KAPITAŁ LUDZKI

KAPITAŁ LUDZKI 

w Wielkopolsce nr 1/2010 

Biuletyn informacyjny komponentu regionalnego PO KL 2007-2013 

EKONOMIA 

SPOŁECZNA 

Regionalny Ośrodek 

EFS w Poznaniu 

w liczbach bezwzględnych 

300 000 

250 000 

200 000 

150 000 

100 000 

50 000 

0 

247 869 

232 251 

17,3 

211 420 

15,9 

169 089 

14,6 

133 563 

112 827 

11,7 

91 441 

9,1 

7,8 6,4 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

liczba bezrobotnych 

stopa bezrobocia 

20,0 

19,0 

18,0 

17,0 

16,0 

15,0 

14,0 

13,0 

12,0 

11,0 

10,0 

9,0 

8,0 

7,0 

6,0 

% 

Sytuacja na rynku 

pracy w Wielkopolsce 

w 2009 roku 

 

 

 

Człowiek - najlepsza inwestycja

W NUMERZE 

WSTĘP 

BEZ WYŚCIGU • wprowadzenie Barbary Kwapiszewskiej, 

Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu 

3 

KAPITAŁ LUDZKI 

Wydarzenia • drzwi otwarte, spotkanie Regionalnej Informacyjnej Grupy Roboczej, 

szkolenia i zmiany zasad dokonywania wyboru projektów 

Plany Działań 2010 • omówienie kryteriów obligatoryjnych i strategicznych, 

czyli jakie warunki trzeba spełnić, by uzyskać dofinansowanie 

Animatorzy działają w terenie • jak doradza Regionalny Ośrodek 

Europejskiego Funduszu Społecznego w Poznaniu 

Solidarność, partycypacja i samorządność • czyli najważniejsze zasady działania 

podmiotów ekonomii społecznej 

W poszukiwaniu nowych rozwiązań • projekty innowacyjne w regionalnym 

komponencie PO KL 

4 

6 

10 

13 

16 

RYNEK PRACY 

Sytuacja na rynku pracy w Wielkopolsce w 2009 r. • ponad 100 tys. osób zarejestrowanych 

w urzędach pracy 

Partnerzy rynku pracy na rzecz polityki zatrudnienia w regionie 

w 2009 i 2010 roku • realizacja Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia w Województwie 

Wielkopolskim na 2010 rok 

Fundusz Pracy w Wielkopolsce walczy z bezrobociem w 2010 r. • województwo otrzymało 

środki w wysokości 275,5 mln zł 

Posiedzenie Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Poznaniu w dniu 

17 lutego 2010 r. • sprawozdanie 

Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji pomocny dla zwalnianych 

w branży motoryzacyjnej • Wielkopolska skorzystała ze środków EFG 

Centra aktywizacji zawodowej w Wielkopolsce • w naszym województwie zostało 

utworzonych 30 takich placówek. Jak CAZ-y pomagają klientom? 

Poradnictwo zawodowe w wielkopolskich urzędach pracy w roku 2009 • z indywidualnych 

konsultacji z doradcami skorzystało 72 650 osób 

22 

23 

24 

25 

25 

26 

27 

„Kapitał Ludzki w Wielkopolsce” 

Biuletyn informacyjny komponentu regionalnego PO KL Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu 

Wydawca 

Samorząd Województwa Wielkopolskiego 

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu 

ul. Kościelna 37, 60-537 Poznań 

tel. 61 846 38 78 

fax 61 846 37 20 

www.efs.wup.poznan.pl 

Kolegium Redakcyjne 

WUP w Poznaniu 

Sylwia Wójcik – przewodnicząca 

Natalia Dreszer 

Natalia Wesołowska 

Monika Degórska 

Bernadeta Ignasiak 

Realizacja 

Smartlink Sp. z o. o. 

ul. Mickiewicza 3/10, 60-833 Poznań 

e-mail: biuro@smartlink.pl, www.smartlink.pl 

Redakcja: Jerzy Gontarz, Agata Rokita 

Projekt graficzny i skład: Maciej Pachowicz 

Koordynacja prac z ramienia WUP: Iwona Danowska 

2 І Biuletyn informacyjny komponentu regionalnego PO KL 2007-2013

WPROWADZENIE 

BEZ WYŚCIGU 

Wielkopolska należy do regionów, które notują najniższe w Polsce bezrobocie. Kryzys dotknął 

jednak również rynek pracy w naszym województwie. Wzrost stopy bezrobocia obserwowaliśmy 

już od końca listopada 2008 r. Cały rok 2009 nie przyniósł zmiany tego negatywnego trendu. 

W lutym 2010 r. stopa bezrobocia sięgnęła 10,1%, ale w marcu szczęśliwie zaobserwowaliśmy 

jej spadek do 9,5%. Trzeba mieć nadzieję, że ta tendencja utrzyma się w dłuższym okresie. 

Kształcenie dostosowane do potrzeb 

Największą dynamikę wzrostu bezrobocia notowaliśmy w regionie poznańskim, ale pamiętajmy, 

że sytuacja wyjściowa Poznania była dużo lepsza niż na przykład powiatu konińskiego. 

O pogorszeniu sytuacji zdecydowały zarówno zwolnienia grupowe, jak i duża liczba absolwentów 

pozostających w Poznaniu po zakończeniu studiów. 

Od kilkunastu lat panuje przekonanie, że wyższe wykształcenie daje duży prestiż i zwiększa szanse 

na rynku pracy. Całkowitej degradacji uległo w tym czasie szkolnictwo zawodowe. Teraz stwierdzamy 

brak osób na rynku pracy z wykształceniem zawodowym, chociażby spawaczy. Jest więc wyraźna 

potrzeba odbudowania tego segmentu edukacji. Na pewno nie powrócimy do modelu sprzed 

20 lat, ale powinna to być odpowiedź na rzeczywiste potrzeby pracodawców. Brakuje również osób 

z wykształceniem politechnicznym, dlatego wprowadza się tzw. kierunki zamawiane. Studenci deficytowych 

kierunków mają szansę na stypendia finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. 

Wsparcie z EFG 

Wielkopolska była pierwszym w kraju regionem, który wykorzystał przy wsparciu Ministerstwa Rozwoju Regionalnego środki Europejskiego 

Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG). W naszym regionie sektor motoryzacyjny to 280 firm, które tworzą ok. 24 

tys. miejsc pracy. Ponadto 50 tys. osób pośrednio utrzymuje się dzięki branży motoryzacyjnej. Kryzys szczególnie dotknął tę branżę. 

Należało więc szybko poszukać odpowiednich form pomocy dla zwalnianych pracowników. Wystąpiliśmy o wsparcie dla zwalnianych 

w branży motoryzacyjnej. 

Fot. M. Zakrzewski 

Pierwszy wniosek składaliśmy wspólnie z powiatowymi urzędami pracy w Lesznie, Ostrzeszowie i Rawiczu. Wystąpiliśmy o pomoc dla 

zwolnionych pracowników z firm Sews Polska i Leoni Autokabel Polska (łącznie pracę w nich straciło 1 779 osób). Wartość pakietu 

usług sfinansowanych z EFG dla 690 osób wyniosła ponad 3 mln zł. Drugi wniosek dotyczył pomocy dla zwalnianych z zakładów 

H. Cegielskiego i firm współpracujących z tymi zakładami. Pomoc o wartości 690 tys. zł objęła 540 osób. 

Czas na CAZ 

Obowiązek tworzenia Centrów Aktywizacji Zawodowej (CAZ) nałożyła na powiatowe urzędy pracy ustawa o promocji zatrudnienia 

i instytucjach rynku pracy. W województwie wielkopolskim funkcjonuje ich już 30. Minister pracy i polityki społecznej przyznał na ich 

utworzenie prawie 2 mln zł. Jaka jest rola CAZ-ów? Przede wszystkim działają tam pośrednicy, doradcy zawodowi, specjaliści od planowania 

kariery zawodowej. Klienci centrów nie są kierowani od pośrednika do doradcy, ale są kompleksowo obsługiwani w jednym 

miejscu. Istotna jest współpraca CAZ-ów z pracodawcami, z której korzystają obie strony. Pracodawcy otrzymują pomoc w pozyskiwaniu 

odpowiednich kandydatów do pracy, a osoby pozostające bez zatrudnienia lub planujące zmienić pracę mają możliwość bezpośredniej 

rozmowy z pracodawcą m.in. podczas giełd pracy. 

EFS w Wielkopolsce 

Wdrażanie regionalnego komponentu PO KL rozłożyliśmy równomiernie na cały okres programowania. Do końca 2010 r. zaplanowaliśmy 

zakontraktowanie 1 mld zł, czyli ok. 40% całej alokacji na Wielkopolskę. Na koniec 2009 r. mieliśmy podpisanych ponad 1200 

umów o dofinansowanie projektów. W 2010 r. ogłosiliśmy kolejne konkursy, więc tych umów będzie przybywać. W 2013 r. będziemy 

stopniowo wygaszać konkursy, by od 2014 r. skupić się już głównie na realizacji i rozliczaniu przedsięwzięć. Wyścig w wydawaniu 

środków EFS jest szkodliwy. Rozłożenie alokacji na kilka lat pozwala rezerwować pieniądze na projekty odpowiadające na bieżące 

potrzeby społeczne i rynku pracy, które przecież wciąż się zmieniają. Uruchomiliśmy w tym roku projekty innowacyjne z komponentem 

ponadnarodowym pozwalające na poszukiwanie skuteczniejszych rozwiązań takich problemów, jak długotrwałe bezrobocie czy wykluczenie 

społeczne. Polecam w tym numerze biuletynu miniprzewodnik dotyczący właśnie tego typu projektów, a wszystkich, którzy 

planują realizację projektów finansowanych z EFS, zachęcam do zapoznania się z Planami Działań na 2010 r. 

Barbara Kwapiszewska 

Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu 

Wyścig w wydawaniu środków EFS jest szkodliwy. Rozłożenie alokacji na kilka lat 

pozwala rezerwować pieniądze na projekty odpowiadające na bieżące potrzeby 

społeczne i rynku pracy, które przecież wciąż się zmieniają. 

Biuletyn informacyjny komponentu regionalnego PO KL 2007-2013 І 3

WYDARZENIA 

Drzwi otwarte Punktu Informacji 

i Promocji EFS 

27 marca 2010 r. w siedzibie Wojewódzkiego Urzędu Pracy 

w Poznaniu przy ul. Kościelnej odbyły się drzwi otwarte 

Punktu Informacji i Promocji EFS. Podczas akcji pracownicy 

Punktu przedstawiali Wielkopolanom możliwości 

Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Priorytetem 

dla PO KL jest utworzenie warunków do wzrostu konkurencyjności 

gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości 

zapewniającej wzrost zarówno zatrudnienia, jak 

i poziomu spójności społecznej oraz gospodarczej. 

Klienci dowiadywali się, jak pozyskać wsparcie ze środków 

Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego 

Kapitał Ludzki. Podczas drzwi otwartych pytających 

najbardziej zaciekawiło działanie 6.2 PO KL, promujące 

przedsiębiorczość i samozatrudnienie. Podstawowym 

wymaganiem jest uczestnictwo w jednym z projektów 

realizowanych na terenie Wielkopolski. Listę projektów 

tworzonych w ramach PO KL można znaleźć na stronie 

internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu: 

www.efs.wup.poznan.pl. 

Ponadto specjaliści udzielali wskazówek dotyczących 

szkoleń, kursów zawodowych czy studiów podyplomowych 

dofinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. 

Nie dużo mniejszym zainteresowaniem cieszyło 

się poddziałanie 9.1.1, którego celem jest zmniejszanie 

nierówności w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej 

(projekty nie tylko o dofinansowaniu przedszkoli, 

ale również o możliwościach zwiększenia dostępnych 

miejsc). Pojawiały się pytania związane z poddziałaniem 

7.2.1, czyli aktywizacją zawodową i społeczną osób zagrożonych 

wykluczeniem społecznym. 

Przedstawiciele organizacji pozarządowych działających 

na terenie Wielkopolski dowiadywali się, na jakiego 

typu projekty mogą otrzymać dotacje. Poznali procedury 

przygotowywania wniosków oraz rozliczania projektów. 

Wisienką na torcie drzwi otwartych był konkurs z nagrodami, 

w którym uczestnicy odpowiadali na pytania o tematyce 

europejskiej. 

Oferta z dofinansowanymi szkoleniami czy kursami zawodowymi 

jest dostępna na stronie www.inwestycjawkadry.pl, 

na której znajdują się szczegóły dotyczące szkoleń, np. 

kto jest organizatorem i w jakim terminie czy mieście się 

odbywają. Szkolenia są bezpłatne dla osób bezrobotnych, 

natomiast w przypadku przedsiębiorstw wymagany jest 

wkład własny – jego wysokość zależy od wielkości firmy 

i od tego, czy szkolenie jest ogólne czy specjalistyczne. 

Spotkanie Regionalnej Informacyjnej 

Grupy Roboczej 

25 marca bieżącego roku w Wojewódzkim Urzędzie Pracy 

w Poznaniu odbyło się spotkanie Regionalnej Informacyjnej 

Grupy Roboczej (RIGR), powołanej przez Instytucję 

Pośredniczącą komponentu regionalnego Programu Operacyjnego 

Kapitał Ludzki. Do jej priorytetów należy koordynacja 

działań informacyjno-promocyjnych dotyczących 

PO KL na obszarze województwa wielkopolskiego. 

W pracach RIGR udział biorą przedstawiciele Wojewódzkiego 

Urzędu Pracy w Poznaniu, Oddziałów Zamiejscowych 

WUP, Urzędu Marszałkowskiego Województwa 

Wielkopolskiego, wielkopolskich Regionalnych Ośrodków 

EFS oraz Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej. 

Podczas spotkania podsumowano działania informacyjno-promocyjne 

przeprowadzone w 2009 r. Oprócz spraw 

bieżących, szkoleń i konferencji informacyjnych udało się 

zorganizować m.in. konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży 

pt. „Młody Europejczyk zna fundusze”, który odbył 

się na Cytadeli w Poznaniu 6 września 2009 r. podczas 

Dni Pyrlandii w plenerowym punkcie informacyjnym EFS. 

