akademia 2007+
o sztuce - ASP Katowice o sztuce - ASP Katowice
da się wykonać przy pomocy dotychczasowych narzędzi, zatem przesunięcie zainteresowania (znane również w historii), nie wystarcza, potrzebne są nowe narzędzia badawcze. Nie oznacza to jednak, że zniknie tradycyjna estetyka jak i tradycyjna sztuka ze swoimi typowymi dla kultury wysokiej narzędziami. Ale dzisiaj slogan, który stał się akademickim sztuka jest jedna, lub estetyka jest jedna wydaje się absurdalny, ponieważ w skrajnych wypadkach jedynym elementem łączącym zastane z przesuniętym jest sama nazwa dyscypliny. Dzisiaj nazwa to puste naczynie. Przekonanie tradycyjnych estetyków, że są w posiadaczami uniwersalnych narzędzi badawczych polega również na przysłonie ślepej plamki niepozwalającej dostrzec przesunięcia. Przesunięcie zatem nie jest ani czymś całkiem nowym, ani też kontynuacją, jest zmianą współczynników zaistnienia sztuki na obecnym poziomie cywilizacji, ale przy zachowaniu pamięci ich poprzedniego położenia. Sztuka przesunięta nie jest definiowana od nowa, raczej redefiniowana, ale lokowana w innej niż dotychczasowa przestrzeni. Potrzebuje nie tylko nowej percepcji nieopartej na kliszy kultury, czy warsztatu nowych technologii, potrzebuje kompetencji działania w innych rejonach aktywności (interaktywność). Co zatem jest redefiniowane? Rola artysty Artysta nie jest już samodzielnym autorem, raczej inicjatorem dzieła (artefaktu) nieskończonego formalnie. Prowokuje adresata do działania, proponuje procedury przekształcania artefaktu, tworzy bazę danych, (jakąś zawartość). Tworzy warunki do przekształcania artefaktu. Nie tworzy kulturowego wzoru, raczej kulturę miksu, przekształcania zastanego. Nie musi trafiać pod strzechy, pokrzepiać serc, tworzyć wielkich narracji, cierpieć za miliony, być mistrzem formy. Proces kreacji Proces kreacji nie musi być całkowicie nowatorski, dający w efekcie unikatową formę dzieła, raczej ma zmierzać do przekraczania dotychczasowego doświadczenia użytkownika, wyzwolenia jego kreatywności, operacyjności i umiejętności przetwarzania dotychczasowej kultury. Rola percypującego podmiotu. Podmiot kontemplatywny przeistacza się w podmiot działający (fizycznie) i transwersalny. Transwersalny znaczy tu tyle, co działający bezpośrednio w napotkanym kontekście zdarzeń i kreujący ad hoc nową sytuację artystyczną, lub jedynie twórczą. Twórczą, znaczy przekraczającą dotychczasowe doświadczenie. Kompetencje operacyjne i kreacyjne będące percepcją i autoekspresją łączone są przez operacje na zastanym, napotkanym materiale. Rolą podmiotu nie jest już odgadywanie znaczeń autora, raczej tworzenie nowych sensów przez przetwarzanie artefaktu zaproponowanego przez autora. Podmiot nie musi posiadać ogólnie cenionych zalet, ma prawo do bycia takim, jakim jest, powinien jednak posiadać kompetencje operacyjnego przetwarzania zastanego artefaktu. Rola dzieła sztuki. Najpierw odróżnijmy dzieło od artefaktu. Na użytek tego tekstu zakładamy, że dzieło sztuki to wytworzone podczas percepcji artefaktu przeżycie estetyczne. Artefaktem będzie autorski zestaw bodźców, bądź zestaw możliwości ich wytwarzania i przekształcania, pretendujący do bycia dziełem sztuki. Zatem artefakt to forma, na którą adresaci, dla których jest przeznaczona nakładają swoje skojarzenia, czyli treści (w ujęciu M. Mazura). Artefakt