akademia 2007+

Pozytyw – negatyw
Metoda, którą się posługuję jest żmudna. Nie jest to akwaforta, ale tzw. clicheverre
(płyta szklana). Rysuje się igłą na warstwie czarnej żelatyny, pokrywającej
szkło, w ten sposób otrzymany negatywny (NEGATYWOWY), przeświecający
rysunek traktuje się jak negatyw fotograficzny, tj. kopiuje się w ramce
fotograficznej na papierze światłoczułym, wywołuje, utrwala i zmywa – proceder
jak przy odbitkach fotograficznych – koszt znaczny – praca także. Mam
oferty »Roju« na kilka odbitek – nie wykonuję jej choć można by zarobić kilkaset
złotych. Do masowej produkcji technika ta nie jest.
Bruno Schulz
Grafika to proces zmieniający się od estetyki opartej na pięćsetletniej
technologii do nowych mediów. W grafice tradycyjnej mówimy kolor
a myślimy farba. Rozróżniamy farby transparentne i kryjące. Kolor powstaje
na zasadzie nakładania matryc. W grafice budowanej w komputerze
mamy do czynienia z kolorem na różnych poziomach jasności – możemy
ten kolor budować od pełnego krycia, poprzez kolejne stopnie rozjaśniania,
aż do takiej jasności, że kolor zniknie i pozostanie barwa podłoża (kolor
tonalny). Wszystkie tony pośrednie uzyskuje się poprzez nakładanie farby
w postaci siatki drobnych punkcików, a rozjaśnianie koloru to stosunek
powierzchni kropek 100 % farby do wyzierającej spomiędzy nich reszty
niezadrukowanego jaśniejszego podłoża. Podstawowe palety kolorów to:
Cyan, Magenta, Yellow (CMY), Red, Green, Blue (RGB), skala szarości,
a także barwy pantonowe. Palety te pozwalają bardzo precyzyjnie określić
kolory w obrazie. Kolor może mieć właściwości świecące. W klasycznym
warsztacie podobne efekty próbowano uzyskać przez używanie farb metalicznych
i fluorestencyjnych. Nie można oczekiwać, że obraz graficzny
konstruowany w kolorze, zamieniony na skalę szarości będzie funkcjonował
na zasadzie bieli i czerni. Skala szarości będzie wypadkową kolorów
Cyan, Magenta, Yellow, osłabionych w saturacji. Musimy jakby stworzyć
ten obraz na nowo, przerzucając kanały CMY do Czerni.
Tego typu myślenie widać w pracach Morimoto Junichi, są to ascetyczne
płaszczyzny, w których pojawia się parę jakby wypukłych pionowych
linii, albo układy drewnianych patyków sfotografowanych, albo zeskanowanych.
Kreacja u Morimoto Junichi nie odbywa w komputerze, ale
na określonej rzeczywistej płaszczyźnie, na której układane są w szczególny
sposób kawałki drewna. Prace te można porównać do prac Ante Kuduz.
Ona jednak kreuje je w komputerze, wycinając i układając, tworzy z elementów
podobnych do patyków (przestrzenne linie) przestrzenie oparte
na rytmach, wprowadzając kolor na zasadzie rozpikslowanych fragmentów
lini, albo plam barwnych. Jest w tych pracach myślenie na zasadzie
bieli i czerni, plus kolor. Wyraźny rozdźwięk kolor albo czerń, gdzie kolor
mocno działa, a czerń mocno oddziałuje tworząc napięcia, emocje.
Lub inaczej, kolor i czerń zamknięte w sześciokątną formę, nawiązują
do siedemnastowieczznego polskiego portretu trumiennego, powodując
bardzo mocne ich oddziaływanie. Autorem tych prac jest Tomasz Struk
(Grand Prix Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie i Triennale
Grafiki Polskiej w Katowicach w 2000 roku). Kolor błękitny odbity na
zasadzie lustra, aby działać na widza został zamknięty w ciemnej przestrzeni,
nie w czarnej, ale ciemnobrązowej zbudowanej na zasadzie rozedrgania
przestrzeni jak w obrazach Georgesa Seurata. Czarne sześciokąty
rzucone jako projekcje na płótno – seria Projekcje – dające efekt rastra,
drukowane są w czterech różnych odcieniach czerni (będzie to mieć znaczenie
przy omówieniu problemu: obraz zasadniczego i obraz uboczny).
Rozpatrywanie obrazu cyfrowego jako pozytyw i negatyw ściśle wiąże się
z obrazem wychodzącym z fotografii, która posiada cechy graficzne, jak
u Thoma O’Connora (praca nagrodzona na MTG w Krakowie 2003 r.).
Struktura i proces
Tradycyjna definicja grafiki wiąże się pojęciem matrycy. Czy plik komputerowy
może stanowić matrycę? Czy zamiast »grafika komputerowa« powinno
się raczej mówić »obraz cyfrowy«, czy są one tym samym. W miarę poszerzania
się pojęcia grafiki zadajemy sobie coraz częściej pytanie co stanowi o tym
że grafika jest grafiką. – tak w kilkukrotnie przywoływanej tu już dyskusji
mówiła Sarah Sliwa. Można by dyskutować bardzo długo na ten temat.
Powiedzmy, że zadanie wstępne na drugim roku studiów, w Pracowni
Technik Cyfrowych w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, dotyczące
myślenia o grafice w oparciu o ślady graficzne, matrycę naturalną, poszukiwanie
struktur i faktur graficznych, zeskanowanych, sfotografowa-
o grafice | D. Gajewski
Idea grafiki: pomiędzy drukiem cyfrowym
a warsztatem klasycznym
86 87