Od 12 do 27 listopada 2009 r. wystawiano wyróżnione 

prace w siedzibie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu. 

W trakcie obchodzenia imienin ul. św. Marcin przeprowadzono 

konkurs wiedzy o Unii Europejskiej i EFS. 

Poza tym zorganizowano konkurs „Najlepsze praktyki PO 

KL w Wielkopolsce” – nagrodzone projekty zamieszczono 

w publikacji o tym samym tytule. 

Warta zauważenia była kampania medialna, która miała 

na celu dotarcie z informacją o EFS do większej liczby 

osób. Obejmowała spoty w Radiu Merkury i telewizji 

WTK, skierowane do potencjalnych projektodawców 

i uczestników projektów EFS. Ponadto 29 kwietnia 2009 r. 

przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu 

brali udział w debacie „5 lat z Europą”, organizowanej 

przez Urząd Marszałkowski. 

4 І Komponent regionalny PO KL 2007-2013

Drzwi otwarte • Spotkanie • Szkolenia • Zmiany 

Na spotkaniu zaprezentowano plan przyszłych działań 

promocyjnych w zakresie Programu Operacyjnego Kapitał 

Ludzki w województwie wielkopolskim w II półroczu 

2010 r. oraz w roku kolejnym. 

Szkolenia z PO KL 

5 marca 2010 r. w poznańskiej Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych 

i Dziennikarstwa przy ul. Kutrzeby 10 odbyło 

się szkolenie pt. „Konkursy realizowane w ramach 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, skierowane do 

projektodawców. Spotkaniu przewodniczyła Sylwia Wójcik, 

Zastępca Kierownika Wydziału Koordynacji i Kontroli 

PO KL. Omówiono konkursy, które będą ogłaszane 

w 2010 r. przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu, 

a także zasadę równości szans kobiet i mężczyzn, w tym 

zagadnienia związane ze standardem minimum. Mówiono 

także o tym, co jest pomocą publiczną w ramach 

PO KL, a co nią nie jest. Przedstawiono poddziałanie 8.1.1 

dotyczące wspierania rozwoju kwalifikacji zawodowych 

i doradztwa dla przedsiębiorstw. Poza tym była okazja do 

zadawania pytań dotyczących zmian w systemie płatności 

w ramach PO KL. 

Zmiany w dokumentach 

16 lutego 2010 r. w hotelu „Polonez” przy al. Niepodległości 

w Poznaniu odbyła się konferencja zatytułowana 

„Zmiany w dokumentach związane z wdrażaniem Programu 

Operacyjnego Kapitał Ludzki”. Poprowadził ją Krzysztof 

Urbański, Wicedyrektor ds. Funduszy Unii Europejskiej 

WUP w Poznaniu, natomiast prelegentami byli pracownicy 

Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu oraz przedstawiciel 

Regionalnego Ośrodka EFS w Koninie. 

Omówiono m.in. zmiany zasad dokonywania wyboru projektów, 

zmiany w ustawie o finansach publicznych (z 27 

sierpnia 2009 r.) oraz w wytycznych w zakresie kwalifikowania 

wydatków w PO KL. Zaprezentowano reguły i sposoby 

rozliczania, statystyki wielkopolskiego rynku pracy, 

a także poruszono kwestię zasady równości szans kobiet 

i mężczyzn w projektach PO KL. Ponadto w programie 

ujęto projekt systemowy w ramach poddziałania 9.1.2, 

dotyczący wyrównania szans edukacyjnych uczniów 

z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, jak również 

zminimalizowania różnic w jakości usług nauczania. 

Na zakończenie można było wziąć udział w dyskusji oraz 

usłyszeć zapowiedź otwarcia konkursów w pierwszym 

kwartale 2010 r. Prezentacje ze szkoleń można pobrać ze 

strony www.efs.wup.poznan.pl. 

Szkolenie dla podmiotów realizujących 

projekty systemowe 

26 lutego oraz 12 marca również w Wyższej Szkole Nauk 

Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu przeprowadzono 

bezpłatne szkolenia z przygotowywania wniosków 

o dofinansowanie realizacji projektu i posługiwania 

się Generatorem Wniosków Aplikacyjnych. Szkolenia odbywały 

się w sali komputerowej, gdzie wszyscy zainteresowani 

– podzieleni na trzy małe grupy – wypełniali razem 

z osobą prowadzącą przykładowe wnioski aplikacyjne. 

Szkolenie dla beneficjentów „Projekty systemowe w 2010 

roku” odbyło się 12 lutego 2010 r. w Wyższej Szkole Nauk 

Humanistycznych i Dziennikarstwa przy ul. Kutrzeby 10 

w Poznaniu. Spotkanie było skierowane wyłącznie do powiatowych 

urzędów pracy w ramach poddziałania 6.1.3, 

nakierowanego na poprawę zdolności do zatrudnienia 

oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób 

bezrobotnych. Przedstawiono najważniejsze zasady przygotowania 

i realizacji tych projektów w 2010 r. Odbyły 

się również panele dyskusyjne dotyczące ogólnej i finansowej 

obsługi projektów systemowych. Podczas szkolenia 

istniała możliwość przeprowadzenia indywidualnej 

rozmowy z pracownikami Oddziału dla Priorytetu VI, którzy 

rozwiązywali najważniejsze kwestie i udzielali przedstawicielom 

PUP fachowej pomocy. 

Opr. Bartosz Woldański 

Dzięki warsztatowemu charakterowi pracy oraz odpowiednio 

dobranemu terminowi szkolenia cieszyły się 

dużą popularnością. Ceniono głównie możliwość bezpośredniego 

zetknięcia się z wnioskiem i bieżącego zadawania 

nurtujących pytań oraz dobry kontakt z prowadzącymi. 

Komponent regionalny PO KL 2007-2013 І 5

WARSZTAT PROJEKTODAWCY 

PLANY DZIAŁAŃ 2010 

Aby przygotować poprawny wniosek aplikacyjny 

składany do konkursu w ramach Programu Operacyjnego 

Kapitał Ludzki, trzeba dobrze znać 

Plany Działań dla poszczególnych priorytetów 

PO KL. Opisują one m.in. kryteria, których spełnienie 

jest wymagane lub dodatkowo punktowane 

podczas oceny. 

Szczególną uwagę należy zwrócić na zawarte w Planach 

Działań na dany rok kryteria dostępu oraz kryteria strategiczne. 

O ile te pierwsze są obowiązkowe dla każdego 

projektodawcy, o tyle te drugie wskazują działania 

zapewniające zdobycie większej liczby punktów. Wnioski 

aplikacyjne, które nie spełniają kryteriów dostępu, 

są odrzucane. Kryteria strategiczne natomiast dotyczą 

preferowania pewnych typów projektów, co w praktyce 

oznacza przyznanie spełniającym je wnioskom premii 

punktowej. Spełnianie kryteriów strategicznych nie jest 

obowiązkowe, zwiększa jednak szanse na uzyskanie dofinansowania. 

Szczegółowe kryteria strategiczne dla poszczególnych 

priorytetów PO KL mogą zostać zaproponowane 

przez właściwe Instytucje Pośredniczące w ramach 

Planów Działań. 

Poniżej przedstawiamy informacje na temat aktualnych 

Planów Działań na rok 2010, kryteriów strategicznych 

i horyzontalnych. 

Kryteria obligatoryjne 

Kryteria dostępu często są jednakowe dla wszystkich projektów 

konkursowych. Do najczęściej spotykanych należą: 

Beneficjent w okresie realizacji projektu posiada 

biuro projektu wraz z pełną dokumentacją (czyli dokumentami 

merytorycznymi i finansowymi), jak i też 

personelem kluczowym (osoby zarządzające projektem 

wskazane we wniosku) na terenie województwa. 

Informacje o tym kryterium najlepiej jest zawrzeć 

w punkcie 3.5 wniosku o dofinansowanie. 

Czas realizacji projektu to maksimum 24 miesiące 

(badane na podstawie pkt. 1.8 we wniosku). Wyjątkiem 

są działania 6.3, 7.3 i 9.5, gdzie maksymalny 

okres realizacji projektu trwa 6 miesięcy, oraz projekty 

badawcze trwające do 12 miesięcy. Jednocześnie dla 

wszystkich konkursów termin rozpoczęcia projektu to 

najpóźniej pierwszy kwartał 2011 r. 

Grupa docelowa to osoby zamieszkałe w myśl kodeksu 

cywilnego na terenie województwa wielkopolskiego, 

Fot. JG/Smartlink 


Kryteria obligatoryjne • Kryteria strategiczne 

a w przypadku podmiotów/instytucji wymóg ten 

dotyczy prowadzenia działalności na terenie województwa. 

Wyjątkiem są poddziałania 9.1.1 i 9.1.2, 

gdzie grupę docelową stanowią uczniowie i wychowankowie 

uczęszczający do szkół i innych placówek 

oświatowych z terenu województwa wielkopolskiego 

oraz szkoły i inne placówki oświatowe z Wielkopolski. 

Spełnienie tego kryterium powinno wynikać 

z punktu 3.2. 

Wnioskodawca w odpowiedzi na jeden konkurs występuje 

w nie więcej niż 2 wnioskach o dofinansowanie 

projektu, złożonych bez względu na pełnioną 

funkcję – wnioskodawcy lub partnera. Dzięki temu 

Instytucja Pośrednicząca chce zapobiegać składaniu 

takich samych projektów. Spełnienie tego kryterium 

będzie oceniane na podstawie informacji z Lokalnego 

Systemu Informatycznego WUP w Poznaniu. 

Jednocześnie niektóre działania mają oddzielne kryteria 

dostępu. W poddziałaniu 6.1.1 „Wsparcie osób pozostających 

bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy” 

w konkursie A1 występuje dodatkowe kryterium dostępu 

– każdy uczestnik projektu musi zostać objęty Indywidualnym 

Planem Działania (IPD), który będzie uwzględniał 

analizę potrzeb i zakres rekomendowanego wsparcia. 

Najczęściej spełnienie tego kryterium wpisywane jest 

w pkt. 3.3 wniosku o dofinansowanie. 

Podmioty składające projekty konkursowe w ramach 

działania 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości 

i samozatrudnienia” muszą, według wymogów Instytucji 

Pośredniczącej, zaplanować budżet projektu na minimalną 

kwotę dotacji 1,5 mln zł. Każdy uczestnik powinien 

być objęty tzw. IPD, czyli Indywidualnym Planem Działań. 

Projekty z zakresu działania 6.2 mają łączyć w sobie 

promocję i upowszechnianie dobrych praktyk z zakresu 

przedsiębiorczości oraz wsparcie dla osób zamierzających 

założyć własną firmę. 

Aby uzyskać dofinansowanie z działania 6.3 „Inicjatywy 

oddolne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności 

zawodowej na obszarach wiejskich”, projekt musi być 

realizowany przez projektodawcę posiadającego siedzibę 

w powiecie, na którego obszarze jest realizowany. 

W projektach partnerskich wymóg ten powinien spełniać 

przynajmniej jeden z partnerów. Należy także pamiętać, 

iż w ramach tego działania podmioty posiadające siedzibę 

na terenach powiatów grodzkich (np. m. Konin, 

m. Poznań) na podstawie kryteriów dostępu są wyłączone 

z możliwości aplikowania. W działaniu tym projektodawcy 

prowadzący działalność na terenie powiatów grodzkich 

często błędnie aplikowali o wsparcie projektów zakładających 

realizację działań na terenie powiatów ziemskich 

(np. NGO z miasta Poznania chciało realizować projekt na 

terenie gminy Tarnowo Podgórne, która należy do powiatu 

poznańskiego ziemskiego). 

Poddziałanie 7.2.1 „Aktywizacja zawodowa i społeczna 

osób zagrożonych wykluczeniem społecznym” zawiera 

następujące kryterium dostępu: każdy z uczestników powinien 

być objęty co najmniej dwoma formami wsparcia 

przewidzianymi do realizacji w ramach projektu. Aby zaś 

skorzystać z poddziałania 7.2.2, projektodawca musi mieć 

minimum roczne doświadczenie w realizacji projektów 

lub innych przedsięwzięć w obszarze pomocy społecznej, 

integracji społecznej i ekonomii społecznej, adresowanych 

do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 

W priorytecie VIII w poddziałaniu 8.1.1 „Wspieranie rozwoju 

kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw” 

uzyskanie dofinansowania możliwe jest po 

spełnieniu następujących warunków: wartość projektu 

wynosi maksymalnie 5 mln zł, a grupę docelową stanowią 

w 100% pracownicy zatrudnieni w mikro-, małych 

i średnich przedsiębiorstwach oraz przedsiębiorcy z sektora 

MMŚP (w tym osoby fizyczne prowadzące jednoosobową 

działalność gospodarczą). W poddziałaniu 8.1.2 

„Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych 

w regionie” grupę docelową stanowią pracodawcy i ich 

pracownicy działający w branżach określonych przez WUP 

w Poznaniu jako zagrożone procesami modernizacyjnymi 

w województwie wielkopolskim. Projekt nie może łączyć 

form wsparcia zawierających elementy pomocy publicznej 

z formami wsparcia dofinansowanymi w 100%. 

Podmioty starające się o dotację z poddziałania 9.1.1 

„Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia 

edukacji przedszkolnej” muszą wnieść wkład własny 

z budżetu samorządu terytorialnego wynoszący minimum 

1,5% całego projektu. Jednocześnie minimalna wartość 

projektu wynosi 100 tys. zł (w przypadku realizacji innych 

form wychowania przedszkolnego minimalna wartość 

to 50 tys. zł). 

W poddziałaniu 9.1.2 „Wyrównywanie szans edukacyjnych 

uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji 

oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych” 

minimalna wartość projektu wynosi 100 tys. zł, zaś maksymalna 

wartość projektu jest adekwatna do liczby szkół 

realizujących programy rozwojowe w ramach projektu 

(maksymalna wartość projektu obejmującego wsparciem 

jedną szkołę to 250 tys. zł). 