jest tworem intencjonalnym, przeznaczonym do tworzenie sztuki w społecznym akcie percepcji. W przestrzeni społecznej natrafiamy na artefakty, a nie dzieła sztuki, artefakty to jedynie potencjalne dzieła sztuki. Ale w przesuniętej artefakt zmienia się z przekaźnika idei autorskich w przestrzeń zdarzeń odbiorczych będących rezultatem zapośredniczonych interakcji użytkownika z autorem. Nie jest nośnikiem seno sztuce problemach | A. Kisielewski sztuki | A. Porczak Strategia Sztuka przesunięta. trawestacji, Shiftart czyli dzisiejsza obecność tradycji awangardy 286 287
sów (zawartych immanentnie), raczej prowokacją do przetwarzania artefaktu i tworzenia sensów użytkownika. Interaktywne sposoby medialnego komunikowania, z jednej strony autorskiego artefaktu, a akcji użytkownika z drugiej mają charakter negocjacji. Miejsce usensowienia dzieła Sens dzieła jest nie jest już sensem autora (przesłaniem), lecz sensem wynegocjowanym przez użytkownika. Choć w tradycyjnej sztuce sens powstawał również w odbiorze, jednak sądzono, że artefakt (forma dzieła), była prawdą, a odbiór jedynie jej interpretacją, lub wypełnianiem luk zaplanowanych przez artystę. Przykładano więcej wagi do formy artefaktu, znaków, symboli niż ich interpretacji. Uważano, że ten, kto nie jest w stanie wyłonić prawdziwego autorskiego sensu, nie jest człowiekiem kulturalnym, raczej ignorantem lub dewiantem. Jednokierunkowa komunikacja przebiegała od autora, który kodował w formę artefaktu przesłanie, przez dzieło, które miało w sobie immanentnie zawarty ten autorski sens, do odbiorcy, który powinien odczytać zawartość przekazu. W komunikacji dialogicznej nie tylko sens prawdziwy, to ten, który nadaje dziełu adresat, ale również on nadaje ostateczną formę artefaktowi zapoczątkowanemu przez nadawcę (artystę). Artefakt jest tworzony podczas (w trakcie) operacyjnej percepcji przez interaktora, który nie tylko nie jest odbiorcą sensów autora, ale również nie jest odbiorcą całości artefaktu. Interaktor napotyka autorską propozycję działania jako procedury postępowania z urządzeniami technicznymi przygotowanymi przez autora artefaktu. Miejsce funkcjonowania artefaktu Dawny artefakt funkcjonował w galerii, muzeum, w domowej kolekcji. Miejsce to określało społeczny status wytwarzanego w odbiorze dzieła. Dostępność stanowiła pierwszy krok do przeżycia estetycznego, następnym były kompetencje odbiorcy. Wybór artefaktu do upowszechniania przynależał właścicielowi (lub przedstawicielowi właściciela), miejsca, instytucji: muzeum, galerii, domu, pałacu, świątyni, użytku publicznego, przestrzeni publicznej. Kryterium dostępności wyznaczane było przez władzę polityczną bądź pieniądza często ukrytą na zapleczu kultury. Dostępność oznaczała selekcję, selekcja władzę, władza profit, profit sens, ale sens kamuflowany przez kulturę. Własność przetwarzała bezinteresowność sztuki w profit, autorstwo w gwiazdorstwo, subordynację profitowi w wolność proponowaną jako wartości kultury wysokiej. Kiedy tzw. arcydzieła sztuki uzyskują na aukcjach niewiarygodne sumy, możemy być pewni, że nie o sztukę tu chodzi. Przesunięta nie tyle jest bezwartościowa dla kultury wysokiej przez swój sposób bytowania opierający się własności rozumianej dwudziestowiecznie, a raczej przez to, że nie została wchłonięta przez kulturę wysoką, czyli kamuflowaną