KOSZTORYS OFERTOWY - UL. POÅABSKA

Zadanie inwestycyjne : 

„ MODERNIZACJA SIĘGACZA UL. ŁUśYCKIEJ (ZAPLECZE PRZYSTANKU) 

W KŁODZKU ” BRANśA DROGOWA 

KSZTORYS OFERTOWY 

Lp. Podstawa Opis Jedn. 

obm. 

Ilość Cena jedn. Wartość 

1 ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE (D-01.00.00) - CPV 45110000-1 Roboty w zakresie 

burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne 

1 

d.1 

KNNR 1 

0112-02 

Roboty pomiarowe przy powierzchniowych 

robotach ziemnych - koryta pod nawierzchnie 

placów postojowych 

ha 0.186 

2 

d.1 

KNR 5-01 

0401-07 

Przebudowa telekomunikacyjnych studni 

kablowych prefabrykowanych rozdzielczych 

SK-2/1 dwuelementowych w gruncie kat.IV 

stud. 3.00 

3 

d.1 

KNR 5-01 

0107-02 

Budowa kanalizacji kablowej z rur PCW w 

gr.kat.IV, 1 warstw.w ciągu kan., 2 rur.w 

warstwie, 2 otw.w ciągu kan. PRZEPUSTY 

OSŁONOWE TELEKOMUNIKACYJNE 

m 99.500 

4 

d.1 

E-0510 0400- 

09 - 

ANALOGIA 

Przepusty wykonane wykopem otwartym, 

ręcznie z rur ochronych PCW na głębokości 

do 1.1 m w gruncie kat. IV - ANALOGIA 

PRZEPUSTY DWUDZIELNE STALOWE 

OCYNKOWANE NA ISTNIEJĄCEJ LINII 

GAZOCIĄGOWEJ 

m 69.00 

5 

d.1 

KNR 2-31 

0815-01 

Rozebranie chodników,wysepek 

przystankowych i przejść dla pieszych z płyt 

betonowych 35x35x5 cm na podsypce 

piaskowej 

m2 78.00 

6 

d.1 

KNR 2-31 

0801-03 

Mechaniczne rozebranie podbudowy 

betonowej o grub. 12 cm 

m2 420.00 

7 

d.1 

KNR 2-31 

0801-04 

Mechaniczne rozebranie podbudowy 

betonowej - dalszy 1 cm grub. Krotność = 13 

m2 420.00 

8 

d.1 

KNR 2-31 

0804-07 - 

ANALOGIA 

Mechaniczne rozebranie nawierzchni z 

brukowca o wys. 13-17 cm - ROZBIÓRKA 

NAWIERZCHNI Z KAMIENIA POLNEGO 

m2 130.00 

9 

d.1 

KNR 2-31 

0805-02 

Ręczne rozebranie nawierzchni z kostki 

kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na 

podsypce piaskowej 

m2 187.00 

1


obm. 


10 

d.1 

KNR 2-31 

0807-01 - 

ANALOGIA 

Rozebranie nawierzchni z kostki betonowej 

14x12 cm lub ŜuŜlowej 14x14 cm na 

podsypce piaskowej z wyp.spoin piaskiem - 

ROZBIÓRKA NAWIERZCHNI Z KOSTKI 

BETONOWEJ 

m2 47.00 

11 

d.1 

KNR 2-31 

0804-01 

Ręczne rozebranie nawierzchni z tłucznia 

kamiennego o grub. 15 cm 

m2 1020.0 

12 

d.1 

KNR 2-31 

0803-01 

Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek 

mineralno-bitumicznych o grub. 3 cm 

m2 28.00 

13 

d.1 

KNR 2-31 

0803-02 

Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek 

mineralno-bitumicznych - dalszy 1 cm grub. 

m2 28.00 

14 

d.1 

KNR 4-04 

1103-04 - 

ANALOGIA 

Wywiezienie gruzu z terenu rozbiórki przy 

mechanicznym załadowaniu i wyładowaniu 

samochodem samowyładowczym na odleg. 1 

km - DOLICZYĆ KOSZTY 

SKŁADOWANIA GRUZU 

m3 285.34 

15 

d.1 

KNR 4-04 

1103-05 

Wywiezienie gruzu z terenu rozbiórki przy 

mechanicznym załadowaniu i wyładowaniu 

samoch.samowył.- dod.za kaŜdy nast.rozp. 1 

km Krotność = 4 

m3 285.34 

Razem dział ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE (D-01.00.00) - CPV 

45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne 

2 ROBOTY ZIEMNE (D-02.00.00) - CPV 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów 

budowlanych; roboty ziemne 

16 

d.2 

KNNR 1 

0202-06 

Roboty ziemne wykonywane koparkami 

podsiębiernymi o poj.łyŜki 0.40 m3 w gr.kat. 

III-IV z transp.urobku na odl.do 1 km 

sam.samowyład. 

m3 800.30 

17 

d.2 

KNNR 1 

0208-02 

Dodatek za kaŜdy rozp. 1 km transportu ziemi 

samochodami samowyładowczymi po drogach 

o nawierzchni utwardzonej(kat.gr. I-IV) 

Krotność = 2 

m3 908.14 

18 

d.2 

KNR 2-01 

0322-07 

AŜurowe umocnienie pionowych ścian 

wykopów liniowych o głębok.do 3.0 m 

wypraskami w grunt.suchych kat.III-IV wraz z 

rozbiór.(szer.do 1m) 

m2 432.00 

19 

d.2 

KNR 2-01 

0230-02 - 

Zasypywanie wykopów spycharkami z 

przemieszczeniem gruntu na odl. do 10 m w 

gruncie kat. IV - DOLICZYĆ CENĘ 

m3 141.529 

2


obm. 


ANALOGIA 

MATERIAŁU NA ZASYPKĘ 

20 

d.2 

KNR 2-01 

0320-01 - 

ANALOGIA 

Zasypywanie wykopów liniowych o ścianach 

pionowych głębokości do 1.5 m kat.gr.I-II - 

szerokość 0.8-1.5 m - DOLICZYĆ CENĘ 


m3 60.656 

21 

d.2 

KNR 2-01 

0505-01 

Ręczne plantowanie powierzchni gruntu 

rodzimego kat.I-III 

m2 10.10 

Razem dział ROBOTY ZIEMNE (D-02.00.00) - CPV 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i 

rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne 

3 ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO (D-03.00.00) - CPV 45232130-2 Roboty budowlane 

wzakresie rurociągów do odprowadzania wody burzowej 

22 

d.3 

KNR 2-18 

0625-02 

Studzienki ściekowe z gotowych elementów 

betonowe o śr.500 mm z osadnikiem bez 

syfonu 

szt. 8.00 

23 

d.3 

KNR 2-18 

0613-03 

Studnie rewizyjne z kręgów betonowych o 

śr.1250 mm w gotowym wykopie Do głębok. 

3m 

stud. 4.00 

24 

d.3 

KNR 2-18 

0613-03 - 

ANALOGIA 


śr.1250 mm w gotowym wykopie Do głębok. 

3m - STUDNIA Z WPUSTEM 

stud. 1.00 

25 

d.3 

KNR 2-18 

0613-05 


śr.1500 mm w gotowym wykopie o głębok. 

3m 

stud. 1.00 

26 

d.3 

KNR 2-18 

0501-02 

Kanały rurowe - podłoŜa z materiałów 

sypkich o grub.15 cm 

m2 274.80 

27 

d.3 

KNR 2-18 

0508-05 - 

ANALOGIA 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.300 mm o 

złaczach na zakład 

m 107.00 

28 

d.3 

KNR 2-18 

0508-05 - 

ANALOGIA 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.200 mm o 

złaczach na zakład 

m 37.00 

29 

d.3 

KNR 2-18 

0911-01 - 

ANALOGIA 

Podłącz.instalacji do sieci kanalizacyjnej - 

przykanaliki z rur PVC o śr.160 mm 

m 33.00 

3


obm. 


30 

d.3 

KNR-W 2-15 

0203-03 

Rurociągi z PVC kanalizacyjne o śr. 110 mm 

w gotowych wykopach, wewnątrz budynków 

o połączeniach wciskowych 

m 103.00 

31 

d.3 

KNR 2-15 

0205-04 

MontaŜ rurociągów z PCW o śr. 110 mm na 

ścianach z łączeniem metodą wciskową 

m 30.00 

32 

d.3 

KNR 2-15 

0208-05 

Dodatek za wykonanie podejść odpływowych 

z rur i kształtek z nieplastyfikowanego PCW o 

śr. 110 mm - TRÓJNIK 200/110


obm. 


ROZBIÓRKI 44,3 Mg 

40 

d.5 

KNR 2-31 

0511-03 

Nawierzchnie z kostki brukowej betonowej 

grub. 8 cm na podsypce cementowopiaskowej 

m2 40.0 

Razem dział NAWIERZCHNIE (D-05.00.00) - CPV 45233000-9 Roboty w zakresie konstruowania, 

fundamentowania oraz wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 

6 OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU (D-07.00.00) - CPV 45233290- 

8 Instalowanie znaków drogowych 

41 

d.6 

KNR 2-31 

0702-02 

Słupki do znaków drogowych z rur stalowych 

o śr. 70 mm 

szt. 1.00 

42 

d.6 

KNR 2-31 

0703-01 

Przymocowanie tablic znaków drogowych 

zakazu,nakazu,ostrzegawczych,informacyjnyc 

h o pow. do 0.3 m2 - ZNAK DROGA 

WEWNĘTRZNA 

szt. 1.00 

Razem dział OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU (D- 

07.00.00) - CPV 45233290-8 Instalowanie znaków drogowych 

7 ELEMENTY ULIC (D-08.00.00) - CPV 45233000-9 Roboty w zakresie konstruowania, fundamentowania 

oraz wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 

43 

d.7 

KNR 2-31 

0402-04 

Ława pod krawęŜniki betonowa z oporem - 

B15 

m3 17.63 

44 

d.7 

KNR 2-31 

0403-03 

KrawęŜniki betonowe wystające o wym. 

15x30 cm na podsypce cem.piaskowej - 

KRAWĘśNIK NAJAZDOWY 

m 190.00 

45 

d.7 

KNR 2-31 

0407-04 

ObrzeŜa betonowe o wym. 30x8 cm na 

podsypce piaskowej z wyp.spoin zaprawą 

cem. 

m 176.00 

46 

d.7 

KNR 2-31 

0402-03 

Ława pod krawęŜniki betonowa zwykła - 

POD ŚCIEK Z B15 

m3 13.683 

47 

d.7 

KNR 2-31 

0608-07 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o 

wys. 16 cm na podsypce cem.piaskowej - 2 

rzędy 

m 67.00 

48 

d.7 

KNR 2-31 

0608-08 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o 

wys. 16 cm na podsypce cem.piaskowej - 

kaŜdy nast.rząd 

m 67.00 

5


obm. 


49 

d.7 

KNR 2-31 

0608-03 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej 

nieregularnej o wys. 10 cm na podsypce 

cem.piaskowej - 2 rzędy 

m 31.00 

50 

d.7 

KNR 2-31 

1406-03 

Regulacja pionowa studzienek dla włazów 

kanałowych 

szt. 6.00 

Razem dział ELEMENTY ULIC (D-08.00.00) - CPV 45233000-9 Roboty w zakresie 

konstruowania, fundamentowania oraz wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 

8 ROBOTY REMONTOWE (D-05.00.00) CPV 45453000-7 Roboty remontowe i renowacyjne 

51 

d.8 

KNR 2-31 

1104-01 

Remont cząstkowy nawierzchni z klinkieru 

drogowego na rąb na podsypce piaskowej z 

wyp.spoin piaskiem 

m2 2.00 

52 

d.8 

KNR 2-31 

1106-01 

Remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej 

mieszanką mineralno-asfaltowa 

t 0.80 

53 

d.8 

KNR 2-31 

1203-04 

Przestawienie obrzeŜy betonowych 30x8 cm 

na podsypce piaskowej z wyp.spoin zaprawą 

cement. 

m 2.00 

54 

d.8 

KNR 2-31 

1201-03 

Przestawienie krawęŜników betonowych 

wystających 15x30 cm na podsypce 

cem.piaskowej 

m 2.00 

55 

d.8 

KNR 2-31 

1208-04 

Remont cząstkowy ścieków ulicznych 

płaskich z dwóch rzędów klinkieru drogowego 

na płask na podsypce cem.piaskowej 

m 2.00 

Razem dział ROBOTY REMONTOWE (D-05.00.00) CPV 45453000-7 Roboty remontowe i 

renowacyjne 

9 WIATA PRZYSTANKOWA - CPV 45213315-4 Roboty budowlane w zakresie wiat na przystankach 

autobusowych 

56 

d.9 

KALK. IND. 

ZAKUP I MONTAś WIATY 

PRZYSTANKOWEJ O ZEWNĘTRZNYM 

OBRYSIE 4600x1985 mm : dach wiaty 

pokryty poliwęglanem komorowym 

przyciemnianym gr. 6 mm, ściany tylne i 

boczne wypełnione szkłem hartowanym gr. 6 

mm, konstrukcja wiaty wykonana z profili 

stalowych, ocynkowana i lakierowana 

szt 1.00 

6


obm. 


proszkowo, siedzisko ławki z listew 

drewnianych. 

Razem dział WIATA PRZYSTANKOWA - CPV 45213315-4 Roboty budowlane w zakresie wiat 

na przystankach autobusowych 

Wartość kosztorysowa robót bez podatku VAT 

Podatek VAT 

Ogółem wartość kosztorysowa robót 

Stawka robocizny r-g [zł] 

Koszty pośrednie Kp (R, S) [zł] 

Koszty zakupu Kz (M) [zł] 

Zysk Z (R + Kp(R), S + Kp(S)) [zł] 

Słownie: ......................................................................................................................................................................... zł 

................................................................. 

PODPIS I PIECZĘĆ WYKONAWCY 

7

Gmina Miejska Kłodzko Kłodzko pl. Bolesława Chrobrego 1 

Kosztorys inwestorski 

NAZWA INWESTYCJI : Oświetlenie ulicy ŁuŜyckiej w Kłodzku 

ADRES INWESTYCJI : Kłodzko ul. ŁuŜycka (zaplecze przystanku) 

INWESTOR : GMINA MIEJSKA KŁODZKO 

ADRES INWESTORA : Kłodzko pl. Bolesława Chrobrego 1 

BRANśA : Elektryczna 

DATA OPRACOWANIA : 07.05.2009 

WYKONAWCA : INWESTOR : 

Data opracowania 

07.05.2009 

Data zatwierdzenia 

Dokument został opracowany przy pomocy programu 

NORMA PRO

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU 

- 2 - 

Norma PRO Wersja 4.16 Licencja: 12383 dla UM Kłodzko

OŚWŁUś AKTUALNY.PRD 

KSIĄśKA PRZEDMIARÓW 

Lp. Podst Opis i wyliczenia j.m. Poszcz Razem 

Oświetlenie ulicy ŁuŜyckiej w Kłodzku 

1 KNR 2-01 Ręczne kopanie rowów dla kabli o głębok.do 0.6 m i szer.dna do 0.4 w gruncie m 

0701-03 kat. IV 

169 m 169.000 

RAZEM 169.000 

2 KNR 5-10 Ręczne układanie kabli wieloŜyłowych o masie do 1.0 kg/m na nap. znamionowe 

m 

0103-02 

poniŜej 110 kV w rowach kablowych 

169 m 169.000 

RAZEM 169.000 

3 KNR 5-10 Układanie kabli wieloŜyłowych o masie do 1.0 kg/m na nap. znamionowe poni- m 

0114-02 Ŝej 110 kV w rurach pustakach lub kanałach zamkniętych 

28 m 28.000 

RAZEM 28.000 

4 KNR 5-10 Nasypanie warstwy piasku grub. 0.1 m na dno rowu kablowego o szer.do 0.4 m 

0301-01 m 

338 m 338.000 

RAZEM 338.000 

5 KNR 5-08 Układanie bednarki w rowach kablowych - bednarka do 120mm2 

m 

0608-07 

40 m 40.000 

RAZEM 40.000 

6 KNR 2-01 Ręczne zasypywanie rowów dla kabli o głębok.do 0.4 m i szer.dna do 0.4 m w m 

0704-03 gruncie kat. IV 

169 m 169.000 

RAZEM 169.000 

7 KNR 2-01 Wykopy ręczne o głębok.do 1.5 m w gruncie kat. IV wraz z zasypaniem dla m 3 

0707-03 słupow oświetleniowych 

4.4 m 3 4.400 

RAZEM 4.400 

8 KNR 5-10 Ręczne stawianie słupów oświetleniowych o masie do 250 kg w gruncie kat.IV szt. 

0708-02 

4 szt. 4.000 

RAZEM 4.000 

9 KNR 5-10 MontaŜ wysięgników pojedyńczych rurowych o cięŜarze do 30 kg na słupie szt. 

1002-02 

3 szt. 3.000 

RAZEM 3.000 

10 KNR 5-10 

1004-01 

Wciąganie przewodów z udziałem podnośnika samochodowego w słup lub rury 

osłonowe 

m-1 

przew 

28 m-1 28.000 

przew 

RAZEM 28.000 

11 KNR 5-10 MontaŜ na zamontowanym wysięgniku opraw SGS 104 

szt. 

1005-07 

8 szt. 8.000 

RAZEM 8.000 

12 KNR 5-08 Podłączenie przewodów pojedynczych w izolacji polwinitowej pod zaciski lub szt. 

0812-05 bolce (przekrój Ŝył do 50 mm2) 

56 szt. 56.000 

RAZEM 56.000 

13 KNR 4-03 Badanie linii kablowej o ilosci Ŝył do 4 

odc. 

1203-01 

7 odc. 7.000 

RAZEM 7.000 

14 KNR 4-03 Pierwszy pomiar uziemienia ochronnego lub roboczego 

pomiar. 

1205-01 

1 pomiar. 1.000 

RAZEM 1.000 

15 KNR 4-03 Pierwszy pomiar skutecznosci zerowania 

pomiar. 

1205-05 

1 pomiar. 1.000 

RAZEM 1.000 

16 KNR 4-03 Następny pomiar skutecznosci zerowania 

pomiar. 

1205-06 

6 pomiar. 6.000 

RAZEM 6.000 

17 KNR 5-10 MontaŜ wysięgników podwójnych rurowych o cięŜarze do 30 kg na słupie szt. 

1002-02 

1 szt. 1.000 

RAZEM 1.000 

18 KNR 5-10 MontaŜ kinkietów na scianie budynku o cięŜarze do 30 kg 

szt. 

1002-02 

3 szt. 3.000 

- 3 - 


OŚWŁUś AKTUALNY.PRD 

KSIĄśKA PRZEDMIARÓW 


RAZEM 3.000 

19 KNR 5-10 MontaŜ tabliczek bezpiecznikowych na konstrukcji 

szt. 

1001-04 

3 szt. 3.000 

RAZEM 3.000 

20 KNR 4-03 Mechaniczne wykucie bruzd dla rur: RIP16,RIS16,RL22 o śr.do 47 mm w cegle 

m 

1001-09 

15 m 15.000 

RAZEM 15.000 

21 KNR 5-08 Przewody kabelkowe w powłoce polwinitowej (łączny przekr.Ŝył Cu-6/Al-12 m 

0207-01 mm2) wciągane do rur 

9 m 9.000 

RAZEM 9.000 

22 KNR 4-03 Ręczne wykucie wnęki o objętości do 1.00 dm3 w podłoŜu ceglanym 

szt. 

1011-11 

3 szt. 3.000 

RAZEM 3.000 

23 KNR 4-03 Ręczne wykucie wnęki - dodatek za kaŜdy następny 1 dm3 w podłoŜu ceglanym 

szt. 

1011-12 

(do 5 dm3) 

3 szt. 3.000 

RAZEM 3.000 

24 KNR 4-03 Tynkowanie wnęk o pow.do 0.25 m2 m 2 

1013-01 

3 m 2 3.000 

RAZEM 3.000 

- 4 - 


Zadanie inwestycyjne : 

„ MODERNIZACJA SIĘGACZA UL. ŁUśYCKIEJ (ZAPLECZE PRZYSTANKU) 

W KŁODZKU ” BRANśA DROGOWA 

PRZEDMIAR ROBÓT 

1

Spis treści 

I. OPIS ROBÓT. ..................................................................................................................................3 

II. PRZEDMIAR ROBÓT. ..................................................................................................................5 

2

I. OPIS ROBÓT. 

ZałoŜenia do projektowania: 

Konstrukcję nawierzchni zaprojektowano dla kategorii ruchu lekkiego KR-1 tj. liczba 

pojazdów cięŜkich na dobę na jeden pas ruchu wynosi 12-35 przy obciąŜeniu 80 kN od 

pojedynczej osi pojazdu. 

Projekt przewiduje wykonanie robót: 

- roboty przygotowawcze - rozbiórka istniejących nawierzchni, 

- wykonanie wykopów w gruncie kat. III-VI, 

- wykonanie kanalizacji deszczowej, 

- korytowanie i profilowanie pod warstwy konstrukcyjne na jezdni i placu 

- wykonanie ścieku z kostki kamiennej 15/17 cm i 9/11 cm 

- wykonanie nawierzchni z kostki kamiennej 9/11 cm 

- wykonanie nawierzchni na placu z kostki betonowej 

- wykonanie chodników z kostki betonowej 

Zaprojektowano sięgacz drogowy o następujących parametrach: 

- szerokość jezdni - na całym odcinku wynosi 3,5 m 

- przekrój poprzeczny na jezdni o spadku dwustronny 2 % do wewnątrz (ścieku) i 

jednostronnym 2% na placu manewrowym. 

- przekrój poprzeczny na placu jednostronny od 0,5% do 3,0% 

- przekrój poprzeczny chodnika dwustronny 1,0% 

- przekrój podłuŜny nawiązujący do istn. juŜ budowli. 

Jezdnia: 

Konstrukcja : 

warstwa ścieralna kostki betonowej 9/11 cm 

podsypka cementowo-piaskowa gr. warstwy 5 cm 

podbudowa pomocnicza z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie o 

uziarnieniu 0/63 mm gr. warstwy 20 cm 

Warstwa odsączająca z pospółki gr. warstwy 10 cm 

Całkowita grubość konstrukcji 45 cm 

Chodniki: 

Konstrukcja : 

kostka betonowa typu POL-BRUK gr. 8 cm 

podsypka piaskowa gr. warstwy 3 cm 


uziarnieniu 0/63 gr. warstwy 10 cm 

warstwa odsączająca z pospółki gr warstwy 10 cm 


Plac: 

Konstrukcja : 

warstwa ścieralna kostka betonowa typu POL-BRUK gr. 8 cm 

podsypka cementowo-piaskowa gr. warstwy 3 cm 


3

uziarnieniu 0/63 gr. warstwy 20 cm 

Warstwa odsączająca z pospółki gr warstwy 10 cm 


Ściek: 

Konstrukcja : 

kostka kamienna 15/17 cm 

beton B-15 gr. warstwy 20 cm 



Odwodnienie: 

Odwodnienie powierzchniowe realizowane poprzez: 

- odprowadzenie wód powierzchniowych za pomocą ścieku z kostki kamiennej na 

podbudowie z betonu B-15 gr 20 cm usytuowanego wcentralnej części jezdni do kanalizacji 

deszczowej, 

- spadki poprzeczne jezdni przyjęte zgodnie z projektem zagospodarowania terenu, 

- spadki podłuŜne zgodne z projektowanym profilem 

Kanalizacja deszczowa: 

Kanalizację deszczową naleŜy wykonać z zastosowaniem: 

- rur PCV szczelnie łącznych ø 300 i ø 200 mm, 

- rur PCV na przykanaliki ø 160 mm, 

- studni kanalizacyjnych połączeniowych betonowych ø 1250 mm, 


- studzienek ściekowych z pojedynczym wpustem i osadnikiem ø 500mm, 

- studzienki rewizyjne ø 500mm 

- odwodnienie liniowe 

Włączenie rynien do projektowanej kanalizacji deszczowej 

– 15 włączeń: 

NaleŜy wykonać z zastosowaniem: 

- nowych czyszczaków PCV na rurach 

spustowych Ø 110 mm 

- kolan jednokielichowych PCV 15 kompletów 

- trójników PCV 200/110 mm ≤ 60° 

oraz przykanalików z rur PCV Ø 110 mm – długości całkowitej 103 m. 

Wiata przystankowa: 

W ramach robót budowlanych naleŜy dokonać wymiany wiaty przystankowej przy ul. 

ŁuŜyckiej. 

Przykładowa konstrukcja wiaty została dołączona do opisu technicznego. 

4

II. PRZEDMIAR ROBÓT. 


1 ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE (D-01.00.00) - CPV 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i 

rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne 

1 

d.1 

KNNR 1 0112-02 Roboty pomiarowe przy powierzchniowych robotach ziemnych - 

koryta pod nawierzchnie placów postojowych 

ha 

(340+1283+32.5+7.5)/10000 ha 0.166 

dz.70/4 72/10000 ha 0.007 

dz. 70/6 33/10000 ha 0.003 

dz. 70/7 32/10000 ha 0.003 

dz. 70/8 i 70/9 70/10000 ha 0.007 

RAZEM 0.186 

2 

d.1 

KNR 5-01 0401- 

07 

Przebudowa telekomunikacyjnych studni kablowych 

prefabrykowanych rozdzielczych SK-2/1 dwuelementowych w 

gruncie kat.IV 

stud. 

2 stud. 2.000 

dz. 70/6 1 stud. 1.000 

RAZEM 3.000 

3 

d.1 

KNR 5-01 0107- 

02 

Budowa kanalizacji kablowej z rur PCW w gr.kat.IV, 1 warstw.w 

ciągu kan., 2 rur.w warstwie, 2 otw.w ciągu kan. PRZEPUSTY 

OSŁONOWE TELEKOMUNIKACYJNE 

m 

4+10+4+23.5+5.5+2.5+25.5+6+11+7.5 m 99.500 

RAZEM 99.500 

4 

d.1 

E-0510 0400-09 - 

ANALOGIA 

Przepusty wykonane wykopem otwartym, ręcznie z rur ochronych 

PCW na głębokości do 1.1 m w gruncie kat. IV - ANALOGIA 

PRZEPUSTY DWUDZIELNE STALOWE OCYNKOWANE 

NA ISTNIEJĄCEJ LINII GAZOCIĄGOWEJ 

m 

69 m 69.000 

5


RAZEM 69.000 

5 

d.1 

KNR 2-31 0815- 

01 

Rozebranie chodników,wysepek przystankowych i przejść dla 

pieszych z płyt betonowych 35x35x5 cm na podsypce piaskowej 

m2 

78 m2 78.000 

RAZEM 78.000 

6 

d.1 

KNR 2-31 0801- 

03 

Mechaniczne rozebranie podbudowy betonowej o grub. 12 cm 

m2 

420 m2 420.000 

RAZEM 420.000 

7 

d.1 

KNR 2-31 0801- 

04 

Mechaniczne rozebranie podbudowy betonowej - dalszy 1 cm 

grub. Krotność = 13 

m2 

420 m2 420.000 

RAZEM 420.000 

8 

d.1 

KNR 2-31 0804- 

07 - ANALOGIA 

Mechaniczne rozebranie nawierzchni z brukowca o wys. 13-17 

cm - ROZBIÓRKA NAWIERZCHNI Z KAMIENIA POLNEGO 

m2 

130 m2 130.000 

RAZEM 130.000 

9 

d.1 

KNR 2-31 0805- 

02 

Ręczne rozebranie nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej 

o wys. 10 cm na podsypce piaskowej 

m2 

187 m2 187.000 

RAZEM 187.000 

10 

d.1 

KNR 2-31 0807- 

01 - ANALOGIA 

Rozebranie nawierzchni z kostki betonowej 14x12 cm lub 

ŜuŜlowej 14x14 cm na podsypce piaskowej z wyp.spoin piaskiem 

- ROZBIÓRKA NAWIERZCHNI Z KOSTKI BETONOWEJ 

m2 

47 m2 47.000 

RAZEM 47.000 

6


11 

d.1 

KNR 2-31 0804- 

01 

Ręczne rozebranie nawierzchni z tłucznia kamiennego o grub. 15 

cm 

m2 

1020 m2 1020.000 

RAZEM 1020.000 

12 

d.1 

KNR 2-31 0803- 

01 

Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek mineralnobitumicznych 

o grub. 3 cm 

m2 

28 m2 28.000 

RAZEM 28.000 

13 

d.1 

KNR 2-31 0803- 

02 

Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek mineralnobitumicznych 

- dalszy 1 cm grub. 

m2 

28 m2 28.000 

RAZEM 28.000 

14 

d.1 

KNR 4-04 1103- 

04 - ANALOGIA 

Wywiezienie gruzu z terenu rozbiórki przy mechanicznym 

załadowaniu i wyładowaniu samochodem samowyładowczym na 

odleg. 1 km - DOLICZYĆ KOSZTY SKŁADOWANIA GRUZU 

m3 

78*.05+420*.25+130*.15+47*.06+1020*.15+28*.04 m3 285.340 

RAZEM 285.340 

15 

d.1 

KNR 4-04 1103- 

05 

Wywiezienie gruzu z terenu rozbiórki przy mechanicznym 

załadowaniu i wyładowaniu samoch.samowył.- dod.za kaŜdy 

nast.rozp. 1 km Krotność = 4 

m3 

285,34 m3 285.340 

RAZEM 285.340 

2 ROBOTY ZIEMNE (D-02.00.00) - CPV 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych; 

roboty ziemne 

16 

d.2 

KNNR 1 0202-06 Roboty ziemne wykonywane koparkami podsiębiernymi o 

poj.łyŜki 0.40 m3 w gr.kat. III-IV z transp.urobku na odl.do 1 km 

sam.samowyład. 

m3 

studnie rewiz. 2*2*1.5*6 m3 36.000 

7


studnie ściek 1*1*2*8 m3 16.000 

kolektor 1.5*.5*(107+37) m3 108.000 

przykanalik 160 1*.5*33 m3 16.500 

przykanalik 110 1*.5*103 m3 51.500 

korytowanie 857.64-285.34 m3 572.300 

RAZEM 800.300 

17 

d.2 

KNNR 1 0208-02 Dodatek za kaŜdy rozp. 1 km transportu ziemi samochodami 

samowyładowczymi po drogach o nawierzchni 

utwardzonej(kat.gr. I-IV) Krotność = 2 

m3 

800.3+(99.5+69)*.8*.8 m3 908.140 

RAZEM 908.140 

18 

d.2 

KNR 2-01 0322- 

07 

AŜurowe umocnienie pionowych ścian wykopów liniowych o 

głębok.do 3.0 m wypraskami w grunt.suchych kat.III-IV wraz z 

rozbiór.(szer.do 1m) 

m2 

KOLEKTOR (107+37)*1.5*2 m2 432.000 

RAZEM 432.000 

19 

d.2 

KNR 2-01 0230- 

02 - ANALOGIA 

Zasypywanie wykopów spycharkami z przemieszczeniem gruntu 

na odl. do 10 m w gruncie kat. IV - DOLICZYĆ CENĘ 


m3 

KOLEKTOR [(.5*1.35-3.14*.3^2/4)*107+(.5*1.35-3.14*.2^2/4)*37]*70% m3 61.935 

PRZYKANALIK 

I 

[(.5*.85-3.14*.16^2/4)*33+(.5*.85-3.14*.11^2/4)*103]*70% m3 39.311 

TELETECH. (.8*.45-3.14*.11^2/4)*99.5*70% m3 24.412 

GAZ (.8*.45-3.14*.2^2/4)*69*70% m3 15.871 

RAZEM 141.529 

8


20 

d.2 

KNR 2-01 0320- 

01 - ANALOGIA 

Zasypywanie wykopów liniowych o ścianach pionowych 

głębokości do 1.5 m kat.gr.I-II - szerokość 0.8-1.5 m - 

DOLICZYĆ CENĘ MATERIAŁU NA ZASYPKĘ 

m3 

KOLEKTOR [(.5*1.35-3.14*.3^2/4)*107+(.5*1.35-3.14*.2^2/4)*37]*30% m3 26.544 

PRZYKANALIK 

I 

[(.5*.85-3.14*.16^2/4)*33+(.5*.85-3.14*.11^2/4)*103]*30% m3 16.848 

TELETECH. (.8*.45-3.14*.11^2/4)*99.5*30% m3 10.462 

GAZ (.8*.45-3.14*.2^2/4)*69*30% m3 6.802 

RAZEM 60.656 

21 

d.2 

KNR 2-01 0505- 

01 

Ręczne plantowanie powierzchni gruntu rodzimego kat.I-III 

m2 

5.4*1.5+2 m2 10.100 

RAZEM 10.100 

3 ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO (D-03.00.00)- CPV 45232130-2 Roboty budowlane w zakresie 

rurociągów do odprowadzania wody burzowej 

22 

d.3 

KNR 2-18 0625- 

02 

Studzienki ściekowe z gotowych elementów betonowe o śr.500 

mm z osadnikiem bez syfonu 

szt. 

WPUSTY 8 szt. 8.000 

RAZEM 8.000 

23 

d.3 

KNR 2-18 0613- 

03 

Studnie rewizyjne z kręgów betonowych o śr.1250 mm w 

gotowym wykopie Do głębok. 3m 

stud. 

4 stud. 4.000 

RAZEM 4.000 

24 

d.3 

KNR 2-18 0613- 

03 - ANALOGIA 


gotowym wykopie Do głębok. 3m - STUDNIA Z WPUSTEM 

stud. 

1 stud. 1.000 

RAZEM 1.000 

9


25 

d.3 

KNR 2-18 0613- 

05 


gotowym wykopie o głębok. 3m 

stud. 

1 stud. 1.000 

RAZEM 1.000 

26 

d.3 

KNR 2-18 0501- 

02 

Kanały rurowe - podłoŜa z materiałów sypkich o grub.15 cm 

m2 

KOLEKTOR (107+37)*.5 m2 72.000 

PRZYKANALIK 

I 

(33+103)*.5 m2 68.000 

TELETECH. 99.5*.8 m2 79.600 

GAZ 69*.8 m2 55.200 

RAZEM 274.800 

27 

d.3 

KNR 2-18 0508- 

05 - ANALOGIA 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.300 mm o złaczach na zakład 

m 

107 m 107.000 

RAZEM 107.000 

28 

d.3 

KNR 2-18 0508- 

05 - ANALOGIA 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.200 mm o złaczach na zakład 

m 

37 m 37.000 

RAZEM 37.000 

29 

d.3 

KNR 2-18 0911- 

01 - ANALOGIA 

Podłącz.instalacji do sieci kanalizacyjnej - przykanaliki z rur PVC 

o śr.160 mm 

m 

33 m 33.000 

RAZEM 33.000 

30 

d.3 

KNR-W 2-15 

0203-03 

Rurociągi z PVC kanalizacyjne o śr. 110 mm w gotowych 

wykopach, wewnątrz budynków o połączeniach wciskowych 

m 

10


103 m 103.000 

RAZEM 103.000 

31 

d.3 

KNR 2-15 0205- 

04 

MontaŜ rurociągów z PCW o śr. 110 mm na ścianach z łączeniem 

metodą wciskową 

m 

15*2 m 30.000 

RAZEM 30.000 

32 

d.3 

KNR 2-15 0208- 

05 

Dodatek za wykonanie podejść odpływowych z rur i kształtek z 

nieplastyfikowanego PCW o śr. 110 mm - TRÓJNIK 200/110 


dz. 70/8 i 70/9 70 m2 70.000 

RAZEM 1870.000 

35 

d.4 

KNR 2-31 0106- 

03 

Warstwa odcinająca zagęszczana mechanicznie - 6 cm grub.po 

zagęszcz. 

m2 

JEZDNIA 340 m2 340.000 

PLAC 1283 m2 1283.000 

ŚCIEK 32.5+7.5 m2 40.000 

dz.70/4 72 m2 72.000 

dz. 70/6 33 m2 33.000 

dz. 70/7 32 m2 32.000 

dz. 70/8 i 70/9 70 m2 70.000 

RAZEM 1870.000 

36 

d.4 

KNR 2-31 0106- 

04 

Warstwa odcinająca zagęszczana mechanicznie - za kaŜdy dalszy 

1 cm grub.po zagęszcz. Krotność = 4 

m2 

JEZDNIA 340 m2 340.000 

PLAC 1283 m2 1283.000 

ŚCIEK 32.5+7.5 m2 40.000 

dz.70/4 72 m2 72.000 

dz. 70/6 33 m2 33.000 

dz. 70/7 32 m2 32.000 

dz. 70/8 i 70/9 70 m2 70.000 

RAZEM 1870.000 

37 KNR 2-31 0114- Podbudowa z kruszywa łamanego - warstwa dolna o grub.po m2 

12


d.4 05 zagęszcz. 15 cm 

JEZDNIA 340 m2 340.000 

PLAC 1283 m2 1283.000 

dz.70/4 72 m2 72.000 

dz. 70/6 33 m2 33.000 

dz. 70/7 32 m2 32.000 

dz. 70/8 i 70/9 70 m2 70.000 

RAZEM 1830.000 

38 

d.4 

KNR 2-31 0114- 

06 

Podbudowa z kruszywa łamanego - warstwa dolna - za kaŜdy 

dalszy 1 cm grub.po zagęszcz. Krotność = 5 

m2 

JEZDNIA 340 m2 340.000 

PLAC 1283 m2 1283.000 

dz.70/4 72 m2 72.000 

dz. 70/6 33 m2 33.000 

dz. 70/7 32 m2 32.000 

dz. 70/8 i 70/9 70 m2 70.000 

RAZEM 1830.000 

5 NAWIERZCHNIE (D-05.00.00) - CPV 45233000-9 Roboty w zakresie konstruowania, fundamentowania oraz 

wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 

39 

d.5 

KNR 2-31 0302- 

05 

Nawierzchnia z kostki kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na 

podsypce cementowo-piaskowej - MATERIAŁ Z ROZBIÓRKI 

44,3 Mg 

m2 

JEZDNIA 340 m2 340.000 

RAZEM 340.000 

13


40 

d.5 

KNR 2-31 0511- 

03 

Nawierzchnie z kostki brukowej betonowej grub. 8 cm na 

podsypce cementowo-piaskowej 

m2 

Dz. 18/2 Miejsce wiaty przystankowej + chodnik m2 40 

Razem 40 

6 OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU (D-07.00.00) - CPV 45233290-8 

Instalowanie znaków drogowych 

41 

d.6 

KNR 2-31 0702- 

02 

Słupki do znaków drogowych z rur stalowych o śr. 70 mm 

szt. 

1 szt. 1.000 

RAZEM 1.000 

42 

d.6 

KNR 2-31 0703- 

01 

Przymocowanie tablic znaków drogowych 

zakazu,nakazu,ostrzegawczych,informacyjnych o pow. do 0.3 m2 

- ZNAK DROGA WEWNĘTRZNA 

szt. 

1 szt. 1.000 

RAZEM 1.000 

7 ELEMENTY ULIC (D-08.00.00) - CPV 45233000-9 Roboty w zakresie konstruowania, fundamentowania oraz 

wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 

43 

d.7 

KNR 2-31 0402- 

04 

Ława pod krawęŜniki betonowa z oporem - B15 

m3 

KRAWĘśNIK 190*.065 m3 12.350 

OBRZEśA 176*.03 m3 5.280 

RAZEM 17.630 

44 

d.7 

KNR 2-31 0403- 

03 

KrawęŜniki betonowe wystające o wym. 15x30 cm na podsypce 

cem.piaskowej - KRAWĘśNIK NAJAZDOWY 

m 

KRAWĘśNIK 190 m 190.000 

RAZEM 190.000 

45 KNR 2-31 0407- ObrzeŜa betonowe o wym. 30x8 cm na podsypce piaskowej z m 

14


d.7 04 wyp.spoin zaprawą cem. 

