wersja elektroniczna - Muzeum Kultury Ludowej PogÃ³rza Sudeckiego

More documents

Recommendations

Info

znacznie podaje przepis, jak te skalę realizować. MST-90 podaje jak zbudować termometry w skali Kelvina. Nie będę tego szerzej rozwijać, ponieważ jest tu wiele szczegółowych zagadnień naukowych. Kończąc tę kwestię dodajmy, że bez niskich temperatur nie byłby możliwy postęp w medycynie, nie byłby możliwy przemysł kosmiczny i wiele najnowszych technologii. JM Rektor prof. Zdzisław Latajka dekoruje prof. Bogdana Sujaka Medalem Jubileuszowym 300-lecia Uniwersytetu Wrocławskiego (fot. Przegląd Uniwersytecki) PK: Z którymi uczonymi w Polsce i w świecie współpracował Pan Profesor i w jakich zagadnieniach? B.S. W Polsce współpracowałem przede wszystkim z prof. W. Trzebiatowskim (w tym czasie Prezesem Polskiej Akademii Nauk) w Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych. W Instytucie tym tworzyłem Zakład Kriotechniki i kształciłem podstawową kadrę w zakresie termometrii niskotemperaturowej, jak i kriotechniki. Byłem też na Uniwersytecie Wrocławskim promotorem w procesie nadania tytułu „Doktora Honoris Causa” światowej sławy kriogenikowi Akademikowi Piotrowi Kapicy (Laureat Nagrody Nobla za wyniki prac w niskich temperaturach). Sam kriogenikę studiowałem w Anglii w latach 1959-1960 (Clarendon Laboratory- Oxford University) u H. Rosenberga. W 1957 roku, na zaproszenie Maxa von Laue (Laureat Nagrody Nobla) referowałem wyniki swoich wczesnych prac w Niemieckim Towarzystwie Naukowym w Berlinie Zachodnim. Wspólnie z W. Trzebiatowskim tworzyłem i prowadziłem pierwszy w Polsce program badań centralnie sterowanych 05 – „Zastosowanie kriogeniki w gospodarce narodowej”. W problematyce „Wzbudzona emisja elektronów i jonów”, która była moją główną „miłością” współpracowałem z wieloma badaczami: Japońskimi, Rosyjskimi (wtedy Radzieckimi), Niemieckimi, Czeskimi – tworząc z nimi „Międzynarodowy Komitet Doradczy”, organizujący co trzy lata anglojęzyczne Międzynarodowe Seminaria „Emisji Egzoelektronów i jej zastosowań”. W Polsce odbyły się trzy takie seminaria, obok innych, o których powiem za chwilę. O kontaktach z fizykami zagranicznymi mógłbym długo opowiadać. Moim głównym celem było kształcenie młodych fizyków. To powodowało, że zorganizowałem coroczne ogólnopolskie (też anglojęzyczne) seminarium „Wzbudzona emisja elektronów i jonów oraz zjawiska towarzyszące”. Seminarium to – już w PRL – pozwalało na kształcenie młodych adeptów fizyki doświadczalnej w referowaniu i opisywaniu wyników badań w języku angielskim, mimo iż były często publikowane w Polsce. Ogólnopolskie seminarium gromadziło co roku 40-60 osób (moich uczniów i współpracowników). Pomagało wydajnie w wypromowaniu przeze mnie łącznie 48 doktorów w zakresie fizyki i kriotechniki, z których do dzisiaj wyhabilitowało się ok. 15, a 5 zostało docentami. Uczniowie, którzy się wyhabilitowali zostali już bądź profesorami tytularnymi, bądź uczelnianymi. Niestety, niektórzy już umarli. Wypromowałem także około 350 magistrów fizyki i ogłosiłem drukiem około 390 publikacji naukowych, realizowanych często z moimi uczniami. Wyniki tych publikacji były cytowane około 500 razy (do 1994 r.). PK: Uczeni fizycy należą do najlepszych znawców materialnego świata. A kim jest człowiek dla uczonego fizyka? Czy człowiek odkrywa świat, czy go tworzy? B.S.: Człowiek świat odkrywa i jednocześnie modyfikuje, wpływając swoimi drapieżnymi technologiami na otoczenie miejsca, w którym żyje, pracuje i ten świat poznaje. Człowiek jest