akademia 2007+

nych, a potem wprowadzenie tego materiału do komputera jest dla grafika
doświadczeniem bardzo pouczającym. Bez świadomości, swobody i pewnego
rodzaju determinacji w kreowaniu idei grafiki działania te nic nie
dają, są ślepym zaułkiem.
Komputer i programy graficzne (przede wszystkim Photoshop) dla
artysty powinny być poligonem doświadczeń. Nieograniczona swoboda
w konstruowaniu, albo dekonstruowaniu obrazu graficznego powinna
zmierzać do stworzenia nie tylko ciekawej idei grafiki, ale do przeniesienia
wartości indywidualnych – zdanie to, to cytat z Adama Romaniuka
i Mariana Oslislo (Trzeba humanizować narzędzie jakim jest komputer).
Z tego krótkiego opisu wynika, że struktura obrazu cyfrowego
jest bardzo złożona. Niektórzy błędnie myślą, że obraz ten jest skonstruowany
tylko z pikseli (odwołujący się do mozaik rzymskich). Twórca posługując
się tym warsztatem może głęboko wniknąć w genetykę obrazu,
przekształcać go i doskonalić wersje w obrębie pliku matrycy. Można udoskonalać
taki obraz w nieskończoność, precyzować go, wracać do punktu
wyjścia. Tak właśnie tworzy swoje obrazy Jan Pamuła, który od początku
lat siedemdziesiątych uprawia abstrakcję geometryczną. Na początku lat
osiemdziesiątych przy pomocy komputera stworzył cykle graficzne Obiekty
Geometryczne, w latach dziewięćdziesiątych Serię Komputerową I i Serię
Komputerową II.
Strukturalność obrazu cyfrowego może być bardzo różna (ślady
graficzne, rysunkowe, malarskie, fotografia, skany, światło, kolor, itd. ).
W pracach opartych na technice cyfrowej Changa Soo Kim widzimy złożoność
tego języka. Autor tworzy cykl portretów, które są dokumentalnym
zapisem. Są to pojedyncze postacie jakby zatrzymane w ruchu, albo grupy
postaci składające się z portretów zestawionych ze sobą . W jednej z takich
prac, trzy postacie wpisane są w formę czterech kwadratów, pierwsza postać
jest widziana z dwóch stron, druga wykonuje ruch do góry w prawo,
a trzecia jakby na chwilę się zatrzymała. Można widzieć w tych pracach
duże związki z portretami Rembrandta. Rastrem, który je buduje są pomniejszone
portrety, dostrzegamy je dopiero z bliska. Innym ich elementem
jest dodatkowe wprowadzenie koloru, który tnie portret na kilka płaszczyzn.
W portrecie młodego człowieka, zestawienie rastra (małe portrety)
ostrego i nieostrego stworzyło efekt, jakbyśmy postać widzieli przez szybę,
po której spływają krople wody. Jeszcze innym, bardzo ciekawym artystą
przywiązującym bardzo dużą wagę do rastra z którego buduje swoje prace
jest Waldemar Węgrzyn.
Może jeszcze powiem parę słów na temat skanu, jako ważnego
elementu obrazu cyfrowego. Skaner poza możliwościami kopiowania, reprodukcji
płaskich obrazów pozwala na odwzorowanie powierzchni trójwymiarowej,
jest to szczególny rodzaj fotografii cyfrowej, pozwalający na
skopiowanie materiału z bardzo wysoką rozdzielczością. Wprowadzenie
takiego obrazu w przestrzeń dzieła plastycznego otwiera jego nowe możliwości.
Obraz zawierający skan przedmiotu staje się nie tylko odzwierciedleniem
jego cech ikonicznych, ale także przy bardzo dużych rozdzielczościach
– precyzyjnym zapisem informacji wizualnej (zbiór danych
o przedmiocie, strukturze jego powierzchni, przestrzeni ). Mirosław Pawłowski
prezentuje na swoich ostatnich wystawach (wystawa indywidualna
w ramach IMPACT Berlin-Poznań, wystawa pedagogów ASP w Poznaniu
w Starym Browarze 2005) cykl monumentalnych grafik drukowanych na
foli banerowej. Prace te bezpośrednio odwołują się do zunifikowanej postaci
przepuszczonej przez skaner. Zadajemy sobie pytanie: czy rozwój
wysokich technologii jest dla artysty zagrożeniem ? Postać w pracach Mirosława
Pawłowskiego jest bezosobowa, jest manekinem, robotem. Następuje
jej powielenie (dwie takie same postacie na jednym obrazie). Nie widzimy
oczu, są zasłonięte czarnym paskiem. Przestrzeń to białe punkty
na czarnym tle, biała poruszona linia przecinająca twarz, albo paski cienkich
linii tworzące negatywowy kod kreskowy.
Inny typ pionowych linii tworzących strukturę obrazu dostrzegamy
w pracach Haruko Cho. W cyklu prac pt. Poduszka, drukowanych na
bibule japońskiej w piękny sposób autorka łączy tradycję z nowoczesnym
myśleniem o grafice.
Obraz zasadniczy i obraz uboczny
Obraz zasadniczy ściśle wiąże się z ideą grafiki. Musi być ona jasno sprecyzowana,
może odwoływać się do natury, nauki, historii sztuki, kultury,
literatury, muzyki, poezji, tańca, fotografii kreacyjnej i dokumentalnej, fil-
o grafice | D. Gajewski
Idea grafiki: pomiędzy drukiem cyfrowym
a warsztatem klasycznym
88 89