OBRZEśA 176 m 176.000 

RAZEM 176.000 

46 

d.7 

KNR 2-31 0402- 

03 

Ława pod krawęŜniki betonowa zwykła - POD ŚCIEK Z B15 

m3 

JEZDNIA 67*0.145 m3 9.715 

PLAC 31*.128 m3 3.968 

RAZEM 13.683 

47 

d.7 

KNR 2-31 0608- 

07 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o wys. 16 cm na 

podsypce cem.piaskowej - 2 rzędy 

m 

JEZDNIA 67 m 67.000 

RAZEM 67.000 

48 

d.7 

KNR 2-31 0608- 

08 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o wys. 16 cm na 

podsypce cem.piaskowej - kaŜdy nast.rząd 

m 

JEZDNIA 67 m 67.000 

RAZEM 67.000 

49 

d.7 

KNR 2-31 0608- 

03 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na 

podsypce cem.piaskowej - 2 rzędy 

m 

PLAC 31 m 31.000 

RAZEM 31.000 

50 

d.7 

KNR 2-31 1406- 

03 

Regulacja pionowa studzienek dla włazów kanałowych 

szt. 

6 szt. 6.000 

RAZEM 6.000 

8 ROBOTY REMONTOWE (D-05.00.00) CPV 45453000-7 Roboty remontowe i renowacyjne 

15


51 

d.8 

KNR 2-31 1104- 

01 

Remont cząstkowy nawierzchni z klinkieru drogowego na rąb na 

podsypce piaskowej z wyp.spoin piaskiem 

m2 

2*1 m2 2.000 

RAZEM 2.000 

52 

d.8 

KNR 2-31 1106- 

01 

Remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej mieszanką 

mineralno-asfaltowa 

t 

2*2*.2 t 0.800 

RAZEM 0.800 

53 

d.8 

KNR 2-31 1203- 

04 

Przestawienie obrzeŜy betonowych 30x8 cm na podsypce 

piaskowej z wyp.spoin zaprawą cement. 

m 

2 m 2.000 

RAZEM 2.000 

54 

d.8 

KNR 2-31 1201- 

03 

Przestawienie krawęŜników betonowych wystających 15x30 cm 

na podsypce cem.piaskowej 

m 

2 m 2.000 

RAZEM 2.000 

55 

d.8 

KNR 2-31 1208- 

04 

Remont cząstkowy ścieków ulicznych płaskich z dwóch rzędów 

klinkieru drogowego na płask na podsypce cem.piaskowej 

m 

2 m 2.000 

RAZEM 2.000 

9 WIATA PRZYSTANKOWA - CPV 45213315-4 Roboty budowlane w zakresie wiat na przystankach autobusowych 

56 

d.9 

KALK. IND. 

ZAKUP I MONTAś WIATY PRZYSTANKOWEJ O 

ZEWNĘTRZNYM OBRYSIE 4600x1985 mm : dach wiaty 

pokryty poliwęglanem komorowym przyciemnianym gr. 6 mm, 

ściany tylne i boczne wypełnione szkłem hartowanym gr. 6 mm, 

konstrukcja wiaty wykonana z profili stalowych, ocynkowana i 

lakierowana proszkowo, siedzisko ławki z listew drewnianych. 

szt 

1 szt 1.000 

16


RAZEM 1.000 

17

Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku . 

Projekt budowlany 

MODERNIZACJA SIĘGACZA UL. ŁUśYCKIEJ (ZAPLECZE 

PRZYSTANKU) W KŁODZKU 

Inwestor : Gmina Miejska Kłodzko 

OPRACOWANIE MD PROJEKT 

Na podstawie art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (jednolity tekst 

Dz.U. z 2003r. nr 207, poz. 2016 z późniejszymi zmianami) oświadczam, Ŝe w/w projekt 

budowlany został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy 

technicznej. 

PROJEKTANT : mgr inŜ. Zbigniew Kowik 

mgr inŜ. Leszek Pietkiewicz 

mgr inŜ. Władysław Juchniewicz 

SPRAWDZAJĄCY : mgr inŜ. Aleksander Ruczkowski 

mgr inŜ. Aneta Rychlińska 

mgr inŜ. Marek Wietrzykowski 

Kłodzko, 2008 1


SPIS TREŚCI : 

Część opisowa. 

OPIS TECHNICZNY – branŜa inŜynieryjna 

Załączniki graficzne : 

- przykładowa konstrukcja wiaty przystankowej 

- przykładowa konstrukcja rury osłonowej na istniejącym gazociągu 

- plan BIOZ – branŜa inŜynieryjna 

OPIS TECHNICZNY – branŜa elektryczna 

- plan BIOZ – branŜa elektryczna 

- mapa do celów projektowych 

- mapa ewidencji gruntów 

- uzgodnienia branŜowe 

Część rysunkowa. 

1. Projekt Zagospodarowania terenu, skala 1:500 – rys. 1 

2. Plan rozbiórek, skala 1:500 – rys. 2 

3. Plan oświetlenia ulicznego, skala 1:500 – rys. 3 

4. Plan kanalizacji deszczowej, skala 1:500 – rys. 4 

5. Projekt Zagospodarowania Terenu – uszczegółowienie, skala 1:250 – rys. 5 

6. Profil podłuŜny drogi z kostki kamiennej, skala 1:50/500 – rys. 6 

7. Profil podłuŜny kanalizacji deszczowej w rozwinięciu, skala 1:100/500 – rys. 7 

8. Przekrój konstrukcyjny I-I, skala 1:25 – rys. 8 

9. Przekrój konstrukcyjny II-II, skala 1:25 – rys. 9 

10. Przekrój konstrukcyjny III-III, skala 1:25 – rys. 10 

11. Przekrój konstrukcyjny IV-IV, skala 1:25 – rys. 11 

12. Przekrój konstrukcyjny V-V, skala 1:25 – rys. 12 

13. Przekrój konstrukcyjny VI-VI, skala 1:25 – rys. 13 

14. Studzienka ściekowa z pojedynczym wpustem i osadnikiem, b.s. – rys. 14 

15. Studnia rewizyjna Ø 1250 mm, b.s. – rys. 15 

16. Studnia rewizyjna Ø 1500 mm, b.s. – rys. 16 

Kłodzko, 2008 2


OPIS TECHNICZNY – branŜa inŜynieryjna 

I. Część ogólna 

1. Podstawa opracowania 

• Dz. U. Nr 43 z dnia 14.05. 1999r. poz. 430 11W sprawie warunków 

technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich 

usytuowanie” 

• Wytyczne Projektowania Dróg - WPD 3 

• Polskie Normy 

• Katalogi Nakładów Rzeczowych 

Przed przystąpieniem do prac projektowych dokonano niezbędnych 

uzgodnień z Inwestorem, przeprowadzono bezpośrednie rozpoznanie terenowe, 

pomiary geodezyjne i sytuacyjne, co pozwoliło na określenie stanu istniejącego 

i projektowanego. 

2. Cel i zakres opracowania 

Celem opracowania jest określenie parametrów technicznych, technologii 

wykonania i ustalenie zakresu robót potrzebnych do realizacji inwestycji. 

II. 

Część techniczna 

1. Lokalizacja 

miejscowość Kłodzko powiat Kłodzki województwo dolnośląskie 

• Sięgacz ul. ŁuŜyckiej 

• Roboty budowlane zaprojektowano w obrębie następujących 

działek : 

• 14/2 

• 15/19 

• 18/2 

• 19/5 

• 70/12 

• 15/8 

• 15/17 

• 67 

• 70/4 

• 70/6 

• 70/7 

• 70/10 

• 70/11 

• 74 

Kłodzko, 2008 3


2. Opis stanu istniejącego 

• Teren objęty opracowaniem — sięgacz stanowi połączenie 

zewnętrzne i wewnętrzne – dojazd do sklepów i domów oraz ciąg 

pieszy do przystanku autobusowego. 

Sięgacz stanowi równieŜ połączenie ul. ŁuŜyckiej i ul. Połabskiej 

dla samochodów do 3,5 tony. 

Funkcja — plac uŜytkowany przez samochody osobowe, 

i samochody dostawcze oraz pieszych. 

Dostępność — nieograniczona 

Profil sięgacza: 

sięgacz przebiega w terenie falistym - spadki podłuŜne 

kształtują się w granicach od 0.2% do 2.0% 

długość projektowanego odcinka – 73,0 m 

Rodzaj nawierzchni: 

sięgacz - nawierzchnia utwardzona ziemia, kostka kamienna, 

nawierzchnia betonowa, płytki betonowe oraz nawierzchnia 

z kamienia polnego 

chodniki – kostka betonowa, płytki betonowe i utwardzona 

ziemia, 

 

Stan nawierzchni — na całej powierzchni niezaleŜnie od 

rodzaju nawierzchni występują miejscowe zapadnięcia oraz 

brak odwodnienia. 

Istn. odwodnienie nie droŜne - liczne studnie nieczynne lub 

zasypane 

Kłodzko, 2008 4


Kłodzko, 2008 5


Kłodzko, 2008 6


Urządzenia obce: 

linia energetyczna 

linia telekomunikacyjna (Dialog i TP S.A.) 

wodociąg, przyłącza kanalizacji sanitarnej 

gazociąg, dla którego na etapie uzgodnień nie uzyskano 

rzędnych wysokościowych, dlatego w związku z 

koniecznością lokalnego obniŜenia niwelety nawierzchni o 

ok. 40 cm, na całym odcinku istniejącej sieci gazowej 

zaprojektowano wykonanie rury osłonowej dwudzielnej, 

zabezpieczającej gazociąg przed oddziaływaniem ruchu 

pojazdów samochodowych – w załączeniu opisu 

przykładowa konstrukcja rury osłonowej. 

WSZELKIE ROBOTY W OBRĘBIE URZĄDZEŃ OBCYCH 

NALEśY PROWADZIĆ W MYŚL ZAŁĄCZONYCH 

UZGODNIEŃ BRANśOWYCH. 

Grunty przewidziane do zajęcia: 

Zakres graficzny projektu obejmuje równieŜ wykonanie 

nawierzchni w obrębie działek prywatnych nr 70/4, 74, 70/6 i 

70/7 – razem 207 m2, na które uzyskano stosowne zgody 

właścicieli. Natomiast zakres rzeczowy w opracowaniu 

kosztorysowym nie obejmuje w/w robót. W celu wykonania 

robót ziemnych i nawierzchniowych w obrębie w/w działek 

naleŜy podpisać stosowne porozumienia i uzgodnić wycenę 

robót z ich właścicielami, uzyskując zapewnienie finansowania 

robót. 

Warunki geologiczne — nie wykonywano badań 

geotechnicznych 

Ochrona środowiska 

ma neutralny wpływ na środowisko 

3. Stan projektowany 

ZałoŜenia do projektowania: 

Konstrukcję nawierzchni zaprojektowano dla kategorii ruchu lekkiego 

KR-1 tj. liczba pojazdów cięŜkich na dobę na jeden pas ruchu wynosi 12- 

35 przy obciąŜeniu 80 kN od pojedynczej osi pojazdu. 

Kłodzko, 2008 7


Projekt przewiduje wykonanie robót: 

- roboty przygotowawcze - rozbiórka istniejących nawierzchni, 

- wykonanie wykopów w gruncie kat. III-VI, 

- wykonanie kanalizacji deszczowej, 

- korytowanie i profilowanie pod warstwy konstrukcyjne na jezdni i placu 

- wykonanie ścieku z kostki kamiennej 15/17 cm i 9/11 cm 

- wykonanie nawierzchni z kostki kamiennej 9/11 cm 

- wykonanie nawierzchni na placu z kostki betonowej 

- wykonanie chodników z kostki betonowej 

Zaprojektowano sięgacz drogowy o następujących parametrach: 

- szerokość jezdni - na całym odcinku wynosi 3,5 m 

- przekrój poprzeczny na jezdni o spadku dwustronny 2 % do wewnątrz 

(ścieku) i jednostronnym 2% na placu manewrowym. 

- przekrój poprzeczny na placu jednostronny od 0,5% do 3,0% 

- przekrój poprzeczny chodnika dwustronny 1,0% 

- przekrój podłuŜny nawiązujący do istn. juŜ budowli. 

Jezdnia: 

Konstrukcja : 

warstwa ścieralna kostki betonowej 9/11 cm 

podsypka cementowo-piaskowawa gr. warstwy 5 cm 

podbudowa pomocnicza z kruszywa łamanego stabilizowanego 

mechanicznie o uziarnieniu 0/63 mm gr. warstwy 20 cm 

Warstwa odsączająca z pospółki gr. warstwy 10 cm 


Chodniki: 

Konstrukcja : 

kostka betonowa typu POL-BRUK gr. 8 cm 

podsypka piaskowa gr. warstwy 3 cm 


mechanicznie o uziarnieniu 0/63 gr. warstwy 10 cm 

warstwa odsączająca z pospółki gr warstwy 10 cm 


Plac: 

Konstrukcja : 

warstwa ścieralna kostka betonowa typu POL-BRUK gr. 8 cm 

podsypka cementowo-piaskowawa gr. warstwy 3 cm 

Kłodzko, 2008 8



mechanicznie o uziarnieniu 0/63 gr. warstwy 20 cm 



Ściek: 

Konstrukcja : 

kostka kamienna 15/17 cm 

beton B-15 gr. warstwy 20 cm 



Odwodnienie: 

Odwodnienie powierzchniowe realizowane poprzez: 

- odprowadzenie wód powierzchniowych za pomocą ścieku z kostki 

kamiennej na podbudowie z betonu B-15 gr 20 cm usytuowanego 

w centralnej części jezdni do kanalizacji deszczowej, 

- spadki poprzeczne jezdni przyjęte zgodnie z projektem 

zagospodarowania terenu, 

- spadki podłuŜne zgodne z projektowanym profilem 

Kanalizacja deszczowa: 

Kanalizację deszczową naleŜy wykonać z zastosowaniem: 

- rur PCV szczelnie łącznych ø 300 i ø 200 mm, 

- rur PCV na przykanaliki ø 160 mm, 



- studzienek ściekowych z pojedynczym wpustem i osadnikiem ø 500mm, 

- studzienki rewizyjne ø 500mm 

- odwodnienie liniowe 

Włączenie rynien do projektowanej kanalizacji deszczowej 

– 15 włączeń: 

NaleŜy wykonać z zastosowaniem: 

- nowych czyszczaków PCV na rurach 

spustowych Ø 110 mm 

- kolan jednokielichowych PCV 15 kompletów 

- trójników PCV 200/110 mm ≤ 60° 

oraz przykanalików z rur PCV Ø 110 mm – długości całkowitej 103 m. 

Kłodzko, 2008 9


Wiata przystankowa: 

W ramach robót budowlanych naleŜy dokonać wymiany wiaty 

przystankowej przy ul. ŁuŜyckiej. 

Przykładowa konstrukcja wiaty została dołączona do opisu technicznego. 

PRZYKŁADOWA KONSTRUKCJA WIATY PRZYSTANKOWEJ 

Opracował: 

Kłodzko, 2008 10


PRZYKŁADOWA KONSTRUKCJA RURY OSŁONOWEJ NA 

ISTNIEJĄCYM GAZOCIĄGU 

Kłodzko, 2008 11


PLAN BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA (BIOZ) 

SPIS ZAWARTOŚCI 

1. Warunki przygotowania i prowadzenia robót budowlanych. 

2. Zagospodarowanie terenu budowy. 

3. Warunki socjalne i higieniczne. 

4. Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. 

5. Maszyny i inne urządzenia techniczne. 

6. Roboty drogowe. 

1. Warunki przygotowania i prowadzenia robót budowlanych. 

♦ Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych 

właściwego 

inspektora pracy, na 7 dni przed rozpoczęciem budowy lub rozbiórki, na której 

przewiduje się wykonanie 

robót budowlanych trwających dłuŜej niŜ 30 dni roboczych i jednocześnie zatrudnienie co najmniej 20 osób 

albo na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni. 

♦ Uczestnicy procesu budowlanego współdziałają ze sobą w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesie 

przygotowania i realizacji budowy. 

♦ Stosowanie niezbędnych środków ochrony indywidualnej obowiązuje wszystkie osoby 

przebywające na terenie budowy. 

Kłodzko, 2008 12


♦ Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy 

sprawują odpowiednio kierownik budowy, kierownik robót oraz mistrz budowlany, 

stosownie do zakresu obowiązków. 

2. Zagospodarowanie terenu. 

Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych. Co najmniej w 

zakresie 

♦ wyznaczenie stref niebezpiecznych; 

♦ wykonania dróg, wyjść i przejść dla pieszych; 

♦ doprowadzenia energii elektrycznej oraz wody, zwanej dalej „mediami” oraz 

doprowadzania lub utylizacji ścieków; 

♦ urządzenia pomieszczeń higieniczno – sanitarnych i socjalnych; 

♦ zapewnienia oświetlenia naturalnego i sztucznego; 

♦ zapewnienie właściwej wentylacji; 

♦ zapewnienia łączności telefonicznej; 

♦ urządzenia składowisk materiałów i wyrobów. 

NaleŜy oznakować granice terenu za pomocą tablic ostrzegawczych. 

Dla pojazdów uŜywanych w trakcie wykonywania robót budowlanych wyznacza się 

miejsca postojowe na terenie budowy. 

Szerokość drogi przeznaczonej dla ruchu pieszego jednokierunkowego powinna 

wynosić co najmniej 0,75 m, a dwukierunkowego – 1,2 m. 

zakazu. 

Przejścia i strefy niebezpieczne oświetla się i oznakowuje znakami ostrzegawczymi lub znakami 

Na terenie budowy wyznacza się, utwardza i odwadnia miejsca do składowania 

materiałów 

i wyrobów. 

Składowiska materiałów, wyrobów i urządzeń technicznych wykonuje się w sposób 

wykluczający moŜliwość wywrócenia, zsunięcia się lub spadnięcia składowanych 

wyrobów i urządzeń. 

Materiały składuje się w miejscu wyrównanym do poziomu. 

Podczas mechanicznego załadunku lub rozładunku materiałów, przemieszczania ich 

nad ludźmi lub kabiną, w której znajduje się kierowca, jest zabronione. Na czas 

wykonywania tych czynności kierowca jest obowiązany opuścić kabinę. 

3. Warunki socjalne i higieniczne. 

Kłodzko, 2008 13


Na terenie budowy urządza się wydzielone pomieszczenia szatni na odzieŜ roboczą i 

ochronną, umywalni, jadalni, suszarni u ustępów. 

Na terenie budowy, na której roboty budowlane wykonuje więcej niŜ 20 pracujących, 

zabrania się urządzania w jednym pomieszczeniu szatni i jadalni. 

Szafki na odzieŜ osób wykonujących roboty na terenie budowy, o której mowa w ust. 1, 

powinny być dwudzielne, zapewniające moŜliwość przechowywania oddzielnie odzieŜy 

roboczej i własnej. 

Palenie tytoniu moŜe odbywać się wyłącznie na otwartej przestrzeni lub w specjalnie do 

tego celu przystosowanym pomieszczeniu ( palarni ). 

W sprawach dotyczących warunków higieniczno-sanitarnych stosuje się ogólne przepisy 

bezpieczeństwa i higieny pracy. 

4.Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. 

4.1. Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być 

zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane w taki sposób, aby nie stanowiły 

zagroŜenia poŜarowego lub wybuchowego, a takŜe chroniły w dostatecznym stopniu 

pracowników przed poraŜeniem prądem elektrycznym. 

4.2. Projekt, konstrukcję i wybór materiałów oraz urządzeń ochronnych w instalacji, o 

której mowa w ust. 1, naleŜy dostosować do typu, rodzaju i mocy rozdzielczej energii, 

warunków zewnętrznych oraz do poziomu kwalifikacji osób mających dostęp do 

instalacji. 

4.3. Roboty związane z podłączaniem, sprawdzaniem, konserwacją i naprawą instalacji i 

urządzeń elektrycznych mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające 

odpowiednie uprawnienia. 

4.4. Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów 

lub 

maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami 

elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, 

mniej niŜ: 

♦ 3 m – dla linii o napięciu znamionowym nie przekraczającym 1kV; 

♦ 5 m – dla linii o napięciu znamionowym powyŜej 1 kV, lecz nie 

przekraczającym 15 kV; 


przekraczającym 30kV; 


przekraczającym 110 kV. 

4.5. W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem Ŝurawi lub urządzeń 

załadowczo – 

Kłodzko, 2008 14


wyładowczych zachowuje się odległości, o których mowa w ust. 1, mierzone do najdalej 

wysuniętego 

punktu urządzenia wraz z ładunkiem. 

4.6. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy uŜyciu maszyn lub innych urządzeń 

technicznych, bezpośrednio pod linią wysokiego napięcia, naleŜy uzgodnić bezpieczne 

warunki pracy z jej uŜytkownikiem. 

4.7. śurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliŜyć się na 

niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, o 

których mowa w ust. 1, powinny być wyposaŜone w sygnalizatory napięcia. 

4.8. Rozdzielnice budowlane prądu elektryczne3go znajdujące się na terenie budowy 

zabezpiecza się przed dostępem nieupowaŜnionych osób. 

4.9. Rozdzielnice, o których mowa w ust. 1, powinny być usytuowane w odległości nie 

większej niŜ 50 m od odbiorników energii. 

4.10. Połączenie przewodów elektrycznych w urządzeniami 

mechanicznymi wykonuje się w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy osób 

obsługujący takie urządzenia. 

4.11. Przewody, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza się przed uszkodzeniami 

mechanicznymi. 

4.12. Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych pod względem 

bezpieczeństwa 

odbywa się co najmniej jeden raz w miesiącu natomiast kontrola stanu oporności izolacji 

tych urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, a ponadto: 

♦ przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian i napraw elektrycznych 

i mechanicznych; 

♦ przed uruchomieniem urządzenia, jeŜeli urządzenie było nieczynne przez 

miesiąc; 

♦ przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu. 

4.13. W przypadku zastosowania urządzeń ochronnych róŜnicowoprądowych w instalacji, 

naleŜy sprawdzić ich działanie kaŜdorazowo prze przystąpieniem do pracy. 

4.14. Kopie zapisu pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed poraŜeniem prądem 

elektrycznym powinny znajdować się u kierownika budowy. 

4.15. Dokonywane naprawy i przeglądy urządzeń elektrycznych powinny być odnotowane w 

ksiąŜce konserwacji urządzeń. 

4.16 Punkty świetlne rozmieszcza się w sposób zapewniający odczytanie tablic i znaków 

ostrzegawczych oraz znaków sygnalizacji ruchu na terenie budowy. 

4.17. Słupy punktami świetlnymi na drogach znajdujących się na terenie budowy naleŜy 

rozmieścić wzdłuŜ dróg i na skrzyŜowaniach. Na łuku dróg, przy jednostronnym oświetleniu, 

słupy naleŜy ustawić po zewnętrznej stronie łuku. 

5. Maszyny i inne urządzenia techniczne. 

Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzie zmechanizowane powinny być 

montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz spełniać 

wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności. Maszyny i inne 

urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, mogą być uŜywane na terenie 

budowy tylko wówczas, jeŜeli wystawiono dokumenty uprawniające do ich eksploatacji. 

Kłodzko, 2008 15


Dokumenty te powinny być dostępne dla organów kontroli w miejscu eksploatacji maszyn i 

urządzeń. 

Wykonawca, uŜywający maszyny i inne urządzenia techniczne, nie podlegające dozorowi 

technicznemu, udostępnia organom kontroli dokumentację techniczno-ruchową lub instrukcję 

obsługi tych maszyn lub urządzeń. 

Wykonawca zapoznaje pracowników z dokumentacją, o której mowa w ust. 1, przed 

dopuszczeniem ich do wykonywania robót. 

Maszyny i inne urządzenia techniczne eksploatuje się, konserwuje i naprawia zgodnie z 

instrukcją producenta, w sposób zapewniający ich sprawne funkcjonowanie. Maszyny i inne 

urządzenia techniczne powinny być: 

♦ utrzymane w stanie zapewniającym ich sprawność; 

♦ stosowane wyłącznie do prac, do jakich zostały przeznaczone; 

♦ obsługiwane przez przeszkolone osoby. 

Maszyny i inne urządzenia techniczne pracujące pod ciśnieniem powinny być sprawdzane i 

poddawane regularnym kontrolom, zgodnie z przepisami odrębnymi. 

PrzeciąŜenie maszyn i innych urządzeń technicznych ponad dopuszczalne obciąŜenie robocze 

jest zabronione, z wyjątkiem przeciąŜeń dokonanych w czasie badań i prób. 

Operatorzy lub maszyniści Ŝurawi, maszyn budowlanych, kierowcy wózków i innych maszyn 

o napędzie silnikowym powinni posiadać wymagane kwalifikacje. 

W przypadku stwierdzenia w czasie pracy uszkodzenia maszyny lub innego urządzenia 

technicznego naleŜy je niezwłocznie unieruchomić o odłączyć dopływ energii. 

Na stanowiskach pracy przy stacjonarnych maszynach i innych urządzeniach technicznych 

powinny być dostępne instrukcje bezpiecznej obsługi i konserwacji, z którymi zapoznaje się 

osoby upowaŜnione do pracy na tych stanowiskach. 

Stanowiska pracy operatorów maszyn lub innych urządzeń technicznych, które nie posiadają 

kabin, powinny być: 

♦ zadaszone i zabezpieczone przed spadającymi przedmiotami; 

♦ osłonięte w okresie zimowym. 

Zabezpieczenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą ograniczać widoczności operatorowi. 

Maszyny i inne urządzenia techniczne przed rozpoczęciem pracy i przy zmianie obsługi 

powinny być sprawdzone pod względem sprawności technicznej i bezpiecznego uŜytkowania. 

W przypadku maszyn i innych urządzeń technicznych, dla których prowadzona jest 

wymagana dokumentacja, sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1, potwierdza się wpisem do 

tej dokumentacji. 

Odtłuszczenia powierzchni oraz części maszyn i urządzeń technicznych wykonuje się 

środkami do tego przeznaczonymi. Dokonywanie napraw i czynności konserwacyjnych 

sprzętu zmechanizowanego będącego w ruchu jest zabronione. 

Zblocza jednokrąŜkowe i wielokrąŜkowe oraz inne zawiesia pomocnicze niepołączone na 

stałe z maszyną lub innymi urządzeniami technicznymi powinny być poddawane próbie 

obciąŜenia co najmniej raz w roku. 

Przewody pracujące pod ciśnieniem spręŜonego powietrza powinny mieć wytrzymałość 

dostosowaną do ciśnienia roboczego, z uwzględnieniem współczynnika bezpieczeństwa tych 

przewodów. 

Kłodzko, 2008 16


UŜywanie uszkodzonych przewodów lub przewodów o nieznacznej wytrzymałości jest 

zabronione. 

Haki do przemieszczania ładunków powinny spełniać wymaganie określone w przepisach 

dotyczących systemu oceny zgodności i mieć wyraźnie zaznaczoną nośność maksymalną. 

JeŜeli przy przemieszczaniu ładunków zachodzi moŜliwość wysunięcia z gardzieli haka, 

naleŜy stosować haki wyposaŜone w urządzenia zamykające gardziel. Na zawiesiu naleŜy 

umieścić napis określający jego dopuszczalne obciąŜenie robocze oraz termin ostatniego i 

następnego badania. 

6. Roboty drogowe. 

Robotnik drogowy przed przystąpieniem do pracy powinien sprawdzić czy miejsce 

wykonywania robót jest oznaczone zgodnie z zatwierdzonym projektem organizacji ruchu 

na remontowanym odcinku nawierzchni oraz czy nie ma warunków zagraŜających 

bezpiecznej pracy. Przy robotach drogowych takich jak: układanie nawierzchni 

bitumicznej, wykonanie podbudów, ustawianie krawęŜników i obrzeŜy, układanie 

chodników kostki betonowej i kamienne, budowa przepustów i murów oporowych i 

innych pracownik powinien być ubrany w odpowiednie ubranie robocze w kolorze 

jaskrawo- pomarańczowym lub nałoŜoną na siebie kamizelkę 

Ostrzegawczą oraz nakrycie głowy w formie kasku. Przy pracach bitumicznych naleŜy 

stosować obuwie na drewnianej podeszwie. Wszelkie prace nawierzchniowe naleŜy 

prowadzić na jednym pasie ruchu drogi lub jezdni. Drugi pas powinien być wolny dla 

przejeŜdŜających pojazdów. 

Bezpośrednio roboty naleŜy oznakować zgodnie z projektem oznakowania oraz 

zabezpieczyć zaporami w biało – czerwone pasy. Pas jezdni, na którym są wykonywane 

roboty naleŜy wygrodzić biało – czerwonymi pachołkami, a jeŜeli roboty są wykonywane 

w porze nocnej to zamiast pachołków naleŜy ustawić pulsujące lampy w kolorze 

pomarańczowym . Sprzęt pozostawiony na budowie pozostawiony w nocy powinien być 

oświetlony i zabezpieczony oświetlonymi zaporami. 

Podczas prowadzenie robot przy duŜym ruchu pojazdów naleŜy ustawić dwóch 

pracowników kierujących ruchem wahadłowym zaopatrzonych w czerwone chorągiewki. 

Opracował: 

Kłodzko, 2008 17


MAPA DO CELÓW PROJEKTOWYCH 

Kłodzko, 2008 18


MAPA EWIDENCJI GRUNTÓW 

Kłodzko, 2008 19


UZGODNIENIA BRANśOWE 

- WODOCIĄGI KŁODZKIE 

- ENERGIAPRO – REJON DYSTRYBUCJI W KŁODZKU 

- TELEKOMUNIKACJA POLSKA 

- REJON DYSTRYBUCJI GAZU KŁODZKO 

- TELEFONIA DIALOG S.A. 

Kłodzko, 2008 20

PROJEKT ORGANIZACJI RUCHU NA CZAS ROBÓT – Modernizacja 

sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku 

KARTA UZGODNIEŃ 

URZĄD MIASTA W KŁODZKU 

POWIATOWA KOMENDA 

POLICJI W KŁODZKU 

STAROSTWO POWIATOWE W 

KŁODZKU 

WYDZIAŁ KOMUNIKACJI, 

TRANSPORTU I DRÓG 

PUBLICZNYCH. 

KŁODZKO, WRZESIEŃ 2008



PROJEKT ORGANIZACJI RUCHU NA 

CZAS ROBÓT 

dla zadania 

p.n. ”MODERNIZACJA SIĘGACZA 

UL. ŁUśYCKIEJ (zaplecze przystanku) w 

Kłodzku”. 

Opracowanie : mgr inŜ. Dariusz Krajnik 




OPIS TECHNICZNY 

DO PROJEKTU 

ORGANIZACJI RUCHU I ZABEZPIECZENIA ROBÓT 

NA CZAS TRWANIA MODERNIZACJI NAWIERZCHNI WRAZ Z KANALIZACJĄ 

DESZCZOWĄ I OŚWIETLENIEM ULICZNYM DLA SĘGACZA UL. ŁUśYCKIEJ 

(ZAPLECZE PRZYSTANKU) W KŁODZKU. 

1. PODSTAWA OPRACOWANIA 

• Zlecenie inwestora; 

• Ustawa z dnia 20.06.1997 – Prawo o ruchu drogowym ( Dz.U. nr 98 poz. 602 z 1997 roku z 

późniejszymi zmianami ); 

• Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( tekst jednolity: 

Dz. U. z 2000 roku nr 71 poz.838 nr 86 poz. 958); 

• Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych 

i Administracji z dnia 31 lipca 2002 roku w sprawie znaków i sygnałów drogowych ( Dz. 

U. nr 170, poz.1393); 

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 roku 

w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych 

oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na 

drogach (Dz.U. nr 220 z dnia 23 12. 2003 r. poz.2181) – Załączniki nr 1-4; 

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 roku 

w 

sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem i wykonania nadzoru nad 

tym zarządzeniem ( Dz.U. nr 177 , poz. 1729 ); 

• Inwentaryzacja istniejącego oznakowania w obrębie planowanych robót; 

• Wizja w terenie. 




2. PARAMETRY TECHNICZNE 

UL. ŁUśYCKA 

• Klasa drogi - D – DOJAZDOWA, ulica jednokierunkowa 

• Szerokość jezdni - 9,00 

• Przekrój - ULICZNY 

• Szerokość chodnika - 1,50 m 

• Prędkość dopuszczalna - 50 km/godz 

• NatęŜenie ruchu – szacuje się 

natęŜenie poniŜej 50 poj/h 

UL. GRUNWALDZKA 

• Klasa drogi - L – LOKALNA, ulica jednokierunkowa 

• Szerokość jezdni - 7,00 

• Przekrój - ULICZNY 

• Szerokość chodnika - OBUSTRONNE CHODNIKI 2x2 m 

DODATKOWO OD STRONY ROBÓT PAS ZIELENI SZER. 4 m 

• Prędkość dopuszczalna - 50 km/godz 


natęŜenie powyŜej 200 poj/h 

PLAC PODWÓRZOWY (ZAPLECZE PRZYSTANKU) 

• Klasa drogi - D - DOJAZDOWA 

• Szerokość jezdni - zróŜnicowana (5 – 15 m) 

• Przekrój - nieregularny 

• Szerokość chodnika - brak chodników 

• Prędkość dopuszczalna - nie ustalona 


natęŜenie poniŜej 50 poj/h 

3. ZAKRES OPRACOWANIA 

Projekt organizacji ruchu obejmuje oznakowanie i zabezpieczenie robót prowadzonych: 

- w pasie drogowym ul. Grunwaldzka 

- w pasie drogowym ul. ŁuŜycka (dojazd do przystanku autobusowego) 

- w obrębie podwórza 

- w obrębie wyjazdu na ul. Połabską. 

Roboty polegają na rozbiórce i wykonaniu nowej nawierzchni, kanalizacji deszczowej oraz 

oświetlenia ulicznego w obrębie podwórza oraz lokalnie robót chodnikowych i instalacyjnych na 

styku z ulicami ŁuŜycką i Grunwaldzką. 

W związku z powyŜszym zajdzie konieczność wyłączenia powierzchni chodnika z ruchu pieszych na 




długości prowadzonych robót (ul.ŁuŜycka) oraz części powierzchni jezdni z ruchu kołowego 

(ul.Grunwaldzka). Opracowana organizacja ruchu ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa w 

ruchu kołowym i pieszym oraz osobom wykonującym roboty budowlane. Na pozostałym terenie 

objętym zakresem opracowania (podwórze – zaplecze przystanku)przewiduje się zabezpieczenie 

robót w postaci tablic informacyjnych, zapór drogowych oraz taśmy ostrzegawczej białoczerwonej. 

4. OZNAKOWANIE I ZABEZPIECZENIE ROBÓT 

Celem bezpiecznego prowadzenia robót naleŜy: 

Wyjazd na ul. Polabską (na cały okres robót) 

Początek i koniec wyjazdu na ul. Połabską zamknąć na cały czas trwania budowy zaporą 

drogową poprzeczną U-20c wraz ze znakiem B-1 „zakaz ruchu w obu kierunkach” 

W obrębie ul. Grunwaldzkiej (lokalne ograniczenie ruchu na okres 2 dni) 

Początek i koniec wyłączonego z ruchu pieszych chodnika oraz pasa zieleni oznakować 

zaporą drogową poprzeczną U-20c z tablicami „UWAGA przejście drugą stroną ulicy” 

Od strony najazdu do wyłączonej powierzchni jezdni z ruchu ustawić tablicę kierującą w 

prawo U-3c; 

WzdłuŜ prowadzonych robót ustawić odpowiednio pachołki drogowe U-23a do oznaczania 

krawędzi zawęŜonego pasa ruchu; 

Miejsce prowadzonych robót poprzedzić znakami A-12c „lewostronne zwęŜenie jezdni wraz ze 

znakiem A-14 „roboty na drodze” oraz znakiem B-33 „ograniczenie prędkości do 10 km/h” ; 

W obrębie ul. ŁuŜyckiej – dojazd do przystanku autobusowego- (lokalne ograniczenie ruchu na 

okres 3 dni) 

Początek i koniec wyłączonego z ruchu pieszych chodnika oznakować zaporą drogową 

poprzeczną i podłuŜną U-20a 

Miejsce prowadzonych robót poprzedzić znakami A-12b „prawostronne zwęŜenie jezdni wraz 

ze znakami A-14 „roboty na drodze”; 

W obrębie całej powierzchni przebudowywanego podwórza (zaplecze przystanku) (na cały okres 

robót) 

Włączenie do ul. ŁuŜyckiej oznakować na stałe tablicami „UWAGA ! WYJAZD Z BUDOWY” oraz 

„UWAGA ! ROBOTY DROGOWE”; 

Miejsca prowadzonych robót instalacyjnych wygrodzić zaporą drogową U-20a z tablicami 

„UWAGA ! GŁĘBOKIE WYKOPY”. Podobnie postępować w celu wygrodzenia odcinków robót 

drogowych. 

W TRAKCIE PROWADZENIA ROBÓT NALEśY UMOśLIWIĆ DOJAZD MIESZKAŃCOM ORAZ 

WŁAŚCICIELOM SKLEPÓW I ZAKŁADÓW. 

5. UWAGI KOŃCOWE 

• Szerokość jezdni na zwęŜonym odcinku nie moŜe być mniejsza niŜ 5,0 m; 

• Zapory drogowe zabezpieczające miejsce robót U-20a szerokości 25 cm 

i długości minimum 0,75 m usytuować na wysokości 0,90-1,10 m licząc do górnej krawędzi 

zapory. Nie dopuszcza się występowania przerw w ciągu zapór; 




• Długość tablicy kierującej U-3d powinna być dostosowana do występujących potrzeb, lecz nie 

moŜe być krótsza niŜ 1,20 m. Powinna być pokryta materiałem odblaskowym na całej 

powierzchni. Tablicę umieszcza się na wysokości 0,9-1,5 m mierząc od poziomu nawierzchni do 

górnej krawędzi tablicy; 

• JeŜeli pachołki ustawione na drodze mają na niej pozostawać w okresie od zmierzchu do 

świtu, wówczas białe poprzeczne pasy powinny być wykonane z materiałów odblaskowych. 

Ponadto pierwszy i ostatni pachołek ustawiony w szeregu powinny być wyposaŜone w światło 

ostrzegawcze. 

• Znaki drogowe powinny być umieszczone na wysokości 2,20 m dla drogi mającej charakter 

ulicy. 

Wysokość umieszczenia znaku drogowego mierzy się od poziomu chodnika do dolnej krawędzi 

znaku. JeŜeli na jednym słupku umieszcza się więcej niŜ jedną tarczę znaku, dolna krawędź 

najniŜszej tarczy znaku nie moŜe być umieszczona niŜej niŜ 0,9 m od podłoŜa. 

• Znaki drogowe powinny być oddalone od krawędzi jezdni na odległość 

0,50-2,00 m do skrajnego punktu znaku. 

• Znaki drogowe uŜywane do zabezpieczenia robót wielkością winny odpowiadać znakom 

umieszczonym w ciągu danej drogi; 

• Do oznakowania robót naleŜy stosować wyłącznie znaki drogowe pionowe odblaskowe; 

• Znaki drogowe i urządzenia zabezpieczające powinny być widoczne 

i czytelne; 

• Osoby wykonujące roboty w pasie drogowym powinny być ubrane w odzieŜ wyposaŜoną w 

elementy odblaskowe o barwie Ŝółtej lub pomarańczowej ułatwiające spostrzeganie przez 

kierujących. 