Wielu beneficjentów zapomina także, że w tym poddziałaniu 

ważne są programy rozwojowe, przez co ich wnioski 

odpadają na ocenie merytorycznej. Dlatego należy 

pamiętać, że programy rozwojowe w priorytecie IX muszą 

spełniać łącznie następujące cechy: 

kompleksowo odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby 

dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze danej 

szkoły/placówki oświatowej i jej uczniów (projekty 

należy kierować do konkretnych szkół) 



kompleksowo i trwale przyczyniają się do jakościowych 

zmian w funkcjonowaniu szkoły/placówki oświatowej 

lub rozszerzenia ich oferty edukacyjnej (należy opisać 

te zmiany w projekcie) 

zawierają określone cele, rezultaty i działania już na 

etapie aplikowania 

działania określone w programie rozwojowym przyczyniają 

się do rozwoju kompetencji kluczowych 

określonych w Zaleceniach Parlamentu Europejskiego 

i Rady z 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji 

kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie 

(2006/962/WE) 

zawierają elementy zgodne z polityką edukacyjną 

państwa i województwa. 

Kryteria strategiczne 

Aby zwiększyć szanse wniosku o dofinansowanie, wnioskodawcy 

często decydują się na spełnienie dodatkowych 

kryteriów punktowych – szczegółowych kryteriów strategicznych. 

Większość z nich jest dobrze rozumiana przez beneficjentów, 

jednak kilka z nich może stanowić problem dla potencjalnych 

projektodawców. Poniżej zostaną omówione kryteria 

strategiczne, o które najczęściej pytają klienci Regionalnego 

Ośrodka EFS w Poznaniu. 

Siedziba projektodawcy znajduje się na terenie województwa 

wielkopolskiego. 

Spełniając to kryterium, należy pamiętać, iż siedzibą 

wnioskodawcy jest miejsce wskazane w dokumentach 

rejestrowych, np. w Krajowym Rejestrze Sądowym czy 

w Ewidencji Działalności Gospodarczej. W przypadku 

osób prawnych może to być także adres wskazany w statucie 

lub umowie spółki. 

Szkolenia, które w 100% skierowane są do osób 

niepełnosprawnych, wspierają szczególnie potrzeby 

tych osób poprzez adaptację infrastruktury w celu 

zwiększenia ich dostępu do szkoleń (w ramach crossfinancingu). 

Może to być np. dostosowanie sali szkoleniowej należącej 

do beneficjenta do potrzeb osób niedowidzących bądź 

zamontowanie podjazdu do sal dla osób na wózkach inwalidzkich. 

Ważne jest, aby działanie to było realizowane 

w trakcie trwania projektu na początkowym jego etapie. 

Co najmniej 15% uczestników powinny stanowić osoby, 

które utraciły pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. 

Przykładowe powody utraty pracy spełniające to kryterium 

to: zwolnienia grupowe, likwidacja danego stanowiska 

pracy, ogłoszenie upadłości pracodawcy bądź ogłoszenie 

postępowania likwidacyjnego czy restrukturyzacji firmy. 

Projekty będą realizowane na terenie powiatu lub powiatów 

dotkniętych najwyższym bezrobociem. 

Szczegółowe wskazania konkretnych powiatów dla poszczególnych 

konkursów zamieszczone są w dokumentacji 

konkursowej dla ogłaszanego konkursu. Za realizację 

projektu na obszarze powiatu wskazanego przez IOK 

w dokumentacji konkursowej projektodawca może uzyskać 

premię punktową ze względu na objęcie wsparciem 

mieszkańców danego powiatu. 

Rezultatem projektu będzie zatrudnienie bądź objęcie 

aktywizacją w formie stażu, praktyki zawodowej czy 

wolontariatu przez podmiot, który uzyskał dofinansowanie 

ze źródeł wspólnotowych innych niż EFS lub 

przy realizacji inwestycji, dofinansowanych ze źródeł 

wspólnotowych innych niż EFS. 

Należy pamiętać, iż do uzyskania premii punktowej 

niezbędne jest wykazanie komplementarności działań 

w obu projektach, m.in. poprzez wymienienie konkretnych 

uzupełniających się działań, tytułu projektu i źródła 

finansowania projektu. 

Wiele z kryteriów odnosi się do wsparcia osób 45+. 

Związane jest to z ich szczególną sytuacją na rynku pracy. 

Osoby takie często postrzegane są przez pracodawców 

Indywidualny Plan Działania (IPD) 

Poprzez IPD określa się: 

pomoc świadczoną klientowi w ramach procesu 

doradczego, ułatwiającego podejmowanie konkretnych 

przedsięwzięć w celu rozwiązania problemu 

zawodowego 

zaplanowaną aktywność klienta w kierunku zmiany 

umożliwiającej uzyskanie zatrudnienia. 

Przewiduje się dwa etapy postępowania w tworzeniu 

IPD: 

tworzenie przez klienta IPD we współpracy z doradcą 

zawodowym i – jeśli jest to możliwe – pośrednikiem 

pracy 

kontynuacja działań przez klienta związanych 

z weryfikacją lub osiągnięciem celu. 


Kryteria obligatoryjne • Kryteria strategiczne 

jako gorsi pracownicy, przez co znalezienie i utrzymanie 

przez nich pracy jest trudne. Jednocześnie należy pamiętać, 

że wsparcie powinno być dostosowane do specyficznych 

potrzeb tej grupy, np. ze względu na wykluczenie 

cyfrowe szkolenia oparte wyłącznie na e-learningu nie 

odniosą pożądanego efektu. 

Projekt zapewnia wykorzystanie modelu aktywizacji 

środowisk lokalnych, wypracowanego na podstawie 

zwalidowanych rezultatów Programu Inicjatywy 

Wspólnotowej EQUAL. 

Baza zwalidowanych rezultatów znajduje się na stronie 

www.equal.org.pl. Aby uzyskać premię punktową za spełnienie 

kryterium, należy: powołać się na numer projektu 

z bazy rezultatów, np. D0461, podać rezultat projektu 

(model aktywizacji zawodowej i społecznej osób z autyzmem) 

i odnieść się do wybranego produktu lub produktów 

danego rezultatu projektu (np. narzędzia do diagnozy 

funkcjonalnej i ewaluacji postępów osób z autyzmem). 

Należy pamiętać, że zastosowanie wybranego produktu 

musi mieć swoje odzwierciedlenie w działaniach projektu. 

Projekt jest realizowany na obszarze wskazanym 

przez Instytucję Ogłaszającą Konkurs w dokumentacji 

konkursowej jako szczególnie dotknięty problemami 

wykluczenia społecznego. 

W kryteriach strategicznych, które powiązane są z realizacją 

projektu na obszarze konkretnych powiatów, należy 

pamiętać o wskazaniu tych powiatów w punktach 1.9 

oraz w 3.2. 

jednak nie mogą być to certyfikaty językowe oraz ECDL 

(Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych). 

Projekt zakłada upowszechnienie na poziomie lokalnym 

oraz regionalnym idei flexicurity. 

Idea flexicurity nie jest jeszcze dostatecznie znana 

w Polsce, przez co jej upowszechnianie jest dodatkowo 

punktowane przez WUP Poznań. Flexicurity to model 

łączący elastyczność i bezpieczeństwo zatrudnienia, np. 

poprzez elastyczne formy zatrudnienia, pozyskiwanie nowych 

umiejętności, godzenie pracy z życiem rodzinnym 

z jednej strony, zaś wsparcie w utrzymaniu lub znalezieniu 

pracy z drugiej. 

A co za rok? 

Katarzyna Piekarska, Wojciech Gilewski 

Rok 2011 na pewno przyniesie zmiany w Planach 

Działań, a co za tym idzie – w realizowanych na 

terenie województwa projektach. Zmiany te będą 

zdeterminowane nowymi zapisami „Szczegółowego 

opisu priorytetów PO KL”. O tym nieco więcej w kolejnych 

wydaniach biuletynu. 

Projekt jest komplementarny z konkretnym projektem 

lub projektami współfinansowanymi ze źródeł wspólnotowych 

innych niż EFS. 

Aby uzyskać premię punktową za spełnienie tego kryterium, 

należy (podobnie jak w punkcie 5): podać główne 

założenia oraz zaplanowane do osiągnięcia rezultaty dotyczące 

projektu komplementarnego, wskazać konkretne 

działania w obu projektach, które się uzupełniają, wskazać 

tytuł komplementarnego projektu, wskazać źródło 

finansowania. W przypadku projektów konkursowych 

komplementarność można wykazać jedynie z projektami, 

na które podpisano umowę o dofinansowanie. 

Wszystkie szkolenia zawodowe w ramach projektu 

oznaczone są kodem zawodu. 

Kod zawodu to 6 znaków zawartych w „Klasyfikacji zawodów 

i specjalności”, stanowiącej załącznik do rozporządzenia 

ministra gospodarki i pracy z 8 grudnia 2004 r. 

w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb 

rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz.U. 

z 2004 r., nr 265, poz. 2644 z późn. zm. Należy pamiętać, 

iż szkolenia muszą kończyć się uzyskaniem certyfikatów, 


Regionalny Ośrodek EFS w Poznaniu 

ANIMATORZY DZIAŁAJĄ 

W TERENIE 

Sieć 52 Regionalnych Ośrodków Europejskiego 

Funduszu Społecznego pokryła całą Polskę. 

Utworzono je po to, by wspierać potencjalnych 

projektodawców w korzystaniu z możliwości 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Ośrodki 

pomagają przyszłym beneficjentom poprzez 

realizację szeroko rozumianych działań animacyjnych, 

z wykorzystaniem szkoleń, doradztwa 

oraz informacji. W Wielkopolsce działa pięć RO 

EFS-ów. Złożyliśmy wizytę w ośrodku poznańskim. 

Europejski Fundusz Społeczny, z którego korzysta Polska, 

realizując Program Operacyjny Kapitał Ludzki, ma za zadanie 

m.in. przeciwdziałanie bezrobociu, wspieranie edukacji, 

rozwój zasobów ludzkich czy wyrównywanie szans 

na rynku pracy. Aby efektywniej wykorzystywać środki 

EFS, zwłaszcza na poziomie lokalnym, powołano do życia 

Regionalne Ośrodki EFS, powierzając im misję pobudzania 

rozwoju lokalnego oraz budowania partnerstw nastawionych 

na rozwój regionu i jego mieszkańców. Cel 

ten osiągają poprzez wspieranie projektodawców w przygotowywaniu 

odpowiadających na rzeczywiste potrzeby 

społeczne projektów, które mogą być sfinansowane 

z EFS. Ośrodki planują swoje działania, opierając się na 

prowadzonej diagnozie środowiska lokalnego. Zbierają 

informacje o sytuacji społeczno-gospodarczej i potrzebach 

lokalnych, instytucjach i organizacjach działających 

w regionie, liderach lokalnych i istniejących już partnerstwach. 

Podnoszenie i zmiana kwalifikacji zawodowych, działania 

na rzecz społeczności lokalnych, promocja przedsiębiorczości 

i samozatrudnienia, staże i stypendia, przeciwdziałanie 

wykluczeniu społecznemu – to tylko niektóre 

typy przedsięwzięć, jakie można sfinansować z Europejskiego 

Funduszu Społecznego. Ale jak to zrobić? – pytają 

potencjalni projektodawcy. Odpowiedzi powinni szukać 

właśnie w najbliższych Regionalnych Ośrodkach Europejskiego 

Funduszu Społecznego (powiaty podlegające 

pod poszczególne ośrodki podane są na stronach internetowych). 

RO EFS-y prowadzone są m.in. przez organizacje 

pozarządowe, instytucje szkoleniowe, organizacje 

reprezentujące przedsiębiorców czy agencje rozwoju 

regionalnego. Poznański RO EFS jest prowadzony przez 

Fundację Rozwoju Nauki i Przedsiębiorczości, która sama 

pozyskuje środki na swe działania po to, by pomagać innym 

w ubieganiu się o Fundusze Europejskie. 

Przy Działyńskich 2/10 

Co zrobić, gdy mamy pomysł na wykorzystanie środków 

z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w aglomeracji 

poznańskiej? Zapraszamy do nas – mówią specjaliści 

Regionalnego Ośrodka EFS działającego w Poznaniu. 

Ośrodek funkcjonuje od listopada 2008 r. Z pomocy 10 

ekspertów pracujących w biurze znajdującym się w kamienicy 

przy ulicy Działyńskich 2/10 skorzystało w tym 

roku już 400 osób i instytucji z Poznania oraz powiatów: 

gnieźnieńskiego, poznańskiego, średzkiego, śremskiego 

oraz wrzesińskiego. Klientem RO EFS Poznań może być 

przedstawiciel każdego projektodawcy, mającego siedzibę 

lub oddział w regionie albo planującego na tym obszarze 

przeprowadzenie działań w ramach projektu wspartego 

z EFS. Priorytetową grupę klientów poznańskiego ośrodka 

stanowią wszystkie podmioty będące potencjalnymi 

projektodawcami w ramach EFS z gmin do 25 tys. mieszkańców, 

organizacje pozarządowe oraz szkoły. 

Jak doradzają 

Program Operacyjny Kapitał Ludzki to dla przeciętnego 

śmiertelnika dokument dość zawiły. Tomasz Juńczyk, 

Kierownik poznańskiego RO EFS, podkreśla, że pierwszy 

kontakt projektodawcy z jego pracownikami to pomoc w 

odnalezieniu się w tym gąszczu przepisów. – Ułatwiamy 

odszukanie odpowiednich priorytetów i grup docelowych. 

Pokazujemy, jakie instytucje w Polsce, a jest 

ich kilkadziesiąt, wdrażają poszczególne komponenty. 

Informujemy także, które konkursy są w trakcie, a które 

dopiero zostaną ogłoszone. Wnioskodawca, który się do 

nas zgłasza, wychodzi z biura ze wszystkimi informacjami 

niezbędnymi do rozpoczęcia efektywnej pracy nad wnioskiem 

– podkreśla Tomasz Juńczyk. 

Wniosek o dofinansowanie projektu z Europejskiego Funduszu 

Społecznego podmiot zgłaszający się do RO EFS 

przygotowuje samodzielnie, ale na każdym etapie jego 

tworzenia może liczyć na pomoc ekspertów z poznańskiego 

ośrodka. – Projektodawca rzeczywiście wniosek pisze 

sam, ale od nas otrzymuje szczegółowe instrukcje, jak to 

zrobić. Podpowiadamy, jak w praktyce przełożyć pomysł 

na język projektowy. Projekt musi bowiem zawierać określone 

zapisy i spełniać ścisłe wymogi formalne – wyjaśnia 

Tomasz Juńczyk. – Projektodawca cyklicznie przychodzi 

do biura na indywidualne konsultacje. Wstępnie opiniujemy 

jego projekt. Pomagamy także w kolejnych etapach: 

prowadzenia negocjacji z Instytucją Pośredniczącą, podpisania 

umowy, rozliczenia projektu – dodaje. 