bardzo labilnym układem biologicznym, wypełnionym np. kilogramami bakterii. Normalnie, jego ciało żyje w bardzo wąsko określonych warunkach (np. temperatura ciała zmienia się od +35˚C do +42˚C, czyli w przedziale tylko 7˚C). Podobnie jest z atmosferą do oddychania i zapotrzebowaniem na wodę i jedzenie. Podobnie też z ograniczonością zmysłów: wzroku, słuchu itp. To powoduje, że dla swego bezpiecznego życia, człowiek musi odpowiednio ingerować w swoje otoczenie – zmieniając je. Buduje sobie domy, szyje sobie ubrania, wynajduje sposoby i urządzenia np. do łatwego przemieszczania się itp. Po to musi znać prawa fizyki, opisujące zachowania się materii tego świata i to w różnych sytuacjach i warunkach. Inaczej człowiek popełniałby technologiczne błędy, które mogłyby szybko zniszczyć elementy jego systemu biologicznego (skórę, wnętrzności, kościec itd.) lub zniszczyć od razu wszystko. PK: Jakimi zagadnieniami naukowymi żyje Pan Profesor na co dzień w Kudowie, na Pstrążnej? B.S.: Obecnie, na Pstrążnej, poważnie nauką już się nie zajmuję. Pilnie natomiast obserwuję tzw. „elity polityczne” i zauważam, że coraz bardziej zajmują się swoimi sprawami. 4
PK: Współcześni, starsi wiekiem kudowianie przybyli do naszego miasta po II wojnie światowej. Jaka była droga Pana Profesora przez II wojnę światową? B.S.: Urodziłem się 18 maja 1924 r. w Bydgoszczy. Jestem synem, Władysławy z domu Żakowicz i Zenona Sujaka. Jestem wyznania rzymskokatolickiego. Do wybuchu II wojny światowej, ukończyłem prywatną szkołę podstawową im. Marii Regame, z francuskim językiem nauczania i dwie klasy gimnazjum ogólnokształcącego im. J. Piłsudskiego w Bydgoszczy. Z akcji ewakuacyjnej (rodzina wojskowa) powróciłem z matką do Bydgoszczy w grudniu 1939 r. Ojciec znalazł się w obozie jenieckim. Pozbawiony z matką mieszkania przez Niemców, mieszkałem z Nią u mojej Babci w Bydgoszczy. Pracowałem dorywczo przy uprzątaniu ulic, na roli, w składzie opału, w charakterze gońca w księgarni niemieckiej itp. W 1943 r. zostałem przymusowo wywieziony do Niemiec, na francuskie pogranicze. Po wkroczeniu armii amerykańskiej w 1945 r. byłem najpierw tłumaczem przy oddziałach 80. Armored Division armii amerykańskiej, a następnie – po zakończeniu wojny – działałem na terenie powiatu Altotting w Bawarii Górnej w charakterze tłumacza i pełnomocnika tamtejszego Komitetu Polskiego z siedzibą w Altotting. Do kraju wróciłem w październiku 1945 r. Natychmiast zapisałem się na kursy gimnazjalne dla dorosłych, najpierw w Bydgoszczy, a następnie w Katowicach, dokąd przeniesiono mojego ojca, w tym czasie oficera I Armii Ludowego Wojska Polskiego. Po otrzymaniu świadectwa dojrzałości typu matematyczno-fizycznego, w roku 1947 wstąpiłem na Uniwersytet Wrocławski, rozpoczynając studia fizyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii. W tym samym czasie moja przyszła żona Alina Burczak zaczęła studia na Wydziale Lekarskim tegoż Uniwersytetu (repatriowana ze Lwowa). W 1949 r., gdy byłem na trzecim roku studiów, zatrudniono mnie na etacie zastępcy asystenta przy III Katedrze Fizyki Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Tym samym, rozpocząłem moją karierę pracownika naukowo-dydaktycznego na Uniwersytecie Wrocławskim – trwającą 45 lat(!). W 1972 r. przypadkowo trafiliśmy z żoną do Pstrążnej, która przynależała wtedy do gminy Lewin i postanowiliśmy się tutaj osiedlić, kupując sobie dom, który stał pusty. Mieszkamy w nim do dzisiaj. Od 15 lat, także tutaj zimujemy. PK: Czy patriotyzm i Polska nie tracą na sile w jednoczącej