UWAGA: 

Wprowadzający zmianę w organizacji ruchu w związku 

z wykonywaniem robót na drodze zobowiązany jest do 

powiadomienia zarządzającego ruchem, zarządu drogi 

oraz komendanta powiatowego policji co najmniej na 7 

dni przed terminem ich rozpoczęcia. 

Opracował: 




ZESTAWIENIE ZNAKÓW DROGOWYCH 

L.p. Symbol Nazwa znaku 

Ilość szt. 

Długość 

m 

1. A-12b 

„Prawostronne zwęŜenie 

jezdni” 

1szt. 

2. A-12c 

„Lewostronne zwęŜenie 

jezdni” 

1szt. 

3. A-14 „Roboty na drodze” 2szt. 

4. U-3c Tablica kierująca w prawo 5m 

5. U-20a Zapora drogowa 40m 

6. U-23a Pachołek drogowy 12 szt. 

7. 

„UWAGA! WYJAZD Z 

TABLICE BUDOWY” 

1szt. 

„UWAGA! PRZEJŚCIE DRUGĄ 

8. BUDOWLAN 

2szt. 

STRONĄ ULICY” 

E „UWAGA! ROBOTY 

9. 

1szt. 

DROGOWE” 

10. 

„UWAGA! GŁĘBOKIE WYKOPY” 2szt. 




ELEMENTY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 

TABLICA KIERUJĄCA U-3c 

ZAPORA DROGOWA U-20a 

PACHOŁEK DROGOWY U-23a 




TABLICE BUDOWLANE WG PN-92/N-01256/03 


„ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE 

D - 01.00.00 

ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE 

2008


Opracowanie wykonano na zlecenie 

G e n e r a l n e j D y r e k c j i D r ó g P u b l i c z n y c h 

Zgodnie z decyzją Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych niniejsza ogólna specyfikacja techniczna stanowi 

obowiązującą podstawę sporządzenia szczegółowej specyfikacji technicznej przy zlecaniu i realizacji robót na 

drogach krajowych i wojewódzkich oraz jest zalecona do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach miejskich 

i gminnych. 

Jednostka autorska, 

opracowanie edytorskie i rozpowszechnienie: 

BranŜowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego, Sp. z o.o. 

03-802 Warszawa, ul. Skaryszewska 19, tel./fax (0-22) 818-58-29 

Konsultacje: 

Wydział Budowy Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych w Warszawie 

Treść ogólnej specyfikacji technicznej jest aktualna na dzień 30 kwietnia 1998 r. 

Przy sporządzaniu szczegółowej specyfikacji technicznej naleŜy ewentualnie uaktualnić przepisy zawarte w 

wykorzystywanej niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej. 

UAKTUALNIENIE DO SZCZEGÓŁOWEJ SPECYFIKACJI TECHNICZNEJ – MD 

PROJEKT, KŁODZKO 2008. 

SPIS SPECYFIKACJI 

D - 01.00.00 

ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE 

D-01.01.01 ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH 

D-01.02.04 ROZBIÓRKA ELEMENTÓW DRÓG I ULIC 

D-01.03.04 PRZEBUDOWA STUDNI TELEKOMUNIKACYJNYCH PRZY 

PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG



D-01.01.01 

ODTWORZENIE TRASY 

I PUNKTÓW WYSOKOŚCIOWYCH 

2008


1. WSTĘP 

1.1.Przedmiot SST 

Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania 

dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z odtworzeniem trasy drogowej i jej 

punktów wysokościowych dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) 

w Kłodzku ” 

1.2. Zakres stosowania SST 

Ogólna specyfikacja techniczna (OST) stanowi obowiązującą podstawę 

opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument 

przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i 

wojewódzkich. 

Zaleca się wykorzystanie SST przy zlecaniu robót na drogach miejskich i 

gminnych. 

1.3. Zakres robót objętych SST 

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót 

związanych z wszystkimi czynnościami umoŜliwiającymi i mającymi na celu odtworzenie w 

terenie przebiegu trasy drogowej oraz połoŜenia obiektów inŜynierskich. 

1.3.1. Odtworzenie trasy i punktów wysokościowych 

W zakres robót pomiarowych, związanych z odtworzeniem trasy i punktów 

wysokościowych wchodzą: 

a) sprawdzenie wyznaczenia sytuacyjnego i wysokościowego punktów głównych osi trasy 

i punktów wysokościowych, 

b) uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami (wyznaczenie osi), 

c) wyznaczenie dodatkowych punktów wysokościowych (reperów roboczych), 

d) wyznaczenie wierzchołków łuków poziomych niwelety, 

e) zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem oraz 

oznakowanie w sposób ułatwiający odszukanie i ewentualne odtworzenie. 

1.3.2. Wyznaczenie obiektów . 

Wyznaczenie obiektów (przepusty drogowe)obejmuje sprawdzenie wyznaczenia 

osi obiektu i punktów wysokościowych, zastabilizowanie ich w sposób trwały, ochronę ich 

przed zniszczeniem, oznakowanie w sposób ułatwiający odszukanie i ewentualne 

odtworzenie oraz wyznaczenie usytuowania obiektu .


1.4. Określenia podstawowe 

1.4.1. Punkty główne trasy - punkty załamania osi trasy – wierzchołki , punkty kierunkowe 

oraz początkowy i końcowy punkt trasy. 

1.4.2. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi 

polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D- 00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 

1.4. 

1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót 

Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 

ogólne” pkt 1.5. 

2. MATERIAŁY 

2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów 

Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano 

w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 

2.2. Rodzaje materiałów 

Do utrwalenia punktów głównych trasy naleŜy stosować pale drewniane z 

gwoździem lub prętem stalowym, słupki betonowe albo rury metalowe o długości około 

0,50 metra. 

Pale drewniane umieszczone poza granicą robót ziemnych, w sąsiedztwie punktów 

załamania trasy, powinny mieć średnicę od 0,15 do 0,20 m i długość od 1,5 do 1,7 m. 

Do stabilizacji pozostałych punktów naleŜy stosować paliki drewniane średnicy od 

0,05 do 0,08 m i długości około 0,30 m, a dla punktów utrwalanych w istniejącej 

nawierzchni bolce stalowe średnicy 5 mm i długości od 0,04 do 0,05 m. 

„Świadki” powinny mieć długość około 0,50 m i przekrój prostokątny. 

3. SPRZĘT 

3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu 

Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D- 00.00.00 „Wymagania 

ogólne” pkt 3. 

3.2. Sprzęt pomiarowy 

Do odtworzenia sytuacyjnego trasy i punktów wysokościowych naleŜy stosować 

następujący sprzęt: 

− teodolity lub tachimetry, 

− niwelatory, 

− dalmierze, 

− tyczki, 

− łaty,


− taśmy stalowe, szpilki. 

Sprzęt stosowany do odtworzenia trasy drogowej i jej punktów wysokościowych 

powinien gwarantować uzyskanie wymaganej dokładności pomiaru. 

4. TRANSPORT 

4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu 

Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 


4.2. Transport sprzętu i materiałów 

Sprzęt i materiały do odtworzenia trasy moŜna przewozić dowolnymi środkami 

transportu. 

5. WYKONANIE ROBÓT 

5.1. Ogólne zasady wykonania robót 

pkt 5. 

Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D- 00.00.00 „Wymagania ogólne” 

5.2. Zasady wykonywania prac pomiarowych 

Prace pomiarowe powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi Instrukcjami 

GUGiK (od 1 do 7). 

Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien przejąć od Zamawiającego 

dane zawierające lokalizację i współrzędne punktów głównych trasy oraz reperów. 

W oparciu o materiały dostarczone przez Zamawiającego, Wykonawca powinien 

przeprowadzić obliczenia i pomiary geodezyjne niezbędne do szczegółowego wytyczenia 

robót. 

Prace pomiarowe powinny być wykonane przez osoby posiadające odpowiednie 

kwalifikacje i uprawnienia. 

Wykonawca powinien natychmiast poinformować InŜyniera o wszelkich błędach 

wykrytych w wytyczeniu punktów głównych trasy i (lub) reperów roboczych. Błędy te 

powinny być usunięte na koszt Zamawiającego. 

Wykonawca powinien sprawdzić czy rzędne terenu określone w dokumentacji 

projektowej są zgodne z rzeczywistymi rzędnymi terenu. JeŜeli Wykonawca stwierdzi, Ŝe 

rzeczywiste rzędne terenu istotnie róŜnią się od rzędnych określonych w dokumentacji 

projektowej, to powinien powiadomić o tym InŜyniera. Ukształtowanie terenu w takim 

rejonie nie powinno być zmieniane przed podjęciem odpowiedniej decyzji przez InŜyniera. 

Wszystkie roboty, które bazują na pomiarach Wykonawcy, nie mogą być 

rozpoczęte przed zaakceptowaniem wyników pomiarów przez InŜyniera. 

Punkty wierzchołkowe, punkty główne trasy i punkty pośrednie osi trasy muszą 

być zaopatrzone w oznaczenia określające w sposób wyraźny i jednoznaczny


charakterystykę i połoŜenie tych punktów. Forma i wzór tych oznaczeń powinny być 

zaakceptowane przez InŜyniera. 

Wykonawca jest odpowiedzialny za ochronę wszystkich punktów pomiarowych i 

ich oznaczeń w czasie trwania robót. JeŜeli znaki pomiarowe przekazane przez 

Zamawiającego zostaną zniszczone przez Wykonawcę świadomie lub wskutek zaniedbania, 

a ich odtworzenie jest konieczne do dalszego prowadzenia robót, to zostaną one 

odtworzone na koszt Wykonawcy. 

Wszystkie prace pomiarowe konieczne dla prawidłowej realizacji robót naleŜą do 

obowiązków Wykonawcy. 

5.3. Sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy i punktów 

wysokościowych 

Punkty wierzchołkowe trasy i inne punkty główne powinny być zastabilizowane w 

sposób trwały, przy uŜyciu pali drewnianych lub słupków betonowych, a takŜe dowiązane 

do punktów pomocniczych, połoŜonych poza granicą robót ziemnych. Maksymalna 

odległość pomiędzy punktami głównymi na odcinkach prostych nie moŜe przekraczać 

500 m. 

Głównym załoŜeniem wysokościowym projektu jest wykonanie trasy o 

niwelecie zbliŜonej do stanu istniejącego z wyniesieniem jej ponad teren o średnio 20 cm. 

Projekt nie przewiduje nowych rzędnych niwelety trasy ze względu na zdecydowany 

charakter spadków podłuŜnych oraz konieczność wpasowania drogi w przylegający teren. 

5.4. Odtworzenie osi trasy 

Tyczenie osi trasy naleŜy wykonać w oparciu o dokumentację projektową oraz 

inne dane geodezyjne przekazane przez Zamawiającego, przy wykorzystaniu sieci 

poligonizacji państwowej albo innej osnowy geodezyjnej, określonej w dokumentacji 

projektowej. 

Oś trasy powinna być wyznaczona w punktach głównych (wierzchołkach) i w 

punktach pośrednich w odległości zaleŜnej od charakterystyki terenu i ukształtowania trasy, 

lecz nie rzadziej niŜ co 50 metrów. 

Dopuszczalne odchylenie sytuacyjne wytyczonej osi trasy w stosunku do 

dokumentacji projektowej nie moŜe być większe niŜ 5 cm. Do utrwalenia osi trasy w 

terenie naleŜy uŜyć materiałów wymienionych w pkt 2.2. 

Usunięcie pali z osi trasy jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy Wykonawca robót 

zastąpi je odpowiednimi palami po obu stronach osi, umieszczonych poza granicą robót. 

5.6. Wyznaczenie połoŜenia przepustów 

Dla kaŜdego z przepustów naleŜy wyznaczyć jego połoŜenie w terenie poprzez: 

a) wytyczenie osi obiektu, 

b) wytyczenie punktów określających usytuowanie (kontur) obiektu, 

PołoŜenie obiektu w planie naleŜy określić z dokładnością określoną w 

punkcie 5.4.


6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 

6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót 

Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 


6.2. Kontrola jakości prac pomiarowych 

Kontrolę jakości prac pomiarowych związanych z odtworzeniem trasy i punktów 

wysokościowych naleŜy prowadzić według ogólnych zasad określonych w instrukcjach i 

wytycznych GUGiK (1,2,3,4,5,6,7) zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt 5.4. 

7. OBMIAR ROBÓT 

7.1. Ogólne zasady obmiaru robót 

pkt 7. 

Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D- 00.00.00 „Wymagania ogólne” 

7.2. Jednostka obmiarowa 

Jednostką obmiarową jest ha odtworzonej trasy w terenie. 

Obmiar robót związanych z wyznaczeniem obiektów jest częścią obmiaru robót . 

8. ODBIÓR ROBÓT 

8.1. Ogólne zasady odbioru robót 

8. 

Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D- 00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 

8.2. Sposób odbioru robót 

Odbiór robót związanych z odtworzeniem trasy w terenie następuje na podstawie 

szkiców i dzienników pomiarów geodezyjnych lub protokółu z kontroli geodezyjnej, które 

Wykonawca przedkłada InŜynierowi. 

9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 

9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności 

Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-00.00.00 

„Wymagania ogólne” pkt 9. 

9.2. Cena jednostki obmiarowej 

Cena 1 ha wykonania robót obejmuje: 

− sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy i punktów wysokościowych, 

− uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami,


− wyznaczenie dodatkowych punktów wysokościowych, 

− wyznaczenie przekrojów poprzecznych z ewentualnym wytyczeniem dodatkowych 

przekrojów, 

− zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem i 

oznakowanie ułatwiające odszukanie i ewentualne odtworzenie. 

Płatność robót związanych z wyznaczeniem obiektów ujęta jest w cenie jednostki 

obmiarowej. 

9.3. Zakres robót objętych powyŜszą SST. 

W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać odtworzenie trasy drogi i punktów 

wysokościowych dla : 

Roboty pomiarowe przy powierzchniowych robotach ziemnych - koryta pod nawierzchnie placów 

postojowych 

ha 0.186 

10. PRZEPISY ZWIĄZANE 

1. Instrukcja techniczna 0-1. Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych. 

2. Instrukcja techniczna G-3. Geodezyjna obsługa inwestycji, Główny Urząd Geodezji i 

Kartografii, Warszawa 1979. 

3. Instrukcja techniczna G-1. Geodezyjna osnowa pozioma, GUGiK 1978. 

4. Instrukcja techniczna G-2. Wysokościowa osnowa geodezyjna, GUGiK 1983. 

5. Instrukcja techniczna G-4. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, GUGiK 1979. 

6. Wytyczne techniczne G-3.2. Pomiary realizacyjne, GUGiK 1983. 

7. Wytyczne techniczne G-3.1. Osnowy realizacyjne, GUGiK 1983.



D.01.02.04. 

ROZBIÓRKA ELEMENTÓW DRÓG I ULIC 

2008


1.WSTĘP 

1.1. Przedmiot ST . 

Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące 

wykonania i odbioru rozbiórki elementów dróg i ulic dla zadania PN „ Modernizacja 

sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 

1.2. Zakres stosowania ST . 

Specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy 

zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 

1.3. Zakres robót objętych ST . 

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą wykonania robót rozbiórkowych z 

wywozem i na odkład w miejsce wskazane przez Inwestora i obejmują rozebranie 

elementów pasa drogowego takich jak : podbudowy z kruszywa, nawierzchni z kostki 

betonowej, nawierzchni z kostki kamiennej, nawierzchni mineralno-asfaltowej, 

krawęŜników i obrzeŜy betonowych, przepustów betonowych oraz ścianek czołowych. 

1.4. Określenia podstawowe . 

Określenia podane w niniejszej SST są zgodne z obowiązującymi normami i ST 

D.00.00.00. 

„ Wymagania ogólne „ . 

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z 

dokumentacją projektową , ST i poleceniami InŜyniera Projektu . 

2. MATERIAŁY . 

Nie występują . 

3. SPRZĘT . 

3.1. Roboty związane z rozbiórką elementów dróg i ulic będą wykonywane mechanicznie i 

ręcznie . Wykonawca powinien posiadać następujący sprzęt : 

- Dźwig 

- Ciągnik siodłowy z naczepą niskopodwoziową 

- ładowarki 

- koparki


- drobny sprzęt – np. młot wyburzeniowy ( pneumatyczny , spalinowy lub elektryczny ) , 

piła do cięcia elementów kamiennych , betonowych i asfaltobetonowych . 

4. TRANSPORT . 

Materiały uzyskane z rozbiórki mogą być przewoŜone dowolnymi środkami transportu , 

zaakceptowanymi przez InŜyniera Projektu dla danego asortymentu materiału 

rozbiórkowego . 

5. WYKONANIE ROBÓT . 

5.1. Zakres wykonywanych robót . 

5.1.1. Wyznaczenie elementów dróg i ulic przeznaczonych do rozbiórki naleŜy wykonać na 

podstawie wskazań InŜyniera Projektu . 

5.1.2. Rozbiórka nawierzchni bitumicznej przez frezowanie . 

Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na zachowanie właściwych pochyleń poprzecznych , 

zapewniających ułoŜenie warstwy ścieralnej o załoŜonej grubości . Materiał uzyskany z 

frezowania nawierzchni bitumicznej nie powinien być mieszany w trakcie wykonywanych 

robót , transportu i składowania z innymi materiałami rozbiórkowymi . 

5.1.3. Rozbiórka nawierzchni z trylinki . 

Materiał uzyskany z rozbiórki nie powinien być mieszany w trakcie wykonywanych robót , 

transportu i składowania z innymi materiałami rozbiórkowymi . Przed SSTatecznym 

składowaniem. 

5.1.4. Rozbiórka przepustów . 

PowyŜsze roboty moŜna wykonać ręcznie bądź mechanicznie z zachowaniem zasad bhp . 

5.1.5. Przestawienie słupów drewnianych. 

NaleŜy wykonać przed rozpoczęciem robót ziemnych. Z uwagi na to, Ŝe słupy podtrzymują 

linię telekomunikacyjną, roboty powinny zostać zlecone słuŜbom branŜowym. Lokalizacja 

przestawionych słupów powinna zostać uzgodniona z ich właścicielem oraz z InŜynierem 

Projektu. 

6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT . 

Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST D.00.00.00. „ Wymagania ogólne „ . 

Kontroli podlega sposób wykonania robót rozbiórkowych , prawidłowość transportu i 

składowania materiałów uzyskanych podczas rozbiórki .


7. OBMIAR ROBÓT . 

Jednostkami obmiaru są : 

- dla poszczególnych warstw nawierzchni – m2 

- dla krawęŜników i obrzeŜy betonowych - m 

- dla elementów betonowych przepustów – m, m3. 

Ogólne wymagania dotyczące obmiaru podano w ST D.00.00.00. „ Wymagania ogólne „ . 

8.ODBIÓR ROBÓT . 

Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D.00.00.00. „ Wymagania ogólne „ . 

9.PODSTAWA PŁATNOŚCI . 

Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w ST D.00.00.00. „ Wymagania ogólne „ . 

Płatność za jednostkę poszczególnych asortymentów robót rozbiórkowych wymienionych w 

punkcie 7 niniejszej SST zgodnie z Dokumentacją Projektową , obmiarem robót i oceną 

jakości wykonania robót . 

Zgodnie z Dokumentacją Projektową naleŜy wykonać rozbiórki w ramach: 

ZAKRESU OBMIAROWEGO 

Rozebranie chodników,wysepek przystankowych i przejść dla pieszych z płyt betonowych 35x35x5 

cm na podsypce piaskowej 

m2 78.000 

Mechaniczne rozebranie podbudowy betonowej o grub. 12 cm m2 420.000 

Mechaniczne rozebranie podbudowy betonowej - dalszy 1 cm grub. Krotność = 13 m2 420.000 

Mechaniczne rozebranie nawierzchni z brukowca o wys. 13-17 cm - ROZBIÓRKA NAWIERZCHNI 

Z KAMIENIA POLNEGO 

m2 130.000 

Ręczne rozebranie nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na podsypce 

piaskowej 

m2 187.000 

Rozebranie nawierzchni z kostki betonowej 14x12 cm lub ŜuŜlowej 14x14 cm na podsypce 

piaskowej z wyp.spoin piaskiem - ROZBIÓRKA NAWIERZCHNI Z KOSTKI BETONOWEJ 

m2 47.000 

Ręczne rozebranie nawierzchni z tłucznia kamiennego o grub. 15 cm m2 1020.000


Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych o grub. 3 cm m2 28.000 

Ręczne rozebranie nawierzchni z mieszanek mineralno-bitumicznych - dalszy 1 cm grub. m2 28.000 

Wywiezienie gruzu z terenu rozbiórki przy mechanicznym załadowaniu i wyładowaniu samochodem 

samowyładowczym na odleg. 4 km - DOLICZYĆ KOSZTY SKŁADOWANIA GRUZU 

m3 285.340 

10.PRZEPISY ZWIĄZANE. 

Nie występują .



D - 01.03.04 

PRZEBUDOWA STUDNI TELEKOMUNIKACYJNYCH 

PRZY 

PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG 

2008


1. WSTĘP 

1.1. Przedmiot SST 

Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) są wymagania dotyczące 

wykonania i odbioru przebudowy kablowych linii telekomunikacyjnych przy przebudowie i 

budowie dróg dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) 


. 






Zaleca się wykorzystanie SST przy zlecaniu robót na drogach miejskich i 

gminnych. 


Roboty omówione w SST mają zastosowanie do przebudowy kablowych linii 

telekomunikacyjnych przy budowie i przebudowie dróg publicznych. 


1.4.1. Kanalizacja kablowa - zespół ciągów podziemnych z wbudowanymi studniami 

przeznaczony do prowadzenia kabli telekomunikacyjnych. 

1.4.2. Kanalizacja magistralna - kanalizacja kablowa wielootworowa przeznaczona do 

kabli linii magistralnych, międzycentralowych, międzymiastowych okręgowych i 

pośrednich. 

1.4.3. Kanalizacja rozdzielcza - kanalizacja kablowa jedno- lub dwutorowa przeznaczona 

do kabli linii rozdzielczych. 

1.4.4. Blok kanalizacji kablowej - blok betonowy z jednym lub wieloma otworami 

stosowany do zestawienia ciągów kanalizacji kablowej. 

1.4.5. Ciąg kanalizacji - bloki kanalizacji kablowej lub rury ułoŜone w wykopie jeden za 

drugim i połączone pojedynczo lub w zestawach pozwalających uzyskać potrzebną 

liczbę otworów kanalizacji. 

1.4.6. Studnia kablowa - pomieszczenia podziemne wbudowane między ciągi kanalizacji 

kablowej w celu umoŜliwienia wciągania, montaŜu i konserwacji kabli. 

1.4.7. Studnia kablowa magistralna - studnia kablowa wbudowana między ciągi kanalizacji 

magistralnej. 

1.4.8. Studnia kablowa rozdzielcza - studnia kablowa wbudowana między ciągi 

kanalizacji rozdzielczej.


1.4.9. Studnia kablowa szafkowa - studnia kablowa przed szafką lub rozdzielnicą kablową. 

1.4.10. Szafka kablowa - metalowe lub z mas termoplastycznych pudło wraz z konstrukcją 

wsporczą do montaŜu głowic kablowych. 

1.4.11. Kablowa sieć miejscowa - sieć łączy telefonicznych z urządzeniami liniowymi, 

łącząca centrale telefoniczne między sobą oraz centrale telefoniczne ze stacjami 

abonenckimi. 

1.4.12. Sieć międzycentralowa - część linii miejscowej obejmująca linie łączące centrale 

telefoniczne w jednym mieście. 

1.4.13. Sieć abonencka - część sieci miejscowej od centrali miejscowej do aparatów 

telefonicznych. 

1.4.14. Sieć magistralna - część linii abonenckiej obejmująca linie od szafek kablowych do 

głowic, puszek i skrzynek kablowych. 

1.4.15. Sieć rozdzielcza - część linii abonenckiej obejmująca linie od szafek kablowych do 

głowic, puszek i skrzynek kablowych. 

1.4.16. Łącze - zestaw przewodów i urządzeń między centralami, centralą a aparatem 

abonenckim. 

1.4.17. Tor abonencki - para Ŝył kablowych lub napowietrznych między centralą a 

aparatem telefonicznym. 

1.4.18. Tor międzycentralowy - dwie lub trzy Ŝyły w linii pomiędzy centralami w jednym 

mieście. 

1.4.19. Telekomunikacyjna linia kablowa dalekosięŜna - linia wybudowana z kabli typu 

dalekosięŜnego. 

1.4.20. Telekomunikacyjna linia kablowa międzymiastowa - linia łącząca co najmniej 

dwie centrale międzymiastowe. 

1.4.21. Telekomunikacyjna linia kablowa wewnątrzstrefowa - linia łącząca centralę 

okręgową z centralą międzymiastową. 

1.4.22. Odcinek wzmacniakowy - odcinek linii kablowej między dwoma sąsiednimi 

stacjami wzmacniakowymi. 

1.4.23. Długość trasowa linii kablowej lub jej odcinka - długość przebiegu trasy linii bez 

uwzględnienia falowania i zapasów kabla. 

1.4.24. Długość elektryczna - rzeczywista długość zmontowanego kabla z uwzględnieniem 

falowania i zapasów kabla. 

1.4.25. Falowanie kabla - sposób układania kabla, przy którym długość kabla układanego 

jest większa od długości trasy, na której układa się kabel. 

1.4.26. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi polskimi normami i 

definicjami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”.



Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania 

ogólne”. 

2. MATERIAŁY 

2.1. Ogólne wymagania 

Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w SST D-M-00.00.00 

„Wymagania ogólne”. 

Materiały do budowy kablowych linii telekomunikacyjnych nabywane są przez 

Wykonawcę u wytwórców. KaŜdy materiał musi mieć atest wytwórcy stwierdzający 

zgodność jego wykonania z odpowiednimi normami. 

2.2. Materiały gotowe 

2.2.1. Rury z polichlorku winylu (PCW) 

Stosowane do zabezpieczenia istniejących ciągów sieci telekomunikacyjnych - rury 

z polichlorku winylu powinny odpowiadać normie PN-80/C-89203 [6]. 

Rury naleŜy przechowywać na utwardzonym placu, w nienasłonecznionych 

miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. 

3. SPRZĘT 

3.1. Ogólne wymagania 

Wykonawca jest zobowiązany do uŜywania jedynie takiego sprzętu, który nie 

spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu 

tych robót, jak teŜ przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, 

załadunku i wyładunku materiałów, sprzętu itp. 

Sprzęt uŜywany przez Wykonawcę powinien uzyskać akceptację InŜyniera. 

Liczba i wydajność sprzętu powinna gwarantować wykonanie robót zgodnie z 

zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, , SST i wskazaniach InŜyniera w 

terminie przewidzianym kontraktem. 

3.2. Sprzęt do budowy kablowych linii telekomunikacyjnych 

Wykonawca przystępujący do wykonania przebudowy kablowych linii 

telekomunikacyjnych powinien wykazać się moŜliwością korzystania z następujących 

maszyn i sprzętu, w zaleŜności od zakresu robót gwarantujących właściwą jakość robót: 

− ubijak spalinowy, 

− spręŜarka powietrzna spalinowa, przewoźna, 

− mostek kablowy, 

− urządzenie do przebić poziomych, 

− ciągnik balastowy, 

− koparka na podwoziu gąsiennicowym,


− Ŝuraw samochodowy 6 t, 

− ciągnik siodłowy z naczepą, 

4. TRANSPORT 

4.1. Wymagania ogólne 

Wykonawca jest obowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, 

które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. 

Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z 

zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach InŜyniera, w 

terminie przewidzianym kontraktem. 

4.2. Transport materiałów i elementów 

Wykonawca przystępujący do przebudowy kablowych linii telekomunikacyjnych 

powinien wykazać się moŜliwością korzystania z następujących środków transportu, w 

zaleŜności od zakresu robót: 

− samochód skrzyniowy, 

− samochód samowyładowczy, 

− samochód dostawczy, 

− przyczepa dłuŜycowa, 

Na środkach transportu przewoŜone materiały i elementy powinny być 

zabezpieczone przed ich przemieszczaniem, układane zgodnie z warunkami transportu 

wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych elementów. 



Przy przebudowie i budowie dróg występujące kablowe linie telekomunikacyjne, 

podlegają zabezpieczeniu przeciw niekorzystnym oddziaływaniom sprzętu budowlanego i 

docelowo przeciw oddziaływaniom ruchu pojazdów mechanicznych. 

Technologia przebudowy uzaleŜniona jest od warunków technicznych 

wydawanych przez uŜytkownika linii, który w sposób ogólny określa sposób przebudowy. 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, to kolizyjne kablowe linie 

telekomunikacyjne naleŜy zabezpieczyć zachowując następującą kolejność robót: 

- wskazanie przez odpowiednie słuŜby lokalizacji kabla 

− roboty ziemne, mechaniczne i ręczne w celu odkrycia istniejących kabli 

− sprawdzenie przez odpowiednie słuŜby jakości odkrytych kabli 

− zabezpieczenie kabli 

− wykonanie zasypki przekopów 

Roboty naleŜy wykonać zgodnie z normami i przepisami budowy, bezpieczeństwa 

i higieny pracy [53]. 

DemontaŜ kolizyjnych odcinków kablowych linii telekomunikacyjnych naleŜy 

wykonać zgodnie z SST oraz zaleceniami uŜytkownika tych urządzeń.


Wykonawca ma obowiązek wykonania robót w taki sposób, aby zabezpieczane 

elementy nie zostały zniszczone i znajdowały się w stanie poprzedzającym prace. 

W przypadku niemoŜności zdemontowania elementów bez ich uszkodzenia, 

Wykonawca powinien powiadomić o tym InŜyniera i uzyskać od niego zgodę na ich 

uszkodzenie lub zniszczenie. 

Wykopy powstałe po demontaŜu elementów linii powinny być zasypane 

zagęszczoną zasypką cementowo-piaskową i wyrównane do poziomu niwelety konstrukcji 

projektowanej drogi. Wskaźnik zagęszczenia powinien być równy 0,95. 

Kanalizacja teletechniczna – wymagania lokalizacyjne 

5.1.1.1. Lokalizacja kanalizacji 

WzdłuŜ dróg kanalizacja kablowa powinna być ułoŜona równolegle do osi drogi 

poza pasem drogowym lub za zgodą zarządu drogowego w pasie drogowym, zgodnie z 

ustawą nr 60 Rady Ministrów [54]. 

5.1.1.4. Głębokość ułoŜenia kanalizacji 

Głębokość ułoŜenia kanalizacji powinna być taka, aby najmniejsze pokrycie 

liczone od poziomu terenu lub chodnika do górnej powierzchni kanalizacji wynosiło: 

a) 0,7 m dla kanalizacji magistralnej, 

b) 0,6 m dla kanalizacji rozdzielczej 2-otworowej, 

c) 0,5 m dla kanalizacji rozdzielczej 1-otworowej. 

Przy przejściach pod jezdnią głębokość ułoŜenia kanalizacji powinna być taka, aby 

odległość od nawierzchni nie była mniejsza od 0,8 m. W przypadkach uwarunkowanych 

trudnościami technicznymi dopuszcza się zmniejszenie głębokości ułoŜenia kanalizacji do 

0,4 m jeśli jest zbudowana z rur PCW i 0,2 m jeśli jest zbudowana z bloków betonowych. 

5.1.1.5. Prostoliniowość przebiegu 

Kanalizacja powinna, na odcinkach między sąsiednimi studniami, przebiegać po 

linii prostej. 

Dopuszczalne odchylenia osi kanalizacji z bloków betonowych od linii prostej 

wynoszą: 

a) 3 cm przy przelocie między studniami do 30 m, 

b) 5 cm przy przelocie między studniami od 30 do 50 m, 

c) 7 cm przy przelotach między studniami od 50 do 75 m, 

d) 10 cm przy przelotach między studniami od 75 do 100 m, 

e) 12 cm przy przelotach między studniami od 100 do 120 m. 

Dopuszczalne odchylenia osi kanalizacji od linii prostej dotyczą miejsc, w których 

konieczne jest ominięcie przeszkód terenowych. 

W celu ominięcia przeszkód ciągi kanalizacji z rur PCW mogą być wygięte tak, 

aby promień wygięcia nie był mniejszy od 6 m. 

Do zestawów kanalizacji z rur PCW naleŜy stosować rury z nieplastyfikowanego 

polichlorku winylu o średnicy 120 mm (110 mm) i grubościach ścianek nie mniejszych od 

2 mm wg BN-80/C-89203 [6]. 

5.1.1. Roboty ziemne


5.1.1.1. Trasa kanalizacji 

Wytyczona w terenie trasa kanalizacji kablowej powinna być zgodna z podaną 

inwentaryzacją w terenie. 

5.1.1.2. Głębokość wykopów 

Głębokości wykopów podane są w tablicy 3 normy BN-73/8984-05 [8]. W 

przypadkach przewidywanej rozbudowy kanalizacji wykopy powinny być odpowiednio 

głębsze. 

5.1.1.3. Szerokość wykopów 

Szerokości wykopów podane są w tablicy 4 normy BN-73/8984-05 [8]. 

5.1.1.4. Przygotowanie wykopów 

Wykopy powinny być tak przygotowane, aby spełniały wymagania podane w 

punkcie 5.9 normy BN-73/8984-05 [8]. Ściany wykopów powinny być pochyłe. 

5.1.1.5. Wyrównanie i wzmocnienie dna wykopu 

Przed ułoŜeniem przepustów osłonowych dno wykopu powinno być wyrównane i 

ukształtowane ze spadkiem zgodnie z wymaganiami pkt 3.6 normy BN-73/8984-05 [8]. 

5.1.1.6. Układanie rur PCW 

Z pojedynczych rur PCW naleŜy tworzyć zestawy kanalizacji wg ustalonych z 

urzędem telekomunikacyjnym ilości otworów w warstwach. 

Odległości pomiędzy poszczególnymi rurami w warstwie nie powinny być 

mniejsze od 2 cm, a między warstwami od 3 cm. Na przygotowane dno wykopu naleŜy 

ułoŜyć jedną lub kilka rur w jednej warstwie. W przypadku układania następnych warstw, 

ułoŜoną warstwę rur naleŜy zasypać piaskiem lub przesianym gruntem, wyrównać i ubijać 

ubijakiem mechanicznym. 

5.1.2. Zasypywanie kanalizacji 

5.1.2.1. Zasypywanie kanalizacji z rur PCW 

Ostatnią, górną warstwę kanalizacji z rur PCW naleŜy przysypać piaskiem 

stabilizowanym cementem do grubości przykrycia nie mniejszej od 5 cm, a następnie 

warstwą piasku lub przesianego gruntu grubości około 20 cm. Następnie naleŜy zasypać 

wykop warstwami co 20 cm i ubijać ubijakami mechanicznymi. 

5.1.2.2. SkrzyŜowania i zbliŜenia z urządzeniami podziemnymi 

Przy skrzyŜowaniach z innymi urządzeniami podziemnymi kanalizacja kablowa 

powinna znajdować się w zasadzie nad tymi urządzeniami. Inne rozwiązania dopuszcza się 

tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy pokrycie kanalizacji górą byłoby mniejsze od 

wymaganego wg pkt 5.1.4 niniejszej SST. 

NajwaŜniejsze dopuszczalne odległości w rzucie pionowym lub poziomym między 

krawędziami ciągów kanalizacji a innymi urządzeniami podziemnymi nie powinny być 

mniejsze od podanych w tablicy 5 normy BN-73/8984-05 [8].


5.1.3. MontaŜ kabli 

Złącza na kablach obołowionych powinny odpowiadać wymaganiom normy BN- 

65/8984-11 [16]. Złącza na kablach XTKMX powinny być wykonane zgodnie z instrukcją 

montaŜu [50]. 

5.1.4. SkrzyŜowania i zbliŜenia 

5.1.4.1. SkrzyŜowania i zbliŜenia kabli ziemnych z drogami 

Przejście kabla ziemnego pod drogami powinno być wykonane w rurach PCW, 

stalowych, betonowych lub innych o nie gorszej wytrzymałości mechanicznej, układanych 

zgodnie z wymaganiami BN-73/8984-05 [8]. 

5.1.4.2 SkrzyŜowania kabli ziemnych z rurociągami 

Przy skrzyŜowaniu linii kablowej z rurociągiem podziemnym, kabel powinien być 

ułoŜony nad rurociągiem. Jeśli odległość w pionie między rurociągiem a kablem mniejsza 

jest od podanych w tablicy 5 normy BN-76/8984-17 [17], naleŜy stosować jako rurę 

ochronną PCW lub stalową lub inną o nie gorszych właściwościach na długości po 1,0 m z 

obu stron miejsca skrzyŜowania od gabarytu rurociągu. 

5.2.4.3 SkrzyŜowania telekomunikacyjnych kabli ziemnych z kablami 

elektroenergetycznymi 

SkrzyŜowania telekomunikacyjnych kabli miejscowych z elektroenergetycznymi 

liniami kablowymi powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami PN-78/E-05125 [18]. 

5.1.4.4. ZbliŜenia telekomunikacyjnych kabli ziemnych z podbudową linii 

elektroenergetycznych 

ZbliŜenia telekomunikacyjnej linii kablowej z podbudową linii 

elektroenergetycznych powinny być zgodne z PN-75/E-05100 [19]. 

5.1.4.5. Najmniejsze dopuszczalne odległości kabla ziemnego od innych urządzeń 

i obiektów 

Najmniejsze dopuszczalne odległości kabla ziemnego od innych urządzeń i 

obiektów podane są w tablicy 5 normy BN-76/8984-17 [17]. 

5.1.5. Ochrona linii kablowych 

5.1.5.1. Zabezpieczenie kabli od uszkodzeń mechanicznych 

Kabel ziemny powinien być zabezpieczony od uszkodzeń mechanicznych 

przykrywami kablowymi w następujących przypadkach: 

a) na całym przebiegu w terenie zabudowanym oraz dodatkowo po 10 m z kaŜdej strony 

granicy zabudowy,


b) przy zbliŜeniach z kablami elektroenergetycznymi i innymi urządzeniami podziemnymi 

o odległościach mniejszych od 1,0 m - na całej długości zbliŜenia. 

5.1.5.2. Zabezpieczenie kabli od wyładowań atmosferycznych 

W miejscach wprowadzenia torów napowietrznych do kabli sieci miejscowej 

naleŜy w skrzynkach kablowych na słupach stosować zespoły odgromnikowobezpiecznikowe. 

5.1.5.3. Kontrola ciśnieniowa szczelności powłok kabli 

W sieciach miejscowych naleŜy stosować bezpiecznikowy system kontroli 

ciśnieniowej kabli wg BN-76/8984-26 [20]. Kontrolą ciśnieniową powinny być objęte kable 

międzycentralowe i magistralne. 



Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania 

ogólne”. 

Celem kontroli jest stwierdzenie osiągnięcia załoŜonej jakości wykonywanych 

robót przy przebudowie linii kablowej. 

Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badań na budowie w celu 

wskazania InŜynierowi zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z 

dokumentacją projektową oraz wymaganiami SST i PZJ. 

Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić InŜyniera o 

rodzaju i terminie badania. 

Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na piśmie wyniki badań do 

akceptacji InŜyniera. 

Wykonawca powiadamia pisemnie InŜyniera o zakończeniu kaŜdej roboty 

zanikającej, którą moŜe kontynuować dopiero po pisemnej akceptacji odbioru przez 

InŜyniera. 

Kontrola jakości robót telekomunikacyjnych powinna odbywać się w obecności 

przedstawicieli urzędu telekomunikacyjnego i zakładu radiokomunikacji i teletransmisji. 

Jakość robót musi uzyskać akceptację tych instytucji. 

