie<br />
zmiany w kroju Garamond wzorowanym na pracy Jeana Jannona zapowiadają<br />
dalszy kierunek ewolucji.<br />
Porównanie kroju Adobe Garamond, który zachował cechy charakterystyczne<br />
renesansowej estetyki z zaprojektowanym w latach trzydziestych<br />
XX wieku przez brytyjskiego typografa Stanley'a Morisona krojem<br />
Times New Roman pozwala wskazać na najistotniejszą cechę ewolucji estetycznej<br />
krojów pism (rys. 2). Tą cechą jest wysokość „x”, która w Times<br />
New Roman oraz innych współczesnych krojach uległa znacznemu porys.<br />
2<br />
większeniu. Najbardziej wyrazistym przykładem zmian, jakie dokonały<br />
się na przestrzeni kilkuset lat w obszarze projektowania krojów pism<br />
dwuelementowych, przeznaczonych do tekstów ciągłych, stanowi porównanie<br />
krojów: Adobe Garamond i Georgia (rys. 3). Krój pisma Georgia zaprojektowany<br />
przez brytyjskiego typografa Mathew Cartera w 1996 roku<br />
cechuje się mocno powiększoną wysokością „x”, większymi wydłużeniami<br />
górnymi oraz mniejszymi wydłużeniami dolnymi w literach: p, y. Kreski<br />
i szeryfy są pogrubione, kreski pionowe zakończone płasko. Inne cechy to<br />
prostopadle wyprowadzone szeryfy, umiarkowany kontrast, bardzo zdecydowanie<br />
zaznaczone detale w kształcie zbliżonym do okręgu w literach: a,<br />
c, f, j, r, y. Porównanie tekstów złożonych omawianymi krojami pism z zachowaniem<br />
tych samych parametrów składu wykazuje bardzo znaczące<br />
różnice w strukturze i kolorze typograficznym (rys. 4).<br />
Przytoczony fragment analizy porównawczej krojów pism bazujących<br />
na wzorach historycznych i zaprojektowanych współcześnie jest przykładem<br />
twórczego dialogu z tradycją. Nie zawsze jednak postawa wobec<br />
tradycji okazywała się równie owocna i cenna. W drugiej połowie dziewiętnastego<br />
wieku dialog z tradycją przekształcił się w nużący monolog.<br />
Powielano schematycznie kanon kompozycji oparty na zasadzie symetrii.<br />
Dominowała struktura szarości, unikano kontrastów, stosowania półgrurys.<br />
3<br />
o sztuce problemach | A. Kisielewski akademii | E. Stopa-Pielesz<br />
Strategia Dialog tradycji trawestacji, i eksperymentu czyli dzisiejsza we współczesnej obecność<br />
tradycji typografii awangardy<br />
154<br />
155