władzę. Nie bez sensu będzie chyba uznać sam proces stawania się artefaktem przesuniętej, takie rozumienie byłoby bliskie sytuacji estetycznej zaproponowanej, przez Marię Gołaszewską. Ale nawet takie ujęcie dla przesuniętej może okazać się niewystarczające, bo co np. dla sztuki sieci jest artefaktem? Podłączenie? Miejsce na serwerze? Autorski projekt sieciowy? Sposoby użytku? Czy wszystko razem jako złożony dyspozytyw? Kryteria oddziaływania artefaktu. Zadaniem dzieła jako materialnego obiektu było: zachwycać lub wstrząsać, przenosić przesłanie artysty do odbiorców, ale też: trwać ku potomnym, trafiać pod strzechy, wychowywać, podtrzymywać na duchu, kształcić smak estetyczny, uwrażliwiać, szokować, zdobić, podnosić prestiż właściciela. o sztuce problemach | A. Kisielewski sztuki | A. Porczak Strategia Sztuka przesunięta. trawestacji, Shiftart czyli dzisiejsza obecność tradycji awangardy 288 289
- Page 95 and 96: my komunikacji. Współczesne warto
- Page 97 and 98: style życia i praktyki dnia codzie
- Page 99 and 100: Krytyczny ogląd rozgłosu, prowadz
- Page 101 and 102: 10 J. Kozielecki, Koncepcja transgr
- Page 103 and 104: wo, najbardziej prawdopodobne obsza
- Page 105 and 106: utworem? „Jak powstaje utwór?”
- Page 107 and 108: Tabela 3 ratio suasoria - powód pr
- Page 109 and 110: Wydruk cyfrowy nie jest unikatem. J
- Page 111 and 112: określonych, a otaczającą go Nie
- Page 113 and 114: już schwytany, ale uwolniony, gdy
- Page 115 and 116: zwycięstwa śmierci, ogarnia nas j
- Page 117 and 118: Najlepsze są te dni, kiedy zarabia
- Page 119 and 120: szem Dalego. Używając heliograwiu
- Page 121 and 122: wały również pytania o sposób o
- Page 123 and 124: 1 www.reprodukcja.pl, firma CopyArt
- Page 125 and 126: kwalifikować jako grafikę łącze
- Page 127 and 128: Matryca re-presji W schematach funk
- Page 129 and 130: towarzyszącej Międzynarodowemu Tr
- Page 131 and 132: Arminen z fińskiego Międzynarodow
- Page 133 and 134: Język, rozum, rzecz Interpretacja
- Page 135 and 136: Schemat 2 Schemat 2 stanowi połąc
- Page 137 and 138: Schemat 4c 09. (III) Głos Boga do
- Page 139 and 140: sności. Sposób ten zależy od syt
- Page 141 and 142: modyfikuje. Rolą twórcy jest prze
- Page 143 and 144: Przesunięcie jest rozważane wzgl
- Page 145: przesuniętej, to nie narzucanie id
- Page 149 and 150: ne przeświadczenie, że są to dwi
- Page 151 and 152: Gdańsk we Wrocławiu - Wrocław w
- Page 153 and 154: summary The Academy of Fine Arts in
- Page 155 and 156: against academicism, where the auth
- Page 157: ecenzenci: prof. dr hab. Tadeusz S
sów (zawartych immanentnie), raczej prowokacją do przetwarzania artefaktu<br />
i tworzenia sensów użytkownika. Interaktywne sposoby medialnego<br />
komunikowania, z jednej strony autorskiego artefaktu, a akcji użytkownika<br />
z drugiej mają charakter negocjacji.<br />
Miejsce usensowienia dzieła<br />
Sens dzieła jest nie jest już sensem autora (przesłaniem), lecz sensem wynegocjowanym<br />
przez użytkownika. Choć w tradycyjnej sztuce sens powstawał<br />
również w odbiorze, jednak sądzono, że artefakt (forma dzieła),<br />
była prawdą, a odbiór jedynie jej interpretacją, lub wypełnianiem luk zaplanowanych<br />
przez artystę. Przykładano więcej wagi do formy artefaktu,<br />
znaków, symboli niż ich interpretacji. Uważano, że ten, kto nie jest w stanie<br />