6.2. Kanalizacja teletechniczna 

Kontrola jakości wykonania zabezpieczenia kanalizacji teletechnicznej polega na 

sprawdzeniu: 

− trasy kanalizacji przez oględziny uporządkowania terenu wzdłuŜ ciągów kanalizacji w 

miejscach studzien kablowych, 

− przebiegu kanalizacji na zgodność z dokumentacją projektową, 

− prawidłowości wykonania ciągów kanalizacji polegającej na sprawdzeniu droŜności rur, 

wykonania skrzyŜowań z obiektami,


− prawidłowości budowy studni kablowych polegającej na sprawdzeniu wymagań normy 

BN-85/8984-01 [4]. 

6.3. Telekomunikacyjne kable miejscowe 

Kontrola jakości wykonania przebudowy telekomunikacyjnych kabli miejscowych 

polega na sprawdzeniu: 

− tras kablowych, 

− skrzyŜowań i zbliŜeń kabli doziemnych, 

− ochrony linii kablowych, 

− szczelności powłok, 

− zabezpieczenia kabli przed korozją. 

Wymagania dotyczące powyŜszych czynności podane są w punkcie 7.2 normy BN- 

76/8984-17 [17]. 

Ponadto naleŜy przeprowadzić próby i badania elektryczne na zgodność z punktem 

4 normy BN-76/8984-17 [17]. 

6.4. Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne 

Kontrola jakości wykonania przebudowy telekomunikacyjnych kabli 

dalekosięŜnych polega na sprawdzeniu: 

− montaŜu kabla i jego elementów poprzez oględziny, 

− wymiarów, 

− materiałów, 

− poprawności doboru średnic Ŝył i pojemności jednostkowych, 

− doboru osłon złączy i muf, 

− długości odcinków pupinizacyjnych, 

− głębokości ułoŜenia kabla w ziemi, 

− wykonania zbliŜeń i skrzyŜowań linii kablowej, 

− montaŜu złączy kablowych, 

− ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi, 

− ochrony od wyładowań atmosferycznych, 

− ochrony ciśnieniowej, 

− wykonania środków ochrony przed korozją. 

Ponadto naleŜy przeprowadzić próby badania i pomiary elektryczne na zgodność z 

wymaganiami punktu 11 normy BN-89/8984-18 [42]. 

Elementy linii i kanalizacji, które w wyniku przeprowadzonych badań otrzymały 

ocenę ujemną, powinny być wymienione lub poprawione i ponownie zgłoszone do odbioru. 


Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w SST D-M-00.00.00 


Obmiaru robót dokonać naleŜy w oparciu o dokumentację projektową i 

ewentualnie dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez InŜyniera. 

Jednostką obmiarową przebudowy studni jest – studnia (szt).



Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w SST D-M-00.00.00 


Po wykonaniu zabezpieczeń kanalizacji teletechnicznej i kabli 

telekomunikacyjnych do eksploatacji, Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć 

Zamawiającemu następujące dokumenty: 

− geodezyjną dokumentację powykonawczą, 

− protokóły z dokonanych pomiarów, 

− protokóły odbioru robót zanikających, 

− protokół odbioru robót przez właściwy urząd telekomunikacyjny i zakład 

radiokomunikacji i teletransmisji. 


Płatność za jednostkę obmiarową naleŜy przyjmować zgodnie z obmiarem i oceną 

jakości wykonanych robót na podstawie atestów producenta urządzeń, oględzin i pomiarów 

sprawdzających. 

Cena wykonania robót obejmuje: 

− roboty przygotowawcze, 

− dostarczenie i zmontowanie zabezpieczeń, 

− wykonanie inwentaryzacji przebudowanych urządzeń telekomunikacyjnych, 

− wykonanie przepustów osłonowych na siei teletechniczej 


Przebudowa telekomunikacyjnych studni kablowych prefabrykowanych rozdzielczych SK-2/1 

dwuelementowych w gruncie kat.IV 

stud. 3.000 

Budowa kanalizacji kablowej z rur PCW w gr.kat.IV, 1 warstw.w ciągu kan., 2 rur.w warstwie, 2 otw.w 

ciągu kan. PRZEPUSTY OSŁONOWE TELEKOMUNIKACYJNE 

m 99.500 


10.1. Normy 

1. BN-87/6774-04 Kruszywa mineralne do nawierzchni drogowych. Piasek. 

2. PN-88/B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw. 

3. PN-88/B-06250 Beton zwykły. 

4. BN-85/8984-01 Telekomunikacyjne sieci kablowe miejscowe. Studnie 

kablowe. Klasyfikacja i wymiary.


5. BN-74/3233-15 Bloki betonowe płaskie. 

6. BN-80/C-89203 Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu (PCW). 

7. PN-76/D-79353 Bębny kablowe. 

8. BN-73/8984-05 Kanalizacja kablowa. Ogólne wymagania i badania. 

9. BN-76/3238-13 Narzędzia teletechniczne i przybory pomocnicze. Sprawdzian 

do układania bloków betonowych. 

10. PN-85/T-90310 Telekomunikacyjne kable miejscowe z wiązkami 

czwórkowymi o izolacji papierowej i powłoce ołowianej. 

Ogólne wymagania i badania. 


czwórkowymi o izolacji papierowej, o powłoce ołowianej, 

nieopancerzone i opancerzone. 


czwórkowymi, pęczkowe, o izolacji polietylenowej z zaporą 

przeciwwilgociową, nieopancerzone i opancerzone z osłoną 

polietylenową lub polwinitową. 


czwórkowymi, pęczkowe, o izolacji polietylenowej. Ogólne 

wymagania i badania. 

14. BN-80/3231-25 Skrzynka kablowa 10/20. 

15. BN-85/3231-28 Skrzynki kablowe 30-parowe. 

16. BN-65/8984-11 Złącza lutowane. Wymagania techniczne. 

17. BN-76/8984-17 Telekomunikacyjne sieci miejscowe. Ogólne wymagania. 

18. PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. 

Projektowanie i budowa. 

19. PN-75/E-05100 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i 

budowa. 

20. BN-76/8984-26 Kontrola ciśnieniowa kabli telekomunikacyjnych. System z 

automatycznym dopełniaczem gazu. Ogólne wymagania i 

badania. 

21. BN-73/3238-08 Telekomunikacyjne linie napowietrzne i kablowe sieci 

miejskiej. Szablony do znakowania. 

22. BN-72/3233-13 Telekomunikacyjne linie kablowe. Opaski oznaczeniowe. 

23. BN-74/3233-17 Telekomunikacyjne linie kablowe. Słupki oznaczeniowe i 

oznaczeniowo-pomiarowe. 

24. PN-84/T-90340 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne symetryczne z 

wiązkami parowymi, o izolacji polietylenowej piankowej. 



wiązkami parowymi, o izolacji polietylenowej piankowej, o 

powłoce aluminiowej z osłoną ochronną polietylenową. 


wiązkami parowymi, o izolacji polietylenowej piankowej, o 

powłoce aluminiowej, opancerzone, w osłonach z materiałów 

termoplastycznych.



wiązkami czwórkowymi o izolacji polietylenowej piankowej. 



wiązkami czwórkowymi o izolacji polietylenowej piankowej i 

o powłoce ołowianej, opancerzone, z osłonami ochronnymi z 

tworzyw termoplastycznych. 

29. PN-87/T-90351 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne symetryczne o izolacji 

papierowo-powietrznej i powłoce ołowianej. Rodzaje kabli. 

30. PN-87/T-90352 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne symetryczne o izolacji 

polietylenowo-powietrznej i powłoce ołowianej. Rodzaje 

kabli. 


czwórkowymi, pęczkowe, o izolacji polietylenowej, o powłoce 

stalowej, spawanej, falowanej, z osłoną polietylenową lub 

polwinitową. 

32. WT-84/K-187 Telekomunikacyjne kable miejscowe pęczkowe, o izolacji 

polietylenowej, ekranowane o powłoce stalowej spawanej, 

falowanej i osłoną polietylenową. 

33. WT-86/K-094.02 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne z parami 

współosiowymi małowymiarowymi, o powłoce aluminiowej, 

nieopancerzone i opancerzone, z osłonami ochronnymi z 

tworzyw termoplastycznych. 

34. WT-86/K-245.02 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne z parami 

współosiowymi normalnowymiarowymi, o powłoce 

metalowej, opancerzone, z osłonami polietylenowymi. 

35. WT-80/K-132 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne rozdzielcze z 


o powłoce ołowianej. 

36. WT-80/K-133 Telekomunikacyjny kabel rozdzielczy z wiązkami parowymi o 

izolacji polietylenowej piankowej i powłoce ołowianej. 

37. WT-84/K-186 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne rozdzielcze z 

wiązkami czwórkowymi o izolacji polietylenowej piankowej, 

ekranowane w powłoce stalowej, z osłoną polietylenową. 

38. BN-88/8984-17/03 Telekomunikacyjne sieci miejscowe. Linie kablowe. Ogólne 

wymagania i badania. 

39. BN-79/8976-78-78 Pustak kablowy. 

40. BN-72/3233-72 Prefabrykowana przykrywa Ŝelbetowa. 

41. PN-77/E-05030/00 

i 01 

Ochrona przed korozją. Ochrona katodowa. Wspólne 

wymagania i badania. Ochrona metalowych części 

podziemnych. 

42. BN-89/8984-18 Telekomunikacyjne linie kablowe dalekosięŜne. Ogólne 

wymagania i badania.


43. PN-88/B-30000 Projekty budowlane. Obliczenia statyczne. 

44. BN-73/3233-02 Telekomunikacyjne sieci kablowe miejscowe. Wietrznik do 

pokryw. 

45. BN-73/3233-03 Ramy i oprawy pokryw. 

46. BN-69/9378-30 Telekomunikacyjne sieci kablowe miejscowe. Wsporniki 

kablowe. 

47. BN-86/3223-16 Telekomunikacyjne sieci miejscowe. Szafki kablowe. 

48. BN-79/3223-02 Telekomunikacyjne linie kablowe. Zespoły pupinizacyjne i 

skrzynie zespołów pupinizacyjnych. 

49. BN-70/3233-05 Haczyk i opaski do zawieszania telefonicznych kabli 

miejscowych. 

50. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 

51. PN-84/T-90346 Telekomunikacyjne linie dalekosięŜne symetryczne z 


o powłoce aluminiowej z osłoną ochronną polietylenową. 

52. PN-87/T-90350 Telekomunikacyjne kable dalekosięŜne symetryczne o 

powłoce ołowianej. Ogólne wymagania i badania. 

10.2. Inne dokumenty 

53. Instrukcja montaŜu telefonicznych kabli miejscowych o izolacji papierowopowietrznej 

i powłoce polietylenowej z zaporą przeciwwilgociową (XTKM) - ZBŁ - 

1970 r. 

54. Ustawa Rady Ministrów nr 60 z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. 

55. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Maszyn Budowlanych w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montaŜowych i 

rozbiórkowych. Dziennik Ustaw Nr 13 z dnia 10 kwietnia 1972 r.



D - 02.00.00 

ROBOTY ZIEMNE 

2008






drogach krajowych oraz jest zalecona do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach wojewódzkich, 

powiatowych i gminnych. 




03-802 Warszawa, ul. Skaryszewska 19, tel. (0-22) 818-58-29, fax (0-22) 677-21-40 

Konsultacje: 


Treść ogólnej specyfikacji technicznej opracowano wg stanu na dzień 31 marca 2002 r. 

Przy sporządzaniu szczegółowej specyfikacji technicznej naleŜy uaktualnić przepisy zawarte w wykorzystywanej 

niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej. 




D - 02.00.00 

ROBOTY ZIEMNE 

D - 02.00.01 ROBOTY ZIEMNE. WYMAGANIA OGÓLNE 

D-02.01.01 WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH NIESKALISTYCH 

D-02.03.01 WYKONANIE NASYPÓW



D - 02.00.01 

ROBOTY ZIEMNE. WYMAGANIA OGÓLNE 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru robót ziemnych dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. 

ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 

1.2. Zakres stosowania OST 



przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych. 

Zaleca się wykorzystanie OST przy zlecaniu robót na drogach wojewódzkich, 




ziemnych w czasie przebudowy dróg i obejmują: 

a) wykonanie wykopów w gruntach nieskalistych, 


1.4.1. Korpus drogowy - nasyp lub ta część wykopu, która jest ograniczona koroną drogi i 

skarpami rowów. 

1.4.2. Głębokość wykopu - róŜnica rzędnej terenu i rzędnej robót ziemnych, wyznaczonych 

w osi wykopu. 

1.4.3. Wykop płytki - wykop, którego głębokość jest mniejsza niŜ 1 m. 

1.4.4. Wykop średni - wykop, którego głębokość jest zawarta w granicach od 1 do 3 m. 

1.4.5. Wykop głęboki - wykop, którego głębokość przekracza 3 m. 

1.4.6. Grunt nieskalisty - kaŜdy grunt rodzimy, nie określony w punkcie 1.4.12 jako grunt 

skalisty. 

1.4.7. Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania nasypów, połoŜone poza pasem 

robót drogowych. 

1.4.8. Odkład - miejsce wbudowania lub składowania (odwiezienia) gruntów 

pozyskanych w czasie wykonywania wykopów, a nie wykorzystanych do budowy nasypów 

oraz innych prac związanych z trasą drogową.


1.4.9. Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia 

gruntu, określona wg wzoru: 

I s 

ρd 

= 

ρ 

gdzie: 

ρ d - gęstość objętościowa szkieletu zagęszczonego gruntu, zgodnie z BN-77/8931-12 

[9], (Mg/m 3 ), 

ρ ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego przy wilgotności 

optymalnej, zgodnie z PN-B-04481:1988 [2], słuŜąca do oceny zagęszczenia 

gruntu w robotach ziemnych, (Mg/m 3 ). 

1.4.10. Wskaźnik róŜnoziarnistości - wielkość charakteryzująca zagęszczalność gruntów 

niespoistych, określona wg wzoru: 

d 

60 

U = 

d 

gdzie: 

d 60 - 

d 10 - 

średnica oczek sita, przez które przechodzi 60% gruntu, (mm), 

średnica oczek sita, przez które przechodzi 10% gruntu, (mm). 

1.4.11. Wskaźnik odkształcenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia 

gruntu, określona wg wzoru: 

E2 

I 

0 

= 

E 

gdzie: 

E 1 - moduł odkształcenia gruntu oznaczony w pierwszym obciąŜeniu badanej warstwy 

zgodnie z PN-S-02205:1998 [4], 

E 2 - moduł odkształcenia gruntu oznaczony w powtórnym obciąŜeniu badanej warstwy 

zgodnie z PN-S-02205:1998 [4]. 

ds 

10 

1 


polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 

1.4. 


Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 

ogólne” pkt 1.5.


2. MATERIAŁY (GRUNTY) 


Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano 

w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 

2.2. Podział gruntów 

Podział gruntów pod względem wysadzinowości podaje tablica 1. 

Tablica 1. Podział gruntów pod względem wysadzinowości wg PN-S-02205:1998 [4] 

Lp. Wyszczególnienie Jed- Grupy gruntów 

właściwości nostki niewysadzinowe wątpliwe wysadzinowe 

1 Rodzaj gruntu − rumosz 

niegliniasty 

− Ŝwir 

− pospółka 

− piasek gruby 

− piasek średni 

− piasek drobny 

− ŜuŜel 

nierozpadowy 

2 Zawartość 

cząstek 

≤ 0,075 mm 

≤ 0,02 mm 

% 

< 15 

< 3 

− piasek pylasty 

− zwietrzelina 

gliniasta 

− rumosz 

gliniasty 

− Ŝwir gliniasty 

− pospółka 

gliniasta 

od 15 do 30 

od 3 do 10 

mało wysadzinowe 

− glina piaszczysta 

zwięzła, 

glina zwięzła, 

glina pylasta 

zwięzła 

− ił, ił piaszczysty, 

ił pylasty 

bardzo wysadzinowe 

− piasek gliniasty 

− pył, pył piaszczysty 

− glina piaszczysta, 

glina, 

glina pylasta 

− ił warwowy 

> 30 

> 10 

3 Kapilarność 

bierna H kb m < 1,0 ≥ 1,0 > 1,0 

4 Wskaźnik 

piaskowy WP > 35 od 25 do 35 < 25 

3. SPRZĘT 


Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 

ogólne” pkt 3.


3.2. Sprzęt do robót ziemnych 

Wykonawca przystępujący do wykonania robót ziemnych powinien wykazać się 

moŜliwością korzystania z następującego sprzętu do: 

− odspajania i wydobywania gruntów (narzędzia mechaniczne, młoty pneumatyczne, 

zrywarki, koparki, ładowarki, wiertarki mechaniczne itp.), 

− jednoczesnego wydobywania i przemieszczania gruntów (spycharki, zgarniarki, 

równiarki, urządzenia do hydromechanizacji itp.), 

− transportu mas ziemnych (samochody wywrotki, samochody skrzyniowe, taśmociągi 

itp.), 

− sprzętu zagęszczającego (walce, ubijaki, płyty wibracyjne itp.). 

4. TRANSPORT 


Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 


4.2. Transport gruntów 

Wybór środków transportowych oraz metod transportu powinien być dostosowany 

do rodzaju gruntu (materiału), jego objętości, sposobu odspajania i załadunku oraz do 

odległości transportu. Wydajność środków transportowych powinna być ponadto 

dostosowana do wydajności sprzętu stosowanego do urabiania i wbudowania gruntu 

(materiału). 

Zwiększenie odległości transportu ponad wartości zatwierdzone nie moŜe być 

podstawą roszczeń Wykonawcy, dotyczących dodatkowej zapłaty za transport, o ile 

zwiększone odległości nie zostały wcześniej zaakceptowane na piśmie przez InŜyniera. 



pkt 5. 

Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

5.2. Dokładność wykonania wykopów 

Odchylenie osi korpusu ziemnego, w wykopie, od osi projektowanej nie powinny 

być większe niŜ ± 10 cm. RóŜnica w stosunku do projektowanych rzędnych robót ziemnych 

nie moŜe przekraczać + 1 cm i -3 cm. 

Szerokość górnej powierzchni korpusu nie moŜe róŜnić się od szerokości 

projektowanej o więcej niŜ ± 10 cm, a krawędzie korony drogi nie powinny mieć 

wyraźnych załamań w planie.


Pochylenie skarp nie powinno róŜnić się od projektowanego o więcej niŜ 10% jego 

wartości wyraŜonej tangensem kąta. Maksymalne nierówności na powierzchni skarp nie 

powinny przekraczać ± 10 cm przy pomiarze łatą 3-metrową, albo powinny być spełnione 

inne wymagania dotyczące nierówności, wynikające ze sposobu umocnienia powierzchni 

skarpy. 

5.3. Odwodnienia pasa robót ziemnych 

NiezaleŜnie od budowy urządzeń, stanowiących elementy systemów 

odwadniających, ujętych w dokumentacji projektowej, Wykonawca powinien, o ile 

wymagają tego warunki terenowe, wykonać urządzenia, które zapewnią odprowadzenie 

wód gruntowych i opadowych poza obszar robót ziemnych tak, aby zabezpieczyć grunty 

przed przewilgoceniem i nawodnieniem. Wykonawca ma obowiązek takiego wykonywania 

wykopów, aby powierzchniom gruntu nadawać w całym okresie trwania robót spadki, 

zapewniające prawidłowe odwodnienie. 

JeŜeli, wskutek zaniedbania Wykonawcy, grunty ulegną nawodnieniu, które 

spowoduje ich długotrwałą nieprzydatność, Wykonawca ma obowiązek usunięcia tych 

gruntów i zastąpienia ich gruntami przydatnymi na własny koszt bez jakichkolwiek 

dodatkowych opłat ze strony Zamawiającego za te czynności, jak równieŜ za dowieziony 

grunt. 

5.4. Odwodnienie wykopów 

Technologia wykonania wykopu musi umoŜliwiać jego prawidłowe odwodnienie w 

całym okresie trwania robót ziemnych. Wykonanie wykopów powinno postępować w 

kierunku podnoszenia się niwelety. 

W czasie robót ziemnych naleŜy zachować odpowiedni spadek podłuŜny i nadać 

przekrojom poprzecznym spadki, umoŜliwiające szybki odpływ wód z wykopu. O ile w 

dokumentacji projektowej nie zawarto innego wymagania, spadek poprzeczny nie powinien 

być mniejszy niŜ 4% w przypadku gruntów spoistych i nie mniejszy niŜ 2% w przypadku 

gruntów niespoistych. NaleŜy uwzględnić ewentualny wpływ kolejności i sposobu 

odspajania gruntów oraz terminów wykonywania innych robót na spełnienie wymagań 

dotyczących prawidłowego odwodnienia wykopu w czasie postępu robót ziemnych. 

Źródła wody, odsłonięte przy wykonywaniu wykopów, naleŜy ująć w rowy i /lub 

dreny. Wody opadowe i gruntowe naleŜy odprowadzić poza teren pasa robót ziemnych. 

5.5. Rowy 

Rowy boczne oraz rowy stokowe powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją 

projektową i SST. Szerokość dna i głębokość rowu nie mogą róŜnić się od wymiarów 

projektowanych o więcej niŜ ± 5 cm. Dokładność wykonania skarp rowów powinna być 

zgodna z określoną dla skarp wykopów w SST D-02.01.01.




Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania 


6.2. Badania i pomiary w czasie wykonywania robót ziemnych 

6.2.1. Sprawdzenie odwodnienia 

Sprawdzenie odwodnienia korpusu ziemnego polega na kontroli zgodności z 

wymaganiami specyfikacji określonymi w p- kcie 5 oraz z dokumentacją projektową. 

Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na: 

- właściwe ujęcie i odprowadzenie wód opadowych, 

- właściwe ujęcie i odprowadzenie wysięków wodnych. 

6.2.2. Sprawdzenie jakości wykonania robót 

Czynności wchodzące w zakres sprawdzenia jakości wykonania robót określono w 

pkcie 6 SST D-02.01.01. 

6.3. Badania do odbioru korpusu ziemnego 

6.3.1. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów 

Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów do odbioru korpusu ziemnego podaje 

tablica 2. 

Tablica 2. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów wykonanych robót ziemnych 

Lp. Badana cecha Minimalna częstotliwość badań i pomiarów 

1 Pomiar szerokości korpusu 

ziemnego 

2 Pomiar szerokości dna 

rowów 

3 Pomiar pochylenia skarp 

4 Pomiar równości 

powierzchni korpusu 

5 Pomiar równości skarp 

7 Pomiar spadku podłuŜnego 

powierzchni korpusu lub dna 

rowu 

Pomiar taśmą, szablonem, łatą o długości 3 m i 

poziomicą lub niwelatorem, w odstępach co 200 m na 

prostych, w punktach głównych łuku, co 100 m na 

łukach o R ≥ 100 m co 50 m na łukach o R < 100 m 

Pomiar niwelatorem rzędnych w odstępach co 200 m 

oraz w punktach wątpliwych 

8 Badanie zagęszczenia gruntu Wskaźnik zagęszczenia określać dla kaŜdej ułoŜonej 

warstwy lecz nie rzadziej niŜ w trzech punktach na 

1000 m 2 warstwy 

Określenie modułu spręŜystości , który dla podłoŜa


pod w-wy konstrukcyjne dla kategorii ruchu KR1 

powinien być nie mniejszy niŜ 100 MPa. 

6.3.2. Szerokość korpusu ziemnego 

Szerokość korpusu ziemnego nie moŜe róŜnić się od szerokości projektowanej o 

więcej niŜ ± 10 cm. 

6.3.3. Szerokość dna rowów 

Szerokość dna rowów nie moŜe róŜnić się od szerokości projektowanej o więcej 

niŜ ± 5 cm. 

6.3.4. Rzędne korony korpusu ziemnego 

Rzędne korony korpusu ziemnego nie mogą róŜnić się od rzędnych 

projektowanych o więcej niŜ -3 cm lub +1 cm. 

6.3.5. Pochylenie skarp 

Pochylenie skarp nie moŜe róŜnić się od pochylenia projektowanego o więcej niŜ 

10% wartości pochylenia wyraŜonego tangensem kąta. 

6.3.6. Równość korony korpusu 

Nierówności powierzchni korpusu ziemnego mierzone łatą 3-metrową, nie mogą 

przekraczać 3 cm. 

6.3.7. Równość skarp 

Nierówności skarp, mierzone łatą 3-metrową, nie mogą przekraczać ± 10 cm. 

6.3.8. Spadek podłuŜny korony korpusu lub dna rowu 

Spadek podłuŜny powierzchni korpusu ziemnego lub dna rowu, sprawdzony przez 

pomiar niwelatorem rzędnych wysokościowych, nie moŜe dawać róŜnic, w stosunku do 

rzędnych projektowanych, większych niŜ -3 cm lub +1 cm. 

6.3.9. Zagęszczenie gruntu 

Wskaźnik zagęszczenia gruntu określony zgodnie z BN-77/8931-12 [9] powinien 

być zgodny z załoŜonym dla odpowiedniej kategorii ruchu. W przypadku gruntów dla 

których nie moŜna określić wskaźnika zagęszczenia naleŜy określić wskaźnik odkształcenia 

I 0 , zgodnie z normą PN-S-02205:1998 [4]. 

6.4. Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi robotami 

Wszystkie roboty, które wykazują większe odchylenia cech od 

określonych w punktach 5 i 6 specyfikacji powinny być ponownie wykonane przez 

Wykonawcę na jego koszt.


Na pisemne wystąpienie Wykonawcy, InŜynier moŜe uznać wadę za nie mającą 

zasadniczego wpływu na cechy eksploatacyjne drogi i ustali zakres i wielkość potrąceń za 

obniŜoną jakość. 



pkt 7. 

Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

7.2. Obmiar robót ziemnych 

Jednostka obmiarową jest m 3 (metr sześcienny) wykonanych robót ziemnych. 


Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 

8. 

Roboty ziemne uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i 

wymaganiami InŜyniera, jeŜeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg 

pkt 6 dały wyniki pozytywne. 


Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-00.00.00 


Zakres czynności objętych ceną jednostkową podano w SST D-02.01.01. 


10.1. Normy 

1. PN-B-02480:1986 Grunty budowlane. Określenia. Symbole. Podział i opis 

gruntów 

2. PN-B-04481:1988 Grunty budowlane. Badania próbek gruntów 

3. PN-B-04493:1960 Grunty budowlane. Oznaczanie kapilarności biernej 

4. PN-S-02205:1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania 

5. PN-ISO10318:1993 Geotekstylia – Terminologia 

6. PN-EN-963:1999 Geotekstylia i wyroby pokrewne 

7. BN-64/8931-01 Drogi samochodowe. Oznaczenie wskaźnika piaskowego 

8. BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczenie modułu odkształcenia 

nawierzchni podatnych i podłoŜa przez obciąŜenie płytą 

9. BN-77/8931-12 Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia gruntu



10. Wykonanie i odbiór robót ziemnych dla dróg szybkiego ruchu, IBDiM, Warszawa 

1978. 

11. Instrukcja badań podłoŜa gruntowego budowli drogowych i mostowych, 

GDDP,Warszawa 1998. 

12. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM, 

Warszawa 1997. 

13. Wytyczne wzmacniania podłoŜa gruntowego w budownictwie drogowym, IBDiM, 

Warszawa 2002.


SZCEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE 

D - 02.01.01 

WYKONANIE WYKOPÓW 

W GRUNTACH NIESKALISTYCH 

2008


1. WSTĘP 

1.1. Przedmiot OST 


dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem wykopów w gruntach 

nieskalistych dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 







1.3. Zakres robót objętych OST 


ziemnych w czasie przebudowy dróg i obejmują wykonanie wykopów w gruntach 

nieskalistych. 


Podstawowe określenia zostały podane w SST D-02.00.01 pkt 1.4. 


Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-02.00.01 pkt 1.5. 


Materiał występujący w podłoŜu wykopu jest gruntem rodzimym, który będzie 

stanowił podłoŜe nawierzchni. Zgodnie z Katalogiem typowych konstrukcji nawierzchni 

podatnych i półsztywnych [12] powinien charakteryzować się grupą nośności G 1 . Gdy 

podłoŜe nawierzchni zaklasyfikowano do innej grupy nośności, naleŜy podłoŜe 

doprowadzić do grupy nośności G 1 zgodnie z dokumentacja projektową i SST. 

3. SPRZĘT 

pkt 3. 

Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące sprzętu określono w SST D-02.00.01 

4. TRANSPORT 

Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące transportu określono w SST 

D-02.00.01 pkt 4.



5.1. Zasady prowadzenia robót 

Ogólne zasady prowadzenia robót podano w SST D-02.00.01 pkt 5. 

Sposób wykonania skarp wykopu powinien gwarantować ich stateczność w całym 

okresie prowadzenia robót, a naprawa uszkodzeń, wynikających z nieprawidłowego 

ukształtowania skarp wykopu, ich podcięcia lub innych odstępstw od dokumentacji 

projektowej obciąŜa Wykonawcę. 

5.2. Wymagania dotyczące zagęszczenia i nośności gruntu 

Zagęszczenie gruntu w wykopach i miejscach zerowych robót ziemnych powinno 

spełniać wymagania, dotyczące minimalnej wartości wskaźnika zagęszczenia (I s ), podanego 

w tablicy 1. 

Tablica 1. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia w wykopach i miejscach zerowych 

robót ziemnych 

Minimalna wartość I s dla dróg : 

Górna warstwa o grubości 20 cm 

Na głębokości od 20 do 50 cm od 

powierzchni robót ziemnych 

kategoria ruchu 

KR2 

1,00 

0,97 

JeŜeli grunty rodzime w wykopach i miejscach zerowych nie spełniają 

wymaganego wskaźnika zagęszczenia, to przed ułoŜeniem konstrukcji nawierzchni naleŜy 

je dogęścić do wartości I s , podanych w tablicy 1. 

JeŜeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone w tablicy 1 nie mogą być 

osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczanie gruntów rodzimych, to naleŜy podjąć środki w 

celu ulepszenia gruntu podłoŜa, umoŜliwiającego uzyskanie wymaganych wartości 

wskaźnika zagęszczenia. MoŜliwe do zastosowania środki, o ile nie są określone w SST, 

proponuje Wykonawca i przedstawia do akceptacji InŜynierowi. 

Dodatkowo moŜna sprawdzić nośność warstwy gruntu na powierzchni robót 

ziemnych na podstawie pomiaru wtórnego modułu odkształcenia E 2 zgodnie z PN- 

02205:1998 [4] rysunek 4. 

5.3. Ruch budowlany 

Nie naleŜy dopuszczać ruchu budowlanego po dnie wykopu o ile grubość warstwy 

gruntu (nadkładu) powyŜej rzędnych robót ziemnych jest mniejsza niŜ 0,3 m.


Z chwilą przystąpienia do ostatecznego profilowania dna wykopu dopuszcza się po 

nim jedynie ruch maszyn wykonujących tę czynność budowlaną. MoŜe odbywać się jedynie 

sporadyczny ruch pojazdów, które nie spowodują uszkodzeń powierzchni korpusu. 

Naprawa uszkodzeń powierzchni robót ziemnych, wynikających z niedotrzymania 

podanych powyŜej warunków obciąŜa Wykonawcę robót ziemnych. 



Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-02.00.01 pkt 6. 

6.2. Kontrola wykonania wykopów 

Kontrola wykonania wykopów polega na sprawdzeniu zgodności z wymaganiami 

określonymi w dokumentacji projektowej i SST. W czasie kontroli szczególną uwagę 

naleŜy zwrócić na: 

a) sposób odspajania gruntów nie pogarszający ich właściwości, 

b) zapewnienie stateczności skarp, 

c) odwodnienie wykopów w czasie wykonywania robót i po ich zakończeniu, 

d) dokładność wykonania wykopów (usytuowanie i wykończenie), 

e) zagęszczenie górnej strefy korpusu w wykopie według wymagań określonych w 

pkcie 5.2. 



Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-02.00.01 pkt 7. 


Jednostką obmiarową jest m 2 m 3 wykonanego wykopu. 


Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-02.00.01 pkt 8. 



Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-02.00.01 pkt 9. 


Cena wykonania 1 m 3 wykopów w gruntach nieskalistych obejmuje: 

− prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, 

− oznakowanie robót,


− wykonanie wykopu z transportem urobku na odkład do 3 km, obejmujące: odspojenie, 

przemieszczenie, załadunek, przewiezienie i wyładunek, 

− odwodnienie wykopu na czas jego wykonywania, 

− profilowanie dna wykopu, rowów, skarp, 

− zagęszczenie powierzchni wykopu, 

− przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji 

technicznej, 

− rozplantowanie urobku na odkładzie, 

− wykonanie, a następnie rozebranie dróg dojazdowych, 

− rekultywację terenu. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać następujące wykopy w gruntach nieskalistych z 

wywozem urobku do 3 km : 

- pod studzienki ściekowe 

- pod studnie rewizyjne 

- pod kolektor deszczowy i przepusty 

- pod przykanaliki 

- pod przepusty instalacyjne 

- załadunek i wywóz gruntu z korytowania 

Roboty ziemne wykonywane koparkami podsiębiernymi o poj.łyŜki 0.40 m3 w gr.kat. III-IV z 

transp.urobku na odl.do 1 km sam.samowyład. 

m3 800.300 

Dodatek za kaŜdy rozp. 1 km transportu ziemi samochodami samowyładowczymi po drogach o 

nawierzchni utwardzonej(kat.gr. I-IV) Krotność = 2 

m3 908.140 

AŜurowe umocnienie pionowych ścian wykopów liniowych o głębok.do 3.0 m wypraskami w 

grunt.suchych kat.III-IV wraz z rozbiór.(szer.do 1m) 

m2 432.000 

Ręczne plantowanie powierzchni gruntu rodzimego kat.I-III m2 8.100 


Spis przepisów związanych podano w SST D-02.00.01 pkt 10.


OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE 

D - 02.03.01 

WYKONANIE NASYPÓW 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem nasypów dla zadania PN „ 

Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 









ziemnych w czasie budowy lub modernizacji dróg i obejmują wykonanie nasypów. 


Podstawowe określenia zostały podane w OST D-02.00.01 pkt 1.4. 


Ogólne wymagania dotyczące robót podano w OST D-02.00.01 pkt 1.5. 




w OST D-02.00.01 pkt 2. 

2.2. Grunty i materiały do nasypów 

Grunty i materiały dopuszczone do budowy nasypów powinny spełniać wymagania 

określone w PN-S-02205 :1998 [4]. 

Projekt przewiduje wykorzystanie gruntu (urobku) z całości robót ziemnych do 

wbudowania w nasypy stanowiące poszerzenie korpusu drogowego.


3. SPRZĘT 


pkt 3. 

Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące sprzętu określono w OST D-02.00.01 

3.2. Dobór sprzętu zagęszczającego 

W tablicy 2 podano, dla róŜnych rodzajów gruntów, orientacyjne dane przy 

doborze sprzętu zagęszczającego. Sprzęt do zagęszczania powinien być zatwierdzony przez 

InŜyniera. 

Tablica 2. Orientacyjne dane przy doborze sprzętu zagęszczającego wg [13] 

Rodzaje 

urządzeń 

zagęszczających 

Walce statyczne 

gładkie * 


okołkowane * 


ogumione * 

Walce wibracyjne 

gładkie ** 

Walce wibracyjne 

okołkowane ** 

Zagęszczarki 

wibracyjne ** 

Ubijaki 

szybkouderzające 

Ubijaki o masie od 1 do 

10 Mg zrzucane z 

wysokości od 5 do 10 m 

niespoiste: piaski, 

Ŝwiry, pospółki 

grubość liczba 

warstwy przejść 

[ m ] n *** 

Rodzaje gruntu 

spoiste: pyły gliny, iły 

grubość 

warstwy 

[ m ] 

liczba 

przejść 

n *** 

gruboziarniste 

i kamieniste 

grubość 

warstwy 

[ m ] 

liczba 

przejść 

n *** 

Uwagi o 

przydatności 

maszyn 

0,1 do 0,2 4 do 8 0,1 do 0,2 4 do 8 0,2 do 0,3 4 do 8 1) 

- - 0,2 do 0,3 8 do 12 0,2 do 0,3 8 do 12 2) 

0,2 do 0,5 6 do 8 0,2 do 0,4 6 do 10 - - 3) 

0,4 do 0,7 4 do 8 0,2 do 0,4 3 do 4 0,3 do 0,6 3 do 5 4) 

0,3 do 0,6 3 do 6 0,2 do 0,4 6 do 10 0,2 do 0,4 6 do 10 5) 

0,3 do 0,5 4 do 8 - - 0,2 do 0,5 4 do 8 6) 

0,2 do 0,4 2 do4 0,1 do 0,3 3 do 5 0,2 do 0,4 3 do 4 6) 

2,0 do 8,0 

4 do 10 

uderzeń 

w punkt 

1,0 do 4,0 

3 do 6 

uderzeń w 

punkt 

1,0 do 5,0 

3 do 6 

uderzeń w 

punkt 

*) Walce statyczne są mało przydatne w gruntach kamienistych. 

**) Wibracyjnie naleŜy zagęszczać warstwy grubości ≥ 15 cm, cieńsze warstwy naleŜy 

zagęszczać statycznie. 

***) Wartości orientacyjne, właściwe naleŜy ustalić na odcinku doświadczalnym. 

Uwagi: 1) Do zagęszczania górnych warstw podłoŜa. Zalecane do codziennego wygładzania 

(przywałowania) gruntów spoistych w miejscu pobrania i w nasypie. 

2) Nie nadają się do gruntów nawodnionych. 

3) Mało przydatne w gruntach spoistych. 

4) Do gruntów spoistych przydatne są walce średnie i cięŜkie, do gruntów kamienistych - 

walce bardzo cięŜkie. 

5) Zalecane do piasków pylastych i gliniastych, pospółek gliniastych i glin piaszczystych. 

6) Zalecane do zasypek wąskich przekopów


4. TRANSPORT 

Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w OST D-02.00.01 pkt 4. 



Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-02.00.01 pkt 5. 

5.2. Ukop i dokop 

5.2.1. Miejsce ukopu lub dokopu 

Miejsce ukopu lub dokopu powinno być tak dobrane, Ŝeby zapewnić 

przewóz lub przemieszczanie gruntu na jak najkrótszych odległościach. O ile to moŜliwe, 

transport gruntu powinien odbywać się w poziomie lub zgodnie ze spadkiem terenu. Ukopy 

mogą mieć kształt poszerzonych rowów przyległych do korpusu. Ukopy powinny być 

wykonywane równolegle do osi drogi, po jednej lub obu jej stronach. 

5.2.2. Zasady prowadzenia robót w ukopie i dokopie 

Pozyskiwanie gruntu z ukopu lub dokopu moŜe rozpocząć się dopiero po pobraniu 

próbek i zbadaniu przydatności zalegającego gruntu do budowy nasypów oraz po wydaniu 

zgody na piśmie przez InŜyniera. Głębokość na jaką naleŜy ocenić przydatność gruntu 

powinna być dostosowana do zakresu prac. 

Grunty nieprzydatne do budowy nasypów nie powinny być odspajane, chyba Ŝe 

wymaga tego dostęp do gruntu przeznaczonego do przewiezienia z dokopu w nasyp. 

Odspojone przez Wykonawcę grunty nieprzydatne powinny być wbudowane z powrotem w 

miejscu ich pozyskania, zgodnie ze wskazaniami InŜyniera. Roboty te będą włączone do 

obmiaru robót i opłacone przez Zamawiającego tylko wówczas, gdy odspojenie gruntów 

nieprzydatnych było konieczne i zostało potwierdzone przez InŜyniera. 

Dno ukopu naleŜy wykonać ze spadkiem od 2 do 3% w kierunku moŜliwego 

spływu wody. O ile to konieczne, ukop (dokop) naleŜy odwodnić przez wykonanie rowu 

odpływowego. 