Pomoc dla wnioskodawców odbywa się w Regionalnym 

Ośrodku EFS w Poznaniu dwoma kanałami. Pierwszym 

z nich są indywidualne konsultacje, z których w tym roku 

skorzystały już 252 podmioty, w tym m.in. 111 przedsiębiorstw, 

74 organizacje pozarządowe i 44 szkoły. Drugim 

są szkolenia. Do czerwca zorganizowano ich już 14, 

a udział w nich wzięło 141 osób. – Głównym tematem 

szkoleń jest pisanie projektów. Mamy grupy zarówno 

wnioskodawców początkujących, jak i zaawansowanych. 

Szkolimy także z zakresu rozliczania projektów, równości 

szans, promocji projektów i wielu innych – mówi Tomasz 

Juńczyk. 

Głównie metropolia 

W większości klientami RO EFS są instytucje z Poznania. 

– Mam porównanie między Poznaniem a mniejszymi 

ośrodkami ościennymi, bo je także obsługujemy. Na tej 

podstawie widać, że beneficjenci z dużych miast korzystają 

częściej z unijnych pieniędzy i generalnie bardziej 

interesują się możliwościami ich pozyskania – mówi Kierownik 

poznańskiego RO EFS. – Problem nie rozbija się 

o brak wiedzy, ale bardziej o małą wiarę we własną skuteczność. 

W Poznaniu działają organizacje pozarządowe, które specjalizują 

się w pisaniu wniosków i regularnie otrzymują 

dofinansowanie na rozmaite przedsięwzięcia. W mniejszych 

miejscowościach wciąż pokutuje przekonanie, że 

procedury są wyjątkowo skomplikowane, a konkurencja 

bardzo silna. Dlatego zarówno podmioty, które nigdy nie 

pisały wniosków, jak i te, które mają na koncie pojedyncze 

niepowodzenia, wychodzą z założenia, że to nie dla nich 

– dodaje. 

Animacja działań w mniejszych 

ośrodkach 

Między innymi dlatego ważnym elementem pracy poznańskiego 

ośrodka jest animacja lokalnych społeczności. 

Ekspert RO EFS Poznań, który pełni funkcję animatora, 

objeżdża mniejsze miejscowości w powiatach 

okalających Poznań i zachęca do korzystania ze środków 

Europejskiego Funduszu Społecznego. Utrzymuje on bezpośredni 

kontakt z przedstawicielami lokalnych organizacji 

pozarządowych. Takie spotkania nie mają charakteru 

szkoleń, a bardziej są prezentacjami i rozmowami, 

w czasie których animator dowiaduje się, jakie są lokalne 

potrzeby. Na ich podstawie opracowuje plan działania 

i pokazuje, jak problemy te można rozwiązać, wykorzystując 

instrumenty Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 

Wyjątkowo ważną rolą animatorów jest także zachęcanie 

do nawiązywania partnerstw lokalnych na rzecz rozwoju. 

Dzięki temu powstają nowe, a także aktywizowane są 

stare sieci powiązań regionalnych, lokalnych, branżowych, 

programowych czy projektowych. Wpływa to wymiernie 

Fot. archiwum RO EFS w Poznaniu 

Zespół RO EFS w Poznaniu: szkolą, doradzają i animują. 



na skuteczność tych podmiotów w staraniach o Fundusze 

Europejskie. Małe, pojedyncze organizacje nie zawsze są 

w stanie i nie mają odpowiedniego doświadczenia oraz 

zaplecza, aby przygotować atrakcyjny dla Instytucji Pośredniczącej 

projekt. Jednak w połączeniu z większymi 

podmiotami, niejednokrotnie mającymi już doświadczenie 

w zdobywaniu pieniędzy UE oraz z tymi, z którymi 

łączy ich wspólnota interesów, mogą zaproponować projekt, 

który zdobędzie dofinansowanie. 


ul. Działyńskich 2/10 

61-727 Poznań 

tel. 61 223 29 76 

e-mail: info_poznan@roefs.pl 

www.poznan.roefs.pl 

Andrzej Rembowski 

Pozostałe RO EFS-y w Wielkopolsce 

Regionalny Ośrodek EFS w Kaliszu 

ul. Częstochowska 25 

62-800 Kalisz 

tel. 62 757 03 63 

e-mail: roefs-kalisz@warp.org.pl 

www.kalisz.roefs.pl 

Regionalny Ośrodek EFS w Koninie 

ul. Powstańców Wielkopolskich 16 

62-510 Konin 

tel. 63 245 88 16 

e-mail: info_konin@roefs.pl 

www.konin.roefs.pl 

Regionalny Ośrodek EFS w Lesznie 

pl. J. Metziga 26/6 

64-100 Leszno 

tel. 65 520 40 95 

e-mail: info_leszno@roefs.pl 

www.leszno.roefs.pl 

Regionalny Ośrodek EFS w Pile 

ul. Grunwaldzka 2 

64-920 Piła 

tel.: 67 215 54 34 

e-mail: info_pila@roefs.pl 

www.pila.roefs.pl 

Fot. archiwum RO EFS w Poznaniu 

Katarzyna Piekarska, jeden z ekspertów kluczowych, podczas swojego dyżuru. 


EKONOMIA SPOŁECZNA (ES) 

SOLIDARNOŚĆ, PARTYCYPACJA 

I SAMORZĄDNOŚĆ 

W świadomości polskiego obywatela pojęcie 

„ekonomii społecznej” wiąże się z sektorem organizacji 

pozarządowych, których duża część 

posiada status organizacji pożytku publicznego 

(OPP). Na ich rzecz rokrocznie polski podatnik 

przekazuje 1% swojego podatku dochodowego, 

chcąc wesprzeć tych, którzy najlepiej docierają 

z pomocą do potrzebujących. 

Jednak faktem jest, że tak działające podmioty naprawdę 

istnieją, a kluczową zasadą ich funkcjonowania jest, 

w myśl zasady „ekonomii społecznej”, prymat działania na 

rzecz ludzi nad maksymalizacją zysku. Oznacza to, że dla 

jednostek ekonomii społecznej bardzo istotne znaczenie 

– obok celu gospodarczego – ma misja społeczna. 

Podmioty ekonomii społecznej 

Naturalnie głównym podmiotem ES jest tzw. III sektor 

(NGO), czyli organizacje pozarządowe: fundacje i stowarzyszenia. 

Bardzo dużą grupę stanowią także spółdzielnie 

socjalne oraz spółdzielnie pracy, inwalidów czy 

niewidomych. Pozostałe podmioty nie są tak liczne, co 

należy przypisać faktowi, że jako podmioty prawne wyodrębnione 

zostały w ciągu ostatnich kilku lat. Wymienić 

tu należy CIS-y, czyli Centra Integracji Społecznej, KIS-y, 

czyli Kluby Integracji Społecznej, ZAZ-y – Zakłady Aktywności 

Zawodowej, i TUW-y – Towarzystwa Ubezpieczeń 

Wzajemnych. 

Reasumując, ekonomia społeczna może być rozumiana 

jako: 

metoda działania polegająca na osiągnięciu celów 

społecznych za pomocą działań gospodarczych oraz 

jako 

Fot. Unia Europejska 

Misja społeczna to podstawa funkcjonowania jednostek 

ekonomii społecznej. Działanie na rzecz 

ludzi ma prymat nad maksymalizacją zysku. 

Nie zawsze jednak to trafne skojarzenie podszyte jest 

głębszą wiedzą na temat ekonomii społecznej. Bo czym 

jest „ekonomia”, wie doskonale każda osoba prowadząca 

codziennie swoje gospodarstwo domowe czy śledząca 

bieżące informacje o kondycji gospodarki Polski. Gorzej 

jednak, gdy w ekonomii opartej na zasadach drapieżnego 

kapitalizmu trzeba doszukiwać się „społecznego 

wymiaru”. 

Spośród obszernego zasobu definicji „ekonomii społecznej”, 

na potrzeby niniejszego artykułu zostanie wprowadzone 

pojęcie ES jako obszaru działań gospodarczych 

podmiotów opierających się w swej działalności na takich 

wartościach, jak: solidarność, partycypacja i samorządność. 

Przestrzeganie owych norm wartościujących 

w działaniach ekonomicznych wydaje się nierealne. 

sektor organizacji/instytucji działających w ww. sposób. 

Powyższy opis nawiązuje do klasycznego przykładu ES 

pracowników europejskiej sieci badawczej EMES. Ich zdaniem, 

na idei ES bazują przedsiębiorstwa społeczne. Ich 

zyski w założeniu są reinwestowane na cele społeczne 

lub we wspólnotę. Nie pracują dla maksymalizacji zysku 

lub zwiększenia dochodu udziałowców czy właścicieli. 

EMES jest autorem „idealnych” kryteriów społecznych 

i ekonomicznych (patrz www.ekonomiaspoleczna.pl), które 

winny być spełnione, aby inicjatywy podmiotowe wpisywały 

się w ideę ES. 

ES jest szansą na budowę społeczeństwa obywatelskiego 

w Polsce, gdyż jej celem jest łagodzenie napięć społecznych 

i niwelacja wykluczenia społecznego poprzez 

zwalczanie anomii osób podlegających zjawisku marginalizacji 

(bezdomnych, bezrobotnych, uzależnionych, niepełnosprawnych 

itp.) i włączanie ich do pełnego udziału 

w życiu społecznym w wymiarze zarówno lokalnym, jak 

i regionalnym. Dzięki tego typu działaniom np. dotychczasowi 

klienci ośrodków pomocy społecznej czy NGO-sów 

mają szansę zacząć działać jako samodzielne jednostki 

zdolne do tego, by zadbać o swoją rodzinę i o swój los. 

Wielkopolskim przykładem prężnie działającej w obszarze 

ES organizacji non profit jest Fundacja Pomocy 


EKONOMIA SPOŁECZNA (ES) 

Wzajemnej BARKA, która daje szansę na zmianę życia 

osobom bezrobotnym, bezdomnym i uzależnionym. Jej 

pozycja w obszarze działań na rzecz ekonomii społecznej 

jest bezsporna. Przy Fundacji działa Szkoła im. H. Ch. 

Kofoeda – Centrum Integracji Społecznej (CIS), które jest 

nowatorskim programem reintegracji społecznej i zawodowej 

oraz pierwszą w Polsce instytucją tego typu. CIS to 

instytucja mająca za zadanie szeroko rozumianą edukację 

i aktywizację zawodową, skierowaną do środowisk zaniedbanych. 

Należy podkreślić, że Centra Integracji Społecznej, 

których obecnie jest już kilkadziesiąt w Polsce, 

powstają w wyniku uchwalenia w 2003 r. ustawy o zatrudnieniu 

socjalnym, dla której modelowym przykładem 

była funkcjonująca w latach 1993-2003 Szkoła Barki. 

W samym Poznaniu CIS-y istnieją i prężnie działają na 

osiedlach: Zawady, Piątkowo, Darzybór (przy Stowarzyszeniu 

Pogotowie Społeczne). 

Barka wypracowała sobie skuteczny system współpracy. 

Wyrosło przy niej wiele stowarzyszeń w wielkopolskich 

gminach, jak: Kwilcz, Władysławów, Lwówek, w których 

w ramach Partnerstwa Ekonomia Społeczna w Praktyce 

stworzyła sieć Centrów Ekonomii Społecznej (CES) oraz 

wyżej opisanych CIS. 

CES to instytucja nowej generacji uczestnicząca i wspierająca 

formowanie partnerstwa lokalnego na rzecz integracji 

społecznej. Partnerstwo zrzesza w swych szeregach 

samorząd lokalny, organizacje pozarządowe i firmy biznesowe. 

Jego celem jest działanie w obszarze idei włączenia 

osób i grup do życia społeczno-gospodarczego we 

wspólnocie lokalnej. CES animuje powoływanie instytucji 

ekonomii społecznej takich, jak opisane wyżej: KIS-y, 

CIS-y, ZAZ-y, spółdzielnie socjalne czy przedsiębiorstwa 

społeczne funkcjonujące przy stowarzyszeniach i fundacjach, 

spółki z o. o. non profit. Zadaniem CES jest też 

animowanie nowych stowarzyszeń w miejscowościach, 

gdzie inicjatywy obywatelskie nie są jeszcze tak silnie 

podejmowane. Wynikiem działań Barki było powstanie 

przy każdym CES-ie spółdzielni socjalnych, które umożliwiły 

osobom wykluczonym zmianę dotychczasowego 

życia i aktywizację społeczno-zawodową. 

Co to jest spółdzielnia socjalna (SS)? 

Spółdzielnia socjalna to rodzaj firmy. Różni się od zwykłego 

przedsiębiorstwa tym, że wśród jej założycieli muszą 

znajdować się osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. 

SS otrzymują zazwyczaj na rozpoczęcie działalności 

wsparcie finansowe, np. z samorządu. Z czasem jednak 

muszą radzić sobie bez dodatkowego wsparcia, w warunkach 

normalnej wolnorynkowej konkurencji. 

Czym zajmują się spółdzielnie socjalne? Catering, tworzenie 

bombek choinkowych, prace remontowo-budowlane, 

opieka nad dziećmi, szycie zabawek czy projektowanie stron 

www – to tylko niektóre zajęcia wykonywane przez SS, 

w których dzięki specjalnym ułatwieniom pracują osoby 

długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne, chore psychicznie, 

wychodzące z alkoholizmu czy narkomanii. Co ciekawe, 

Fot. Fundacja Pomocy Wzajemnej BARKA 

Fundacja Pomocy Wzajemnej BARKA daje szansę na zmianę życia osobom bezrobotnym, bezdomnym i uzależnionym. 


w czasach silnego kryzysu ekonomicznego wiele spółdzielni 

radzi sobie bardzo dobrze i zarabia na swojej działalności. 

