akademia 2007+

uczestnictwem w klasie rysunku z modelką.20 Rozbudowano pracownie
rzeźby. Z przedmiotów teoretycznych w dalszym ciągu wykładano perspektywę,
anatomię, historię sztuki i naukę o stylach, ale nie było historii.
Po 1918 roku, po powstaniu Polski, dotychczasowy program nauczania
malarstwa, powstały jednak już trochę wcześniej nie zmienił się zasadniczo.
Zmiana polegała na wprowadzaniu coraz większej liczby pracowni
o różnych specjalnościach do wyboru, scenografii, malarstwa dekoracyjnego,
grafiki, rzeźby pomnikowej, konserwacji itd. Rozbudowały się do
samodzielnych kierunków studiów szkoła rzeźby i architektury, Nie został
zrealizowany projekt z połowy lat 20. zorganizowania studiów sztuki
zdobniczej. 21 Taki kierunek studiów włączyłby Akademię krakowską
w krąg nowoczesnych szkół artystycznych, zbliżonych do Bauhausu. Program
studiów malarstwa lat międzywojennych obejmował na I roku: rysunek
aktu, rysunek wieczorny aktu, modelowanie aktu. Wykład i ćwiczenia
z anatomii i z historii sztuki. Na roku drugim obowiązywał rysunek
i malarstwo martwej natury obejmujące wykonanie co najmniej osiem studiów
do aktu, martwej natury i kompozycji. Ponadto wykłady i ćwiczenia
z technologii malarstwa, perspektywy, historii sztuki i od 1936 roku z malarstwa
współczesnego. III rok to malarstwo w pracowniach do wyboru, rysunek
wieczorny, wykłady i ćwiczenia z perspektywy, wykłady i ćwiczenia
z technologii malarstwa oraz nieobowiązkowe ćwiczenia z techniki malarstwa
ściennego, technik malarstwa starożytnego i średniowiecznego.
IV rok to pracownie malarstwa do wyboru, rysunek wieczorny lub grafika
do wyboru, wstęp do technik graficznych, liternictwo, techniki malarskie.
Rok V to malarstwo w pracowniach do wyboru, malarstwo dekoracyjne
i teatralne, do wyboru, rysunek wieczorny lub grafika, architektura,
wykłady i ćwiczenia, ceramika, ćwiczenia, rzeźba ceramiczna – wykłady,
liternictwo, wykłady i ćwiczenia 22 .
Od 1926 roku studenci zaliczywszy IV rok z wynikiem co najmniej
dobrym mogli w drodze konkursu ubiegać się o roczne studia w filii ASP
w Paryżu, zorganizowanej i prowadzonej przez Józefa Pankiewicza. 23 Ich
program obejmował malowanie z modela aktu lub portretu, rysunek wieczorny
z modela, o ile były na to fundusze, kopiowanie w muzeach, zwiedzanie
muzeów i galerii pod kierownictwem Profesora, co było połączone
z odpowiednim wykładem oraz w miesiącach letnich, malowanie pejzaży.
Studentów obowiązywało składanie sprawozdania z odbytych zajęć i wykonanie
dla macierzystej szkoły kopii jednego arcydzieła muzealnego. Do
1939 roku z możliwości studiów paryskich skorzystało ok. 80 studentów.
Po II wojnie światowej profesorowie ASP starali się o reaktywację filii, ale
ze względów oczywistych nie udało się tego dokonać 24 . W okresie międzywojennym
ASP krakowska przestała być jedyną w kraju, w 1922 roku powstała
wyższa Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie, istniał Wydział Sztuk
Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Miały one programy
podobne do krakowskiego 25 .
Po II wojnie światowej, po reaktywacji ASP pozostano dosyć długo
przy przedwojennym modelu nauczania. Oczywiście wpływ na tak powolne
zmiany miał fakt, że to państwo, ministerstwo kultury rządziło Akademią,
powoływało wydziały, ustalało programy. Również postawa profesorów,
wykształconych w tradycyjnym modelu i przywiązanych do niego,
a dominujących w Akademii do nieomal schyłku lat 60. sprzyjała takiemu
stanowi rzeczy. Oni naprawdę wierzyli, że klasyczne kierunki, malarstwo
czy rzeźba są koroną sztuki, a inne jak grafika, nie mówiąc już o najnowszych
tendencjach, niewyobrażalnych przecież 50–40 lat temu ze względów
technicznych, są tylko obrzeżami, z którymi tradycyjnie wykształcony
artysta da sobie radę, jeżeli będzie chciał 26 .
1 M. Poprzęcka, Akademizm, WAiF, Warszawa 1977, ss. 21–25; H.Wine, Academy; w:
ed. J. Turner, Dictionary of Art, Macmillan Pub. Ld, London – New York, 1996, Vol. 1,
ss. 101–108.
2 M. Poprzęcka, op. cit., s. 26.
3 G. Rubens, Art education, w: ed. J.Turner, op. cit., ss. 523–524.
4 M. Poprzęcka, op. cit., ss. 62–63.
5 Academy Figure, w: ed. J. Turner, op. cit., ss. 108–109.
6 Z. Kępiński, Stainsław Wyspiański, KAW, Warszawa 1984, ss. 11–15; M. Rydlowa, Listy Stanisława
Wyspiańskiego do Karola Maszkowskiego, w: Ewa Miodońska-Brookes (red.), Stanisław
Wyspiański, Studium Artysty, Universitas, Kraków 1996, ss. 22–23.
7 P. Duro, Académie des Beaux-Arts, w: ed. J.Turner, op. cit., 24, ss. 171–172.
o sztuce problemach | A. Kisielewski akademii | D. Głazek
Strategia Akademia trawestacji, – programyczyli
dzisiejsza obecność
tradycji awangardy
148
149