JeŜeli ukop jest zlokalizowany na zboczu, nie moŜe on naruszać stateczności 

zbocza. 

Dno i skarpy ukopu po zakończeniu jego eksploatacji powinny być tak 

ukształtowane, aby harmonizowały z otaczającym terenem. Na dnie i skarpach ukopu 

naleŜy przeprowadzić rekultywację według odrębnej dokumentacji projektowej.


5.3. Wykonanie nasypów 

5.3.1. Przygotowanie podłoŜa w obrębie podstawy nasypu 

Przed przystąpieniem do budowy nasypu naleŜy w obrębie jego podstawy 

zakończyć roboty przygotowawcze, określone w OST D-01.00.00 „Roboty 

przygotowawcze”. 

5.3.1.1. Wycięcie stopni w zboczu 

JeŜeli pochylenie poprzeczne terenu w stosunku do osi nasypu jest większe niŜ 1:5 

naleŜy, dla zabezpieczenia przed zsuwaniem się nasypu, wykonać w zboczu stopnie o 

spadku górnej powierzchni, wynoszącym około 4% ± 1% i szerokości od 1,0 do 2,5 m. 

5.3.1.2. Zagęszczenie gruntu i nośność w podłoŜu nasypu 

Wykonawca powinien skontrolować wskaźnik zagęszczenia gruntów rodzimych, 

zalegających w strefie podłoŜa nasypu, do głębokości 0,5 m od powierzchni terenu. JeŜeli 

wartość wskaźnika zagęszczenia jest mniejsza niŜ określona w tablicy 3, Wykonawca 

powinien dogęścić podłoŜe tak, aby powyŜsze wymaganie zostało spełnione. 

JeŜeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone w tablicy 3 nie mogą być 

osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczanie podłoŜa, to naleŜy podjąć środki w celu 

ulepszenia gruntu podłoŜa, umoŜliwiające uzyskanie wymaganych wartości wskaźnika 

zagęszczenia. 

Tablica 3. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia dla podłoŜa nasypów do głębokości 

0,5 m od powierzchni terenu 

Nasypy 

Minimalna wartość I s dla: 

o wysokości, autostrad innych dróg 

m 

i dróg 

ekspresowych 


KR3-KR6 


KR1-KR2 

do 2 1,00 0,97 0,95 

ponad 2 0,97 0,97 0,95 

Dodatkowo moŜna sprawdzić nośność warstwy gruntu podłoŜa nasypu na 

podstawie pomiaru wtórnego modułu odkształcenia E 2 zgodnie z PN-02205:1998 [4] 

rysunek 3. 

5.3.1.3. Spulchnienie gruntów w podłoŜu nasypów 

JeŜeli nasyp ma być budowany na powierzchni skały lub na innej gładkiej 

powierzchni, to przed przystąpieniem do budowy nasypu powinna ona być rozdrobniona 

lub spulchniona na głębokość co najmniej 15 cm, w celu poprawy jej powiązania z 

podstawą nasypu.


5.3.2. Wybór gruntów i materiałów do wykonania nasypów 

Wybór gruntów i materiałów do wykonania nasypów powinien być dokonany z 

uwzględnieniem zasad podanych w pkcie 2. 

5.3.3. Zasady wykonania nasypów 

5.3.3.1. Ogólne zasady wykonywania nasypów 

Nasypy powinny być wznoszone przy zachowaniu przekroju poprzecznego i 

profilu podłuŜnego, które określono w dokumentacji projektowej, z uwzględnieniem 

ewentualnych zmian wprowadzonych zawczasu przez InŜyniera. 

W celu zapewnienia stateczności nasypu i jego równomiernego osiadania naleŜy 

przestrzegać następujących zasad: 

a) Nasypy naleŜy wykonywać metodą warstwową, z gruntów przydatnych do budowy 

nasypów. Nasypy powinny być wznoszone równomiernie na całej szerokości. 

b) Grubość warstwy w stanie luźnym powinna być odpowiednio dobrana w zaleŜności od 

rodzaju gruntu i sprzętu uŜywanego do zagęszczania. Przystąpienie do wbudowania 

kolejnej warstwy nasypu moŜe nastąpić dopiero po stwierdzeniu przez InŜyniera 

prawidłowego wykonania warstwy poprzedniej. 

c) Grunty o róŜnych właściwościach naleŜy wbudowywać w oddzielnych warstwach, o 

jednakowej grubości na całej szerokości nasypu. Grunty spoiste naleŜy wbudowywać w 

dolne, a grunty niespoiste w górne warstwy nasypu. 

d) Warstwy gruntu przepuszczalnego naleŜy wbudowywać poziomo, a warstwy gruntu 

mało przepuszczalnego (o współczynniku K 10 

≤ 10 -5 m/s) ze spadkiem górnej 

powierzchni około 4% ± 1%. Kiedy nasyp jest budowany w terenie płaskim spadek 

powinien być obustronny, gdy nasyp jest budowany na zboczu spadek powinien być 

jednostronny, zgodny z jego pochyleniem. Ukształtowanie powierzchni warstwy 

powinno uniemoŜliwiać lokalne gromadzenie się wody. 

e) JeŜeli w okresie zimowym następuje przerwa w wykonywaniu nasypu, a górna 

powierzchnia jest wykonana z gruntu spoistego, to jej spadki porzeczne powinny być 

ukształtowane ku osi nasypu, a woda odprowadzona poza nasyp z zastosowaniem 

ścieku. Takie ukształtowanie górnej powierzchni gruntu spoistego zapobiega powstaniu 

potencjalnych powierzchni poślizgu w gruncie tworzącym nasyp. 

f) Górną warstwę nasypu, o grubości co najmniej 0,5 m naleŜy wykonać z gruntów 

niewysadzinowych, o wskaźniku wodoprzepuszczalności K 10 ≥ 6 × 10 

–5 

m/s i 

wskaźniku róŜnoziarnistości U ≥ 5. JeŜeli Wykonawca nie dysponuje gruntem o takich 

właściwościach, InŜynier moŜe wyrazić zgodę na ulepszenie górnej warstwy nasypu 

poprzez stabilizację cementem, wapnem lub popiołami lotnymi. W takim przypadku jest 

konieczne sprawdzenie warunku nośności i mrozoodporności konstrukcji nawierzchni i 

wprowadzenie korekty, polegającej na rozbudowaniu podbudowy pomocniczej. 

g) Na terenach o wysokim stanie wód gruntowych oraz na terenach zalewowych dolne 

warstwy nasypu, o grubości co najmniej 0,5 m powyŜej najwyŜszego poziomu wody, 

naleŜy wykonać z gruntu przepuszczalnego.


h) Przy wykonywaniu nasypów z popiołów lotnych, warstwę pod popiołami, grubości 0,3 

do 0,5 m, naleŜy wykonać z gruntu lub materiałów o duŜej przepuszczalności. Górnej 

powierzchni warstwy popiołu naleŜy nadać spadki poprzeczne 4% ±1% według poz. d). 

i) Grunt przewieziony w miejsce wbudowania powinien być bezzwłocznie wbudowany w 

nasyp. InŜynier moŜe dopuścić czasowe składowanie gruntu, pod warunkiem jego 

zabezpieczenia przed nadmiernym zawilgoceniem. 

5.3.3.2. 

5.3.3.2. Wykonywanie nasypów na zboczach 

Przy budowie nasypu na zboczu o pochyłości od 1:5 do 1:2 naleŜy zabezpieczyć 

nasyp przed zsuwaniem się przez: 

a) wycięcie w zboczu stopni wg pktu 5.3.1.1, 

b) wykonanie rowu stokowego powyŜej nasypu. 

Przy pochyłościach zbocza większych niŜ 1:2 wskazane jest zabezpieczenie 

stateczności nasypu przez podparcie go murem oporowym. 

5.3.3.3. Poszerzenie nasypu 

Przy poszerzeniu istniejącego nasypu naleŜy wykonywać w jego skarpie stopnie o 

szerokości do 1,0 m. Spadek górnej powierzchni stopni powinien wynosić 4% ±1% w 

kierunku zgodnym z pochyleniem skarpy. 

Wycięcie stopni obowiązuje zawsze przy wykonywaniu styku dwóch przyległych 

części nasypu, wykonanych z gruntów o róŜnych właściwościach lub w róŜnym czasie. 

5.3.3.4. Wykonywanie nasypów w okresie deszczów 

Wykonywanie nasypów naleŜy przerwać, jeŜeli wilgotność gruntu przekracza 

wartość dopuszczalną, to znaczy jest większa od wilgotności optymalnej o więcej niŜ 10% 

jej wartości. 

Na warstwie gruntu nadmiernie zawilgoconego nie wolno układać następnej 

warstwy gruntu. 

Osuszenie moŜna przeprowadzić w sposób mechaniczny lub chemiczny, poprzez 

wymieszanie z wapnem palonym albo hydratyzowanym. 

W celu zabezpieczenia nasypu przed nadmiernym zawilgoceniem, poszczególne 

jego warstwy oraz korona nasypu po zakończeniu robót ziemnych powinny być równe i 

mieć spadki potrzebne do prawidłowego odwodnienia, według pktu 5.3.3.1, poz. d). 

W okresie deszczowym nie naleŜy pozostawiać nie zagęszczonej warstwy do dnia 

następnego. JeŜeli warstwa gruntu niezagęszczonego uległa przewilgoceniu, a Wykonawca 

nie jest w stanie osuszyć jej i zagęścić w czasie zaakceptowanym przez InŜyniera, to moŜe 

on nakazać Wykonawcy usunięcie wadliwej warstwy. 

5.3.4. Zagęszczenie gruntu 

5.3.4.1. Ogólne zasady zagęszczania gruntu


KaŜda warstwa gruntu jak najszybciej po jej rozłoŜeniu, powinna być zagęszczona 

z zastosowaniem sprzętu odpowiedniego dla danego rodzaju gruntu oraz występujących 

warunków. 

RozłoŜone warstwy gruntu naleŜy zagęszczać od krawędzi nasypu w kierunku jego 

osi. 

5.3.4.2. Grubość warstwy 

Grubość warstwy zagęszczonego gruntu oraz liczbę przejść maszyny 

zagęszczającej zaleca się określić doświadczalnie dla kaŜdego rodzaju gruntu i typu 

maszyny, zgodnie z zasadami podanymi w pkcie 5.3.4.5. 

Orientacyjne wartości, dotyczące grubości warstw róŜnych gruntów oraz liczby 

przejazdów róŜnych maszyn do zagęszczania podano w pkcie 3. 

5.3.4.3. Wilgotność gruntu 

Wilgotność gruntu w czasie zagęszczania powinna być równa wilgotności 

optymalnej, z tolerancją: 

a) w gruntach niespoistych ±2 % 

b) w gruntach mało i średnio spoistych +0 %, −2 % 

c) w mieszaninach popiołowo-ŜuŜlowych +2%, −4 % 

Sprawdzenie wilgotności gruntu naleŜy przeprowadzać laboratoryjnie, z 

częstotliwością określoną w pktach 6.3.2 i 6.3.3. 

5.3.4.4. Wymagania dotyczące zagęszczania 

W zaleŜności od uziarnienia stosowanych materiałów, zagęszczenie warstwy 

naleŜy określać za pomocą oznaczenia wskaźnika zagęszczenia lub porównania 

pierwotnego i wtórnego modułu odkształcenia. 

Kontrolę zagęszczenia na podstawie porównania pierwotnego i wtórnego modułu 

odkształcenia, określonych zgodnie z normą PN-S-02205:1998 [4], naleŜy stosować tylko 

dla gruntów gruboziarnistych, dla których nie jest moŜliwe określenie wskaźnika 

zagęszczenia I s , według BN-77/8931-12 [9]. 

Wskaźnik zagęszczenia gruntów w nasypach, określony według normy BN- 

77/8931-12 [9], powinien na całej szerokości korpusu spełniać wymagania podane w 

tablicy 4. 

Tablica 4. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia gruntu w nasypach 

Minimalna wartość 

I s dla:


Strefa 

nasypu 

dróg 

kategorii ruchu 

KR1-KR2 

Górna warstwa o grubości 20 cm 1,00 

NiŜej leŜące warstwy nasypu do głębokości 

od powierzchni robót ziemnych: 

- 0,2 do 2,0 m (autostrady) 

- 0,2 do 1,2 m (inne drogi) 

Warstwy nasypu na głębokości od powierzchni 

robót ziemnych poniŜej: 

- 2,0 m (autostrady) 

- 1,2 m (inne drogi) 

- 

0,97 

- 

0,95 

Jako zastępcze kryterium oceny wymaganego zagęszczenia gruntów dla których 

trudne jest pomierzenie wskaźnika zagęszczenia, przyjmuje się wartość wskaźnika 

odkształcenia I 0 określonego zgodnie z normą PN-S-02205:1998 [4]. 

Wskaźnik odkształcenia nie powinien być większy niŜ: 

a) dla Ŝwirów, pospółek i piasków 

b) 2,2 przy wymaganej wartości I s ≥1,0, 

c) 2,5 przy wymaganej wartości I s


gruntu powinna być równa optymalnej z tolerancją podaną w pkcie 5.3.4.3. Grunt ułoŜony 

na poletku według podanej wyŜej zasady powinien być następnie zagęszczony, a po kaŜdej 

serii przejść maszyny naleŜy określić wskaźniki zagęszczenia, dopuszczając stosowanie 

innych, szybkich metod pomiaru (sonda izotopowa, ugięciomierz udarowy po ich 

skalibrowaniu w warunkach terenowych). 

Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia naleŜy wykonać co najmniej w 4 punktach, z 

których co najmniej 2 powinny umoŜliwić ustalenie wskaźnika zagęszczenia w dolnej 

części warstwy. Na podstawie porównania uzyskanych wyników zagęszczenia z 

wymaganiami podanymi w pkcie 5.3.4.4 dokonuje się wyboru sprzętu i ustala się potrzebną 

liczbę przejść oraz grubość warstwy rozkładanego gruntu. 

5.4. Odkłady 

5.4.1. Warunki ogólne wykonania odkładów 

Roboty omówione w tym punkcie dotyczą postępowania z gruntami lub innymi 

materiałami, które zostały pozyskane w czasie wykonywania wykopów, a które nie będą 

wykorzystane do budowy nasypów oraz innych prac związanych z trasą drogową. 

Grunty lub inne materiały powinny być przewiezione na odkład, jeŜeli: 

a) stanowią nadmiar objętości w stosunku do objętości gruntów przewidzianych do 

wbudowania, 

b) są nieprzydatne do budowy nasypów oraz wykorzystania w innych pracach, związanych 

z budową trasy drogowej, 

c) ze względu na harmonogram robót nie jest ekonomicznie uzasadnione oczekiwanie na 

wbudowanie materiałów pozyskiwanych z wykopu. 

Wykonawca moŜe przyjąć, Ŝe zachodzi jeden z podanych wyŜej przypadków tylko 

wówczas, gdy zostało to jednoznacznie określone w dokumentacji projektowej, 

harmonogramie robót lub przez InŜyniera. 

5.4.2. Lokalizacja odkładu 

JeŜeli pozwalają na to właściwości materiałów przeznaczonych do przewiezienia 

na odkład, materiały te powinny być w razie moŜliwości wykorzystane do wyrównania 

terenu, zasypania dołów i sztucznych wyrobisk oraz do ewentualnego poszerzenia nasypów. 

Roboty te powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją projektową i odpowiednimi 

zasadami, dotyczącymi wbudowania i zagęszczania gruntów oraz wskazówkami InŜyniera. 

JeŜeli nie przewidziano zagospodarowania nadmiaru objętości w sposób określony 

powyŜej, materiały te naleŜy przewieźć na odkład. 

Lokalizacja odkładu powinna być wskazana w dokumentacji projektowej lub przez 

InŜyniera. JeŜeli miejsce odkładu zostało wybrane przez Wykonawcę, musi być ono 

zaakceptowane przez InŜyniera. NiezaleŜnie od tego, Wykonawca musi uzyskać zgodę 

właściciela terenu. 

JeŜeli odkłady są zlokalizowane wzdłuŜ odcinka trasy przebiegającego w wykopie, 

to:


a) odkłady moŜna wykonać z obu stron wykopu, jeŜeli pochylenie poprzeczne terenu jest 

niewielkie, przy czym odległość podnóŜa skarpy odkładu od górnej krawędzi wykopu 

powinna wynosić: 

− nie mniej niŜ 3 m w gruntach przepuszczalnych, 

− nie mniej niŜ 5 m w gruntach nieprzepuszczalnych, 

b) przy znacznym pochyleniu poprzecznym terenu, jednak mniejszym od 20%, odkład 

naleŜy wykonać tylko od górnej strony wykopu, dla ochrony od wody stokowej, 

c) przy pochyleniu poprzecznym terenu wynoszącym ponad 20%, odkład naleŜy 

zlokalizować poniŜej wykopu, 

d) na odcinkach zagroŜonych przez zasypywanie drogi śniegiem, odkład naleŜy wykonać 

od strony najczęściej wiejących wiatrów, w odległości ponad 20 m od krawędzi 

wykopu. 

Jeśli odkład zostanie wykonany w nie uzgodnionym miejscu lub niezgodnie z 

wymaganiami, to zostanie on usunięty przez Wykonawcę na jego koszt, według wskazań 

InŜyniera. 

Konsekwencje finansowe i prawne, wynikające z ewentualnych uszkodzeń 

środowiska naturalnego wskutek prowadzenia prac w nie uzgodnionym do tego miejscu, 

obciąŜają Wykonawcę. 

5.4.3. Zasady wykonania odkładów 

Wykonanie odkładów, a w szczególności ich wysokość, pochylenie, zagęszczenie 

oraz odwodnienie powinny być zgodne z wymaganiami podanymi w dokumentacji 

projektowej lub SST. JeŜeli nie określono inaczej, naleŜy przestrzegać ustaleń podanych w 

normie PN-S-02205:1998 [4] to znaczy odkład powinien być uformowany w pryzmę o 

wysokości do 1,5 m, pochyleniu skarp od 1do 1,5 i spadku korony od 2% do 5%. 

Odkłady powinny być tak ukształtowane, aby harmonizowały z otaczającym 

terenem. Powierzchnie odkładów powinny być obsiane trawą, obsadzone krzewami lub 

drzewami albo przeznaczone na uŜytki rolne lub leśne, zgodnie z dokumentacją projektową. 

Odspajanie materiału przewidzianego do przewiezienia na odkład powinno być 

przerwane, o ile warunki atmosferyczne lub inne przyczyny uniemoŜliwiają jego 

wbudowanie zgodnie z wymaganiami sformułowanymi w tym zakresie w dokumentacji 

projektowej, SST lub przez InŜyniera. 

Przed przewiezieniem gruntu na odkład Wykonawca powinien upewnić się, Ŝe 

spełnione są warunki określone w pkcie 5.4.1. JeŜeli wskutek pochopnego przewiezienia 

gruntu na odkład przez Wykonawcę, zajdzie konieczność dowiezienia gruntu do wykonania 

nasypów z ukopu, to koszt tych czynności w całości obciąŜa Wykonawcę. 



Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w OST D-02.00.01 pkt 6.


6.2. Sprawdzenie wykonania ukopu i dokopu 

Sprawdzenie wykonania ukopu i dokopu polega na kontrolowaniu zgodności z 

wymaganiami określonymi w pkcie 5.2 niniejszej specyfikacji oraz w dokumentacji 

projektowej i SST. W czasie kontroli naleŜy zwrócić szczególną uwagę na sprawdzenie: 

a) zgodności rodzaju gruntu z określonym w dokumentacji projektowej i SST, 

b) zachowania kształtu zboczy, zapewniającego ich stateczność, 

c) odwodnienia, 

d) zagospodarowania (rekultywacji) terenu po zakończeniu eksploatacji ukopu. 

6.3. Sprawdzenie jakości wykonania nasypów 

6.3.1. Rodzaje badań i pomiarów 

Sprawdzenie jakości wykonania nasypów polega na kontrolowaniu zgodności z 

wymaganiami określonymi w pktach 2,3 oraz 5.3 niniejszej specyfikacji, w dokumentacji 

projektowej i SST. 


a) badania przydatności gruntów do budowy nasypów, 

b) badania prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu, 

c) badania zagęszczenia nasypu, 

d) pomiary kształtu nasypu. 

e) odwodnienie nasypu 

6.3.2. Badania przydatności gruntów do budowy nasypów 

Badania przydatności gruntów do budowy nasypu powinny być przeprowadzone 

na próbkach pobranych z kaŜdej partii przeznaczonej do wbudowania w korpus ziemny, 

pochodzącej z nowego źródła, jednak nie rzadziej niŜ jeden raz na 3000 m 3 . W kaŜdym 

badaniu naleŜy określić następujące właściwości: 

− skład granulometryczny, wg PN-B-04481 :1988 [1], 

− zawartość części organicznych, wg PN-B-04481:1988 [1], 

− wilgotność naturalną, wg PN-B-04481:1988 [1], 

− wilgotność optymalną i maksymalną gęstość objętościową szkieletu gruntowego, wg 

PN-B-04481:1988 [1], 

− granicę płynności, wg PN-B-04481:1988 [1], 

− kapilarność bierną, wg PN-B-04493:1960 [3], 

− wskaźnik piaskowy, wg BN-64/8931-01 [7]. 

6.3.3. Badania kontrolne prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu 

Badania kontrolne prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu 

polegają na sprawdzeniu: 

a) prawidłowości rozmieszczenia gruntów o róŜnych właściwościach w nasypie, 

b) odwodnienia kaŜdej warstwy, 

c) grubości kaŜdej warstwy i jej wilgotności przy zagęszczaniu; badania naleŜy 

przeprowadzić nie rzadziej niŜ jeden raz na 500 m 2 warstwy,


d) nadania spadków warstwom z gruntów spoistych według pktu 5.3.3.1 poz. d), 

e) przestrzegania ograniczeń określonych w pktach 5.3.3.8 i 5.3.3.9, dotyczących 

wbudowania gruntów w okresie deszczów i mrozów. 

6.3.4. Sprawdzenie zagęszczenia nasypu oraz podłoŜa nasypu 

Sprawdzenie zagęszczenia nasypu oraz podłoŜa nasypu polega na skontrolowaniu 

zgodności wartości wskaźnika zagęszczenia I s lub stosunku modułów odkształcenia z 

wartościami określonymi w pktach 5.3.1.2 i 5.3.4.4. Do bieŜącej kontroli zagęszczenia 

dopuszcza się aparaty izotopowe. 

Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia I s powinno być przeprowadzone według 

normy BN-77/8931-12 [9], oznaczenie modułów odkształcenia według normy PN-S- 

02205:1998 [4]. 

Zagęszczenie kaŜdej warstwy naleŜy kontrolować nie rzadziej niŜ: 

− jeden raz w trzech punktach na 1000 m 2 warstwy, w przypadku określenia wartości I s , 

− jeden raz w trzech punktach na 2000 m 2 warstwy w przypadku określenia pierwotnego 

i wtórnego modułu odkształcenia. 

Wyniki kontroli zagęszczenia robót Wykonawca powinien wpisywać do 

dokumentów laboratoryjnych. Prawidłowość zagęszczenia konkretnej warstwy nasypu lub 

podłoŜa pod nasypem powinna być potwierdzona przez InŜyniera wpisem w dzienniku 

budowy. 

6.3.5. Pomiary kształtu nasypu 

Pomiary kształtu nasypu obejmują kontrolę: 

− prawidłowości wykonania skarp, 

− szerokości korony korpusu. 

Sprawdzenie prawidłowości wykonania skarp polega na skontrolowaniu zgodności 

z wymaganiami dotyczącymi pochyleń i dokładności wykonania skarp, określonymi w 

dokumentacji projektowej, SST oraz w pkcie 5.3.5 niniejszej specyfikacji. 

Sprawdzenie szerokości korony korpusu polega na porównaniu szerokości korony 

korpusu na poziomie wykonywanej warstwy nasypu z szerokością wynikającą z wymiarów 

geometrycznych korpusu, określonych w dokumentacji projektowej. 

6.4. Sprawdzenie jakości wykonania odkładu 

Sprawdzenie wykonania odkładu polega na sprawdzeniu zgodności z 

wymaganiami określonymi w pktach 2 oraz 5.4 niniejszej specyfikacji, w dokumentacji 

projektowej i SST. 


a) prawidłowość usytuowania i kształt geometryczny odkładu, 

b) odpowiednie wbudowanie gruntu, 

c) właściwe zagospodarowanie (rekultywację) odkładu.




Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-02.00.01 pkt 7. 


Jednostką obmiarową jest m 3 (metr sześcienny). 

Objętość ukopu i dokopu będzie ustalona w metrach sześciennych jako róŜnica 

ogólnej objętości nasypów i ogólnej objętości wykopów, pomniejszonej o objętość gruntów 

nieprzydatnych do budowy nasypów, z uwzględnieniem spulchnienia gruntu, tj. 

procentowego stosunku objętości gruntu w stanie rodzimym do objętości w nasypie. 

Objętość nasypów będzie ustalona w metrach sześciennych na podstawie obliczeń 

z przekrojów poprzecznych, w oparciu o poziom gruntu rodzimego lub poziom gruntu po 

usunięciu warstw gruntów nieprzydatnych. 

Objętość odkładu będzie określona w metrach sześciennych na podstawie obmiaru 

jako róŜnica objętości wykopów, powiększonej o objętość ukopów i objętości nasypów, z 

uwzględnieniem spulchnienia gruntu i zastrzeŜeń sformułowanych w pkcie 5.4. 


Ogólne zasady odbioru podano w OST D-02.00.01 pkt 8. 



Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST D-02.00.01 pkt 9. 


Cena wykonania 1 m 3 nasypów obejmuje: 

− prace pomiarowe, 

− oznakowanie robót, 

− pozyskanie materiału kamiennego oraz zasypki cementowo-piaskowej i załadunek na 

środki transportowe, 

− transport materiałów na miejsce wbudowania, 

− wbudowanie dostarczonych materiałów w nasyp, 

− zagęszczenie nasypu, 

− profilowanie powierzchni nasypu, rowów i skarp, 

− wyprofilowanie skarp , 

− rekultywację terenu przyległego do drogi, 

− odwodnienie terenu robót, 

− wykonanie dróg dojazdowych na czas budowy, a następnie ich rozebranie,


− przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji 

technicznej. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać roboty nasypowe: 

Zasypywanie wykopów spycharkami z przemieszczeniem gruntu na odl. do 10 m w gruncie kat. 

IV - DOLICZYĆ CENĘ MATERIAŁU NA ZASYPKĘ 

m3 141.529 

Zasypywanie wykopów liniowych o ścianach pionowych głębokości do 1.5 m kat.gr.I-II - 

szerokość 0.8-1.5 m - DOLICZYĆ CENĘ MATERIAŁU NA ZASYPKĘ 

m3 60.656 


Spis przepisów związanych podano w OST D-02.00.01 pkt 10.



D - 03.00.00 

ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO 

2008







i gminnych. 





Konsultacje: 








D - 03.00.00 

ODWODNIENIE 

D-03.02.01 KANALIZACJA DESZCZOWA 

D-03.01.01 PRZEPUSTY POD KORONĄ DROGI



D - 03.02.01 

KANALIZACJA DESZCZOWA 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem kanalizacji deszczowej 

dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 






Zaleca się wykorzystanie OST przy zlecaniu robót na drogach miejskich i 

gminnych. 



związanych z wykonaniem kanalizacji deszczowej przy budowie, modernizacji i remontach 

dróg. 


1.4.1. Kanalizacja deszczowa - sieć kanalizacyjna zewnętrzna przeznaczona do 

odprowadzania ścieków opadowych. 

1.4.2. Kanały 

1.4.2.1. Kanał - liniowa budowla przeznaczona do grawitacyjnego odprowadzania ścieków. 

1.4.2.2. Kanał deszczowy - kanał przeznaczony do odprowadzania ścieków opadowych. 

1.4.2.3. Przykanalik - kanał przeznaczony do połączenia wpustu deszczowego z siecią 

kanalizacji deszczowej. 

1.4.2.4. Kanał zbiorczy - kanał przeznaczony do zbierania ścieków z co najmniej dwóch 

kanałów bocznych. 

1.4.2.5. Kolektor główny - kanał przeznaczony do zbierania ścieków z kanałów oraz 

kanałów zbiorczych i odprowadzenia ich do odbiornika. 

1.4.2.6. Kanał nieprzełazowy - kanał zamknięty o wysokości wewnętrznej mniejszej niŜ 

1,0 m. 

1.4.2.7. Kanał przełazowy - kanał zamknięty o wysokości wewnętrznej równej lub większej 

niŜ 1,0 m. 

1.4.3. Urządzenia (elementy) uzbrojenia sieci


1.4.3.1. Studzienka kanalizacyjna - studzienka rewizyjna - na kanale nieprzełazowym 

przeznaczona do kontroli i prawidłowej eksploatacji kanałów. 

1.4.3.2. Studzienka przelotowa - studzienka kanalizacyjna zlokalizowana na załamaniach 

osi kanału w planie, na załamaniach spadku kanału oraz na odcinkach prostych. 

1.4.3.3. Studzienka połączeniowa - studzienka kanalizacyjna przeznaczona do łączenia co 

najmniej dwóch kanałów dopływowych w jeden kanał odpływowy. 

1.4.3.4. Studzienka kaskadowa (spadowa) - studzienka kanalizacyjna mająca dodatkowy 

przewód pionowy umoŜliwiający wytrącenie nadmiaru energii ścieków, spływających z 

wyŜej połoŜonego kanału dopływowego do niŜej połoŜonego kanału odpływowego. 

1.4.3.5. Studzienka bezwłazowa - ślepa - studzienka kanalizacyjna przykryta stropem bez 

otworu włazowego, spełniająca funkcje studzienki połączeniowej. 

1.4.3.6. Komora kanalizacyjna - komora rewizyjna na kanale przełazowym przeznaczona do 

kontroli i prawidłowej eksploatacji kanałów. 

1.4.3.13. Studzienka ściekowa z wpustem - urządzenie do odbioru ścieków opadowych, 

spływających do kanału z utwardzonych powierzchni terenu 

1.4.3.14. Separator – urządzenie słuŜące do oczyszczania ścieków zaolejonych z dróg oraz 

placów 

1.4.3.15. Osadnik – urządzenie słuŜące do osadzania się szlamu z wód opadowych przed 

oczyszczeniem w separatorze 

1.4.4. Elementy studzienek i komór 

1.4.4.1. Komora robocza - zasadnicza część studzienki lub komory przeznaczona do 

czynności eksploatacyjnych. Wysokość komory roboczej jest to odległość pomiędzy rzędną 

dolnej powierzchni płyty lub innego elementu przykrycia studzienki lub komory, a rzędną 

spocznika. 

1.4.4.2. Komin włazowy - szyb połączeniowy komory roboczej z powierzchnią ziemi, 

przeznaczony do zejścia obsługi do komory roboczej. 

1.4.4.3. Płyta przykrycia studzienki lub komory - płyta przykrywająca komorę roboczą. 

1.4.4.4. Właz kanałowy - element Ŝeliwny przeznaczony do przykrycia podziemnych 

studzienek rewizyjnych lub komór kanalizacyjnych, umoŜliwiający dostęp do urządzeń 

kanalizacyjnych. 

1.4.4.5. Kineta - wyprofilowany rowek w dnie studzienki, przeznaczony do przepływu w 

nim ścieków. 

1.4.4.6. Spocznik - element dna studzienki lub komory kanalizacyjnej pomiędzy kinetą a 

ścianą komory roboczej. 


polskimi normami i z definicjami podanymi w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 1.4.





2. MATERIAŁY 



w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 

2.2. Rury kanałowe 

2.2.1. Rury PCV 

Rury PCV średnicy 0,20 m i 0,30 m , zgodne z PN-B-12751 [6] i PN-B-06751 [2], 

są stosowane głównie do budowy kanałów oraz przykanalików. 

2.2.2. Rury betonowe 

Rury betonowe ze stopką i bez stopki o średnicy od 0,20 m do 1,0 m, zgodne z 

BN-83/8971-06.02 [19]. 

2.3. Studzienki kanalizacyjne 

2.3.1. Komora robocza 

Komora robocza studzienki (powyŜej wejścia kanałów) powinna być wykonana z: 

− kręgów betonowych lub Ŝelbetowych odpowiadających wymaganiom BN-86/8971-08 

[20], 

− muru cegły kanalizacyjnej odpowiadającej wymaganiom PN-B-12037 [5]. 

Komora robocza poniŜej wejścia kanałów powinna być wykonana jako monolit z 

betonu hydrotechnicznego klasy B 25; W-4, M-100 odpowiadającego wymaganiom BN- 

62/6738-03, 04, 07 [17] lub alternatywnie z cegły kanalizacyjnej. 

2.3.2. Komin włazowy 

Komin włazowy powinien być wykonany z kręgów betonowych lub Ŝelbetowych o 

średnicy 0,80 m odpowiadających wymaganiom BN-86/8971-08 [20]. 

2.3.3. Dno studzienki 

Dno studzienki wykonuje się jako monolit z betonu hydrotechnicznego o 

właściwościach podanych w pkt 2.3.1. 

2.3.4. Włazy kanałowe 

Włazy kanałowe naleŜy wykonywać jako: 

− włazy Ŝeliwne typu cięŜkiego odpowiadające wymaganiom PN-H-74051-02 [11] 

umieszczane w korpusie drogi, 

2.3.5. Stopnie włazowe 

Stopnie włazowe Ŝeliwne odpowiadające wymaganiom PN-H-74086 [14].


2.4. Materiały dla komór przelotowych połączeniowych i kaskadowych 

2.4.1. Komora robocza 

Komora robocza z płytą stropową i dnem moŜe być wykonana jako Ŝelbetowa 

wraz z domieszkami uszczelniającymi lub z cegły kanalizacyjnej wg indywidualnej 

dokumentacji projektowej. 

2.4.2. Komin włazowy 

Komin włazowy wykonuje się z kręgów betonowych lub Ŝelbetowych o średnicy 

0,8 m odpowiadających wymaganiom BN-86/8971-08 [20]. 

2.4.3. Właz kanałowy 

Według pkt 2.3.4. 

2.5. Studzienki bezwłazowe - ślepe 

2.5.1. Komora połączeniowa 

Komorę połączeniową (ściany) wykonuje się z betonu hydrotechnicznego 

odpowiadającego wymaganiom BN-62/6738-03, -04, -07 [17] z domieszkami 

uszczelniającymi lub z cegły kanalizacyjnej odpowiadającej wymaganiom PN-B-12037 [5]. 

2.5.2. Płyta pokrywowa 

JeŜeli dokumentacja projektowa lub SST nie ustala inaczej, to płytę pokrywową 

stanowi prefabrykat wg Katalogu powtarzalnych elementów drogowych [23]. 

2.5.3. Płyta denna 

Płytę denną wykonuje się z betonu hydrotechnicznego o właściwościach podanych 

w pkt 2.3.1. 

2.6. Studzienki ściekowe 

2.6.1. Wpusty uliczne Ŝeliwne, krawęŜnikowe Ŝeliwne 

Wpusty uliczne i krawęŜnikowe Ŝeliwne powinny odpowiadać wymaganiom PN- 

H-74080-01 [12] i PN-H-74080-04 [13]. 

2.6.2. Kręgi betonowe prefabrykowane 

Na studzienki ściekowe stosowane są prefabrykowane kręgi betonowe o średnicy 

50 cm, wysokości 30 cm ,60 cm, lub 100 cm z betonu klasy B 25, wg KB1-22.2.6 (6) [22]. 

2.6.3. Pierścienie Ŝelbetowe prefabrykowane 

Pierścienie Ŝelbetowe prefabrykowane o średnicy 65 cm powinny być wykonane z 

betonu wibrowanego klasy B 20 zbrojonego stalą StOS. 

2.6.4. Płyty Ŝelbetowe prefabrykowane 

Płyty Ŝelbetowe prefabrykowane powinny mieć grubość 11 cm i być wykonane z 

betonu wibrowanego klasy B 20 zbrojonego stalą StOS. 

2.6.5. Płyty fundamentowe zbrojone


Płyty fundamentowe zbrojone powinny posiadać grubość 15 cm i być wykonane z 

betonu klasy B 15. 

2.6.6. Kruszywo na podsypkę 

Podsypka moŜe być wykonana z tłucznia lub Ŝwiru. UŜyty materiał na podsypkę 

powinien odpowiadać wymaganiom stosownych norm, np. PN-B-06712 [7], PN-B-11111 

[3], PN-B-11112 [4]. 

2.7. Beton 

Beton hydrotechniczny B-15 i B-20 powinien odpowiadać wymaganiom BN- 

62/6738-07 [17]. 

2.8. Zaprawa cementowa 

Zaprawa cementowa powinna odpowiadać wymaganiom PN-B-14501 [7]. 

2.9. Składowanie materiałów 

2.9.1. Rury kanałowe 

Rury moŜna składować na otwartej przestrzeni, układając je w pozycji leŜącej 

jedno- lub wielowarstwowo, albo w pozycji stojącej. 

Powierzchnia składowania powinna być utwardzona i zabezpieczona przed 

gromadzeniem się wód opadowych. 

W przypadku składowania poziomego pierwszą warstwę rur naleŜy ułoŜyć na 

podkładach drewnianych. Podobnie na podkładach drewnianych naleŜy układać wyroby w 

pozycji stojącej i jeŜeli powierzchnia składowania nie odpowiada ww. wymaganiom. 

Wykonawca jest zobowiązany układać rury według poszczególnych grup, 

wielkości i gatunków w sposób zapewniający stateczność oraz umoŜliwiający dostęp do 

poszczególnych stosów lub pojedynczych rur. 

2.9.2. Kręgi 

Kręgi moŜna składować na powierzchni nieutwardzonej pod warunkiem, Ŝe nacisk 

kręgów przekazywany na grunt nie przekracza 0,5 MPa. 

Przy składowaniu wyrobów w pozycji wbudowania wysokość składowania nie 

powinna przekraczać 1,8 m. Składowanie powinno umoŜliwiać dostęp do poszczególnych 

stosów wyrobów lub pojedynczych kręgów. 

2.9.3. Cegła kanalizacyjna 

Cegła kanalizacyjna moŜe być składowana na otwartej przestrzeni, na powierzchni 

utwardzonej z odpowiednimi spadkami umoŜliwiającymi odprowadzenie wód opadowych. 

Cegły w miejscu składowania powinny być ułoŜone w sposób uporządkowany, 

zapewniający łatwość przeliczenia. Cegły powinny być ułoŜone w jednostkach 

ładunkowych lub luzem w stosach albo pryzmach. 

Jednostki ładunkowe mogą być ułoŜone jedne na drugich maksymalnie w 

3 warstwach, o łącznej wysokości nie przekraczającej 3,0 m.


Przy składowaniu cegieł luzem maksymalna wysokość stosów i pryzm nie powinna 

przekraczać 2,2 m. 

2.9.4. Włazy kanałowe i stopnie 

Włazy kanałowe i stopnie powinny być składowane z dala od substancji 

działających korodująco. Włazy powinny być posegregowane wg klas. Powierzchnia 

składowania powinna być utwardzona i odwodniona. 

2.9.5. Wpusty Ŝeliwne 

Skrzynki lub ramki wpustów mogą być składowane na otwartej przestrzeni, na 

paletach w stosach o wysokości maksimum 1,5 m. 

2.9.6. Kruszywo 

Kruszywo naleŜy składować na utwardzonym i odwodnionym podłoŜu w sposób 

zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi rodzajami i frakcjami 

kruszyw. 