się Europie? Co jest trwałe i najtrwalsze? B.S.: W Polsce stale jeszcze dominuje myślenie postkolonialne. Jest to wynikiem przecież 120 lat kolonialnych zaborów: Prus (Niemiec), Austrii i Rosji. Świadomość eksploatacji kolonialnej przez trzech sąsiadów rozbudzała w XIX wieku prawdziwy, żarliwy narodowy patriotyzm Polaków. Dzisiaj patriotą albo się jest, albo się tylko o tym mówi. Dzisiaj brakuje takich zagrożeń, jakie występowały w Polsce w XIX wieku lub w czasie II wojny światowej. Miarą tego może być występowanie tylko nielicznych flag narodowych na prywatnych domach w Kudowie-Czermnej, czy Pstrążnej w dniu 11 Listopada 2008 r. Patriotyzm rodzi się bowiem z umiłowania i trwogi o dobro ziemi, na której się żyje (patriotyzm lokalny) lub w sytuacji zagrożenia narodowego (patriotyzm narodowy). Jeżeli chce się rozbudzić w narodzie żarliwy patriotyzm (narodowy), należy wskazać groźnego wroga – to stara prawda. Ale przecież jednocząca się Europa nie jest naszym wrogiem. PK: Obserwuje Pan Profesor Kudowę i jej mieszkańców już przez trzydzieści parę lat. Jaka jest ocena Pana Profesora w spojrzeniu na całość? B.S.: Kudowa pięknieje. Uderza intensywny rozwój budownictwa domów jednorodzinnych i pensjonatów. Władze miasta, w ciągu ostatnich lat, wyraźnie umiejętnie sterują inwestycyjnym rozwojem miasta, a także pięknie utrzymanego parku zdrojowego i zieleni miejskiej. Uderza wysoki poziom intelektualny i duża życzliwość przeciętnego mieszkańca. Zadziwia całoroczne bogactwo wydarzeń kulturalnych, podkreślających charakter dobrego „Kurortu”, do czego przyczynia się także skansen w Pstrążnej. Miasto jest czyste i zadbane. Widać rosnącą zasobność mieszkańców. PK: Mieszkańcy Kudowy-Zdroju będą czytać rozmowę z Panem Profesorem przy świątecznych stołach. Betlejem, w którym narodził się Jezus Chrystus jest położone niemal na tej wysokości, na jakiej jest dom Pana Profesora. Co chciałby Pan Profesor powiedzieć naszym czytelnikom od siebie i swojej rodziny? B.S: Żyjemy w urokliwym miejscu, na pograniczu Polski, o bogatej historii od wielu setek lat. Życzmy sobie zdrowia, pogodnego i spokojnego oraz wystarczająco dostatniego życia w budującej zgodzie z sąsiadami. Pamiętajmy, że pogranicze zawsze było, jest i będzie wizytówką każdego kraju, bez względu na polityczne, czy społeczne sytuacje oraz wydarzenia. PK: W imieniu Redakcji dziękuję Panu Profesorowi za podzielenie się z naszymi Czytelnikami wiedzą i doświadczeniem z bogatego życia. Swoimi osiągnięciami naukowymi, które Pan Profesor jakby ukrył przed mieszkańcami Kudowy – przysłaniając je swoim skromnym życiem – nobilituje Pan nasze miasto. Składamy Panu Profesorowi i Jego Małżonce oraz Całej Rodzinie życzenia radosnych Świąt Bożego Narodzenia, zdrowia i satysfakcji z twórczego życia. W imieniu Redakcji Redaktor Naczelny 5
Page 1: Uczuciowość wyższa Wieczorni spa
Page 4 and 5: RYNEK PRACY W KUDOWIE • Perspekty
Page 8 and 9: POMNIKI KUDOWSKIE Odsłonięcie Pom
Page 10 and 11: cławskiej? Na mocy uprawnień otrz
Page 12 and 13: LITERATURA POGRANICZA František Pi
Page 14 and 15: ZDZISŁAW POŁĄCARZ W KUDOWIE Zdzi
Page 16 and 17: jest pasją ludzi, których połąc
Page 18 and 19: MATERIAŁY I DOKUMENTY Powojenne po
Page 20 and 21: DIALOG KULTUR W 2008 r. muzeum kudo
Page 22 and 23: u naszego miasta i powiatu. Na szcz
Page 24 and 25: SYLWETKI KUDOWSKIE Prof. Antoni Fal
Page 26: miosła, techniki i sztuki zarazem.

wersja elektroniczna - Muzeum Kultury Ludowej PogÃ³rza Sudeckiego

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?