Doskonałym przykładem funkcjonowania SS w Poznaniu 

jest Spółdzielnia Gastronomiczna ART-SMAK, zajmująca 

się profesjonalną obsługą cateringową, która powstała 

dzięki pomocy CIS na poznańskim Piątkowie. Dzięki 

dobrej ofercie, konkurencyjnym cenom i miłej obsłudze 

świetnie radzi sobie na rynku. Warto także wspomnieć 

o Spółdzielni MAXTYL działającej na os. Darzybór, zajmującej 

się renowacją używanych, zniszczonych mebli i ich 

sprzedawaniem po konkurencyjnych cenach. 

Opisany wyżej na przykładzie Barki system działania 

w ramach ekonomii społecznej sprowadza się w istocie 

do następujących obszarów: 

integracja społeczna i działalność na rynku pracy (np. 

warsztaty terapii zajęciowej realizowane na rzecz 

osób niepełnosprawnych w Środowiskowych Domach 

Samopomocy w Wielkopolsce) 

dostarczanie usług publicznych (np. Spółdzielnia 

Ogro-Bud powstała na Piątkowie, która świadczy profesjonalne 

usługi z zakresu ogrodnictwa) 

usługi o charakterze wzajemnym (m.in. Bank Czasu 

przy Stowarzyszeniu „Lepszy Świat” w Poznaniu, np. za 

pomoc przy odrabianiu lekcji na zasadzie wzajemności 

można otrzymać pomoc w posprzątaniu mieszkania) 

usługi na otwartym rynku 

działalność handlowa i produkcyjna (np. Dom Wspólnoty 

Barki w Chudobczycach prowadzący gospodarstwo 

proekologiczne. Wspólnota skupia osoby znajdujące 

się w sytuacjach kryzysowych, m.in.: eksmitowane 

rodziny, matki samotnie wychowujące dzieci, osoby 

z domów dziecka, szpitali psychiatrycznych i ludzi dotkniętych 

bezdomnością). 

W naszym regionie spółdzielni i NGO-sów promujących 

ekonomię społeczną jest stosunkowo dużo. Według danych 

z 2009 r., Wielkopolska zajmuje trzecie miejsce pod 

względem liczby organizacji wspierających i upowszechniających 

ES i czwarte miejsce w Polsce pod względem 

liczby spółdzielni socjalnych (za: „Ekonomia społeczna 

w PO KL”, Warszawa 2009). 

Należy podkreślić, że wszystkie organizacje działające 

w obszarze ES mogą liczyć na wsparcie finansowe 

w ramach konkursów organizowanych w priorytecie VII 

„Promocja integracji społecznej” Programu Operacyjnego 

Kapitał Ludzki, głównie w ramach poddziałania 7.2.2 

„Wsparcie ekonomii społecznej”. Wiele z nich skorzystało 

z szansy pozyskania funduszy i obecnie wykorzystują 

je na rzecz uzupełnienia lub przekazania elementarnej 

wiedzy osobom planującym założenie przedsiębiorstw 

społecznych. Zainteresowani mogą wziąć udział w takich 

inicjatywach poznańskich organizacji non profit, jak: 

„I Ty możesz być przedsiębiorcą społecznym!” Wielkopolskiej 

Rady Koordynacyjnej Związku Organizacji 

Pozarządowych 

„Myśl ekonomicznie – działaj społecznie!” Stowarzyszenia 

Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich 

PISOP. 

Aby uzyskać informację, doradztwo i pomoc w pozyskaniu 

wsparcia finansowego w celu podjęcia działań z zakresu 

ES, należy zgłosić się do ww. podmiotów i zacząć realizować 

swoje plany ekonomiczno-społeczne. 

SŁOWNICZEK 

Izabela Chrzanowska 

Anomia – to pojęcie wprowadzone do socjologii 

przez Emila Durkheima. Oznacza stan niepewności 

i zagubienia jednostki w systemie wartości i norm 

danego społeczeństwa. Anomia to sytuacja, w której 

jednostki nie mają możliwości zrealizowania społecznie 

narzucanych celów bądź uzyskania społecznie 

uznawanych wartości za pomocą środków akceptowanych 

w danej zbiorowości. Anomia dotyczy 

często całych grup społecznych i może prowadzić do 

pojawiania się w społeczeństwie zachowań, takich 

jak bunt czy wycofanie. 

Wykluczenie społeczne – to zjawisko społeczne 

polegające na ograniczeniu możliwości jednostki, 

stanowiącej część społeczeństwa, do uczestnictwa 

w działaniach obywateli tego społeczeństwa. Ograniczenie 

to nie jest wynikiem wewnętrznych przekonań 

jednostki, ale systemu społecznego, w którym 

ona żyje. Wykluczenie społeczne, często mylone 

z ubóstwem, jest zjawiskiem wielowymiarowym 

i w praktyce oznacza brak możliwości uczestnictwa 

w życiu gospodarczym, politycznym i kulturowym. 

Informacje o instytucjach wspierających utworzenie 

i/lub rozwój podmiotów z sektora ekonomii społecznej 

można znaleźć na stronie WUP w Poznaniu, 

w zakładce Program PO KL/Informacje o Projektach/ 

Zawarte umowy/Poddziałanie 7.2.2. 



Fot. Studio Żelazna/Smartlink 

Rezultatem projektu „Partnerstwo dla Rain Mana – Rain Man dla Partnerstwa” było wypracowanie nowego modelu 

aktywizacji zawodowej i społecznej osób z autyzmem. Model współtworzą trzy komponenty: (1) system 

przygotowania i zasad organizacji pracy oraz skutecznego wsparcia osób z autyzmem, (2) system przygotowania 

i zasad organizacji pracy Zespołu Trenerów Pracy oraz (3) strategia budowania świadomości społecznej. Projekt 

realizowany był przez Fundację Synapsis (wraz z 7 partnerami) w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej 

EQUAL. Jest to świetny przykład projektu innowacyjnego realizowanego w obszarze ekonomii społecznej. 

Na zdjęciu: Kuba Piszek pod okiem trenerki uczy się wyrabiać biżuterię w Pracowni Rzeczy Różnych SYNAPSIS. 


Jak przygotować projekt innowacyjny w ramach PO KL 

W POSZUKIWANIU NOWYCH 

ROZWIĄZAŃ 

Projekty innowacyjne w regionalnym komponencie 

PO KL to spore wyzwanie dla projektodawców. 

Pokazały to pierwsze konkursy ogłoszone 

w 2009 r. w Wielkopolsce. Tylko dwa 

projekty spośród kilku zgłoszonych otrzymały 

rekomendację do wsparcia. W roku 2010 dodatkowo 

jest punktowana współpraca ponadnarodowa 

w takich przedsięwzięciach. Przedstawiamy 

wskazówki, jak przygotować dobry projekt 

innowacyjny. 

Projekty innowacyjne poszukują nowych, lepszych i skuteczniejszych 

sposobów rozwiązywania problemów mieszczących 

się w obszarach wsparcia Europejskiego Funduszu 

Społecznego. Nastawione są na badanie i rozwój oraz 

upowszechnianie i wdrażanie konkretnych rezultatów 

i produktów, służących rozwiązaniu problemów grup docelowych. 

W odróżnieniu od projektów standardowych nie 

są zorientowane na bezpośrednią pomoc i rozwiązywanie 

problemów grup docelowych, tylko na wypracowanie odpowiednich 

metod i rozwiązań systemowych. Uczestnicy 

tych projektów pozwalają sprawdzić w praktyce skuteczność 

nowych metod. Przetestowane w działaniu rezultaty 

projektów innowacyjnych powinny być upowszechniane, 

a wypracowane rozwiązania systemowe – wdrażane do 

polityki państwa. 

Trudne początki 

W odpowiedzi na konkursy ogłoszone w 2009 r. na projekty 

innowacyjne w ramach priorytetu VIII („Regionalne 

kadry gospodarki”) i priorytetu IX („Rozwój wykształcenia 

i kompetencji w regionach”) w Wielkopolsce wpłynęły po 

3 wnioski o dofinansowanie. Komisja Oceny Projektów 

w WUP zarekomendowała do dofinansowania po jednym 

projekcie w ramach tych priorytetów. 

PRODUKTY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH 

TESTUJĄCYCH 

Są to modele postępowania, instrumenty realizacji 

działań, rozwiązania systemowe. Może to być nowe 

rozwiązanie problemów, nowe podejście do rozwiązania 

problemów, nowe metody postępowania, 

nowe formy działania. Wypracowany produkt może 

być innowacyjny w skali europejskiej, krajowej, regionalnej 

lub lokalnej. 



– Były to pierwsze konkursy na projekty innowacyjne 

ogłoszone w ramach komponentu regionalnego PO KL 

w Wielkopolsce. Powodów ograniczonego zainteresowania 

projektodawców realizacją takich przedsięwzięć jest 

kilka. Przygotowanie projektów innowacyjnych wymaga 

dużego doświadczenia projektodawcy, posiadania odpowiedniego 

potencjału technicznego, organizacyjnego, 

kadrowego oraz merytorycznego, w tym zaplecza badawczego. 

Projektodawca powinien też mieć możliwość szerokiego 

rozpropagowania produktu finalnego projektu 

i włączenia go do głównego nurtu polityki – mówi Katarzyna 

Kołodziej z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu. 

– Specyfika projektów innowacyjnych sprawia, że ich 

realizacja nie należy do najłatwiejszych, a przygotowanie 

przedsięwzięcia jest czasochłonne i wymaga dużego zaangażowania. 

Podmiotom uprawnionym do aplikowania 

trudno było też spełnić kryterium dostępu związane z realizacją 

projektu w partnerstwie ponadnarodowym. 

Z drugiej strony są w regionie podmioty, które zdobyły już 

doświadczenie przy realizacji takich projektów w ramach 

Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Realizowane 

były w szerokich partnerstwach, w tym międzynarodowych. 

Braki i błędy 

Projektodawcy, których aplikacje zostały negatywnie ocenione, 

nie wykazali w dostatecznym stopniu, na czym 

miałaby polegać innowacyjność ich projektów, a w związku 

z tym zabrakło uzasadnienia dla planowanych działań. 

– Brakowało również odniesień do specyfiki regionu 

i proponowanych rozwiązań innowacyjnych do niej dopasowanych. 

Wiele trudności nastręczały projektodawcom 

kwestie dotyczące upowszechniania – w opisach 

Fot. Rafał Gasiński/EDI 

EDI – to skrót od pierwszego członu nazwy projektu „Edukacja dla integracji – Partnerstwo na rzecz Uchodźców”. 

Realizowało go w ramach EQUAL dziewięciu partnerów, którym liderował Ośrodek Praw Człowieka 

Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Partnerstwo wypracowało model integracji społecznej uchodźców 

i osób czekających na przyznanie statusu uchodźcy. Nowe rozwiązania problemów dotyczących imigrantów 

zawarto w „pakiecie EDI”, którym zainteresował się Urząd ds. Cudzoziemców. Projekt należy do najlepszych 

praktyk EFS – został wyróżniony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w 2008 r. W wypadku projektów 

innowacyjnych testujących nie chodzi jednak o naśladowanie najlepszych praktyk, ale o poszukiwanie nowych 

form wsparcia i wskazywanie nowych problemów oraz grup docelowych, które powinny zostać objęte pomocą. 

Na zdjęciu: Zajęcia z dziećmi cudzoziemców w ramach projektu EDI prowadzili Wolontariusze z Centrum 

Wolontariatu w Lublinie. 



zabrakło informacji o sposobach popularyzacji wypracowanych 

rozwiązań i włączania produktu finalnego projektu 

do głównego nurtu polityki – dodaje Katarzyna 

Kołodziej. 

Wysokość środków w budżecie powinna zagwarantować 

skuteczność drugiego etapu realizacji projektu innowacyjnego 

(obejmującego upowszechnienie i mainstreaming). 

Dostosowanie do specyfiki regionu 

WAŻNE POJĘCIA 

Upowszechnianie oznacza wymianę i przekazywanie 

informacji na temat działań prowadzonych 

przez partnerstwa oraz rezultatów tych działań – 

zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. 

Mainstreaming oznacza, że rezultaty zostaną 

uwzględnione i przyjęte w założeniach obowiązującej 

polityki oraz zastosowane w praktycznych 

działaniach. 

Planując projekt innowacyjny, należy wziąć przede 

wszystkim pod uwagę specyfikę regionu, problemy regionalnego 

rynku pracy, problemy grup docelowych, 

stosowane narzędzia, rozwiązania i metody. To wszystko 

należy uwzględnić przy opisywaniu sytuacji wyjściowej. 

Warto przy tym odwoływać się do informacji, opinii, raportów, 

innych projektów, badań, analiz, diagnoz i nazwanych 

źródeł. Członkowie Komisji Oceny Projektów (KOP), 

dobrze orientując się w zagadnieniach ujętych w analizie 

regionu, zwracają na to szczególną uwagę. Następnie 

należy wskazać adekwatne cele oraz zaplanować odpowiednie 

działania, rezultaty i produkty. Warto przedstawić 

proponowane rozwiązania na tle istniejącej praktyki 

i udowodnić, że dotychczasowe działania są nieskuteczne 

lub umiarkowanie skuteczne. Analiza może też wykazać, 

że są zbyt kosztowne. Projektodawca powinien wykazać, 

że dana grupa docelowa była dotychczas pomijana bądź 

dany problem był dotychczas pomijany (albo dopiero się 

ujawnił). 

Tematy projektów innowacyjnych testujących w 2010 r. 

Priorytet VI „Rynek pracy 

otwarty dla wszystkich” 

(konkurs będzie ogłoszony 

w III kwartale 2010 r.) 

Priorytet VII „Promocja integracji 

społecznej” (konkurs 

będzie ogłoszony 

w IV kwartale 2010 r.) 

Priorytet VIII „Regionalne 

kadry gospodarki” (konkurs 

będzie ogłoszony 

w IV kwartale 2010 r.) 

Priorytet IX „Rozwój wykształcenia 

i kompetencji 

w regionach” (konkurs 

będzie ogłoszony w IV 

kwartale 2010 r.) 

Działania służące wydłużeniu 

aktywności 

zawodowej. 

Rozwój i testowanie 

instrumentów wspierających 

godzenie 

życia zawodowego 

i rodzinnego oraz 

zwalczanie dyskryminacji 

w szczególności 

ze względu na płeć, 

wiek, niepełnosprawność. 