wyłonić prawdziwego autorskiego sensu, nie jest człowiekiem kulturalnym,<br />
raczej ignorantem lub dewiantem. Jednokierunkowa komunikacja<br />
przebiegała od autora, który kodował w formę artefaktu przesłanie, przez<br />
dzieło, które miało w sobie immanentnie zawarty ten autorski sens, do<br />
odbiorcy, który powinien odczytać zawartość przekazu. W komunikacji<br />
dialogicznej nie tylko sens prawdziwy, to ten, który nadaje dziełu adresat,<br />
ale również on nadaje ostateczną formę artefaktowi zapoczątkowanemu<br />
przez nadawcę (artystę). Artefakt jest tworzony podczas (w trakcie) operacyjnej<br />
percepcji przez interaktora, który nie tylko nie jest odbiorcą sensów<br />
autora, ale również nie jest odbiorcą całości artefaktu. Interaktor napotyka<br />
autorską propozycję działania jako procedury postępowania z urządzeniami<br />
technicznymi przygotowanymi przez autora artefaktu.<br />
Miejsce funkcjonowania artefaktu<br />
Dawny artefakt funkcjonował w galerii, muzeum, w domowej kolekcji.<br />
Miejsce to określało społeczny status wytwarzanego w odbiorze dzieła.<br />
Dostępność stanowiła pierwszy krok do przeżycia estetycznego, następnym<br />
były kompetencje odbiorcy. Wybór artefaktu do upowszechniania<br />
przynależał właścicielowi (lub przedstawicielowi właściciela), miejsca, instytucji:<br />
muzeum, galerii, domu, pałacu, świątyni, użytku publicznego,<br />
przestrzeni publicznej.<br />
Kryterium dostępności wyznaczane było przez władzę polityczną bądź<br />
pieniądza często ukrytą na zapleczu kultury. Dostępność oznaczała selekcję,<br />
selekcja władzę, władza profit, profit sens, ale sens kamuflowany<br />
przez kulturę. Własność przetwarzała bezinteresowność sztuki w profit,<br />
autorstwo w gwiazdorstwo, subordynację profitowi w wolność proponowaną<br />
jako wartości kultury wysokiej. Kiedy tzw. arcydzieła sztuki uzyskują<br />
na aukcjach niewiarygodne sumy, możemy być pewni, że nie o sztukę<br />
tu chodzi. Przesunięta nie tyle jest bezwartościowa dla kultury wysokiej<br />
przez swój sposób bytowania opierający się własności rozumianej dwudziestowiecznie,<br />
a raczej przez to, że nie została wchłonięta przez kulturę<br />
wysoką, czyli kamuflowaną władzę. Nie bez sensu będzie chyba uznać<br />
sam proces stawania się artefaktem przesuniętej, takie rozumienie byłoby<br />
bliskie sytuacji estetycznej zaproponowanej, przez Marię Gołaszewską.<br />
Ale nawet takie ujęcie dla przesuniętej może okazać się niewystarczające,<br />
bo co np. dla sztuki sieci jest artefaktem?<br />
Podłączenie?<br />
Miejsce na serwerze?<br />
Autorski projekt sieciowy?<br />
Sposoby użytku?<br />
Czy wszystko razem jako złożony dyspozytyw?<br />
Kryteria oddziaływania artefaktu.<br />
Zadaniem dzieła jako materialnego obiektu było:<br />
zachwycać lub wstrząsać,<br />
przenosić przesłanie artysty do odbiorców, ale też:<br />
trwać ku potomnym,<br />
trafiać pod strzechy,<br />
wychowywać,<br />
podtrzymywać na duchu,<br />
kształcić smak estetyczny,<br />
uwrażliwiać,<br />
szokować,<br />
zdobić,<br />
podnosić prestiż właściciela.<br />
o sztuce problemach | A. Kisielewski sztuki | A. Porczak<br />
Strategia Sztuka przesunięta. trawestacji, Shiftart czyli dzisiejsza obecność<br />
tradycji awangardy<br />
288<br />
289
Change language