3. SPRZĘT 


Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania 


3.2. Sprzęt do wykonania kanalizacji deszczowej 

Wykonawca przystępujący do wykonania kanalizacji deszczowej powinien 

wykazać się moŜliwością korzystania z następującego sprzętu: 

− Ŝurawi budowlanych samochodowych, 

− koparek przedsiębiernych, 

− spycharek kołowych lub gąsiennicowych, 

− sprzętu do zagęszczania gruntu, 

− wciągarek mechanicznych, 

− beczkowozów. 

4. TRANSPORT 


Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w OST D-M-00.00.00 


4.2. Transport rur kanałowych 

Rury, zarówno kamionkowe jak i betonowe, mogą być przewoŜone dowolnymi 

środkami transportu w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem lub zniszczeniem.


Wykonawca zapewni przewóz rur w pozycji poziomej wzdłuŜ środka transportu, z 

wyjątkiem rur betonowych o stosunku średnicy nominalnej do długości, większej niŜ 1,0 m, 

które naleŜy przewozić w pozycji pionowej i tylko w jednej warstwie. 

Wykonawca zabezpieczy wyroby przewoŜone w pozycji poziomej przed 

przesuwaniem i przetaczaniem pod wpływem sił bezwładności występujących w czasie 

ruchu pojazdów. 

Przy wielowarstwowym układaniu rur górna warstwa nie moŜe przewyŜszać ścian 

środka transportu o więcej niŜ 1/3 średnicy zewnętrznej wyrobu (rury kamionkowe nie 

wyŜej niŜ 2 m). 

Pierwszą warstwę rur kielichowych naleŜy układać na podkładach drewnianych, 

zaś poszczególne warstwy w miejscach stykania się wyrobów naleŜy przekładać materiałem 

wyściółkowym (o grubości warstwy od 2 do 4 cm po ugnieceniu). 

4.3. Transport kręgów 

Transport kręgów powinien odbywać się samochodami w pozycji wbudowania lub 

prostopadle do pozycji wbudowania. 

Dla zabezpieczenia przed uszkodzeniem przewoŜonych elementów, Wykonawca 

dokona ich usztywnienia przez zastosowanie przekładek, rozporów i klinów z drewna, 

gumy lub innych odpowiednich materiałów. 

Podnoszenie i opuszczanie kręgów o średnicach 1,2 m i 1,4 m naleŜy wykonywać 

za pomocą minimum trzech lin zawiesia rozmieszczonych równomiernie na obwodzie 

prefabrykatu. 

4.4. Transport cegły kanalizacyjnej 

Cegła kanalizacyjna moŜe być przewoŜona dowolnymi środkami transportu w 

jednostkach ładunkowych lub luzem. 

Jednostki ładunkowe naleŜy układać na środkach transportu samochodowego w 

jednej warstwie. 

Cegły transportowane luzem naleŜy układać na środkach przewozowych ściśle 

jedne obok drugich, w jednakowej liczbie warstw na powierzchni środka transportu. 

Wysokość ładunku nie powinna przekraczać wysokości burt. 

Cegły luzem mogą być przewoŜone środkami transportu samochodowego pod 

warunkiem stosowania opinek. 

Załadunek i wyładunek cegły w jednostkach ładunkowych powinien się odbywać 

mechanicznie za pomocą urządzeń wyposaŜonych w osprzęt kleszczowy, widłowy lub 

chwytakowy. Załadunek i wyładunek wyrobów przewoŜonych luzem powinien odbywać się 

ręcznie przy uŜyciu przyrządów pomocniczych. 

4.5. Transport włazów kanałowych 

Włazy kanałowe mogą być transportowane dowolnymi środkami transportu w 

sposób zabezpieczony przed przemieszczaniem i uszkodzeniem. 

Włazy typu cięŜkiego mogą być przewoŜone luzem, natomiast typu lekkiego 

naleŜy układać na paletach po 10 szt. i łączyć taśmą stalową.


4.6. Transport wpustów Ŝeliwnych 

Skrzynki lub ramki wpustów mogą być przewoŜone dowolnymi środkami 

transportu w sposób zabezpieczony przed przesuwaniem się podczas transportu. 

4.7. Transport mieszanki betonowej 

Do przewozu mieszanki betonowej Wykonawca zapewni takie środki 

transportowe, które nie spowodują segregacji składników, zmiany składu mieszanki, 

zanieczyszczenia mieszanki i obniŜenia temperatury przekraczającej granicę określoną w 

wymaganiach technologicznych. 

4.8. Transport kruszyw 

Kruszywa mogą być przewoŜone dowolnymi środkami transportu, w sposób 

zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i nadmiernym zawilgoceniem. 

4.9. Transport cementu i jego przechowywanie 

Transport cementu i przechowywanie powinny być zgodne z BN-88/6731-08 [16]. 



Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania 


5.2. Roboty przygotowawcze 

Przed przystąpieniem do robót Wykonawca dokona ich wytyczenia i trwale 

oznaczy je w terenie za pomocą kołków osiowych, kołków świadków i kołków 

krawędziowych. 

W przypadku niedostatecznej ilości reperów stałych, Wykonawca wbuduje repery 

tymczasowe (z rzędnymi sprawdzonymi przez słuŜby geodezyjne), a szkice sytuacyjne 

reperów i ich rzędne przekaŜe InŜynierowi. 

5.3. Roboty ziemne 

Wykopy naleŜy wykonać jako wykopy otwarte obudowane. Metody wykonania 

robót - wykopu (ręcznie lub mechanicznie) powinny być dostosowane do głębokości 

wykopu, danych geotechnicznych oraz posiadanego sprzętu mechanicznego. 

Szerokość wykopu uwarunkowana jest zewnętrznymi wymiarami kanału, do 

których dodaje się obustronnie 0,4 m jako zapas potrzebny na deskowanie ścian i 

uszczelnienie styków. Deskowanie ścian naleŜy prowadzić w miarę jego głębienia. 

Wydobyty grunt z wykopu powinien być wywieziony przez Wykonawcę na odkład. 

Dno wykopu powinno być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w 

dokumentacji projektowej, przy czym dno wykopu Wykonawca wykona na poziomie 

wyŜszym od rzędnej projektowanej o 0,20 m. 

Zdjęcie pozostawionej warstwy 0,20 m gruntu powinno być wykonane 

bezpośrednio przed ułoŜeniem przewodów rurowych. Zdjęcie tej warstwy Wykonawca 

wykona ręcznie lub w sposób uzgodniony z InŜynierem.


W gruntach skalistych dno wykopu powinno być wykonane od 0,10 do 0,15 m 

głębiej od projektowanego poziomu dna. 

5.4. Przygotowanie podłoŜa 

W gruntach suchych piaszczystych, Ŝwirowo-piaszczystych i piaszczystogliniastych 

podłoŜem jest grunt naturalny o nienaruszonej strukturze dna wykopu. 

W gruntach nawodnionych (odwadnianych w trakcie robót) podłoŜe naleŜy 

wykonać z warstwy Ŝwiru z piaskiem o grubości od 15 do 20 cm łącznie z ułoŜonymi 

sączkami odwadniającymi. Dla przewodów o średnicy powyŜej 0,50 m, na warstwie 

odwadniającej naleŜy wykonać fundament betonowy, zgodnie z dokumentacją projektową 

lub SST. 

W gruntach skalistych gliniastych lub stanowiących zbite iły naleŜy wykonać 

podłoŜe z pospółki, Ŝwiru o grubości od 15 do 20 cm. Dla przewodów o średnicy powyŜej 

0,50 m naleŜy wykonać fundament betonowy zgodnie z dokumentacją projektową lub SST. 

Zagęszczenie podłoŜa powinno być zgodne z określonym w SST. 

5.5. Roboty montaŜowe 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to spadki i głębokość 

posadowienia rurociągu powinny spełniać poniŜsze warunki: 

− najmniejsze spadki kanałów powinny zapewnić dopuszczalne minimalne prędkości 

przepływu, tj. od 0,6 do 0,8 m/s. Spadki te nie mogą być jednak mniejsze: 

− dla kanałów o średnicy do 0,3 m - 3 ‰, 

− dla kanałów i kolektorów przelotowych -1 ‰ 

(wyjątkowo dopuszcza się spadek 0,5 ‰). 

Największe dopuszczalne spadki wynikają z ograniczenia maksymalnych 

prędkości przepływu (dla rur betonowych i ceramicznych 3 m/s, zaś dla rur Ŝelbetowych 

5 m/s). 

− głębokość posadowienia powinna wynosić w zaleŜności od stref przemarzania gruntów, 

od 1,0 do 1,3 m (zgodnie z Dziennikiem Budownictwa nr 1 z 15.03.71). 

Przy mniejszych zagłębieniach zachodzi konieczność odpowiedniego ocieplenia 

kanału. 

Ponadto naleŜy dąŜyć do tego, aby zagłębienie kanału na końcówce sieci wynosiło 

minimum 2,5 m w celu zapewnienia moŜliwości ewentualnego skanalizowania obiektów 

połoŜonych przy tym kanale. 

5.5.1. Rury kanałowe 

Rury ułoŜone w wykopie na znacznych głębokościach (ponad 6 m) oraz 

znacznie obciąŜone, w celu zwiększenia wytrzymałości powinny być wzmocnione zgodnie z 

dokumentacją projektową. 

Poszczególne ułoŜone rury powinny być unieruchomione przez obsypanie 

piaskiem pośrodku długości rury i mocno podbite, aby rura nie zmieniła połoŜenia do czasu 

wykonania uszczelnienia złączy. 

Uszczelnienia złączy rur kanałowych moŜna wykonać: 

− sznurem konopnym smołowanym i kitem bitumicznym w przypadku stosowania rur 

kamionkowych średnicy 0,20 m,


− zaprawą cementową 1:2 lub 1:3 i dodatkowo opaskami betonowymi lub Ŝelbetowymi w 

przypadku uszczelniania rur betonowych o średnicy od 0,20 do 1,0 m, 

− sznurem konopnym i folią aluminiową przy stosowaniu rur Ŝeliwnych kielichowych 

ciśnieniowych średnicy od 0,2 do1,0 m. 

Połączenia kanałów stosować naleŜy zawsze w studzience lub w komorze (kanały 

o średnicy do 0,3 m moŜna łączyć na wpust lub poprzez studzienkę krytą - ślepą). 

Kąt zawarty między osiami kanałów dopływowego i odpływowego - zbiorczego 

powinien zawierać się w granicach od 45 do 90 o . 

Rury naleŜy układać w temperaturze powyŜej 0 o C, a wszelkiego rodzaju 

betonowania wykonywać w temperaturze nie mniejszej niŜ +8 o C. 

Przed zakończeniem dnia roboczego bądź przed zejściem z budowy naleŜy 

zabezpieczyć końce ułoŜonego kanału przed zamuleniem. 

5.5.2. Przykanaliki 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej to przy wykonywaniu 

przykanalików naleŜy przestrzegać następujących zasad: 

− trasa przykanalika powinna być prosta, bez załamań w planie i pionie (z wyjątkiem 

łuków dla podłączenia do wpustu bocznego w kanale lub do syfonu przy podłączeniach 

do kanału ogólnospławnego), 

− minimalny przekrój przewodu przykanalika powinien wynosić 0,20 m (dla 

pojedynczych wpustów i przykanalików nie dłuŜszych niŜ 12 m moŜna stosować 

średnicę 0,15 m), 

− długość przykanalika od studzienki ściekowej (wpustu ulicznego) do kanału lub 

studzienki rewizyjnej połączeniowej nie powinna przekraczać 24 m, 

− włączenie przykanalika do kanału moŜe być wykonane za pośrednictwem studzienki 

rewizyjnej, studzienki krytej (tzw. ślepej) lub wpustu bocznego, 

− spadki przykanalików powinny wynosić od min. 20 ‰ do max. 400 ‰ z tym, Ŝe przy 

spadkach większych od 250 ‰ naleŜy stosować rury Ŝeliwne, 

− kierunek trasy przykanalika powinien być zgodny z kierunkiem spadku kanału 

zbiorczego, 

− włączenie przykanalika do kanału powinno być wykonane pod kątem min. 45 o , max. 90 o 

(optymalnym 60 o ), 

− włączenie przykanalika do kanału poprzez studzienkę połączeniową naleŜy dokonywać 

tak, aby wysokość spadku przykanalika nad podłogą studzienki wynosiła max. 50,0 cm. 

W przypadku konieczności włączenia przykanalika na wysokości większej naleŜy 

stosować przepady (kaskady) umieszczone na zewnątrz poza ścianką studzienki, 

− włączenia przykanalików z dwóch stron do kanału zbiorczego poprzez wpusty boczne 

powinny być usytuowane w odległości min. 1,0 m od siebie. 

5.5.3. Studzienki kanalizacyjne 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to naleŜy przestrzegać 

następujących zasad: Najmniejsze wymiary studzienek rewizyjnych kołowych powinny być 

zgodne ze średnicami określonymi w tablicy 1.


Tablica 1. Najmniejsze wymiary studzienek rewizyjnych kołowych 

Średnica przewodu Minimalna średnica studzienki rewizyjnej kołowej (m) 

odprowadzającego 

spadowej-kaskadowej 

przelotowej połączeniowej 

(m) 

0,20 

0,25 1,20 

0,30 1,20 1,20 

0,40 

0,50 1,40 

0,60 1,40 1,40 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to przy wykonywaniu 

studzienek kanalizacyjnych naleŜy przestrzegać następujących zasad: 

− studzienki przelotowe powinny być lokalizowane na odcinkach prostych kanałów w 

odpowiednich odległościach (max. 50 m przy średnicach kanału do 0,50 m i 70 m przy 

średnicach powyŜej 0,50 m) lub na zmianie kierunku kanału, 

− studzienki połączeniowe powinny być lokalizowane na połączeniu jednego lub dwóch 

kanałów bocznych, 

− wszystkie kanały w studzienkach naleŜy łączyć oś w oś (w studzienkach krytych), 

− studzienki naleŜy wykonywać na uprzednio wzmocnionym (warstwą tłucznia lub Ŝwiru) 

dnie wykopu i przygotowanym fundamencie betonowym, 

− studzienki wykonywać naleŜy zasadniczo w wykopie szerokoprzestrzennym. Natomiast 

w trudnych warunkach gruntowych (przy występowaniu wody gruntowej, kurzawki itp.) 

w wykopie wzmocnionym, 

− w przypadku gdy róŜnica rzędnych dna kanałów w studzience przekracza 0,50 m naleŜy 

stosować studzienki spadowe-kaskadowe, 

− studzienki kaskadowe zlokalizowane na kanałach o średnicy powyŜej 0,40 m powinny 

mieć przelew o kształcie i wymiarach uzasadnionych obliczeniami hydraulicznymi. 

Natomiast studzienki zlokalizowane na kanałach o średnicy do 0,40 m włącznie 

powinny mieć spad w postaci rury pionowej usytuowanej na zewnątrz studzienki. 

RóŜnica poziomów przy tym rozwiązaniu nie powinna przekraczać 4,0 m. 

Sposób wykonania studzienek (przelotowych, połączeniowych i kaskadowych) 

przedstawiony jest w Katalogu Budownictwa oznaczonego symbolem KB-4.12.1 (7, 6, 8) 

[22], a ponadto w „Katalogu powtarzalnych elementów drogowych” opracowanym przez 

„Transprojekt” Warszawa [23]. 

Studzienki rewizyjne składają się z następujących części: 

− komory roboczej, 

− komina włazowego, 

− dna studzienki, 

− włazu kanałowego, 

− stopni złazowych.


Komora robocza powinna mieć wysokość minimum 2,0 m. W przypadku 

studzienek płytkich (kiedy głębokość ułoŜenia kanału oraz warunki ukształtowania terenu 

nie pozwalają zapewnić ww. wysokości) dopuszcza się wysokość komory roboczej 

mniejszą niŜ 2,0 m. 

Przejścia rur kanalizacyjnych przez ściany komory naleŜy obudować i uszczelnić 

materiałem plastycznym ustalonym w dokumentacji projektowej. 

Komin włazowy powinien być wykonany z kręgów betonowych lub Ŝelbetowych o 

średnicy 0,80 m wg BN-86/8971-08 [20]. Posadowienie komina naleŜy wykonać na płycie 

Ŝelbetowej przejściowej (lub rzadziej na kręgu stoŜkowym) w takim miejscu, aby pokrywa 

włazu znajdowała się nad spocznikiem o największej powierzchni. 

Studzienki płytkie mogą być wykonane bez kominów włazowych, wówczas 

bezpośrednio na komorze roboczej naleŜy umieścić płytę pokrywową, a na niej skrzynkę 

włazową wg PN-H-74051 [9]. 

Dno studzienki naleŜy wykonać na mokro w formie płyty dennej z wyprofilowaną 

kinetą. 

Kineta w dolnej części (do wysokości równej połowie średnicy kanału) powinna 

mieć przekrój zgodny z przekrojem kanału, a powyŜej przedłuŜony pionowymi ściankami 

do poziomu maksymalnego napełnienia kanału. Przy zmianie kierunku trasy kanału kineta 

powinna mieć kształt łuku stycznego do kierunku kanału, natomiast w przypadku zmiany 

średnicy kanału powinna ona stanowić przejście z jednego wymiaru w drugi. 

Dno studzienki powinno mieć spadek co najmniej 3 ‰ w kierunku kinety. 

Studzienki usytuowane w korpusach drogi (lub innych miejscach naraŜonych na 

obciąŜenia dynamiczne)powinny mieć właz typu cięŜkiego wg PN-H-74051-02 [11]. W 

innych przypadkach moŜna stosować włazy typu lekkiego wg PN-H-74051-01 [10]. 

Poziom włazu w powierzchni utwardzonej powinien być z nią równy, natomiast w 

trawnikach i zieleńcach górna krawędź włazu powinna znajdować się na wysokości min. 

8 cm ponad poziomem terenu. 

W ścianie komory roboczej oraz komina włazowego naleŜy zamontować 

mijankowo stopnie złazowe w dwóch rzędach, w odległościach pionowych 0,30 m i w 

odległości poziomej osi stopni 0,30 m. 

5.5.4. Komory przelotowe i połączeniowe 

Dla kanałów o średnicy 0,8 m i większych naleŜy stosować komory przelotowe i 

połączeniowe projektowane indywidualnie, złoŜone z następujących części: 

− komory roboczej, 

− płyty stropowej nad komorą, 

− komina włazowego średnicy 0,8 m, 

− płyty pod właz, 

− włazu typu cięŜkiego średnicy 0,6 m. 

Podstawowe wymagania dla komór roboczych: 

− wysokość mierzona od półki-spocznika do płyty stropowej powinna wynosić od 1,80 do 

2,0 m, 

− długość mierzona wzdłuŜ przepływu min. 1,20 m, 

− szerokość naleŜy przyjmować jako równą: szerokość kanału zbiorczego plus szerokość 

półek po obu stronach kanału; minimalny wymiar półki po stronie włazu powinien 

wynosić 0,50 m, zaś po stronie przeciwnej 0,30 m,


− wymiary w planie dla komór połączeniowych uzaleŜnione są ponadto od wielkości 

kanałów i od promieni kinet, które naleŜy przyjmować dla kanałów bocznych o 

przekroju do 0,40 m równe 0,75 m, a ponad 0,40 m - równe 1,50 m. 

Komory przelotowe powinny być lokalizowane na odcinkach prostych kanałów w 

odległościach do 100 m oraz przy zmianie kierunku kanału. 

Komory połączeniowe powinny być zlokalizowane na połączeniu jednego lub 

dwóch kanałów bocznych. 

Wykonanie połączenia kanałów, komina włazowego i kinet podano w pkt 5.5.3. 

5.5.5. Komory kaskadowe 

Komory kaskadowe stosuje się na połączeniach kanałów o średnicy od 0,60 m, 

przy duŜych róŜnicach poziomów w celu uniknięcia przekroczenia dopuszczalnych 

spadków (i prędkości wody) oraz nieekonomicznego zagłębienia kanałów. 

JeŜeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to naleŜy przestrzegać 

następujących zasad: 

− długość komory przepadowej zaleŜy od przepływu oraz od róŜnicy poziomów kanału 

dolnego i górnego, 

− szerokość komory zaleŜy od szerokości kanałów dopływowego i odpływowego oraz 

przejścia kontrolnego z pomostu górnego do pomostu dolnego (0,80 m); wymiary 

pomostów powinny wynosić 0,80 x 0,70 m, 

− pomost górny naleŜy wykonać w odległości min. 1,80 m od płyty stropowej do osi 

kanału dopływowego, 

− nad pomostem górnym i dolnym naleŜy przewidzieć oddzielny komin włazowy, 

− pomost górny i schody naleŜy od strony kaskady zabezpieczyć barierą wysokości min. 

1,10 m. 

Kominy włazowe naleŜy wykonać tak jak podano w pkt 5.5.3. 

Zasady łączenia kanałów w dnie komory i wykonania kinet podano w pkt 5.5.3. 

Komory kaskadowe naleŜy wykonywać jak komory w punkcie 5.5.4 w wykopach 

szerokoprzestrzennych i, w zaleŜności od potrzeb, odpowiednio wzmocnionych. 

5.5.6. Separatory i osadniki 

NaleŜy wykonać zgodnie ze specyfikacją dołączoną do projektu budowlanego. 

5.5.7. Studzienki ściekowe 

Studzienki ściekowe, przeznaczone do odprowadzania wód opadowych z jezdni 

dróg i placów, powinny być z wpustem ulicznym oraz krawęŜnikowym Ŝeliwnym i 

osadnikiem. 

Podstawowe wymiary studzienek powinny wynosić: 

− głębokość studzienki od wierzchu skrzynki wpustu do dna wylotu przykanalika 1,65 m 

(wyjątkowo - min. 1,50 m i max. 2,05 m), 

− głębokość osadnika 0,95 m, 

− średnica osadnika (studzienki) 0,50 m. 

Krata ściekowa wpustu powinna być usytuowana w ścieku jezdni, przy czym 

wierzch kraty powinien być usytuowany 0,5 cm poniŜej ścieku jezdni.


Lokalizacja studzienek wynika z rozwiązania drogowego. 

Liczba studzienek ściekowych i ich rozmieszczenie uzaleŜnione jest przede 

wszystkim od wielkości odwadnianej powierzchni jezdni i jej spadku podłuŜnego. NaleŜy 

przyjmować, Ŝe na jedną studzienkę powinno przypadać od 800 do 1000 m 2 nawierzchni 

szczelnej. 

Rozstaw wpustów przy pochyleniu podłuŜnym ścieku do 3 ‰ powinien wynosić 

od 40 do 50 m; od 3 do 5 ‰ powinien wynosić od 50 do 70 m; od 5 do 10 ‰ - od 70 do 

100 m. 

Wpusty uliczne na skrzyŜowaniach ulic naleŜy rozmieszczać przy krawęŜnikach 

prostych w odległości minimum 2,0 m od zakończenia łuku krawęŜnika. 

Przy umieszczeniu kratek ściekowych bezpośrednio w nawierzchni, wierzch kraty 

powinien znajdować się 0,5 cm poniŜej poziomu warstwy ścieralnej. 

KaŜdy wpust powinien być podłączony do kanału za pośrednictwem studzienki 

rewizyjnej połączeniowej, studzienki krytej (tzw. ślepej) lub wyjątkowo za pomocą wpustu 

bocznego. 

Wpustów deszczowych nie naleŜy sprzęgać. Gdy zachodzi konieczność 

zwiększenia powierzchni spływu, dopuszcza się w wyjątkowych przypadkach stosowanie 

wpustów podwójnych. 

W przypadkach kolizyjnych, gdy zachodzi konieczność usytuowania wpustu nad 

istniejącymi urządzeniami podziemnymi, moŜna studzienkę ściekową wypłycić do min. 

0,60 m nie stosując osadnika. Osadnik natomiast powinien być ustawiony poza kolizyjnym 

urządzeniem i połączony przykanalikiem ze studzienką, jak równieŜ z kanałem zbiorczym. 

Odległość osadnika od krawęŜnika jezdni nie powinna przekraczać 3,0 m. 

5.5.8. Izolacje 

Rury betonowe uŜyte do budowy kanalizacji powinny być zabezpieczone przed 

korozją, zgodnie z zasadami zawartymi w „Instrukcji zabezpieczania przed korozją 

konstrukcji betonowych” opracowanej przez Instytut Techniki Budowlanej w 1986 r. [21]. 

Zabezpieczenie rur kanałowych polega na powleczeniu ich zewnętrznej i 

wewnętrznej powierzchni warstwą izolacyjną asfaltową, posiadającą aprobatę techniczną, 

wydaną przez upowaŜnioną jednostkę. 

Studzienki zabezpiecza się przez posmarowanie z zewnątrz izolacją bitumiczną. 

Dopuszcza się stosowanie innego środka izolacyjnego uzgodnionego z InŜynierem. 

W środowisku słabo agresywnym, niezaleŜnie od czynnika agresji, studzienki 

naleŜy zabezpieczyć przez zagruntowanie izolacją asfaltową oraz trzykrotne posmarowanie 

lepikiem asfaltowym stosowanym na gorąco wg PN-C-96177 [8]. 

W środowisku silnie agresywnym (z uwagi na duŜą róŜnorodność i bardzo duŜy 

przedział natęŜenia czynnika agresji) sposób zabezpieczenia rur przed korozją Wykonawca 

uzgodni z InŜynierem. 

5.5.9. Zasypanie wykopów i ich zagęszczenie 

Zasypywanie rur w wykopie naleŜy prowadzić warstwami grubości 20 cm. 

Materiał zasypkowy powinien być równomiernie układany i zagęszczany po obu stronach 

przewodu. Wskaźnik zagęszczenia powinien być zgodny z określonym w SST.




Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania 


6.2. Kontrola, pomiary i badania 

6.2.1. Badania przed przystąpieniem do robót 

Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania materiałów 

do betonu i zapraw i ustalić receptę. 

6.2.2. Kontrola, pomiary i badania w czasie robót 

Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych 

robót w zakresie i z częstotliwością określoną w niniejszej OST i zaakceptowaną przez 

InŜyniera. 

W szczególności kontrola powinna obejmować: 

− sprawdzenie rzędnych załoŜonych ław celowniczych w nawiązaniu do podanych stałych 

punktów wysokościowych z dokładnością do 1 cm, 

− badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, 

− badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanej warstwy podłoŜa z 

kruszywa mineralnego lub betonu, 

− badanie odchylenia osi kolektora, 

− sprawdzenie zgodności z dokumentacją projektową załoŜenia przewodów i studzienek, 

− badanie odchylenia spadku kolektora deszczowego, 

− sprawdzenie prawidłowości ułoŜenia przewodów, 

− sprawdzenie prawidłowości uszczelniania przewodów, 

− badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych warstw zasypu, 

− sprawdzenie rzędnych posadowienia studzienek ściekowych (kratek) i pokryw 

włazowych, 

− sprawdzenie zabezpieczenia przed korozją. 

6.2.3. Dopuszczalne tolerancje i wymagania 

− odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie 

powinno wynosić więcej niŜ ± 5 cm, 

− odchylenie wymiarów w planie nie powinno być większe niŜ 0,1 m, 

− odchylenie grubości warstwy podłoŜa nie powinno przekraczać ± 3 cm, 

− odchylenie szerokości warstwy podłoŜa nie powinno przekraczać ± 5 cm, 

− odchylenie kolektora rurowego w planie, odchylenie odległości osi ułoŜonego kolektora 

od osi przewodu ustalonej na ławach celowniczych nie powinna przekraczać ± 5 mm, 

− odchylenie spadku ułoŜonego kolektora od przewidzianego w projekcie nie powinno 

przekraczać -5% projektowanego spadku (przy zmniejszonym spadku) i +10% 

projektowanego spadku (przy zwiększonym spadku), 

− wskaźnik zagęszczenia zasypki wykopów określony w trzech miejscach na długości 100 

m powinien być zgodny z pkt 5.5.9,


− rzędne kratek ściekowych i pokryw studzienek powinny być wykonane z dokładnością 

do ± 5 mm. 



pkt 7. 

Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 


Jednostką obmiarową jest m (metr) wykonanego kanału i przykanalika, m2 

wykonanej podsypki piaskowej, szt. wykonanych studzienek ściekowych, studni 

rewizyjnych, separatorów i osadników. 



Ogólne zasady odbioru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 8. 

Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i 



8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu 

Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: 

− roboty montaŜowe wykonania rur kanałowych i przykanalika, 

− wykonane studzienki ściekowe i kanalizacyjne, 

− wykonane komory, 

− wykonana izolacja, 

− zasypany zagęszczony wykop. 

Odbiór robót zanikających powinien być dokonany w czasie umoŜliwiającym 

wykonanie korekt i poprawek, bez hamowania ogólnego postępu robót. 

Długość odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna być mniejsza od 

50 m. 



Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w OST D-M-00.00.00 



Cena 1 m wykonanej i odebranej kanalizacji obejmuje: 


− dostawę materiałów,


− wykonanie robót przygotowawczych, 

− wykonanie wykopu w gruncie kat. I-IV wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego 

odwodnienie, 

− przygotowanie podłoŜa i fundamentu, 

− wykonanie sączków, 

− wykonanie wylotu kolektora, 

− ułoŜenie przewodów kanalizacyjnych, przykanalików, studni, separatorów, osadników 

oraz studzienek ściekowych, 

− wykonanie izolacji rur i studzienek, 

− zasypanie i zagęszczenie wykopu, 

− przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać następujące elementy 

kanalizacji deszczowej: 

Studzienki ściekowe z gotowych elementów betonowe o śr.500 mm z osadnikiem bez syfonu szt. 8.000 

Studnie rewizyjne z kręgów betonowych o śr.1250 mm w gotowym wykopie Do głębok. 3m stud. 4.000 

Studnie rewizyjne z kręgów betonowych o śr.1250 mm w gotowym wykopie Do głębok. 3m - 

STUDNIA Z WPUSTEM 

stud. 1.000 

Studnie rewizyjne z kręgów betonowych o śr.1500 mm w gotowym wykopie o głębok. 3m stud. 1.000 

Kanały rurowe - podłoŜa z materiałów sypkich o grub.15 cm m2 274.800 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.300 mm o złaczach na zakład m 107.000 

Kanały rurowe - rury PCV o śr.200 mm o złaczach na zakład m 37.000 

Podłącz.instalacji do sieci kanalizacyjnej - przykanaliki z rur PVC o śr.160 mm m 33.000 

Rurociągi z PVC kanalizacyjne o śr. 110 mm w gotowych wykopach, wewnątrz budynków o 

połączeniach wciskowych 

m 103.000 

MontaŜ rurociągów z PCW o śr. 110 mm na ścianach z łączeniem metodą wciskową m 30.000 

Dodatek za wykonanie podejść odpływowych z rur i kształtek z nieplastyfikowanego PCW o śr. 

110 mm - TRÓJNIK 200/110


MontaŜ czyszczaków kanalizacyjnych z PCW o śr.zewn. 110 mm łaczonych metodą wciskową szt. 15.000 


10.1. Normy 

1. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu 

2. PN-B-06751 Wyroby kanalizacyjne kamionkowe. Rury i kształtki. 

Wymagania i badania 

3. PN-B-11111 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni 

drogowych. świr i mieszanka 

4. PN-B-11112 Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni 

drogowych 

5. PN-B-12037 Cegła pełna wypalana z gliny - kanalizacyjna 

6. PN-B-12751 Kamionkowe rury i kształtki kanalizacyjne. Kształty 

i wymiary 

7. PN-B-14501 Zaprawy budowlane zwykłe 

8. PN-C-96177 Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gorąco 

9. PN-H-74051-00 Włazy kanałowe. Ogólne wymagania i badania 

10. PN-H-74051-01 Włazy kanałowe. Klasa A (włazy typu lekkiego) 

11. PN-H-74051-02 Włazy kanałowe. Klasy B, C, D (włazy typu cięŜkiego) 

12. PN-H-74080-01 Skrzynki Ŝeliwne wpustów deszczowych. Wymagania 

i badania 

13. PN-H-74080-04 Skrzynki Ŝeliwne wpustów deszczowych. Klasa C 

14. PN-H-74086 Stopnie Ŝeliwne do studzienek kontrolnych 

15. PN-H-74101 śeliwne rury ciśnieniowe do połączeń sztywnych 

16. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie 

17. BN-62/6738-03,04, 07 Beton hydrotechniczny 

18. BN-86/8971-06.00, 01 Rury bezciśnieniowe. Kielichowe rury betonowe i Ŝelbetowe 

„Wipro” 

19. BN-86/8971-06.02 Rury bezciśnieniowe. Rury betonowe i Ŝelbetowe 

20. BN-86/8971-08 Prefabrykaty budowlane z betonu. Kręgi betonowe 

i Ŝelbetowe. 


21. Instrukcja zabezpieczania przed korozją konstrukcji betonowych opracowana przez 

Instytut Techniki Budowlanej - Warszawa 1986 r. 

22. Katalog budownictwa 

KB4-4.12.1.(6) Studzienki połączeniowe (lipiec 1980) 

KB4-4.12.1.(7) Studzienki przelotowe (lipiec 1980) 

KB4-4.12.1.(8) Studzienki spadowe (lipiec 1980) 

KB4-4.12.1.(11) Studzienki ślepe (lipiec 1980) 

KB4-3.3.1.10.(1) Studzienki ściekowe do odwodnienia dróg (październik 1983)


KB1-22.2.6.(6) Kręgi betonowe średnicy 50 cm; wysokości 30 lub 60 cm 

23. „Katalog powtarzalnych elementów drogowych”. „Transprojekt” - Warszawa, 

1979-1982 r. 

24. Tymczasowa instrukcja projektowania i budowy przewodów kanalizacyjnych z rur 

„Wipro”, Centrum Techniki Komunalnej, 1978 r. 

25. Wytyczne eksploatacyjne do projektowania sieci i urządzeń sieciowych, 

wodociągowych i kanalizacyjnych, BPC WiK „Cewok” i BPBBO Miastoprojekt- 

Warszawa, zaakceptowane i zalecone do stosowania przez Zespół Doradczy ds. 

procesu inwestycyjnego powołany przez Prezydenta m.st. Warszawy - sierpień 1984 r.



D - 03.01.01 

PRZEPUSTY POD KORONĄ DROGI 

2008




Zgodnie z decyzją Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych niniejsza ogólna specyfikacja 

techniczna stanowi obowiązującą podstawę sporządzenia szczegółowej specyfikacji 

technicznej przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i wojewódzkich oraz jest 

zalecona do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach miejskich i gminnych. 





Konsultacje: 



Przy sporządzaniu szczegółowej specyfikacji technicznej naleŜy ewentualnie uaktualnić 

przepisy zawarte w wykorzystywanej niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej. 


PROJEKT, KŁODZKO 2008.

„ Modernizacja sięgacza ul. Łu

ERROR: syntaxerror 

OFFENDING COMMAND: --nostringval-- 

STACK: 

93 

3002 

4



D - 05.00.00 

NAWIERZCHNIE 

2008







i gminnych. 





Konsultacje: 








D - 05.00.00 

NAWIERZCHNIE 

D-05.03.01 NAWIERZCHNIA Z KOSTKI KAMIENNEJ 

D-05.03.05 NAWIERZCHNIA Z BETONU ASFALTOWEGO 

D-05.03.17 REMONT CZĄSTKOWY 

D-05.03.23 NAWIERZCHNIA Z KOSTKI BRUKOWEJ BETONOWEJ



D - 05.03.01 

NAWIERZCHNIA Z KOSTKI KAMIENNEJ 

2008


1. WSTĘP 


Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) są wymagania 

dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem nawierzchni z kostki 

kamiennej dla zadania p.n. „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w 

Kłodzku ” 







gminnych. 



związanych z wykonywaniem nawierzchni kostkowych - z kostki kamiennej nieregularnej, 

regularnej i rzędowej. 

Nawierzchnie z kostki kamiennej nieregularnej mogą być wykonywane: 

− na placach, miejscach postojowych, wjazdach do bram. 


1.4.1. Nawierzchnia twarda ulepszona - nawierzchnia bezpylna i dostatecznie równa, 

przystosowana do szybkiego ruchu samochodowego. 

1.4.2. Nawierzchnia kostkowa - nawierzchnia, której warstwa ścieralna jest wykonana z 

kostek kamiennych. 


polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 1.4. 



ogólne” pkt 1.5.


2. MATERIAŁY 




2.2. Kamienna kostka drogowa 

2.2.1. Klasyfikacja 

Kamienna kostka drogowa wg PN-B-11100 [8] jest stosowana do budowy 

nawierzchni z kostki kamiennej wg PN-S-06100 [11] oraz do budowy nawierzchni z kostki 

kamiennej nieregularnej wg PN-S-96026 [12] 

W zaleŜności od kształtów rozróŜnia się trzy typy kostki: 

− regularną, 

− rzędową, 

− nieregularną. 

RozróŜnia się dwa rodzaje kostki regularnej: normalną i łącznikową. 

W zaleŜności od jakości surowca skalnego uŜytego do wyrobu kostki rozróŜnia się 

dwie klasy kostki: I, II. 

W zaleŜności od dokładności wykonania rozróŜnia się trzy gatunki kostki: 1, 2, 3. 

W zaleŜności od wymiaru zasadniczego - wysokości kostki, rozróŜnia się 

następujące wielkości (cm): 

− kostka regularna i rzędowa - 12, 14, 16 i 18, 

− kostka nieregularna - 5, 6, 8 i 10. 

2.2.2. Wymagania 

Surowcem do wyrobu kostki kamiennej są skały magmowe, osadowe i 

przeobraŜone. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymałościowe przedstawia tablica 1. 

Tablica 1. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymałościowe dla kostki kamiennej 

Lp. Cechy fizyczne Klasa Badania 

i wytrzymałościowe I II według 

1 

2 

3 

Wytrzymałość na ściskanie w stanie 

powietrzno-suchym, MPa, nie mniej niŜ 

Ścieralność na tarczy Boehmego, 

w centymetrach, nie więcej niŜ 

Wytrzymałość na uderzenie (zwięzłość), 

liczba uderzeń, nie mniej niŜ 

160 120 

0,2 0,4 

12 8 

PN-B-04110 

[3] 

PN-B-04111 

[4] 

PN-B-04115 

[5] 

4 Nasiąkliwość wodą, w %, nie więcej niŜ 0,5 1,0 PN-B-04101 [1]


5 Odporność na zamraŜanie nie bada się całkowita PN-B-04102 [2] 

2.2.3. Kształt i wymiary kostki regularnej 

Kostka regularna normalna powinna mieć kształt sześcianu. 

Kostka regularna łącznikowa powinna mieć kształt prostopadłościanu. 

Kształt kostki regularnej normalnej i łącznikowej przedstawia rysunek 1. 

A - normalna 

B - łącznikowa 

Rysunek 1. Kształt kostki regularnej normalnej i łącznikowej 

Wymagania dotyczące wymiarów kostki regularnej normalnej i łącznikowej 

przedstawia tablica 2. 

Tablica 2. Wymiary kostki regularnej normalnej i łącznikowej oraz dopuszczalne odchyłki 

Wyszczególnienie 

Wielkość 

(cm) 

Dopuszczalne odchyłki dla 

gatunku (cm) 

12 14 16 18 1 2 3 

Wymiar a 12 14 16 18 ± 0,5 ± 0,7 ± 1,0 

Wymiar b 18 21 24 27 ± 0,7 ± 1,0 ± 1,2 

Stosunek pola powierzchni dolnej 

(stopki) do górnej (czoła), nie 

mniejszy niŜ 

Nierówności powierzchni górnej 

(czoła), nie większe niŜ 

- - - - 1,0 0,8 0,7 

- - - - ± 0,4 ± 0,4 ± 0,6


Wypukłość powierzchni bocznej, 

nie większa niŜ 

Nierówność powierzchni dolnej 

(stopki), nie większa niŜ 

- - - - 0,4 0,8 0,8 

- - - - ± 0,4 nie bada się 

Pęknięcia kostki - - - - niedopuszczalne 

Krawędzie co najmniej jednej powierzchni kostki gatunku 1 powinny być bez 

uszkodzeń. Pozostałe krawędzie kostki mogą mieć uszkodzenie długości nie większej niŜ 

pół wymiaru wysokości kostki (a), natomiast łączna ich długość nie powinna przekraczać 

wymiaru wysokości kostki (a). 