Poszukiwanie skutecznych 

metod zapewniania 

trwałości funkcjonowania 

instytucji 

ekonomii społecznej. 

Poszukiwanie nowych 

skutecznych metod 

aktywizacji zawodowej 

i społecznej grup 

docelowych wymagających 

szczególnego 

wsparcia. 

Rozwijanie przedsiębiorczości 

akademickiej 

jako formy 

kształtowania innowacyjnych 

kadr nowoczesnej 

gospodarki 

oraz rozwiązania 

w zakresie wykorzystania 

wyników badań 

naukowych przez 

przedsiębiorców. 

Proces dydaktyczny 

ukierunkowany na 

efekty uczenia się, 

w tym kształtujący 

kompetencje twórczego 

myślenia, innowacyjności 

i pracy zespołowej 

wśród uczniów. 

Stworzenie systemu 

motywowania do 

innowacyjności nauczycieli 

w zakresie 

tworzenia nowych, innowacyjnych 

programów, 

metod, technik 

i narzędzi nauczania. 

Źródło: Plany Działań na rok 2010. Dokument ten zawiera również kryteria dostępu oraz kryteria strategiczne dotyczące każdego tematu. 

(www.efs.wup.poznan.pl – zakładka Program PO KL, podzakładka Ważne dokumenty) 



Projektodawcy powinni zwrócić uwagę na właściwe działania 

związane z upowszechnianiem i włączeniem do 

głównego nurtu polityki (ang. mainstreaming) produktu 

finalnego. Należy zaplanować skuteczne sposoby (np. 

konferencje, konsultacje, publikacje, działania medialne) 

przekonywania decydentów i społeczeństwa do stosowania 

sprawdzonych w projekcie metod pracy z grupami 

docelowymi i rozwiązań systemowych. 

Plan na rok 2010 

W ramach współpracy ponadnarodowej rozróżnia się 

dwa typy projektów: wyodrębnione projekty współpracy 

ponadnarodowej oraz projekty z komponentem ponadnarodowym. 

W 2010 r. w Wielkopolsce przewidziane 

są konkursy wyłącznie na projekty innowacyjne testujące 

z komponentem ponadnarodowym z możliwością 

poszerzenie ich zakresu o komponent ponadnarodowy. 

Ponieważ – według opinii pracowników WUP w Poznaniu 

– trudność w przygotowaniu takiego projektu mogła 

polegać na spełnieniu kryterium dostępu, odnoszącego 

się do realizacji projektu w partnerstwie ponadnarodowym, 

w tym roku zmieniono podejście do tego elementu. 

Współpraca z partnerami zagranicznymi stanowi teraz 

kryterium strategiczne, za którego spełnienie projektodawcy 

otrzymają dodatkowe punkty. 

Warto zwrócić uwagę, że sama adaptacja rozwiązań stosowanych 

poprzez partnerów zagranicznych nie jest innowacyjnością. 

Projektodawcy powinni uzasadnić, w jaki 

sposób zaczerpnięte rozwiązania zostaną racjonalnie wykorzystane 

i jak przyczynią się do rozwiązania problemów 

w danym regionie. Ponadto cel współpracy ponadnarodowej 

powinien być powiązany (i opisany) z celami planowanego 

projektu. Konieczne jest również uzasadnienie 

wyboru konkretnego partnera lub partnerów zagranicznych. 

Projekty innowacyjne dają możliwość opracowania 

i przetestowania rozwiązań, które odpowiedzą na realnie 

istniejące potrzeby. Wdrożenie nowych, przetestowanych 

metod powinno się przyczynić do poprawy efektywności 

działań nakierowanych m.in.: na godzenie życia 

WYMIARY INNOWACYJNOŚCI 

Określając cele i planując rezultaty, należy wziąć pod 

uwagę, do czego ma się odnieść innowacyjność projektu 

(wymiary innowacyjności). Są trzy wymiary: 

uczestników – oznacza objęcie działaniami nowej, 

do tej pory nieobjętej lub objętej ograniczonym 

wsparciem grupy docelowej (osoby lub 

instytucje) 

problemu – oznacza rozwiązanie problemu, który 

do tej pory nie był w wystarczającym stopniu 

uwzględniony w polityce państwa (nowy problem 

- brak narzędzi, znany problem - brak narzędzi, 

znany problem – narzędzia niepozwalające 

na rozwiązanie problemu) 

form wsparcia – oznacza wykorzystanie nowych 

instrumentów w rozwiązywaniu dotychczasowych 

problemów, możliwość adaptowania rozwiązań 

sprawdzonych w innych krajach, regionach 

czy też w innych kontekstach. 

zawodowego i rodzinnego, zwalczanie dyskryminacji 

w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, 

wydłużenie aktywności zawodowej, zapewnienie 

trwałości funkcjonowania instytucji ekonomii społecznej, 

poszukiwanie nowych skutecznych metod aktywizacji 

zawodowej, rozwój przedsiębiorczości akademickiej czy 

wypracowanie systemu motywowania do innowacyjności 

nauczycieli. 

Korzyści płynące ze współpracy ponadnarodowej to 

przede wszystkim możliwość skorzystania ze sprawdzonych 

rozwiązań partnerów zagranicznych, a także możliwość 

przetestowania i upowszechnienia własnych rozwiązań, 

produktów i rezultatów. 

Agnieszka Siekiera , współpraca: Jerzy Gontarz 

WAŻNE DOKUMENTY 

Wytyczne w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 

Promocja innowacyjności i współpracy ponadnarodowej w PO KL (wskaźniki strategiczne) 

Wzór strategii wdrażania projektu innowacyjnego 

Instrukcja do umowy o współpracy ponadnarodowej 

Źródło: www.kiw-pokl.org.pl 



PRZYDATNE LINKI: 

www.kiw-pokl.org.pl – znajdują się tu informacje pomagające w przygotowaniu projektów innowacyjnych 

i współpracy ponadnarodowej oraz ww. dokumenty i publikacje 

www.equal.org.pl – znajdują się tu katalogi dobrych praktyk z zakresu realizacji projektów innowacyjnych 

i informator o rezultatach PIW EQUAL, które zawierają informacje dotyczące rozwiązań z zakresu aktywizacji 

zawodowej, pracy z grupami nietypowymi i wykluczonymi, rozwiązań dla osób 50+, godzenia życia prywatnego 

i pracy zawodowej, ekonomii społecznej, kształcenia przez całe życie, rozwijania przedsiębiorczości i inne 

Znajdź partnera 

www.transnational-toolkit.eu – narzędzie przygotowane przez Komisję Europejską pozwalające zarówno 

na dokonanie wpisu do bazy, jak i wyszukiwanie potencjalnych partnerów 

www.leonardo.org.uk oraz www.adam-europe.eu/adam/homepageView.htm – bazy produktów i rezultatów 

programu Leonardo da Vinci 

PRZYDATNE PUBLIKACJE wydane przez Krajową Instytucję Wspomagającą: 

„Projekty innowacyjne. Poradnik dla projektodawców Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, KIW, Warszawa 2009 

„Od pomysłu do projektu innowacyjnego, czyli poradnik dla projektodawców projektów innowacyjnych 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, KIW, Warszawa 2009 

„Innowacyjność w praktyce – przegląd tematów w ramach PO KL”, KIW, Warszawa 2009 

„Program EQUAL a innowacyjność w PO KL”, KIW, Warszawa 2009 

„Projekty współpracy ponadnarodowej – podręcznik dla projektodawców”, KIW, Warszawa 2009 

„Poradnik dotyczący upowszechniania i mainstreamingu w projektach innowacyjnych PO KL”, KIW, 

Warszawa 2010 (poradnik w trakcie konsultacji) 

Źródło: www.kiw-pokl.org.pl 

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu zaprasza na szkolenie, które odbędzie się 

24 września 2010 r. pt. „PROJEKTY INNOWACYJNE, KONTROLA PROJEKTÓW, 

DZIAŁANIA INFORMACYJNO-PROMOCYJNE”. 

Więcej informacji: www.efs.wup.poznan.pl 


RYNEK PRACY W WIELKOPOLSCE 

w liczbach bezwzględnych 

Sytuacja na rynku pracy w Wielkopolsce 

w 2009 roku 

W 2009 r. notowane od dwóch lat pozytywne tendencje 

uległy załamaniu. Skala bezrobocia osiągnęła poziom 

przekraczający 100 tys. osób, a stopa bezrobocia wzrosła 

z 6,4% do 9,1%. Pogorszenie sytuacji gospodarczej odczuwalne 

było już w IV kwartale 2008 r., a nasilenie negatywnych 

zjawisk nastąpiło w 2009 r. 

300 000 

250 000 

200 000 

150 000 

100 000 

50 000 

0 

247 869 

17,3 

232 251 

15,9 

211 420 

14,6 

169 089 

11,7 

112 827 

91 441 

7,8 6,4 

133 563 

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

liczba bezrobotnych 

stopa bezrobocia 

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych i stopa bezrobocia w Wielkopolsce 

w latach 2003-2009 (według stanu na 31 grudnia danego roku) 

9,1 

20,0 

19,0 

18,0 

17,0 

16,0 

15,0 

14,0 

13,0 

12,0 

11,0 

10,0 

9,0 

8,0 

7,0 

6,0 

Na koniec grudnia 2009 r. status bezrobotnego i poszukującego 

pracy, zarejestrowanego w urzędach pracy województwa 

wielkopolskiego, posiadało 136 661 osób. Rok 

wcześniej liczba ta wynosiła 94 248 osób, wzrosła więc 

o 42 413 osób, tj. o 45%. Największy wzrost bezrobocia 

zanotowano w subregionie poznańskim (o 62,3%), a najmniejszy 

w konińskim (o 30,4%). 54,7% ogółu osób bezrobotnych 

stanowiły kobiety, ale ich udział w rejestrach 

urzędów pracy spadł w porównaniu z rokiem poprzednim 

o niemal 7,2 punktu procentowego. 

Trudności na rynku pracy znalazły odbicie we wzroście 

liczebności i udziału procentowego grupy osób bezrobotnych 

do 25. roku życia w rejestrach urzędów pracy (z 21% 

w 2007 r. do 26,3% w 2009). Mimo że jest to populacja 

lepiej wykształcona niż większość osób bezrobotnych, 

w żadnej innej grupie wiekowej bezrobocie nie wzrasta 

tak gwałtownie. 

Zwiększyła się liczba osób bezrobotnych powyżej 50. roku 

życia oraz długotrwale bezrobotnych. Udział procentowy 

tych grup w całej populacji bezrobotnych w 2009 r. spadł 

w porównaniu z rokiem 2008 odpowiednio o 1,6 punktu 

procentowego i 11,5 punktu procentowego. 

Wzrósł udział bezrobotnych posiadających wykształcenie 

średnie i wyższe w ogólnej liczbie osób bezrobotnych. Wynika 

to z ułatwionego dostępu do szkolnictwa wyższego 

i – w efekcie – rosnącej z roku na rok liczby osób kończących 

studia i uzyskujących tytuł magistra, niedopasowania 

% 

kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz posiadania 

wykształcenia ogólnego po ukończeniu szkoły 

średniej, niedającego podstaw teoretycznych i praktycznych 

do wykonywania zawodu. 

Od lat osoby bezrobotne reprezentują małe zróżnicowanie 

zawodowe, a profesje znajdujące się na czele listy zawodów 

w największym stopniu generujących bezrobocie 

nie ulegają zmianom, są to m.in. zawody: sprzedawca, asystent 

ekonomiczny, krawiec, kucharz, technik mechanik. 

W 2009 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów 

pracy 63 221 ofert pracy, tj. o ponad 26% mniej niż w roku 

poprzednim. Ponadto nastąpiły duże zwolnienia grupowe 

z przyczyn dotyczących zakładów pracy. 222 zakłady zgłosiły 

zamiar zwolnień grupowych 11 063 osób, a faktycznie 

zwolniły 8 730 osób, tj. o 6 099 osób więcej niż w roku 

2008. 

Aby złagodzić skutki bezrobocia w naszym regionie, samorząd 

województwa pozyskał na ten cel środki finansowe 

Funduszu Pracy w wysokości 266 551,2 tys. zł, co 

w porównaniu z poprzednim rokiem stanowiło wzrost 

o 17,1%. W ramach tych środków powiatowe urzędy pracy 

w 2009 r. zaktywizowały prawie 43 tys. osób, w tym: 

ponad 15 tys. młodych osób skorzystało z możliwości 

odbycia stażu u pracodawców 

niemal 11,5 tys. osób podniosło kwalifikacje zawodowe 

w ramach szkoleń 

ponad 5,5 tys. osób otrzymało dotacje na uruchomienie 

działalności gospodarczej oraz 156 osób otrzymało 

dotacje na uruchomienie działalności gospodarczej 

pochodzące ze środków innych niż Fundusz Pracy, np. 

środków PFRON 

ponad 3 tys. pracodawców uzyskało refundację wyposażenia 

lub doposażenia miejsca pracy 

niemal 3 tys. osób podjęło pracę w ramach robót publicznych 

ponad 2 tys. osób uczestniczyło w pracach społecznie 

użytecznych 

ponad 1,5 tys. osób podjęło zatrudnienie w ramach 

prac interwencyjnych 

347 osób znalazło zatrudnienie w ramach przygotowania 

zawodowego dorosłych 

156 osób zaktywizowano w ramach innych aktywnych 

form. 

W powrocie na rynek pracy osób bezrobotnych istotną 

rolę odgrywa również świadczone przez urzędy pracy, 

w tym przez Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej 

WUP w Poznaniu, poradnictwo zawodowe, które 

wpływa na zmianę postaw osób szukających pracy oraz 

zwiększenie skuteczności w podejmowaniu zatrudnienia. 

22 І Regionalny rynek pracy

W porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła liczba porad 

indywidualnych (ponad 47 tys., tj. o 14 tys. więcej 

niż w 2008 r.) oraz udzielonych indywidualnych informacji 

zawodowych (ponad 15 tys., tj. o 1/4 więcej niż 

rok wcześniej). Liczba osób, które skorzystały z grupowego 

poradnictwa zawodowego, wyniosła niemal 7,5 tys., 

a ponad 15 tys. klientów skorzystało z grupowej informacji 

zawodowej. 

