akademia 2007+
o sztuce - ASP Katowice
o sztuce - ASP Katowice
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ogród graficzny –<br />
nowoczesne technologie uprawy<br />
Paweł Frąckiewicz<br />
Co znaczy sztuka mediów i jakie ma związki z grafiką?<br />
Obszerny jest zakres zagadnień zawartych w pierwszej części pytania,<br />
czyli znaczenie sztuki mediów. Po pierwsze należy określić, co rozumiemy<br />
przez pojecie sztuki mediów, po drugie określić, czy znaczenie sztuki<br />
mediów zasadniczo odbiega od znaczenia sztuki w ogóle. Przy okazji nieuniknione<br />
może być zwrócenie uwagi właśnie na ten aspekt, czyli znaczenie<br />
sztuki w ogóle. Już sam w sobie niezwykle szeroki, dodatkowo w wielu<br />
miejscach spekulatywny. Trzeba podkreślić, że znaczenie sztuki mediów<br />
zasadniczo nie różni się od pojęcia sztuki, w rozumieniu awangardy XX.,<br />
co skądinąd jest tezą ryzykowną. Z pewnością jednak można wyróżnić<br />
pola, w których to znaczenie w dużym stopniu poszerza, a w wielu wypadkach<br />
wyznacza nowe obszary, do tej pory dla sztuki niedostępne, bądź<br />
odsłania nowe perspektywy do tej pory ukryte. I ta kwestia właśnie, czyli<br />
rozszerzenie znaczenia, czy znaczeń (samo określenie znaczenie nastręcza<br />
szereg problemów interpretacyjnych, bo znów możemy spytać, o jakie<br />
,znaczenie chodzi i do jakich wartości to znaczenie się odnosi, wartości<br />
formalnych, postrzeżeniowo-mentalnych, semantycznych, czy może socjologicznych)<br />
sztuki w ogóle, przez sztuki mediów byłoby trzecim i chyba<br />
najistotniejszym punktem tych rozważań.<br />
Precyzując, wskażmy jakie rodzaje działań obejmuje określenie<br />
sztuka mediów? Najbardziej zasadne wydaje się skłanianie z jednej strony<br />
do teorii sztuki elektronicznej i technologicznej Franka Poppera, a z drugiej<br />
strony do teorii aparatu Vilema Flusera. Tak rozumiejąc sztukę mediów<br />
należałoby wymienić wszelkie działania fotomedialne, więc przede wszystkim<br />
fotografię i film. W końcu wszelkie działania bazujące na ucyfrowionym<br />
obrazie, a szerzej na zdigitalizowanej informacji, gdzie w roli podstawowego<br />
narzędzia (aparatu?) wykorzystywany jest komputer. W obrębie<br />
tych działań występuje szczególnie skomplikowana sytuacja wynikająca<br />
z niemożności precyzyjnej kategoryzacji istniejących zjawisk. Wspólny<br />
mianownik mają tu działania o rożnym natężeniu obecności cyfrowego<br />
medium. Od tych o najniższej wartości (cyfrowa obróbka istniejącego<br />
w rzeczywistości obrazu) do powoływania dzieł w pełni wirtualnych.<br />
Przypatrując się zjawiskom zaliczanym do sztuki mediów, zaczynamy<br />
zdawać sobie sprawię z ogromnej złożoności i wielowątkowości omawianej<br />
kwestii. Pytanie o wspólny mianownik działań wywołuje wielorakie<br />
implikacje, które przy rozwinięciu odsłaniają kolejne wątki. Na tym<br />
etapie rozważań możemy zadać sobie kolejne pytanie, w jakim stopniu<br />
określenie sztuka mediów jest adekwatne do opisywanych zjawisk? Idąc<br />
tropem myśli Vilema Flusera, może właściwszym określeniem byłoby<br />
sztuka aparatu, bądź nawet sztuka programu. Jako określenia precyzyjniej<br />
definiujące proces powstawania, a nawet, późniejszego funkcjonowania<br />
wytworów wywodzących się z tego nurtu sztuki. Ich zaletą jest także<br />
duża pojemność znaczeniowa łącząca w sobie nie tylko działania z zakresu<br />
sztuk wizualnych, ale także sztukę filmową, zjawiska muzyczne i całą<br />
rozpiętość dokonań nie poddających się jednoznacznej kategoryzacji. Również<br />
teoria sztuki elektronicznej i technologicznej Franka Poppera znajduje<br />
zastosowanie w tym miejscu, choć jeszcze szerzej kreśli ramy zjawiska1.<br />
Popper zalicza do sztuki technologicznej całość produkcji artystycznej powstałej<br />
w wyniku związków sztuk pięknych z naukami ścisłymi i technologią,<br />
a początek tego procesu datuje na wiek XIX.<br />
Kolejnym aspektem sztuki mediów jest niespotykana dotąd<br />
w dziejach obecność pośredniczącego w akcie kreacji aparatu, a precyzyjniej<br />
programu zawartego w owym aparacie. Powoduje to pojawienie się<br />
pojęcia intermedialności uzasadnianego możliwością przenoszenia kreacji<br />
z jednego medium na drugie. Przykładem tu może być fotografia lub film,<br />
których od zarania dotyczyła kwestia pośrednictwa aparatu, natomiast intermedialność<br />
jest w tym wypadku cechą nabytą i w większym stopniu dotyczy<br />
filmu niż samej fotografii. Z tej perspektywy wydaje się, ze cechą<br />
konstytutywną dla sztuki mediów jest właśnie owa obecność aparatu, czy<br />
programu. Intermedialność zaś jest cechą ważną, ale drugorzędną. Tym<br />
bardziej, ze owa intermedialność w mniejszym bądź większym stopniu roz-<br />
98 99
Change language