Kostki gatunku 2 i 3 mogą mieć uszkodzenia krawędzi powierzchni czołowej o 

długości nie większej niŜ pół wymiaru wysokości kostki (a), natomiast łączna ich długość 

nie powinna przekraczać wielkości wymiaru wysokości kostki (a). 

Uszkodzenia któregokolwiek z naroŜy kostki gatunku 1 i naroŜy powierzchni 

górnej (czoła) kostki gatunku 2 i 3 są niedopuszczalne. 

Szerokość lub głębokość uszkodzenia krawędzi lub naroŜy nie powinna być 

większa niŜ 0,6 cm. 

2.2.4. Kształt i wymiary kostki rzędowej 

Kostka rzędowa powinna mieć kształt zbliŜony do prostopadłościanu o 

równoległej powierzchni dolnej do górnej. Cała bryła kostki powinna mieścić się w 

prostopadłościanie zbudowanym na powierzchni górnej jako podstawie. 

Kształt kostki rzędowej przedstawia rysunek 2. 

Rysunek 2. Kształt kostki rzędowej 

Wymagania dotyczące wymiarów kostki rzędowej przedstawia tablica 3.


Uszkodzenia krawędzi i naroŜy kostki powinny być nie większe niŜ podane dla 

gatunku 2 i 3 kostki regularnej. 

Szerokość lub głębokość uszkodzenia krawędzi lub naroŜy nie powinna być 

większa niŜ 0,6 cm. 

Tablica 3. Wymiary kostki rzędowej oraz dopuszczalne odchyłki 


Dopuszczalne 

Wielkość 

odchyłki dla gatunku 

(cm) 

(cm) 

12 14 16 18 1 2 3 

Wymiar a 12 14 16 18 ± 0,5 ± 0,7 ± 1,0 

Wymiar b od 12 od 14 od 16 od 18 

do 24 do 28 do 32 do 36 

- - - 


(stopki) do górnej (czoła), nie - - - - 0,8 0,7 0,6 

mniej niŜ 


(czoła), nie większe niŜ 

- - - - ± 0,4 ± 0,6 ± 0,8 

Pęknięcia kostki - - - - niedopuszczalne 

2.2.5. Kształt i wymiary kostki nieregularnej 

Kostka nieregularna powinna mieć kształt zbliŜony do prostopadłościanu. Kształt 

kostki nieregularnej przedstawia rysunek 3.


Rysunek 3. Kształt kostki nieregularnej 

Wymagania dotyczące wymiarów kostki nieregularnej przedstawia tablica 4. 

Uszkodzenie krawędzi powierzchni górnej (czoła) oraz ich szerokość i głębokość 

nie powinny być większe niŜ podane dla gatunku 2 i 3 kostki regularnej. 

Dopuszcza się uszkodzenie jednego naroŜa powierzchni górnej kostki o głębokości 

nie większej niŜ 0,6 cm. 

Tablica 4. Wymiary kostki nieregularnej oraz dopuszczalne odchyłki 


Wielkość 

(cm) 

Dopuszczalne odchyłki dla 

gatunku 

5 6 8 10 1 2 3 

Wymiar a 5 6 8 10 ± 1,0 ± 1,0 ± 1,0 


(stopki) do górnej (czoła), w cm, 

nie mniejszy niŜ 


(czoła),w cm, nie większe niŜ 

Wypukłość powierzchni bocznej, 

w cm, nie większa niŜ 

Odchyłki od kąta prostego 

krawędzi powierzchni górnej 

(czoła), w stopniach, nie większe 

niŜ 

Odchylenie od równoległości 

płaszczyzny powierzchni dolnej w 

stosunku do górnej, w stopniach, 

nie większe niŜ 

- - - - 0,7 0,6 0,5 

- - - - ± 0,4 ± 0,6 ± 0,8 

- - - - 0,6 0,6 0,8 

- - - - ± 6 ± 8 ±10 

- - - - ± 6 ± 8 ±10


2.3. Cement 

Cement stosowany do podsypki i wypełnienia spoin powinien być cementem 

portlandzkim klasy 32,5, odpowiadający wymaganiom PN-B-19701 [9]. 

Transport i przechowywanie cementu powinny być zgodne z BN-88/6731-08 [13]. 

2.4. Kruszywo 

Kruszywo na podsypkę i do wypełniania spoin powinno odpowiadać wymaganiom 

normy PN-B-06712 [7]. 

Na podsypkę stosuje się zaprawy cementowo-piaskowej o frakcji od 0 do 4 mm. 

Kruszywo naleŜy przechowywać w warunkach zabezpieczających je przed 

zanieczyszczeniem oraz zmieszaniem z kruszywami innych klas, gatunków, frakcji (grupy 

frakcji). 

Pozostałe wymagania i badania wg PN-B-06712 [7]. 

2.5. Woda 

Woda stosowana do podsypki i zaprawy cementowo-piaskowej, powinna 

odpowiadać wymaganiom PN-B-32250 [10]. Powinna to być woda „odmiany 1”. 

Badania wody naleŜy wykonywać: 

− w przypadku nowego źródła poboru wody, 

− w przypadku podejrzeń dotyczących zmiany parametrów wody, np. zmętnienia, 

zapachu, barwy. 

2.6. Masa zalewowa 

Masa zalewowa do wypełniania spoin i szczelin dylatacyjnych w nawierzchniach z 

kostki kamiennej powinna być stosowana na gorąco i odpowiadać wymaganiom normy BN- 

74/6771-04 [14] lub aprobaty technicznej. 

3. SPRZĘT 


Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania 


3.2. Sprzęt do wykonania nawierzchni z kostki kamiennej 

Wykonawca przystępujący do wykonania nawierzchni z kostek kamiennych 

powinien wykazać się moŜliwością korzystania z następującego sprzętu: 

− betoniarki, do wytwarzania betonu i zapraw oraz przygotowywania podsypki 

cementowo-piaskowej, 

− ubijaków ręcznych i mechanicznych, do ubijania kostki, 

− wibratorów płytowych i lekkich walców wibracyjnych, do ubijania kostki po pierwszym 

ubiciu ręcznym.


4. TRANSPORT 


Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-M-00.00.00 


4.2. Transport materiałów 

4.2.1. Transport kostek kamiennych 

Kostki kamienne przewozi się dowolnymi środkami transportowymi. 

Kostkę regularną i rzędową naleŜy układać na podłodze obok siebie tak, aby 

wypełniła całą powierzchnię środka transportowego. Na tak ułoŜonej warstwie naleŜy 

bezpośrednio układać następne warstwy. 

Kostkę nieregularną przewozi się luźno usypaną. Ładowanie ręczne kostek 

regularnych i rzędowych powinno być wykonywane bez rzucania. Przy uŜyciu 

przenośników taśmowych, kostki regularne i rzędowe powinny być podawane i odbierane 

ręcznie. 

Kostkę regularną i rzędową naleŜy ustawiać w stosy. Kostkę nieregularną moŜna 

składować w pryzmach. 

Wysokość stosu lub pryzm nie powinna przekraczać 1 m. 

4.2.2. Transport kruszywa 

Kruszywo moŜna przewozić dowolnymi środkami transportowymi w warunkach 

zabezpieczających je przed rozsypywaniem i zanieczyszczeniem. 



Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania 


5.2. Przygotowanie podbudowy 

W dokumentacji projektowej oraz SST przewidziano wykonanie nawierzchni z 

kostki kamiennej na podbudowie z chudego betonu, warunki wykonania podbudowy 

powinny odpowiadać wymaganiom zawartym w SST: 

− D-04.06.01 Podbudowa z chudego betonu,


5.3. Obramowanie nawierzchni 

Obramowanie proj. Nawierzchni zjazdów z kostki kamiennej stanowi – kostka 

betonowa chodników, krawęŜnik betonowy jezdni oraz zagęszczony grunt. 

5.4. Podsypka 

Do wykonania nawierzchni z kostki kamiennej naleŜy stosować podsypki: 

− podsypka cementowo-Ŝwirowa lub cementowo-piaskowa, 

− 

Rodzaj zastosowanej podsypki powinien być zgodny z dokumentacją projektową, 

SST lub wskazaniami InŜyniera. 

Wymagania dla materiałów stosowanych na podsypkę powinny być zgodne z pkt 2 

niniejszej SST oraz z PN-S-96026 [12]. 

Grubość podsypki powinna wynosić 3-5 cm. 

Współczynnik wodnocementowy dla podsypki cementowo-piaskowej lub 

cementowo-Ŝwirowej, powinien wynosić od 0,20 do 0,25, a wytrzymałość na ściskanie 

R 7 = 10 MPa, R 28 = 14 MPa. Podsypka bitumiczno-Ŝwirowa powinna być wykonana ze 

Ŝwiru odpowiadającego wymaganiom PN-S-96026 [12], zmieszanego z emulsją asfaltową 

szybkorozpadową w ilości od 10 do 12% cięŜaru kruszywa, spełniającą wymagania 

określone w WT.EmA-94 [19]. 

5.5. Układanie nawierzchni z kostki kamiennej 

5.5.1. Układanie kostki nieregularnej 

Kostkę naleŜy układać w : 

− deseń rzędowy prosty, który uzyskuje się przez układanie kostki rzędami prostopadłymi 

do osi drogi, 

Deseń nawierzchni z kostki kamiennej nieregularnej powinien być dostosowany do 

wielkości kostki. Przy róŜnych wymiarach kostki, zaleca się układanie jej w formie desenia 

łukowego, który poza tym nie wymaga przycinania kostek przy krawęŜnikach. 

Szerokość spoin między kostkami nie powinna przekraczać 12 mm. Spoiny w 

sąsiednich rzędach powinny się mijać co najmniej o 1/4 szerokości kostki. 

Kostka uŜyta do układania nawierzchni powinna być jednego gatunku i z jednego 

rodzaju skał. 

5.5.2. Warunki przystąpienia do robót 

Kostkę na zaprawie cementowo-piaskowej i cementowo-Ŝwirowej moŜna układać 

bez środków ochronnych przed mrozem, jeŜeli temperatura otoczenia jest +5 o C lub wyŜsza. 

Nie naleŜy układać kostki w temperaturze 0 o C lub niŜszej. JeŜeli w ciągu dnia temperatura 

utrzymuje się w granicach od 0 do +5 o C, a w nocy spodziewane są przymrozki, kostkę 

naleŜy zabezpieczyć przez nakrycie materiałem o złym przewodnictwie cieplnym. ŚwieŜo


wykonaną nawierzchnię na podsypce cementowo-Ŝwirowej naleŜy chronić w sposób podany 

w PN-B-06251 [6]. 

5.5.5. Ubijanie kostki 

Sposób ubijania kostki : 

Kostkę na podsypce Ŝwirowo-cementowej przy wypełnianiu spoin zaprawą cementowopiaskową, 

naleŜy ubijać dwukrotnie. 

Pierwsze mocne ubicie powinno nastąpić przed zalaniem spoin i spowodować 

obniŜenie kostek do wymaganej niwelety. 

Drugie - lekkie ubicie, ma na celu doprowadzenie ubijanej powierzchni kostek do 

wymaganego przekroju poprzecznego jezdni. Drugi ubicie następuje bezpośrednio po 

zalaniu spoin zaprawą cementowo-piaskową. Zamiast drugiego ubijania moŜna stosować 

wibratory płytowe lub lekkie walce wibracyjne. 

Kostki, które pękną podczas ubijania powinny być wymienione na całe. Ostatni 

rząd kostek na zakończenie działki roboczej, przy ubijaniu naleŜy zabezpieczyć przed 

przesunięciem za pomocą np. belki drewnianej umocowanej szpilkami stalowymi w 

podłoŜu. 

5.5.6. Wypełnienie spoin 

Zaprawę cementowo-piaskową moŜna stosować przy nawierzchniach z kostki 

kaŜdego typu układanej na podsypce cementowo-Ŝwirowej. Bitumiczną masę zalewową 

naleŜy stosować przy nawierzchniach z kostki nieregularnej układanej na podsypce 

bitumiczno-Ŝwirowej, Ŝwirowej lub piaskowej. Wypełnienie spoin piaskiem moŜna 

stosować przy nawierzchniach z kostki nieregularnej układanej na podsypce Ŝwirowej lub 

piaskowej. 

Wypełnienie spoin zaprawą cementowo-piaskową powinno być wykonane z 

zachowaniem następujących wymagań: 

− piasek powinien odpowiadać wymaganiom wg pkt 2.5, 

− cement powinien odpowiadać wymaganiom wg pkt 2.4, 

− wytrzymałość zaprawy na ściskanie powinna wynosić nie mniej niŜ 30 MPa, 

− przed rozpoczęciem zalewania kostka powinna być oczyszczona i dobrze zwilŜona 

wodą z dodatkiem 1% cementu w stosunku objętościowym, 

− głębokość wypełnienia spoin zaprawą cementowo-piaskową powinna wynosić około 

5 cm, 

− zaprawa cementowo-piaskowa powinna całkowicie wypełnić spoiny i tworzyć monolit z 

kostką. 

5.6. Pielęgnacja nawierzchni 

Sposób pielęgnacji nawierzchni zaleŜy od rodzaju wypełnienia spoin i od rodzaju 

podsypki.


Pielęgnacja nawierzchni kostkowej, której spoiny są wypełnione zaprawą 

cementowo-piaskową polega na polaniu nawierzchni wodą w kilka godzin po zalaniu spoin 

i utrzymaniu jej w stałej wilgotności przez okres jednej doby. Następnie nawierzchnię 

naleŜy przykryć piaskiem i utrzymywać w stałej wilgotności przez okres 7 dni. Po upływie 

od 2 do 3 tygodni - w zaleŜności od warunków atmosferycznych, nawierzchnię naleŜy 

oczyścić dokładnie z piasku i moŜna oddać do ruchu. 





6.2. Badania przed przystąpieniem do robót 

Rodzaj i zakres badań dla kostek kamiennych powinien być zgodny z 

wymaganiami wg PN-B-11100 [8]. 

Badanie zwykłe obejmuje sprawdzenie cech zewnętrznych i dopuszczalnych 

odchyłek, podanych w tablicach 2, 3, 4. 

Badanie pełne obejmuje zakres badania zwykłego oraz sprawdzenie cech 

fizycznych i wytrzymałościowych podanych w tablicy 1. 

W skład partii przeznaczonej do badań powinny wchodzić kostki jednakowego 

typu, rodzaju klasy i wielkości. Wielkość partii nie powinna przekraczać 500 ton kostki. 

Z partii przeznaczonej do badań naleŜy pobrać w sposób losowy próbkę składającą 

się z kostek drogowych w liczbie: 

− do badania zwykłego: 40 sztuk, 

− do badania cech podanych w tablicy 1: 6 sztuk. 

Badania zwykłe naleŜy przeprowadzać przy kaŜdym sprawdzaniu zgodności partii 

z wymaganiami normy, badanie pełne przeprowadza się na Ŝądanie odbiorcy. 

W badaniu zwykłym partię kostki naleŜy uznać za zgodną z wymaganiami normy, 

jeŜeli liczba sztuk niedobrych w zbadanej ilości kostek jest dla poszczególnych sprawdzań 

równa lub mniejsza od 4. 

W przypadku gdy liczba kostek niedobrych dla jednego sprawdzenia jest większa 

od 4, całą partię naleŜy uznać za niezgodną z wymaganiami. 

W badaniu pełnym, partię kostki poddaną sprawdzeniu cech podanych w tablicy 1, 

naleŜy uznać za zgodną z wymaganiami normy, jeŜeli wszystkie sprawdzenia dadzą wynik 

dodatni. JeŜeli chociaŜ jedno ze sprawdzeń da wynik ujemny, całą partię naleŜy uznać za 

niezgodną z wymaganiami. 

Badania pozostałych materiałów stosowanych do wykonania nawierzchni z kostek 

kamiennych, powinny obejmować wszystkie właściwości, które zostały określone w 

normach podanych dla odpowiednich materiałów wg pkt od 2.3 do 2.7.


6.3. Badania w czasie robót 

6.3.1. Sprawdzenie podsypki 

Sprawdzenie podsypki polega na stwierdzeniu jej zgodności z dokumentacją 

projektową oraz z wymaganiami określonymi w p. 5.4. 

6.3.2. Badanie prawidłowości układania kostki 

Badanie prawidłowości układania kostki polega na: 

− zmierzeniu szerokości spoin oraz powiązania spoin i sprawdzeniu zgodności z p. 5.5.6, 

− zbadaniu rodzaju i gatunku uŜytej kostki, zgodnie z wymogami wg p. od 2.2.2 do 2.2.5, 

− sprawdzeniu prawidłowości wykonania szczelin dylatacyjnych zgodnie z p. 5.5.3. 

Sprawdzenie wiązania kostki wykonuje się wyrywkowo w kilku miejscach przez 

oględziny nawierzchni i określenie czy wiązanie odpowiada wymaganiom wg p. 5.5. 

Ubicie kostki sprawdza się przez swobodne jednokrotne opuszczenie z wysokości 

15 cm ubijaka o masie 25 kg na poszczególne kostki. Pod wpływem takiego uderzenia 

osiadanie kostek nie powinno być dostrzegane. 

6.3.3. Sprawdzenie wypełnienia spoin 

Badanie prawidłowości wypełnienia spoin polega na sprawdzeniu zgodności z 

wymaganiami zawartymi w p. 5.5.6. 

Sprawdzenie wypełnienia spoin wykonuje się co najmniej w pięciu dowolnie 

obranych miejscach na kaŜdym kilometrze przez wykruszenie zaprawy na długości około 

10 cm i zmierzenie głębokości wypełnienia spoiny zaprawą, a przy zaprawie cementowopiaskowej 

i masie zalewowej - równieŜ przez sprawdzenie przyczepności zaprawy lub masy 

zalewowej do kostki. 

6.4. Sprawdzenie cech geometrycznych nawierzchni 

6.4.1. Równość 

Nierówności podłuŜne nawierzchni naleŜy mierzyć 4-metrową łatą lub 

planografem, zgodnie z normą BN-68/8931-04 [18]. 

Nierówności podłuŜne nawierzchni nie powinny przekraczać 1,0 cm. 

6.4.2. Spadki poprzeczne 

Spadki poprzeczne nawierzchni powinny być zgodne z dokumentacją projektową z 

tolerancją ± 0,5%. 

6.4.3. Rzędne wysokościowe 

RóŜnice pomiędzy rzędnymi wykonanej nawierzchni i rzędnymi projektowanymi 

nie powinny przekraczać +1 cm i -2 cm.


6.4.4. Ukształtowanie osi 

Oś nawierzchni w planie nie moŜe być przesunięta w stosunku do osi 

projektowanej o więcej niŜ ± 5 cm. 

6.4.5. Szerokość nawierzchni 

Szerokość nawierzchni nie moŜe róŜnić się od szerokości projektowanej o więcej 

niŜ ± 5 cm. 

6.4.6. Grubość podsypki 

Dopuszczalne odchyłki od projektowanej grubości podsypki nie powinny 

przekraczać ± 1,0 cm. 

6.4.7. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów 

Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów wykonanej nawierzchni z kostek 

kamiennych przedstawiono w tablicy 5. 

Tablica 5. Częstotliwość i zakres badań cech geometrycznych nawierzchni 

Lp. 

Wyszczególnienie badań 

i pomiarów 

1 Spadki poprzeczne 

2 Rzędne wysokościowe 

3 Ukształtowanie osi w planie 

4 Szerokość nawierzchni 10 razy na 1 km 

5 Grubość podsypki 10 razy na 1 km 

Minimalna częstotliwość 

badań i pomiarów 

10 razy na 1 km i w charakterystycznych punktach 

niwelety 


niwelety 


niwelety 



pkt 7. 



Jednostką obmiarową jest m 2 (metr kwadratowy) wykonanej nawierzchni z kostki 

kamiennej.




Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 8. 


wymaganiami InŜyniera, jeŜeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji 

według pkt 6 dały wyniki pozytywne. 


Roboty związane z wykonaniem podsypki naleŜą do robót ulegających zakryciu. 

Zasady ich odbioru są określone w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8.2. 



Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-M-00.00.00 



Cena wykonania 1 m 2 nawierzchni z kostki kamiennej obejmuje: 



− dostarczenie materiałów, 

− wykonanie podsypki, 

− ułoŜenie i ubicie kostki, 

− wypełnienie spoin, 

− pielęgnację nawierzchni, 

− przeprowadzenie badań i pomiarów wymaganych w specyfikacji technicznej. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać nawierzchnię z kostki kamiennej na zjazdach w 

ilości : 

Nawierzchnia z kostki kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na podsypce cementowo-piaskowej 

- MATERIAŁ Z ROZBIÓRKI 44,3 Mg 

m2 340.000



10.1. Normy 

1. PN-B-04101 Materiały kamienne. Oznaczanie nasiąkliwości wodą 

2. PN-B-04102 Materiały kamienne. Oznaczanie mrozoodporności metodą 

bezpośrednią 

3. PN-B-04110 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie 

4. PN-B-04111 Materiały kamienne. Oznaczanie ścieralności na tarczy 

Boehmego 

5. PN-B-04115 Materiały kamienne. Oznaczanie wytrzymałości kamienia na 

uderzenie (zwięzłości) 

6. PN-B-06251 Roboty betonowe i Ŝelbetowe. Wymagania techniczne 

7. PN-B-06712 Kruszywa mineralne do betonu zwykłego 

8. PN-B-11100 Materiały kamienne. Kostka drogowa 

9. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego uŜytku. Skład, wymagania 

i ocena zgodności 

10. PN-B-32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw 

11. PN-S-06100 Drogi samochodowe. Nawierzchnie z kostki kamiennej. 

Warunki techniczne 

12. PN-S-96026 Drogi samochodowe. Nawierzchnie z kostki kamiennej 

nieregularnej. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze 


14. BN-74/6771-04 Drogi samochodowe. Masa zalewowa 

15. BN-66/6775-01 Elementy kamienne. KrawęŜniki uliczne, mostowe i drogowe 

16. BN-80/6775-03/01 Prefabrykaty budowlane z betonu. Elementy nawierzchni dróg, 

ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne wymagania 

i badania 


ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. KrawęŜniki i obrzeŜa 

18. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni 

planografem i łatą. 


19. Warunki techniczne. Drogowe emulsje asfaltowe EmA-94. IBDiM - 1994 r.


D-05.03.17. 

Remont cząstkowy


1. CZĘŚĆ OGÓLNA 


Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej są wymagania techniczne związane z 

wykonywaniem i odbiorem remontu cząstkowego nawierzchni bitumicznych w ramach zadania pn. „ 

Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 


Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy 

zleceniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1 


Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z 

wykonaniem i odbiorem remontu cząstkowego nawierzchni bitumicznych po przekopach instalacyjnych. 


1.4.1. Remont cząstkowy nawierzchni - zespół zabiegów technicznych, wykonywanych na bieŜąco, związanych z 

usuwaniem uszkodzeń nawierzchni zagraŜających bezpieczeństwu ruchu, jak równieŜ zabiegi obejmujące małe 

powierzchnie, hamujące proces powiększania się powstałych uszkodzeń. 

Pojęcie „remont cząstkowy nawierzchni” mieści się w ogólnym pojęciu „utrzymanie nawierzchni”, a to 

z kolei jest objęte ogólniejszym pojęciem „utrzymanie dróg”. 

Rodzaje zabiegów w asortymentach robót utrzymaniowych podano w tablicy 1. 

1) Ubytek - wykruszenie materiału mineralno-bitumicznego na głębokość nie większą niŜ grubość warstwy 

ścieralnej. 

2) Wybój - wykruszenie materiału mineralno-bitumicznego na głębokość większą niŜ grubość warstwy 

ścieralnej. 

Rodzaje zabiegów w asortymentach robót utrzymania nawierzchni bitumicznych 

Remont cząstkowy 

Odnowa - przywrócenie cech uŜytkowych 

Objawy uszkodzeń 

Deformacje spowodowane siłami 

ścinającymi w nawierzchni 

(X) (X) (X) (X) (X) X 

Deformacje spowodowane osiadaniem 

podłoŜa nawierzchni 

(X) 

X 

Ubytki materiału (zaprawy, ziarn kruszywa), 

porowatość („rakowiny”) 

X X X X X X X X 

Starcie się części warstwy ścieralnej 

(X) X X X X X X X X X 

Wyboje (X) X


Uszkodzenia spoin roboczych, otwarte 

szczeliny 

X 

X 

Pojedyncze spękania 

X 

Spękania siatkowe (X) (X) (X) (X) (X) X 

Zmniejszona szorstkość (X) (X) X X (X) X X X 

Niekorzystna zdolność odbijania 

światła 

X X X (X) 

Wysoka emisja hałasu X X X X X (X) 

Tablica 1. Rodzaje zabiegów w asortymentach robót utrzymaniowych w zaleŜności od objawów uszkodzeń 

X - zaleŜność moŜliwa, (X) - zaleŜność opcjonalna 

1) Konfekcjonowana mieszanka mineralno-emulsyjna - mieszanka drobnoziarnistego kruszywa (od 0 do 1 mm, 

od 0 do 2 mm lub od 0 do 4 mm) o dobranym uziarnieniu z anionową lub kationową emulsją asfaltową 

modyfikowaną odpowiednimi dodatkami. Jest dostarczana przez producentów w szczelnych 10, 20 30 

kilogramowych pojemnikach (hobokach - wiadrach z pokrywą lub szczelnych workach z tworzywa 

syntetycznego). Emulsja asfaltowa w mieszance ulega rozpadowi na skutek odparowywania wody. 

2) Mieszanka mineralno-asfaltowa do wypełnienia porów - mieszanka drobnoziarnistego kruszywa (od 0 do 1 

mm) o dobranym uziarnieniu z modyfikowanym asfaltem upłynnionym szybkoodparowującym 

rozpuszczalnikiem. SłuŜy do powierzchniowego uszczelniania porowatych warstw ścieralnych nawierzchni 

bitumicznych. Dostarczana jest w szczelnych (10, 20 i 30 kg) pojemnikach. 

3) Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z 

definicjami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.4. 


Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.5. 

2. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WŁAŚCIWOŚCI WYROBÓW BUDOWLANYCH 


Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D-M- 

00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 

2.2. Rodzaje materiałów do wykonywania cząstkowych remontów nawierzchni bitumicznych 

Technologie usuwania uszkodzeń nawierzchni i materiały uŜyte do tego celu powinny być 

dostosowane do rodzaju i wielkości uszkodzenia, np. wg tablicy 1. 

Głębokie powierzchniowe uszkodzenia nawierzchni (ubytki i wyboje) oraz uszkodzenia krawędzi 

jezdni (obłamania) naleŜy naprawiać: 

12. mieszankami mineralno-asfaltowymi wytwarzanymi i wbudowywanymi „na gorąco”, 

13. mieszankami mineralno-asfaltowymi wytwarzanymi i wbudowywanymi „na zimno”, 

14. techniką sprysku lepiszczem i posypania grysem o odpowiednim uziarnieniu (zasada jak przy 

powierzchniowym utrwaleniu), 

15. przy uŜyciu specjalnych maszyn (remonterów), które wrzucają pod ciśnieniem mieszankę grysu i emulsji 

asfaltowej bezpośrednio do naprawianego wyboju. 

Powierzchniowe ubytki warstwy ścieralnej naleŜy naprawiać: 

− mieszankami mineralno-asfaltowymi typu „slurry seal” wg SST D-05.03.19 „Cienkie warstwy na zimno (typu 

slurry seal)”, a takŜe mieszankami szybkowiąŜącymi,


− 

− 

− 

− 

mieszankami mineralno-asfaltowymi do wypełniania porów w ścieralnych warstwach nawierzchni 

(dostarczanymi w szczelnych opakowaniach), 

konfekcjonowanymi mieszankami mineralno-emulsyjnymi (dostarczanymi w szczelnych pojemnikach), 

metodą powierzchniowego utrwalenia z zastosowaniem kationowych szybkorozpadowych emulsji 

asfaltowych, 

przy uŜyciu specjalnych maszyn (remonterów), które podczas przejścia spryskują nawierzchnię emulsją, 

rozsypują grysy i wciskają je w emulsję. 

2.3. Mieszanki mineralno-asfaltowe wytwarzane i wbudowywane na gorąco 

− Beton asfaltowy 

Beton asfaltowy wytwarzany wg SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego” powinien mieć 

uziarnienie dostosowane do głębokości uszkodzenia (po jego oczyszczeniu z luźnych cząstek nawierzchni i 

zanieczyszczeń obcych), przy czym największe ziarna w mieszance betonu asfaltowego powinny się mieścić w 

przedziale od 1/3 do 1/4 głębokości uszkodzenia do 80 mm. Przy głębszych uszkodzeniach naleŜy zastosować 

odpowiednio dwie lub trzy warstwy betonu asfaltowego wbudowywane oddzielnie o dobranym uziarnieniu i 

właściwościach fizyko-mechanicznych, dostosowanych do cech remontowanej nawierzchni. 

2.3.2. Asfalt lany 

Asfalt lany powinien być wytwarzany i wbudowywany wg SST D-05.03.07 „Nawierzchnia z asfaltu 

lanego”. 

Składniki mieszanki mineralnej do asfaltu lanego powinny być tak dobrane, aby: 

a) wymiar największego ziarna w mieszance nie był większy od 1/3 głębokości wypełnianego ubytku (przy 

ubytkach do 50 mm), 

b) mieszanka mineralna miała uziarnienie równomiernie stopniowane, a krzywa uziarnienia mieszanki mieściła 

się w granicznych krzywych dobrego uziarnienia wg PN-S-96025:2000 [2]. 

Próbki laboratoryjne wykonane z asfaltu lanego powinny wykazywać następujące właściwości: 

a) penetracja trzpieniem o powierzchni 5 cm 2 w temperaturze 

40 o C, po 30 minutach, mm, nie więcej niŜ 5 

b) przyrost penetracji po następnych 30 min., mm,nie więcej niŜ 0,6 

c) rozmieszczenie ziaren kruszywa w przełomie gotowej warstwy równomierne. 

2.4. Mieszanki mineralno-asfaltowe wbudowywane „na zimno” 

2.4.1. Mieszanki mineralno-asfaltowe o długim okresie składowania (workowane) 

Do krótkotrwałego wypełniania uszkodzeń (ubytków) nawierzchni bitumicznych mogą być stosowane 

mieszanki mineralno-asfaltowe wytwarzane i wbudowywane „na zimno”, które uzyskały aprobatę techniczną, 

wydaną przez uprawnioną jednostkę. 

Zastosowanie tych mieszanek jest uzasadnione, gdy nie moŜna uŜyć mieszanek mineralnobitumicznych 

„na gorąco”. 

2.4.2. Mieszanki mineralno-emulsyjne szybkowiąŜące 

SzybkowiąŜąca mieszanka mineralno-emulsyjna wytwarzana i wbudowywana „na zimno” wytwarzana 

jest z dwóch składników: 

-drobnoziarnistej mieszanki mineralnej, dostarczanej przez producentów, o uziarnieniu ciągłym od 0 do 4 mm, od 

0 do 6 mm lub od 0 do 8 mm, ze specjalnymi (chemicznymi) dodatkami uszlachetniającymi, 

-kationowej emulsji asfaltowej wytwarzanej na bazie asfaltu modyfikowanego polimerami albo z dodatkiem 

naturalnego kauczuku.


Mieszankę mineralno-emulsyjną naleŜy wytwarzać w betoniarkach wolnospadowych, zgodnie z 

warunkami technicznymi wykonania podanymi przez producenta. Wytworzona mieszanka o konsystencji ciekłej 

zaprawy musi być wbudowana w nawierzchnię w ciągu kilku minut od momentu wytworzenia. 

Grubość jednorazowo ułoŜonej warstwy nie moŜe być większa od czterokrotnego wymiaru 

największego ziarna w mieszance (np. mieszankę od 0 do 6 mm moŜna ułoŜyć warstwą do 2 cm). Do napraw 

moŜna stosować tylko mieszanki mineralne i emulsje asfaltowe, które uzyskały aprobatę techniczną wydaną przez 

uprawnioną jednostkę i spełniają zawarte w niej wymagania. 

2.4.3. Mieszanki mineralno-emulsyjne (typu „slurry seal”) 

Przy większych powierzchniowych uszkodzeniach nawierzchni moŜna stosować mieszanki mineralnoemulsyjne 

wytwarzane i wbudowywane wg SST D-05.03.19 „Cienkie warstwy na zimno (typu „slurry seal”). 

2.4.4. Konfekcjonowane mieszanki mineralno-emulsyjne 

Do powierzchniowego uszczelnienia porowatych (rakowatych) warstw ścieralnych mogą być 

stosowane konfekcjonowane mieszanki mineralno-emulsyjne, dostarczane przez producentów w szczelnych 

pojemnikach (10, 20 lub 30 kg). MoŜna stosować tylko konfekcjonowane mieszanki mineralno-emulsyjne 

posiadające aprobatę techniczną wydaną przez uprawnioną jednostkę i spełniające zawarte w niej wymagania. 

2.4.5. Mieszanki mineralno-asfaltowe do wypełniania porów 

Mieszanki mineralno-asfaltowe do wypełniania porów składają się z drobnoziarnistego piasku o 

uziarnieniu ciągłym od 0 do 1 mm, wypełniacza i asfaltu upłynnionego ze środkiem adhezyjnym. Mieszanki te 

zaleca się stosować do napraw powierzchniowego utrwalenia i do uzupełniania ubytków zaprawy lub lepiszcza w 

warstwach ścieralnych nawierzchni bitumicznych. Mieszanka przy wypełnianiu porów oddziałowuje regenerująco 

na zestarzały asfalt, w związku z czym zastosowanie jej jest szczególnie korzystne dla starych warstw ścieralnych. 

MoŜna stosować tylko mieszanki, które posiadają aprobatę techniczną wydaną przez uprawnioną jednostkę i 

spełniają zawarte w niej wymagania. 

2.5. Kruszywo 

Do remontu cząstkowego nawierzchni bitumicznych naleŜy stosować grysy odpowiadające 

wymaganiom podanym w PN-B-11112:1996 [1]. 

2.6. Lepiszcze 

Do remontu cząstkowego nawierzchni bitumicznych naleŜy stosować kationowe emulsje asfaltowe 

niemodyfikowane szybkorozpadowe klasy K1-50, K1-60, K1-65, K1-70 odpowiadające wymaganiom podanym w 

EmA-99 [3]. Przy remoncie cząstkowym nawierzchni obciąŜonych ruchem większym od średniego naleŜy 

stosować kationowe emulsje asfaltowe modyfikowane szybkorozpadowe klasy K1-65 MP, K1-70 MP wg EmA-99 

[3]. 

MoŜna stosować tylko emulsje asfaltowe posiadające aprobatę techniczną, wydaną przez uprawnioną 

jednostkę. 

2.7. Zalewa bitumiczna 

Do uszczelniania spękań nawierzchni bitumicznych naleŜy stosować zalewę asfaltową o 

właściwościach odpowiadających wymaganiom SST D-05.03.15 „Naprawa (przez uszczelnienie) podłuŜnych i 

poprzecznych spękań nawierzchni bitumicznych”. 

2.8. Taśmy kauczukowo-asfaltowe 

Przy wykonywaniu remontu cząstkowego nawierzchni bitumicznych mieszankami mineralnoasfaltowymi 

na gorąco naleŜy stosować kauczukowo-asfaltowe taśmy samoprzylepne w postaci wstęgi


uformowanej z asfaltu modyfikowanego polimerami, o przekroju prostokątnym o szerokości od 20 do 70 mm, 

grubości od 2 do 20 mm, długości od 1 do 10 m, zwinięte na rdzeń tekturowy z papierem dwustronnie 

silikonowanym. 

Taśmy powinny charakteryzować się: 

a) dobrą przyczepnością do pionowo przeciętej powierzchni nawierzchni, 

b) wytrzymałością na ścinanie nie mniejszą niŜ 350 N/30 cm 2 , 

c) dobrą giętkością w temperaturze -20 o C na wałku Æ 10 mm, 

d) wydłuŜeniem przy zerwaniu nie mniej niŜ 800%, 

e) odkształceniem trwałym po wydłuŜeniu o 100% nie większym niŜ 10%, 

f) odpornością na starzenie się. 

Taśmy te słuŜą do dobrego połączenia wbudowywanej mieszanki mineralno-asfaltowej na gorąco z 

pionowo przyciętymi ściankami naprawianej warstwy bitumicznej istniejącej nawierzchni. Szerokość taśmy 

powinna być równa grubości wbudowywanej warstwy lub mniejsza o 2 do 5 mm. Cieńsze taśmy (2 mm) naleŜy 

stosować przy szerokościach naprawianych ubytków (wybojów) do 1,5 metra, zaś grubsze (np. 10 mm) przy 

szerokościach większych od 4 metrów. 

3. WYMAGANIA DOTYCZĄCE SPRZĘTU I MASZYN 


Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 3. 

3.2. Maszyny do przygotowania nawierzchni przed naprawą 

W zaleŜności od potrzeb Wykonawca powinien wykazać się moŜliwością korzystania ze sprzętu do 

przygotowania nawierzchni do naprawy, takiego jak: 

-przecinarki z diamentowymi tarczami tnącymi, o mocy co najmniej 10 kW, lub podobnie działające urządzenia, 

do przycięcia krawędzi uszkodzonych warstw prostopadle do powierzchni nawierzchni i nadania 

uszkodzonym miejscom geometrycznych kształtów (moŜliwie zbliŜonych do prostokątów), 

-spręŜarki o wydajności od 2 do 5 m 3 powietrza na minutę, przy ciśnieniu od 0,3 do 0,8 MPa, 

-szczotki mechaniczne o mocy co najmniej 10 kW z wirującymi dyskami z drutów stalowych. Średnica dysków 

wirujących (z drutów stalowych) z prędkością 3000 obr./min nie powinna być mniejsza od 200 mm. 

Szczotki słuŜą do czyszczenia naprawianych pęknięć oraz krawędzi przyciętych warstw przed dalszymi 

pracami, np. przyklejeniem do nich samoprzylepnych taśm kauczukowo-asfaltowych, 

-walcowe lub garnkowe szczotki mechaniczne (preferowane z pochłaniaczami zanieczyszczeń) zamocowane na 

specjalnych pojazdach samochodowych. 

3.3. Skrapiarki 

W zaleŜności od potrzeb naleŜy zapewnić uŜycie odpowiednich skrapiarek do emulsji asfaltowej 

stosowanej w technice naprawy spryskiem lepiszcza i posypania kruszywem o odpowiednim uziarnieniu. Do 

większości robót remontowych moŜna stosować skrapiarki małe z ręcznie prowadzoną lancą spryskującą. 

Podstawowym warunkiem jest zapewnienie stałego wydatku lepiszcza, aby ułatwić operatorowi równomierne 

spryskanie lepiszczem naprawianego miejsca w załoŜonej ilości (l/m 2 ). 

3.4. Betoniarki 

Do mieszania składników szybkowiąŜących mieszanek mineralno-emulsyjnych powinny być 

zastosowane wolnospadowe betoniarki o pojemności dostosowanej do zakresu wykonywanych robót i czasu 

wiązania mieszanki. Mogą to być betoniarki o pojemności 25, 50 lub 100 litrów. 