Raport ukazujący szczegółowe informacje o sytuacji na 

wielkopolskim rynku pracy oraz o działaniach podejmowanych 

przez publiczne służby zatrudnienia w tym obszarze, 

pt. „Ocena sytuacji na wielkopolskim rynku pracy 

i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy w 2009 

roku”, dostępny jest na stronie internetowej Wojewódzkiego 

Urzędu Pracy w Poznaniu: www.wup.poznan.pl, 

w zakładce „Działania rynku pracy”/„Opracowania i analizy”. 

Partnerzy rynku pracy na rzecz polityki 

zatrudnienia w regionie w 2009 i 2010 r. 

„Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia w Województwie 

Wielkopolskim na 2010 rok”, który stanowi uszczegółowienie 

działań zapisanych w „Strategii Zatrudnienia dla 

Województwa Wielkopolskiego na lata 2007-2013” przyjął 

Zarząd Województwa Wielkopolskiego Uchwałą nr 

3586/2010 z dnia 26 lutego 2010 r. 

„Plan” ten został przygotowany przez Zespół, powołany 

Uchwałą Zarządu Województwa Wielkopolskiego nr 

3268/2009 z dnia 19 listopada 2009 r., który pracował 

pod przewodnictwem Wojciecha Jankowiaka, wicemarszałka 

województwa wielkopolskiego. W skład Zespołu 

weszli przedstawiciele Departamentu Edukacji i Nauki 

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego 

(UMWW), Departamentu Gospodarki UMWW, Departamentu 

Polityki Regionalnej UMWW, Departamentu 

Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich UMWW, Departamentu 

Wdrażania Programu Regionalnego UMWW, 

Konwentu Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy 

Województwa Wielkopolskiego, Konwentu Starostów 

Województwa Wielkopolskiego, Kuratorium Oświaty 

w Poznaniu, Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej 

w Poznaniu, Wielkopolskiego Oddziału Państwowego 

Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Wielkopolskiego 

Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji 

i Modernizacji Rolnictwa, Wielkopolskiej Sieci Biur 

Karier, Wielkopolskiej Wojewódzkiej Komendy Ochotniczych 

Hufców Pracy, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu 

oraz Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego 

Urzędu Wojewódzkiego. 

„Plan” jest dokumentem wyznaczającym wspólną politykę 

rynku pracy oraz zasobów ludzkich dla Wielkopolski 

przy współudziale partnerów rynku pracy. Wdrażany jest 

zgodnie z zasadą partnerstwa. Obejmuje pięć priorytetów, 

w ramach których w 2010 r. realizowane będą poszczególne 

zadania: 

Priorytet 1 

Wzrost zatrudnienia i aktywności zawodowej mieszkańców 

Priorytet 2 

Równy dostęp do zatrudnienia oraz promocja integracji 

społecznej 

Priorytet 3 

Rozwój przedsiębiorstw, przedsiębiorczości 

i innowacyjności w regionie 

Priorytet 4 

Podniesienie poziomu oraz dostępności kształcenia 

mieszkańców 

Priorytet 5 

Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich 

Z powodu pogorszenia sytuacji gospodarczej w Wielkopolsce, 

w 2010 roku zaplanowano wiele działań naprawczych 

i zapobiegawczych, mających przyczynić się m.in. 

do: 

obniżenia bezrobocia poprzez aktywizację osób bezrobotnych 

oraz pracujących 

podniesienia lub zdobycia przez bezrobotnych nowych 

kwalifikacji zawodowych, odpowiadających potrzebom 

rynku pracy 

łagodzenia negatywnych konsekwencji wynikających 

ze zwiększonej liczby zwolnień grupowych pracowników 

minimalizowania ryzyka wyboru niewłaściwej ścieżki 

zawodowej i zagrożenia bezrobociem poprzez działania 

związane z doradztwem i informacją zawodową 

promocji przedsiębiorczości i samozatrudnienia, 

a także pomocy osobom planującym założyć własną 

działalność gospodarczą 

podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw w regionie. 

Jednym z takich przedsięwzięć będzie kontynuacja podjętych 

już w II półroczu 2009 r. w ramach ustawy z dnia 

1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego 

dla pracowników i przedsiębiorców działań, które mają 

wspierać pracodawców znajdujących się w przejściowych 

trudnościach finansowych. Zważywszy na konieczność łagodzenia 

negatywnych dla rynku pracy skutków wynikających 

ze zwiększonej liczby zwolnień grupowych, przewidziana 

jest pomoc w ramach Europejskiego Funduszu 

Dostosowania do Globalizacji dla zwalnianych pracowników. 

Odpowiedzią na niekorzystną sytuację na rynku pracy 

będą także działania mające na celu podniesienie lub 

zdobycie nowych kwalifikacji, podejmowane już w latach 

ubiegłych, takie jak: doradztwo i informacja zawodowa, 

Regionalny rynek pracy І 23


promocja postaw przedsiębiorczych i samozatrudnienia 

oraz działania aktywizacyjne, zarówno dla osób bezrobotnych, 

jak i pracujących. 

W 2010 r. przewidziane są również działania wspierające 

osoby młode oraz absolwentów szkół ponadgimnazjalnych 

na wielkopolskim rynku pracy, którzy mają 

duże problemy z podjęciem pierwszej pracy. W wyniku 

spowolnienia gospodarczego przedsiębiorcy tworzą bowiem 

mniej nowych miejsc pracy. Ponadto realizowane 

będą programy mające wspomóc zarówno młodzież, jak 

i dorosłe osoby niepełnosprawne poprzez podniesienie ich 

kwalifikacji oraz zwiększenie aktywności na rynku pracy. 

Działania zaplanowane do realizacji w 2010 r. w ramach 

„Planu” będą finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, 

Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 

Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju 

Obszarów Wiejskich, Grantu EURES, Banku Światowego 

oraz środków krajowych, w tym środków publicznych (budżetu 

państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, 

funduszy celowych: Funduszu Pracy, Funduszu 

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Państwowego 

Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) 

a także kapitału prywatnego. Planowana kwota środków 

finansowych na działania przewidziane do realizacji w ramach 

„Planu” w 2010 r. to ponad 490 mln zł. 

Monitorowanie zadań określonych w „Planie” odbywa się 

corocznie poprzez przygotowanie sprawozdania z jego wykonania. 

Działania zrealizowane w ubiegłym roku zostały 

opisane w „Sprawozdaniu z wykonania Planu Działań na 

Rzecz Zatrudnienia w Województwie Wielkopolskim na 

2009 rok”, które w dniu 26 lutego 2010 r. przyjął Zarząd 

Województwa Wielkopolskiego. Rezultaty działań podjętych 

w 2009 r. są następujące: 

powiatowe urzędy pracy województwa wielkopolskiego 

zaktywizowały prawie 43 tys. osób bezrobotnych 

podniesiono kwalifikacje zawodowe do wymogów 

rynku pracy poprzez ukończenie szkolenia/kursu przez 

osoby pracujące, w tym: 

przeszkolono 442 pracowników powiatowych 

urzędów pracy 

podniesiono kwalifikacje kadr instytucji pomocy 

i integracji społecznej – 1 773 osoby 

przeszkolono kadrę kierowniczą zakładów aktywności 

zawodowej – 15 osób 

zdobyto dodatkowe lub uzupełniono niepełne 

kwalifikacje oraz przeszkolono w celu podniesienia 

jakości kształcenia – 9 400 nauczycieli 

uzyskano kwalifikacje do pełnienia funkcji instruktora 

praktycznej nauki zawodu – 440 osób 

udzielono wsparcia ponad 27 tys. osób z terenów 

wiejskich 

objęto poradnictwem zawodowym około 47 tys. osób 

podwyższono kwalifikacje zawodowe 221 osób poniżej 

18. roku życia, zagrożonych wykluczeniem społecznym 

objęto działaniami na rzecz kształtowania postaw 

aktywnych ponad 3 tys. osób młodych ze środowisk 

zagrożonych marginalizacją 

190 uczniów oraz 180 słuchaczy i studentów uzyskało 

stypendia o charakterze pomocy socjalnej, objęto 

wsparciem prawie 1,5 tys. uczniów i studentów 

wsparto ponad 20 tys. osób niepełnosprawnych oraz 

dofinansowano koszty tworzenia i działania 9 zakładów 

aktywności zawodowej, dzięki czemu powstały 

w nich nowe miejsca pracy. 

Kwota wydanych środków finansowych na działania zrealizowane 

w 2009 r. wyniosła prawie 536 mln zł. 

„Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia w Województwie 

Wielkopolskim na 2010 rok” oraz „Sprawozdanie z wykonania 

Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia w Województwie 

Wielkopolskim na 2009 rok” dostępne są w wersji 

elektronicznej na stronie internetowej Wojewódzkiego 

Urzędu Pracy w Poznaniu: www.wup.poznan.pl, w zakładce 

„Działania Rynku Pracy”. 

Fundusz Pracy w Wielkopolsce walczy 

z bezrobociem w 2010 r. 

Do ważnych ustawowych zadań publicznych służb zatrudnienia 

należy nie tylko pośrednictwo pracy, ale również 

pomoc osobom bezrobotnym oraz poszukującym pracy 

w podnoszeniu i zdobywaniu nowych kwalifikacji i umiejętności 

zawodowych. Odbywa się to poprzez organizację 

np. szkoleń, promocję przedsiębiorczości oraz kierowanie 

zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy osób 

do prac subsydiowanych. W przypadku braku możliwości 

zaoferowania osobom bezrobotnym odpowiedniego zatrudnienia 

powiatowe urzędy pracy dysponują również 

możliwością wykorzystania pasywnych form pomocy, 

w tym zasiłków i innych świadczeń z tytułu bezrobocia. 

Efektywna pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym 

pracy przez publiczne służby zatrudnienia możliwa jest 

dzięki środkom finansowym z Funduszu Pracy. 

W roku 2010 Wielkopolska otrzymała z Funduszu Pracy 

275 535 400 zł. Z kwoty tej 65%, tj. 179 098 000 zł, jest 

przeznaczone na realizację aktywnych form przeciwdziałania 

bezrobociu. Środki te zostały podzielone między 31 

samorządów powiatowych według kryteriów przyjętych 

przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego. Podział 

został zatwierdzony Uchwałą Zarządu Województwa 


Wielkopolskiego nr 3568/2010 z dnia 19 lutego 2009 r. 

Pozostała kwota, tj. 96 437 400 zł (35%), stanowi rezerwę 

Samorządu Województwa Wielkopolskiego i zostanie 

przeznaczona na realizację projektów systemowych przez 

powiatowe urzędy pracy w ramach poddziałania 6.1.3 

PO KL „Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie 

poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych”. 

W roku 2010 samorządy powiatowe będą miały także 

możliwość pozyskania dodatkowych środków Funduszu 

Pracy z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej. 

Informacje o dokonanym podziale środków Funduszu 

Pracy znajdują się na stronie internetowej Wojewódzkiego 

Urzędu Pracy w Poznaniu: www.wup.poznan.pl, w zakładce 

„Działania Rynku Pracy”/„Fundusz Pracy”. 

Posiedzenie Wojewódzkiej Rady 

Zatrudnienia w Poznaniu w dniu 

17 lutego 2010 r. 

17 lutego 2010 r. odbyło się pierwsze w roku posiedzenie 

Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Poznaniu. Rada 

pozytywnie zaopiniowała utworzenie nowych kierunków 

kształcenia: w Zespole Szkół Medycznych w Koninie – higienistka 

stomatologiczna; w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych 

w Starej Łubiance – technik organizacji usług 

gastronomicznych. 

Członkowie Rady zapoznali się ze stanem prac nad wnioskami 

w ramach Europejskiego Funduszu Dostosowania 

do Globalizacji dla osób zwolnionych z firm: 

SEWS Polska Zakład Produkcyjny w Rawiczu i w Lesznie 

oraz Leoni Autokabel Polska SA w Ostrzeszowie 

H. Cegielski Poznań SA oraz firm stanowiących jego 

łańcuch dostaw: Sulzer Chemtech Polska Sp. z o.o., 

H. Cegielski – Logocentrum Sp. z o.o., H. Cegielski 

Remocentrum Sp. z o.o. i ARWIMONT Spółdzielnia 

Pracy. 

Rada omówiła również przygotowane przez WUP w Poznaniu 

raporty na temat wielkopolskiego rynku pracy, 

tj. „Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia w Województwie 

Wielkopolskim na 2010 rok” oraz „Charakterystyka przemysłu 

motoryzacyjnego w Wielkopolsce i strategia jego 

rozwoju”, a także informacje o stanie realizacji komponentu 

regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał 

Ludzki. 

Informacje dotyczące prac Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia 

w Poznaniu dostępne są na stronie internetowej WUP 

w Poznaniu: www.wup.poznan.pl, w zakładce „Działania 

Rynku Pracy”/„Wojewódzka Rada Zatrudnienia”. 

Europejski Fundusz Dostosowania do 

Globalizacji pomocny zwalnianym 

w branży motoryzacyjnej 

Przemysł motoryzacyjny w Polsce należy do najważniejszych, 

a do początku IV kw. 2008 r. także do najdynamiczniej 

rozwijających się sektorów polskiej gospodarki 

i zaliczany jest do grupy największych pracodawców 

i eksporterów. 

Dla Wielkopolski sektor motoryzacyjny buduje jeden 

z silniejszych i bardziej perspektywicznych filarów przemysłu. 

Regionalna motoryzacja to 280 firm mających siedzibę 

w Wielkopolsce, czyli, w przybliżeniu, 24 tys. miejsc 

pracy oraz około 50 tys. osób pośrednio utrzymujących 

się dzięki branży motoryzacyjnej. 

Przemysł motoryzacyjny w kraju i w regionie jest silnie 

powiązany z europejską gospodarką, tym samym światowe 

osłabienie gospodarcze miało znaczący wpływ na 

rodzimą branżę motoryzacyjną, czego przejawem były 

między innymi liczne zgłoszenia i zrealizowane zwolnienia 

grupowe pracowników. Wśród branż, w których 

dokonano największych zwolnień grupowych w Wielkopolsce, 

w latach 2008-2009, obok budowlanej, odzieżowej, 

meblarskiej i produkcyjnej, znalazła się branża 

motoryzacyjna. 

W związku z niepokojącymi informacjami dotyczącymi 

sytuacji przedsiębiorstw i pracowników sektora motoryzacyjnego, 

napływającymi od 2008 r. z lokalnych rynków 

pracy, Samorząd Województwa Wielkopolskiego przeprowadził 

badanie pt. „Charakterystyka przemysłu motoryzacyjnego 

w Wielkopolsce i strategia jego rozwoju” 

wśród 500 przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej oraz 

ich kooperantów. Miało ono na celu analizę przemysłu 

motoryzacyjnego w województwie wielkopolskim, pozwalającą 

określić jego potencjał, możliwości i strategie 

rozwoju oraz stabilność na regionalnym rynku pracy 

w okresie pogorszenia sytuacji w całej gałęzi gospodarki. 

Celem badania było także wskazanie sposobu powrotu 

do stabilizacji i rozwoju branży w przyszłości. 

Z analizy danych uzyskanych w badaniu wynika, że wielkopolscy 

pracodawcy z branży motoryzacyjnej borykają 

się ze znacznymi problemami związanymi z obniżonym 

popytem na produkty i usługi oraz wysokimi kosztami 

pracy. Ponadto niemal 70% respondentów, którzy brali 

udział w badaniu, uważa, że w ramach przemysłu motoryzacyjnego 

spowolnienie gospodarcze negatywnie odbije 

się na wielkopolskich przedsiębiorstwach, natomiast ponad 

69% osób badanych uznaje, że spowoduje ono drastyczny 

spadek wartości zamówień. 

Z uwagi na trudną sytuację na regionalnym rynku 

pracy Samorząd Województwa Wielkopolskiego, w celu 



złagodzenia negatywnych skutków spowolnienia gospodarczego 

i licznych, dokonanych zwolnień grupowych, 

podjął działania na rzecz pozyskania środków finansowych 

z Europejskiego Funduszu Dostosowania do 

Globalizacji (EFG) na pomoc dla zwalnianych pracowników. 

EFG jest instrumentem finansowym Unii Europejskiej, 

który został utworzony w 2006 r. w celu 

udzielania wsparcia osobom objętym zwolnieniami 

wynikającymi z poważnych zmian strukturalnych 

w kierunkach światowego handlu, spowodowanych globalizacją, 

gdy zwolnienia te mają istotny wpływ na gospodarkę 

regionalną lub lokalną. 

EFG nie finansuje kosztów przedsiębiorstw ponoszonych 

na modernizację czy dostosowanie strukturalne, ale 

jego celem jest pomoc pracownikom, którzy stracili pracę 

wskutek zmian zachodzących w światowej strukturze 

handlu, w jak najszybszym znalezieniu nowego zatrudnienia, 

poprzez: 

pomoc w poszukiwaniu pracy, 

poradnictwo zawodowe, 

szkolenia i przekwalifikowanie, 

pomoc w zakresie samozatrudnienia, 

zasiłki na koszty przeniesienia, 

zasiłki szkoleniowe, 

środki motywujące. 

Wnioski i rekomendacje z przeprowadzonego badania 

posłużyły do przygotowania przez Samorząd Województwa 

Wielkopolskiego, we współpracy z Ministerstwem 

Rozwoju Regionalnego oraz powiatowymi urzędami pracy 

w Lesznie, Ostrzeszowie i Rawiczu, pierwszego w Polsce 

wniosku o wkład finansowy z EFG dla zwolnionych 

pracowników z województwa wielkopolskiego w przemyśle 

motoryzacyjnym z firm Sews Polska i Leoni Autokabel 

Polska. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przekazało 

przygotowany wniosek do Dyrekcji Generalnej Komisji 

Europejskiej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości 

Szans w dniu 5 lutego 2010 r. Liczba zwolnionych 

pracowników z ww. firm wyniosła 1 779 osób, w tym 

z Sews Polska 1 015 i z Leoni Autokabel Polska 764. Szacunkowy 

koszt pakietu usług w ramach EFG, który obejmuje 

638 osób, wynosi ok. 956 000 euro. 

W związku z licznymi zwolnieniami grupowymi dokonanymi 

w zakładach H. Cegielski Poznań SA oraz firmach 

kooperujących, tj. Sulzer Chemtech Polska Sp. z o.o., 

H. Cegielski – Logocentrum Sp. z o.o., H. Cegielski – Remocentrum 

Sp. z o.o. i Arwimont Spółdzielnia Pracy, Samorząd 

Województwa Wielkopolskiego przygotował 

również drugi wniosek o wkład finansowy ze środków 

EFG dla pracowników z naszego regionu, którzy utracili 

w nich zatrudnienie. Wniosek został przekazany przez Ministerstwo 

Rozwoju Regionalnego do Komisji Europejskiej 

8 marca 2010 r. Liczba zwolnionych pracowników ze 

wspomnianych zakładów, objętych pakietem usług 

w ramach EFG, to 189 osób, natomiast szacunkowy koszt 

wynosi ok. 155 000 euro. 

Powiatowe urzędy pracy w Lesznie, Ostrzeszowie, Rawiczu 

i Poznaniu podjęły już działania aktywizujące i wspierające 

zwalnianych pracowników z ww. firm. Refundacja 

przez Unię Europejską nakładów finansowych z Funduszu 

Pracy na ten cel, w wysokości 65% poniesionych kosztów, 

nastąpi ok. 260-280 dni od dnia złożenia wniosków do 

Komisji Europejskiej. 

Raport z badania „Charakterystyka przemysłu motoryzacyjnego 

w Wielkopolsce i strategia jego rozwoju” oraz 

informacje o pomocy dla pracowników z Europejskiego 

Funduszu Dostosowania do Globalizacji, znajdują się na 

stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu: 

www.wup.poznan.pl, w zakładce „Działania rynku 

pracy”/„Opracowania i analizy” oraz „Pomoc dla pracowników”. 

Centra aktywizacji zawodowej 

w Wielkopolsce 

Centra aktywizacji zawodowej (CAZ) to wyspecjalizowane 

komórki realizujące aktywne działania w zakresie usług 

rynku oraz instrumentów rynku pracy. Utworzenie i działalność 

centrów reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 

r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Po 

jej nowelizacji CAZ powstały jako wydzielona organizacyjnie 

część powiatowego urzędu pracy. Do 31 grudnia 

2010 r. centra aktywizacji zawodowej, na wniosek starosty 

zaopiniowany przez radę powiatu, są dofinansowywane 

ze środków Funduszu Pracy pozostających w dyspozycji 

ministra właściwego do spraw pracy, do wysokości 

80% kosztów ich utworzenia, nie więcej niż 80-krotność 

przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w kwartale 

bezpośrednio poprzedzającym finansowanie tych kosztów. 

W województwie wielkopolskim zostało utworzonych 30 

centrów aktywizacji zawodowej, a kwota dofinansowania 

pochodząca z rezerwy ministra wyniosła 1 990,8 tys. zł. 

Głównymi zadaniami CAZ jest aktywizacja osób bezrobotnych 

i poszukujących pracy i pomoc w znalezieniu odpowiedniego 

zatrudnienia dla tych osób. Centra gwarantują 

fachową pomoc ze strony zatrudnionych w nich pośredników 

pracy, doradców zawodowych i specjalistów zajmujących 

się planowaniem kariery zawodowej dla osób poszukujących 

zatrudnienia. Jednostki te powstały po to, aby 

osoby zainteresowane w jednym miejscu mogły otrzymać 

informacje na temat ofert pracy, zwłaszcza na lokalnym 

rynku pracy, możliwości skorzystania ze staży, dotacji na 


Sytuacja w 2009 roku 

rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz subsydiowanego 

zatrudnienia, jak też organizowanych w celu podniesienia 

lub zmiany kwalifikacji szkoleń i kursów. 

Niezwykle ważna jest prowadzona przez CAZ współpraca 

z pracodawcami, dzięki której korzyści płyną dla obu 

stron. Dla pracodawców jest to pomoc w pozyskiwaniu 

odpowiednich kandydatów do pracy, a dla osób pozostających 

bez zatrudnienia lub planujących je zmienić możliwość 

bezpośredniej rozmowy i uzyskania niezbędnych 

informacji od ewentualnego przyszłego pracodawcy m.in. 

podczas organizowanych giełd pracy. 

Wszystkie aktywne działania realizowane przez centra 

wpływają na skuteczność świadczonych przez publiczne 

służby zatrudnienia usług, co przyczynia się do zwiększonej 

liczby osób, które uzyskują zatrudnienie. 

Poradnictwo zawodowe w wielkopolskich 

urzędach pracy w 2009 roku 

Wprowadzona w roku 2009 nowelizacja ustawy o promocji 

zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 

kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2008 r. Nr 69 

poz. 415 z późn. zm.) poszerzyła grupę klientów, do której 

skierowane są usługi rynku pracy świadczone przez wojewódzkie 

urzędy pracy. Poradnictwo zawodowe, zarówno 

w formie indywidualnej, jak i grupowej, doradcy zawodowi 

mogą świadczyć wszystkim osobom powyżej 18. roku 

życia, które z własnej inicjatywy zgłoszą się do urzędów. 

Nowelizacja ustawy nałożyła również obowiązek realizowania 

przez powiatowe urzędy pracy Indywidualnego 

Planu Działania (IPD) wobec wszystkich osób pozostających 

w rejestrze dłużej niż 180 dni. Przebieg IPD jest 

konstruowany i planowany indywidualnie dla każdej osoby. 

Bezrobotni biorą udział w poradach indywidualnych, 

poradach grupowych, spotkaniach w klubie pracy, szkoleniach, 

stażach oraz w rozmowach z pośrednikami pracy. 

Zaplanowanie i czuwanie nad realizacją IPD należy do 

doradców zawodowych. Ostatecznym i jedynym mierzalnym 

efektem IPD będzie podjęcie zatrudnienia. 

Na koniec 2009 r. w wielkopolskich urzędach pracy zatrudnionych 

było 153 doradców, w tym 131 w powiatowych 

urzędach i 22 w Wojewódzkim Urzędzie Pracy 

w Poznaniu. 

Z usług doradców zawodowych w formie indywidualnych 

konsultacji, zarówno z zakresu poradnictwa zawodowego, 

jak i informacji zawodowej, skorzystało łącznie 72 650 

osób oraz w formie spotkań grupowych 23 189 osób, 

w tym: 

61 174 z porad indywidualnych i 19 767 w zajęciach 

grupowych w PUP 

11 476 z porad indywidualnych i 3 422 w zajęciach 

grupowych w CIiPKZ WUP w Poznaniu 

Dwie najważniejsze formy pracy stosowane przez doradców 

zawodowych w 2009 r. to spotkania indywidualne 

i grupowe. Pierwsza umożliwia nawiązanie z klientem 

bliższego kontaktu, identyfikację potrzeb, celów zawodowych, 

umiejętności i kwalifikacji klienta, co sprzyja 

określeniu ścieżki rozwoju zawodowego. Druga, poza rozwojem 

indywidualnych umiejętności społecznych, umożliwia 

pozytywne zaistnienie w grupie, uzyskanie wsparcia 

od osób przeżywających podobne problemy oraz zmniejszenie 

poczucia wyobcowania, które często towarzyszy 

osobom bez pracy, zwłaszcza długotrwale bezrobotnym. 

W roku 2009 większość doradców z regionu uzyskała 

uprawnienia do posługiwania się nową metodą diagnostyczną 

– Kwestionariuszem Zainteresowań Zawodowych 

(KZZ). W pracy grupowej doradcy opierali się na 

metodach poradnictwa grupowego stosowanych w wielu 

krajach europejskich, takich jak Metoda Hiszpańska, 

Metoda Edukacyjna, Kurs Inspiracji, Gotowość do Zmian. 

Przeprowadzone zajęcia dotyczyły między innymi metod 

poszukiwania pracy w kraju i za granicą, określania predyspozycji 

zawodowych, planowania kariery zawodowej, 

autoprezentacji podczas rozmów kwalifikacyjnych, pokonywania 

stresu, komunikacji interpersonalnej, asertywności, 

przedsiębiorczości, korzystania z komputera w procesie 

poszukiwania pracy, skutecznego wykorzystywania 

czasu. 

W swojej pracy doradcy zawodowi spotykają się z osobami, 

które muszą się zmierzyć z różnorodnymi problemami 

utrudniającymi satysfakcjonujące funkcjonowanie 

na rynku pracy. Największym wyzwaniem dla doradców 

zawodowych od kilku lat są klienci, którzy nie wykazują 

aktywnej postawy w poszukiwaniu pracy, nie są zainteresowani 

poszerzeniem lub zmianą kwalifikacji zawodowych, 

brakuje im motywacji do działania, mają trudności 

z pozytywną samooceną. Większość osób w tej grupie stanowią 

długotrwale bezrobotni oraz osoby z niskimi kwalifikacjami, 

zamieszkujące tereny wiejskie. Dłuższy czas 

pozostawania bez pracy wzmacnia postawę bierności, 

roszczeniowości i prowadzi do wyuczonej bezradności. 

Ze względu na różnorodność problemów, z jakimi zmagają 

się osoby, którym pomagają doradcy zawodowi, rozwijają 

oni stale swoje kompetencje w zakresie przełamywania 

oporu klientów, wzmacniania motywacji oraz kształtowania 

umiejętności planowania rozwoju zawodowego 

i gotowości do zmian, poprzez uczestnictwo w różnych 

szkoleniach i kursach, podwyższając tym samym swoje 

kwalifikacje. 


Program Operacyjny Kapitał Ludzki 

Samorząd Województwa Wielkopolskiego 

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu – 

Instytucja Pośrednicząca komponentu regionalnego 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 

ul. Kościelna 37 

60-537 Poznań 

tel. 61 846 38 78 

fax 61 846 37 20 

www.efs.wup.poznan.pl 

Punkt Informacji i Promocji EFS 

tel. 61 846 38 23 

e-mail: infoefs@wup.poznan.pl 

Udzielanie informacji 

pn. -pt. od godz. 8.00 do 14.00 

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej 

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 

Egzemplarz bezpłatny, wrzesień 2010 r.

KAPITAŁ LUDZKI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?