3.5. Sprzęt do uszczelniania pojedynczych pęknięć nawierzchni 

Do uszczelniania pojedynczych pęknięć nawierzchni oraz otwartych spoin roboczych w warstwie 

ścieralnej naleŜy stosować sprzęt podany w SST D-05.03.15 „Naprawa (przez uszczelnienie) podłuŜnych i 

poprzecznych spękań nawierzchni bitumicznych”.


3.6. Sprzęt do wbudowywania mieszanek mineralno-bitumicznych „na gorąco” lub „na zimno” 

Przy typowym dla remontów cząstkowych zakresie robót dopuszcza się ręczne rozkładanie mieszanek 

mineralno-bitumicznych przy uŜyciu łopat, listwowych ściągaczek (uŜycie grabi wykluczone) i listew 

profilowych. Do zagęszczenia rozłoŜonych mieszanek naleŜy uŜyć lekkich walców wibracyjnych lub zagęszczarek 

płytowych. 

3.7. Sprzęt do wbudowywania asfaltu lanego 

Do wbudowywania asfaltu lanego naleŜy zastosować sprzęt wymieniony w SST D-05.03.07 

„Nawierzchnia z asfaltu lanego”. 

3.8. Specjalistyczny sprzęt do naprawy powierzchniowych uszkodzeń 

Do naprawy powierzchniowych uszkodzeń (w tym wybojów) moŜna uŜyć specjalne remontery, 

wprowadzające pod ciśnieniem kruszywo jednocześnie z modyfikowaną kationową emulsją asfaltową w 

oczyszczone spręŜonym powietrzem uszkodzenia. 

Urządzenia te nadają się do uszczelniania nie tylko szeroko rozwartych (podłuŜnych) pęknięć 

(szerszych od 2 cm) oraz głębokich ubytków i wybojów (powyŜej 3 cm) ale takŜe do wypełniania 

powierzchniowych uszkodzeń i zaniŜeń powierzchni warstwy ścieralnej. Remonter powinien być wyposaŜony w 

wysokowydajną dmuchawę do czyszczenia wybojów, silnik o mocy powyŜej 50 kW napędzający pompę 

hydrauliczną o wydajności powyŜej 65 l/min przy obrotach 2000 obr./min i system pneumatyczny z dmuchawą z 

trzema wirnikami do usuwania zanieczyszczeń i nadawania ziarnom grysu (frakcji od 2 do 4 mm, od 4 do 6,3 mm 

lub od 8 do 12 mm) duŜej prędkości przy ich wyrzucaniu z dyszy razem z emulsją. 

Zbiornik emulsji o pojemności 850 l, podgrzewany grzałkami o mocy 3600 W i pompą emulsji o 

wydajności 42 l/min wystarcza do wbudowywania 2000 kg grysów na zmianę. 

Remonter powinien być wyposaŜony w układ dostarczania grysu przenośnikiem ślimakowym ze 

standardowego samochodu samowyładowczego, a takŜe w układ do oczyszczania obiegu emulsji asfaltowej po 

zakończeniu remontu cząstkowego. 

4. WYMAGANIA DOTYCZĄCE ŚRODKÓW TRANSPORTU 


Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4. 

4.2. Transport mieszanek mineralno-asfaltowych „na gorąco” 

Mieszankę betonu asfaltowego naleŜy transportować zgodnie z wymaganiami podanymi w SST D- 

05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego”. 

Przy naprawie niewielkich powierzchni, naleŜy transportować gorącą mieszankę mineralno-asfaltową 

w pojemnikach izolowanych cieplnie. 

4.3. Transport mieszanek mineralno-asfaltowych „na zimno” 

Mieszanki mineralno-asfaltowe „na zimno” powinny być transportowane zgodnie z SST D-05.03.06 

„Nawierzchnie z mieszanek mineralno-asfaltowych wytwarzanych i wbudowywanych „na zimno”. 

4.4. WYMAGANIA DOTYCZĄCE ŚRODKÓW TRANSPORTU KRUSZYWA 

Kruszywo powinno być transportowane i składowane zgodnie z SST D-05.03.08 ÷ 05.03.10 

„Nawierzchnia powierzchniowo utrwalana”. 

4.5. Transport lepiszcza 

Lepiszcze (kationowa emulsja asfaltowa) powinna być transportowana zgodnie z EmA-99 [3].


4.6. Transport asfaltu lanego 

Asfalt lany powinien być transportowany zgodnie z SST D-05.03.07 „Nawierzchnia z asfaltu lanego”. 

4.7. Transport innych materiałów 

Pozostałe materiały powinny być transportowane zgodnie z zaleceniami producentów tych materiałów. 

5. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYKONANIA ROBÓT 


Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 5. 

5.2. Przygotowanie nawierzchni do naprawy 

Po ustaleniu zakresu uszkodzeń i prawdopodobnych przyczyn ich powstania naleŜy ustalić sposób 

naprawy, korzystając np. z tablicy 1. 

Przygotowanie uszkodzonego miejsca (ubytku, wyboju lub obłamanych krawędzi nawierzchni) do 

naprawy naleŜy wykonać bardzo starannie przez: 

-pionowe obcięcie (najlepiej diamentowymi piłami tarczowymi) krawędzi uszkodzenia na głębokość 

umoŜliwiającą wyrównanie jego dna, nadając uszkodzeniu kształt prostej figury geometrycznej np. 

prostokąta, 

-usunięcie luźnych okruchów nawierzchni, 

-usunięcie wody, doprowadzając uszkodzone miejsce do stanu powietrzno-suchego, 

-dokładne oczyszczenie dna i krawędzi uszkodzonego miejsca z luźnych ziarn grysu, Ŝwiru, piasku i pyłu. 

5.3. Uszczelnianie pojedynczych pęknięć nawierzchni 

Pojedyncze pęknięcie i otwarte spoiny robocze naleŜy przygotować do wypełnienia i wypełnić zgodnie 

z SST D-05.03.15 „Naprawa (przez uszczelnienie) podłuŜnych i poprzecznych spękań nawierzchni 

bitumicznych”. 

5.4. Naprawa wybojów i obłamanych krawędzi nawierzchni mieszankami mineralno-asfaltowymi „na 

gorąco” lub „na zimno” 

Po przygotowaniu uszkodzonego miejsca nawierzchni do naprawy (wg punktu 5.2), naleŜy spryskać 

dno i boki naprawianego miejsca szybkorozpadową kationową emulsją asfaltową w ilości 0,5 l/m 2 - przy 

stosowaniu do naprawy mieszanek mineralno-asfaltowych „na zimno”, zaś przy zastosowaniu mieszanek 

mineralno-asfaltowych „na gorąco” - zamiast spryskania bocznych ścianek naprawianego uszkodzenia 

alternatywnie moŜna przykleić samoprzylepne taśmy kauczukowo-asfaltowe (p. 2.8). 

Mieszankę mineralno-asfaltową naleŜy rozłoŜyć przy pomocy łopat i listwowych ściągaczek oraz listew 

profilowych. W Ŝadnym wypadku nie naleŜy zrzucać mieszanki ze środka transportu bezpośrednio do 

przygotowanego do naprawy miejsca, a następnie je rozgarniać. Mieszanka powinna być jednakowo spulchniona 

na całej powierzchni naprawianego miejsca i ułoŜona z pewnym nadmiarem, by po jej zagęszczeniu naprawiona 

powierzchnia była równa z powierzchnią sąsiadujących części nawierzchni. RóŜnice w poziomie naprawionego 

miejsca i istniejącej nawierzchni przeznaczonej do ruchu z prędkością powyŜej 60 km/h, nie powinny być 

większe od 4 mm. RozłoŜoną mieszankę naleŜy zagęścić walcem lub zagęszczarką płytową. 

Przy naprawie obłamanych krawędzi nawierzchni naleŜy zapewnić odpowiedni opór boczny dla 

zagęszczanej warstwy i dobre międzywarstwowe związanie. 

JeŜeli wybój nastąpił wokół pęknięcia poprzecznego lub podłuŜnego, to po jego naprawieniu naleŜy 

niezwłocznie wyfrezować nad pęknięciem w wykonanej łacie szczelinę o szerokości 12 mm i głębokości 25 mm, 

a następnie wypełnić ją zalewą asfaltową, zgodnie z SST D-05.03.15 „Naprawa (przez uszczelnienie) podłuŜnych 

i poprzecznych spękań nawierzchni bitumicznych”.


5.5. Uzupełnianie ubytków ziaren kruszywa i zaprawy na powierzchni warstwy ścieralnej 

5.5.1. Uzupełnianie ubytków ziaren kruszywa i zaprawy na powierzchni warstwy ścieralnej mieszankami 

mineralno-emulsyjnymi typu „slurry seal” 

Przy ubytkach ziarn kruszywa i zaprawy na mniejszych powierzchniach jezdni (poniŜej 10% powierzchni 

remontowanego odcinka drogi) moŜna stosować konfekcjonowane mieszanki mineralno-emulsyjne o dobranym 

uziarnieniu (od 0 do 1 mm, od 0 do 2 mm lub od 0 do 4 mm) w zaleŜności od głębokości tekstury warstwy 

ścieralnej. Im głębsza jest tekstura, tym większe ziarna powinny być w zastosowanej mieszance mineralnoemulsyjnej. 

Naprawione podłoŜe musi być bardzo czyste i poŜądane jest by było nieco wilgotne, ale w Ŝadnym 

przypadku nie moŜe być mokre. Suche podłoŜe przyspiesza wiązanie mieszanki. 

Dla uzyskania lepszego powiązania z istniejącym podłoŜem naleŜy powierzchnię starej warstwy asfaltowej 

spryskać emulsją w ilości od 0,2 do 0,3 kg/m 2 lub wetrzeć szczotkami w podłoŜe rozcieńczone wodą (w stosunku 

1:1) konfekcjonowaną mieszankę mineralno-emulsyjną w ilości od 0,8 do 1,0 kg/m 2 . Aby utrzymać czas 

wysychania i wiązania zaprawy w racjonalnych granicach (od 1 do 3 godz.) naleŜy pracować tylko przy suchej i 

gorącej pogodzie (temperatura podłoŜa powyŜej 10 o C), a zaprawę nanosić tylko w cienkich warstwach (do 3 

kg/m 2 w jednej warstwie, przy potrzebie wbudowania większej ilości naleŜy to zrobić w dwóch warstwach po 3 

kg/m 2 ). Druga warstwa moŜe być wbudowana dopiero po wyschnięciu pierwszej warstwy. 

Konfekcjonowaną mieszankę mineralno-emulsyjną naleŜy wylewać ze szczelnych pojemników i 

rozprowadzać przy pomocy gumowych listew przesuwanych ręcznie po powierzchni lub teŜ przy pomocy ręcznie 

przesuwanych urządzeń rozkładających (skrzynie bez dna z gumowymi listwami ściągającymi). 

Wykonane uszczelnienie (uzupełnienie zaprawy) moŜe być oddane do ruchu dopiero po całkowitym 

wyschnięciu mieszanki w rozłoŜonej warstwie. 

W zaleŜności od temperatury i wilgotności powietrza celowe jest ograniczenie prędkości ruchu do 40 km/h 

w ciągu 1 do 3 dni. 

5.5.2. Uzupełnianie ubytków zaprawy na powierzchni warstwy ścieralnej mieszankami mineralnoasfaltowymi 

do wypełnienia 

Mieszanki do wypełniania porów, składając się z drobnoziarnistego piasku, wypełniacza i asfaltu 

upłynnionego ze środkiem adhezyjnym, mogą wnikać w czyste pory w warstwie ścieralnej i nieco rozpuszczać 

(zmiękczać) asfalt w powierzchniowej warstwie nawierzchni tak, Ŝe zapewnia to mocne połączenie mieszanki z 

podłoŜem. 

Mieszanki naleŜy stosować przy suchej pogodzie i temperaturze powietrza powyŜej 5 o C. PodłoŜe musi 

mieć oczyszczone pory i być suche. 

Mieszankę nanosi się bardzo cienką warstwą (od 0,8 do 1,3 kg/m 2 ) i bardzo energicznie ściąga się ją 

listwami. Bezwzględnie naleŜy unikać wypełniania wybojów tą mieszanką, gdyŜ w tych miejscach proces 

odparowywania rozpuszczalnika trwałby bardzo długo i powodował obniŜenie stabilności warstwy w takim 

miejscu. 

Po około 10 do 20 minutach od rozłoŜenia mieszanki naleŜy równomiernie posypać ją czystym 

piaskiem łamanym od 1 do 2 mm lub grysem od 2 do 4 mm w ilości od 3 do 5 kg/m 2 . Po tym zabiegu moŜna 

oddać nawierzchnię do ruchu. 

5.5.3. Uzupełnianie ubytków ziarn, kruszyw i lepiszcza na powierzchni warstwy ścieralnej techniką sprysku 

lepiszczem i posypania grysem 

Technologia uzupełniania ubytków ziarn, kruszyw i lepiszcza jest analogiczna jak przy pojedynczym 

powierzchniowym utrwaleniu, wg SST D-05.03.09 „Nawierzchnia pojedynczo powierzchniowo utrwalana” i 

warunki opisane w tej SST powinny być przestrzegane. Technologia ta nie dotyczy dróg o kategorii ruchu od KR3 

do KR6. 

W zaleŜności od ilości miejsc z ubytkami i wielkości ubytków naleŜy stosować odpowiedni sprzęt do 

ich naprawy.


Przy większych powierzchniach uszkodzonych naleŜy stosować remonter wykonujący przy jednym 

przejściu maszyny, sprysk lepiszczem (kationową emulsją asfaltową), posypanie grysem granulowanym i 

wciśnięcie go w lepiszcze. 

Przy mniejszych powierzchniach uszkodzonych naleŜy zastosować specjalny remonter natryskujący 

pod ciśnieniem jednocześnie kruszywo z modyfikowaną kationową emulsją asfaltową. Remonter ten umoŜliwia 

oczyszczenie naprawianego miejsca spręŜonym powietrzem, a następnie poprzez tę samą dyszę natryskiwana jest 

warstewka modyfikowanej emulsji asfaltowej. Następnie przy uŜyciu tej samej dyszy natryskuje się pod 

ciśnieniem naprawiane miejsce kruszywem otoczonym (w dyszy) emulsją W końcowej fazie naleŜy zastosować 

natrysk naprawianego miejsca kruszywem frakcji od 2 do 4 mm. 

W zaleŜności od tekstury naprawianej nawierzchni naleŜy zastosować odpowiednie uziarnienie grysu 

(od 2 do 4 mm lub od 4 do 6,3 mm). 

Bezpośrednio po tak wyremontowanym miejscu moŜe odbywać się ruch samochodowy. 

6. OPIS DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z KONTROLĄ, BADANIAMI ORAZ ODBIOREM WYROBÓW I 

ROBÓT BUDOWLANYCH 


Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6. 


Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien uzyskać aprobaty techniczne na materiały oraz 

wymagane wyniki badań materiałów przeznaczonych do wykonania robót i przedstawić je InŜynierowi do 

akceptacji. 


6.3.1. Badania przy uszczelnianiu spękań nawierzchni 

W czasie uszczelniania spękań nawierzchni bitumicznych Wykonawca powinien prowadzić badania 

zgodnie z SST D-05.03.15 „Naprawa (przez uszczelnienie) podłuŜnych i poprzecznych spękań nawierzchni 

bitumicznych”. 

6.3.2. Badania przy wbudowywaniu mieszanek mineralno-asfaltowych 

W czasie wykonywania napraw uszkodzeń naleŜy kontrolować: 

-przygotowanie naprawianych powierzchni do wbudowywania mieszanek, którymi będzie wykonywany remont 

uszkodzonego miejsca, 

-skład wbudowywanych mieszanek: 

-betonu asfaltowego, zgodnie z SST D-05.03.05 „Nawierzchnia z betonu asfaltowego”, 

-asfaltu lanego, zgodnie z SST D-05.03.07 „Nawierzchnia z asfaltu lanego”, 

-mineralno-asfaltowych „na zimno”, zgodnie z SST D-05.03.06 „Nawierzchnia z mieszanek 

mineralno-asfaltowych wytwarzanych i wbudowywanych „na zimno”, 

-mieszanek mineralno-emulsyjnych, w zaleŜności od uziarnienia mieszanki mineralnej, co najmniej 

jedno badanie na kaŜde rozpoczęte 10 000 kg przy mieszankach o uziarnieniu od 0 do 1 mm, na 

kaŜde 30 000 kg przy uziarnieniu od 0 do 3 mm i dalej odpowiednio: na kaŜde 50 000 kg przy 

uziarnieniu od 0 do 5 mm i na kaŜde 80 000 kg przy uziarnieniu od 0 do 8 mm (uziarnienie 

i ilość lepiszcza), 

-mieszanek mineralno-asfaltowych „na zimno” do powierzchniowego wypełniania ubytków zaprawy 

(porów) - na kaŜde rozpoczęte 10 000 kg co najmniej jedno badanie składu mieszanki (uziarnienie 

i ilość lepiszcza), 

-ilość wbudowywanych materiałów na 1 m 2 - codziennie, 

-równość naprawianych fragmentów - kaŜdy fragment


RóŜnice między naprawioną powierzchnią a sąsiadującymi powierzchniami, nie powinny być większe 

od 4 mm dla dróg o prędkości ruchu powyŜej 60 km/h i od 6 mm dla dróg o prędkości poniŜej 60 

km/h, 

-pochylenie poprzeczne (spadek) warstwy wypełniającej po zagęszczeniu powinien być zgodny ze spadkiem 

istniejącej nawierzchni, przy czym warstwa ta powinna być wykonana ponad krawędź otaczającej 

nawierzchni o 2 do 4 mm, jeśli warstwę wypełniającą wykonano z mieszanki mineralno-asfaltowej „na 

zimno” (o długim okresie składowania). Przy innych rodzajach mieszanek, które są mniej podatne na 

dogęszczenie poziom warstwy wypełniającej ubytek powinien być wyŜszy od otaczającej nawierzchni o 1 do 

2 mm. 

7. WYMAGANIA DOTYCZĄCE PRZEDMIARU I OBMIARU ROBÓT 


Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7. 


Jednostką obmiaru robót jest Mg wbudowanej MMA. 

8. OPIS SPOSOBU ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 


Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8. 

Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami InŜyniera, 

jeśli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg punktu 6 dały wyniki pozytywne. 


Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlega: 

-przygotowanie uszkodzonego miejsca nawierzchni (obcięcie krawędzi, oczyszczenie dna i krawędzi, usunięcie 

wody), 

-ew. spryskanie dna i boków emulsją asfaltową, 

-ew. przyklejenie taśm kauczukowo-asfaltowych, 

-ew. poszerzenie spękań przecinarkami wzgl. frezarkami, oczyszczenie i osuszenie spękań, usunięcie śladów i 

plam olejowych oraz zagruntowanie ścianek spękań gruntownikiem. 

9. OPIS SPOSOBU ROZLICZANIA ROBÓT, ROBÓT TYCZASOWYCH I PRAC TOWARZYSZĄCYCH 


pkt 9. 

Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 


Cena wbudowania 1 t (Mg) mieszanki mineralno-asfaltowej w trakcie remontu cząstkowego nawierzchni 

obejmuje: 

-prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, 

-oznakowanie robót, 

-wywóz odpadów, 

-dostarczenie materiałów i sprzętu na budowę, 

-wykonanie naprawy zgodnie z dokumentacją projektową i SST,


-pomiary i badania laboratoryjne, 

-odtransportowanie sprzętu z placu budowy. 

Cena remontu 1 m 2 nawierzchni obejmuje: 

-prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, 

-rozebranie uszkodzonej nawierzchni z klinkieru. 

-oczyszczenie i przesortowanie klinkieru. 

-spulchnienie i uzupełnienie podsypki piaskowej wraz z jej ubiciem. 

-wymiana podsypki cementowo-piaskowej wraz z jej przygotowaniem. 

-ułoŜenie klinkieru wraz z ubiciem i wypełnieniem spoin piaskiem względnie zaprawą cementową z uprzednim jej 

przygotowaniem. 

-przykrycie miejsc remontowanych piaskiem. 

Cena remontu 1 m elementu nawierzchni obejmuje: 

odkopanie krawęŜników (obrzeŜy) z odrzuceniem ziemi. 

wyjęcie i odłoŜenie krawęŜników (obrzeŜy na) pobocze. 

oczyszczenie krawęŜników (obrzeŜy.) 

uzupełnienie i wyrównanie podsypki wraz z ubiciem. 

ponowne ustawienie krawęŜników (obrzeŜy)na ławie betonowej oraz regulacja liniowa i wysokościowa. 

obsypanie krawęŜników (obrzeŜy) ziemią od zewnętrznej strony wraz z jej ubiciem. 

wypełnienie spoin piaskiem lub zaprawą cementową z przygotowaniem zaprawy. 

pielęgnacja spoin krawęŜników (obrzeŜy) przez polewanie wodą 

Cena remontu 1 m elementu ścieku obejmuje: 

wyłamanie cegieł w miejscach uszkodzonego ścieku. 

przesortowanie i oczyszczenie wyłamanych cegieł z odłoŜeniem na pobocze. 

wyłamanie podsypki cementowo-piaskowej z odrzuceniem gruzu na pobocze. 

spulchnienie i uzupełnienie podsypki piaskowej lub rozścielenie nowej podsypki cementowo-piaskowej wraz z jej 

przygotowaniem. 

ułoŜenie klinkieru na wyprofilowanej podsypce z ręcznym ubiciem. 

sprawdzenie prawidłowości spadku ścieku. 

wyregulowanie i oczyszczenie spoin. 

wypełnienie spoin piaskiem lub zaprawą cementową z uprzednim jej przygotowaniem. 

zasypanie miejsc remontowanych piaskiem. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać odtworzenie trasy drogi i punktów wysokościowych dla : 

Remont cząstkowy nawierzchni z klinkieru drogowego na rąb na podsypce piaskowej z wyp.spoin 

piaskiem 

m2 2.000 

Remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej mieszanką mineralno-asfaltowa t 0.800 

Przestawienie obrzeŜy betonowych 30x8 cm na podsypce piaskowej z wyp.spoin zaprawą cement. m 2.000 

Przestawienie krawęŜników betonowych wystających 15x30 cm na podsypce cem.piaskowej m 2.000


Remont cząstkowy ścieków ulicznych płaskich z dwóch rzędów klinkieru drogowego na płask na 

podsypce cem.piaskowej 

m 2.000 

10. DOKUMENTY ODNIESIENIA 

10.1. Normy 

1. PN-B-11112:1996 Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych 

2. PN-S-96025:2000 Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe. Wymagania 


Warunki techniczne. Drogowe kationowe emulsje asfaltowe EmA-99. Informacje, instrukcje. Zeszyt 60. IBDiM, 

Warszawa, 1999.



D - 05.03.23 

NAWIERZCHNIA 

Z KOSTKI BRUKOWEJ BETONOWEJ 

2008


1. WSTĘP 


. 


dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem nawierzchni z kostki 

brukowej betonowej dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze 

przystanku) w Kłodzku ” 







gminnych. 



związanych z wykonywaniem nawierzchni z kostki brukowej betonowej. 

Betonowa kostka brukowa stosowana jest do układania nawierzchni: 

- parkingów 

- chodników 


1.4.1. Betonowa kostka brukowa - kształtka wytwarzana z betonu metodą wibroprasowania. 

Produkowana jest jako kształtka jednowarstwowa lub w dwóch warstwach połączonych ze 

sobą trwale w fazie produkcji. 



pkt 1.4. 



ogólne” pkt 1.5.


2. MATERIAŁY 




2.2. Betonowa kostka brukowa - wymagania 

2.2.1. Aprobata techniczna 

Warunkiem dopuszczenia do stosowania betonowej kostki brukowej w 

budownictwie drogowym jest posiadanie aprobaty technicznej. 

2.2.2. Wygląd zewnętrzny 

Struktura wyrobu powinna być zwarta, bez rys, pęknięć, plam i ubytków. 

Powierzchnia górna kostek powinna być równa i szorstka, a krawędzie kostek 

równe i proste, wklęśnięcia nie powinny przekraczać: 

− 2 mm, dla kostek o grubości ≤ 80 mm, 

− 3 mm, dla kostek o grubości > 80 mm. 

2.2.3. Kształt, wymiary i kolor kostki brukowej 

W ramach niniejszej specyfikacji przewidziana jest kostka betonowa gr : 

− 80 mm, do nawierzchni dla ruchu samochodowego. 

Tolerancje wymiarowe wynoszą: 

− na długości ± 3 mm, 

− na szerokości ± 3 mm, 

− na grubości ± 5 mm. 

Kolory kostek : czerwony i Ŝółty 

2.2.4. Wytrzymałość na ściskanie 

Wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach (średnio z 6-ciu kostek) nie powinna być 

mniejsza niŜ 60 MPa. 

Dopuszczalna najniŜsza wytrzymałość pojedynczej kostki nie powinna być 

mniejsza niŜ 50 MPa (w ocenie statystycznej z co najmniej 10 kostek). 

2.2.5. Nasiąkliwość 

Nasiąkliwość kostek betonowych powinna odpowiadać wymaganiom normy PN-B- 

06250 [2] i wynosić nie więcej niŜ 5%. 

2.2.6. Odporność na działanie mrozu


Odporność kostek betonowych na działanie mrozu powinna być badana zgodnie z 

wymaganiami PN-B-06250 [2]. 

Odporność na działanie mrozu po 50 cyklach zamraŜania i odmraŜania próbek jest 

wystarczająca, jeŜeli: 

− próbka nie wykazuje pęknięć, 

− strata masy nie przekracza 5%, 

− obniŜenie wytrzymałości na ściskanie w stosunku do wytrzymałości próbek nie 

zamraŜanych nie jest większe niŜ 20%. 

2.2.7. Ścieralność 

Ścieralność kostek betonowych określona na tarczy Boehmego wg PN-B-04111 

[1] powinna wynosić nie więcej niŜ 4 mm. 

2.3. Materiały do produkcji betonowych kostek brukowych 

2.3.1. Cement 

Do produkcji kostki brukowej naleŜy stosować cement portlandzki, bez dodatków, 

klasy nie niŜszej niŜ „32,5”. Zaleca się stosowanie cementu o jasnym kolorze. Cement 

powinien odpowiadać wymaganiom PN-B-19701 [4]. 

2.3.2. Kruszywo 

NaleŜy stosować kruszywa mineralne odpowiadające wymaganiom PN-B-06712 

[3]. 

Uziarnienie kruszywa powinno być ustalone w recepcie laboratoryjnej mieszanki 

betonowej, przy załoŜonych parametrach wymaganych dla produkowanego wyrobu. 

2.3.3. Woda 

Właściwości i kontrola wody stosowanej do produkcji betonowych kostek 

brukowych powinny odpowiadać wymaganiom wg PN-B-32250 [5]. 

2.3.4. Dodatki 

Do produkcji kostek brukowych stosuje się dodatki w postaci plastyfikatorów i 

barwników, zgodnie z receptą laboratoryjną. 

Plastyfikatory zapewniają gotowym wyrobom większą wytrzymałość, mniejszą 

nasiąkliwość i większą odporność na niskie temperatury i działanie soli. 

Stosowane barwniki powinny zapewnić kostce trwałe zabarwienie. Powinny to być 

barwniki nieorganiczne.


3. SPRZĘT 




3.2. Sprzęt do wykonania nawierzchni z kostki brukowej 

Małe powierzchnie nawierzchni z kostki brukowej wykonuje się ręcznie. 

Do zagęszczenia nawierzchni stosuje się wibratory płytowe z osłoną z 

tworzywa sztucznego. 

Do wyrównania podsypki z piasku moŜna stosować mechaniczne urządzenie na 

rolkach, prowadzone liniami na szynie lub krawęŜnikach. 

4. TRANSPORT 




4.2. Transport betonowych kostek brukowych 

Uformowane w czasie produkcji kostki betonowe układane są warstwowo na 

palecie. Po uzyskaniu wytrzymałości betonu min. 0,7 R, kostki przewoŜone są na 

stanowisko, gdzie specjalne urządzenie pakuje je w folię i spina taśmą stalową, co 

gwarantuje transport samochodami w nienaruszonym stanie. 

Kostki betonowe moŜna równieŜ przewozić samochodami na paletach 

transportowych producenta. 





5.2. PodłoŜe 

PodłoŜe pod ułoŜenie nawierzchni z betonowych kostek brukowych moŜe stanowić 

grunt piaszczysty - rodzimy lub nasypowy o WP ≥ 35 [7]. 

Dokumentacja projektowa stanowi, Ŝe nawierzchnię z kostki brukowej 

przeznaczoną dla ruchu pieszego, rowerowego lub niewielkiego ruchu samochodowego, 

moŜna wykonywać na podsypce piaskowej gr. 3 cm, na wcześniej przygotowanej 

podbudowie.


5.3. Podbudowa 

Rodzaj podbudowy przewidzianej do wykonania pod ułoŜenie nawierzchni z 

kostki brukowej powinien być zgodny z dokumentacją projektową. 

Podbudowa powinna być przygotowana zgodnie z wymaganiami określonymi w 

specyfikacjach dla odpowiedniego rodzaju podbudowy. 

5.4. Obramowanie nawierzchni 

Do obramowania nawierzchni z betonowych kostek brukowych moŜna stosować 

krawęŜniki uliczne betonowe wg BN-80/6775-03/04 [6] lub obrzeŜa betonowe zgodne z 

dokumentacją projektową lub zaakceptowane przez InŜyniera. 

5.5. Podsypka 

Na podsypkę naleŜy stosować piasek gruby, odpowiadający wymaganiom PN-B- 

06712 [3]. 

Grubość podsypki po zagęszczeniu powinna wynosić 3. Podsypka powinna być 

zwilŜona wodą, zagęszczona i wyprofilowana. 

5.6. Układanie nawierzchni z betonowych kostek brukowych 

Z uwagi na róŜnorodność kształtów i kolorów produkowanych kostek, moŜliwe jest 

ułoŜenie dowolnego wzoru - wcześniej ustalonego w dokumentacji projektowej i 

zaakceptowanego przez InŜyniera. 

Kostkę układa się na podsypce lub podłoŜu piaszczystym w taki sposób, aby 

szczeliny między kostkami wynosiły od 2 do 3 mm. Kostkę naleŜy układać ok. 1,5 cm 

wyŜej od projektowanej niwelety nawierzchni, gdyŜ w czasie wibrowania (ubijania) 

podsypka ulega zagęszczeniu. 

Po ułoŜeniu kostki, szczeliny naleŜy wypełnić piaskiem, a następnie zamieść 

powierzchnię ułoŜonych kostek przy uŜyciu szczotek ręcznych lub mechanicznych i 

przystąpić do ubijania nawierzchni. 

Do ubijania ułoŜonej nawierzchni z kostek brukowych stosuje się wibratory 

płytowe z osłoną z tworzywa sztucznego dla ochrony kostek przed uszkodzeniem i 

zabrudzeniem. Wibrowanie naleŜy prowadzić od krawędzi powierzchni ubijanej w kierunku 

środka i jednocześnie w kierunku poprzecznym kształtek. 

Do zagęszczania nawierzchni z betonowych kostek brukowych nie wolno uŜywać 

walca. 

Po ubiciu nawierzchni naleŜy uzupełnić szczeliny piaskiem i zamieść 

nawierzchnię. Nawierzchnia z wypełnieniem spoin piaskiem nie wymaga pielęgnacji - moŜe 

być zaraz oddana do ruchu.







Przed przystąpieniem do robót, Wykonawca powinien sprawdzić, czy producent 

kostek brukowych posiada atest wyrobu wg pkt 2.2.1 niniejszej SST. 

NiezaleŜnie od posiadanego atestu, Wykonawca powinien Ŝądać od producenta 

wyników bieŜących badań wyrobu na ściskanie. Zaleca się, aby do badania wytrzymałości 

na ściskanie pobierać 6 próbek (kostek) dziennie (przy produkcji dziennej ok. 600 m 2 

powierzchni kostek ułoŜonych w nawierzchni). 

Poza tym, przed przystąpieniem do robót Wykonawca sprawdza wyrób w zakresie 

wymagań podanych w pkt 2.2.2 i 2.2.3 i wyniki badań przedstawia InŜynierowi do 

akceptacji. 


6.3.1. Sprawdzenie podłoŜa i podbudowy 

Sprawdzenie podłoŜa i podbudowy polega na stwierdzeniu ich zgodności z 

dokumentacją projektową i odpowiednimi SST. 

6.3.2. Sprawdzenie podsypki 

Sprawdzenie podsypki w zakresie grubości i wymaganych spadków poprzecznych i 

podłuŜnych polega na stwierdzeniu zgodności z dokumentacją projektową oraz pkt 5.5 

niniejszej SST. 

6.3.3. Sprawdzenie wykonania nawierzchni 

Sprawdzenie prawidłowości wykonania nawierzchni z betonowych kostek 

brukowych polega na stwierdzeniu zgodności wykonania z dokumentacją projektową oraz 

wymaganiami wg pkt 5.6 niniejszej OST: 

− pomierzenie szerokości spoin, 

− sprawdzenie prawidłowości ubijania (wibrowania), 

− sprawdzenie prawidłowości wypełnienia spoin, 

− sprawdzenie, czy przyjęty deseń (wzór) i kolor nawierzchni jest zachowany. 

6.4. Sprawdzenie cech geometrycznych nawierzchni 

6.4.1. Nierówności podłuŜne 

Nierówności podłuŜne nawierzchni mierzone łatą lub planografem zgodnie z 

normą BN-68/8931-04 [8] nie powinny przekraczać 0,8 cm.


6.4.2. Spadki poprzeczne 

Spadki poprzeczne nawierzchni powinny być zgodne z dokumentacją projektową z 

tolerancją ± 0,5%. 

6.4.3. Niweleta nawierzchni 

RóŜnice pomiędzy rzędnymi wykonanej nawierzchni i rzędnymi projektowanymi 

nie powinny przekraczać ± 1 cm. 

6.4.4. Szerokość nawierzchni 

Szerokość nawierzchni nie moŜe róŜnić się od szerokości projektowanej o więcej 

niŜ ± 5 cm. 

6.4.5. Grubość podsypki 

Dopuszczalne odchyłki od projektowanej grubości podsypki nie powinny 

przekraczać ± 1,0 cm. 

6.5. Częstotliwość pomiarów 

Częstotliwość pomiarów dla cech geometrycznych nawierzchni z kostki brukowej, 

wymienionych w pkt 6.4 powinna być dostosowana do powierzchni wykonanych robót. 

Zaleca się, aby pomiary cech geometrycznych wymienionych w pkt 6.4 były 

przeprowadzone nie rzadziej niŜ 2 razy na 100 m 2 nawierzchni i w punktach 

charakterystycznych dla niwelety lub przekroju poprzecznego oraz wszędzie tam, gdzie 

poleci InŜynier. 



pkt 7. 



Jednostką obmiarową jest m 2 

betonowej kostki brukowej. 



pkt 8. 

(metr kwadratowy) wykonanej nawierzchni z 

Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”



wymaganiami InŜyniera, jeŜeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji 

według pkt 6 dały wyniki pozytywne. 



− przygotowanie podłoŜa, 

− wykonanie podbudowy, 


− ewentualnie wykonanie ławy pod krawęŜniki. 

Zasady ich odbioru są określone w D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne”. 






Cena wykonania 1 m 2 nawierzchni z kostki brukowej betonowej obejmuje: 



− przygotowanie podłoŜa (ewentualnie podbudowy), 



− ułoŜenie i ubicie kostki, 




W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać nawierzchnie z kostki betonowej gr. 8 cm w 

obrębie PLACU: 

Nawierzchnie z kostki brukowej betonowej grub. 8 cm na podsypce cementowo-piaskowej m2 1490.000 


Normy


1. PN-B-04111 Materiały kamienne. Oznaczenie ścieralności na tarczy 

Boehmego 

2. PN-B-06250 Beton zwykły 


4. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego uŜytku. Skład, wymagania 




ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. KrawęŜniki i obrzeŜa 

7. BN-68/8931-01 Drogi samochodowe. Oznaczenie wskaźnika piaskowego 

8. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni 

planografem i łatą.



D - 07.00.00 

OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA 

BEZPIECZEŃSTWA RUCHU 

2008







i gminnych. 





Konsultacje: 








D - 07.00.00 

OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU 

D-07.02.01 OZNAKOWANIE PIONOWE


D - 07.02.01 

OZNAKOWANIE PIONOWE 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru oznakowania pionowego dla zadania PN „ Modernizacja 








gminnych. 



związanych z wykonywaniem i odbiorem oznakowania pionowego stosowanego na 

drogach, w postaci: 

− znaków ostrzegawczych, 

− znaków zakazu i nakazu, 

− znaków informacyjnych, kierunku, miejscowości i znaków uzupełniających. 


1.4.1. Znak pionowy - znak wykonany w postaci tarczy lub tablicy z napisami albo 

symbolami, zwykle umieszczony na konstrukcji wsporczej. 

1.4.2. Tarcza znaku - element konstrukcyjny, na powierzchni którego umieszczana jest treść 

znaku. Tarcza moŜe być wykonana z róŜnych materiałów (stal, aluminium, tworzywa 

syntetyczne itp.) - jako jednolita lub składana. 

1.4.3. Lico znaku - przednia część znaku, słuŜąca do podania treści znaku. Lico znaku moŜe 

być wykonane jako malowane lub oklejane (folią odblaskową lub nieodblaskową). W 

przypadkach szczególnych (znak z przejrzystych tworzyw syntetycznych) lico znaku moŜe 

być zatopione w tarczy znaku. 

1.4.4. Znak drogowy nieodblaskowy - znak, którego lico wykonane jest z materiałów 

zwykłych (lico nie wykazuje właściwości odblaskowych). 

1.4.5. Znak drogowy odblaskowy - znak, którego lico wykazuje właściwości odblaskowe 

(wykonane jest z materiału o odbiciu powrotnym - współdroŜnym). 

1.4.6. Konstrukcja wsporcza znaku - słup (słupy), wysięgnik, wspornik itp., na którym 

zamocowana jest tarcza znaku, wraz z elementami słuŜącymi do przymocowania tarczy 

(śruby, zaciski itp.).


1.4.7. Znak drogowy prześwietlany - znak, w którym wewnętrzne źródło światła jest 

umieszczone pod przejrzystym licem znaku. 

1.4.8. Znak drogowy oświetlany - znak, którego lico jest oświetlane źródłem światła 

umieszczonym na zewnątrz znaku. 

1.4.9. Znak nowy - znak uŜytkowany (ustawiony na drodze) lub magazynowany w okresie 

do 3 miesięcy od daty produkcji. 

1.4.10. Znak uŜytkowany - znak ustawiony na drodze lub magazynowany przez okres 

dłuŜszy niŜ 3 miesiące od daty produkcji. 


polskimi normami i z definicjami podanymi w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 1.4. 




2. MATERIAŁY 




2.2. Aprobata techniczna dla materiałów 

KaŜdy materiał do wykonania pionowego znaku drogowego, na który nie ma 

normy, musi posiadać aprobatę techniczną wydaną przez uprawnioną jednostkę. Znaki 

drogowe powinny mieć certyfikat bezpieczeństwa (znak „B”) nadany przez uprawnioną 

jednostkę. 

2.3. Materiały stosowane do fundamentów znaków 

Fundamenty dla zamocowania konstrukcji wsporczych znaków mogą być 

wykonywane jako: 

− prefabrykaty betonowe, 

− z betonu wykonywanego „na mokro”, 

− z betonu zbrojonego, 

− inne rozwiązania zaakceptowane przez InŜyniera. 

Klasa betonu powinna być zgodna z dokumentacją projektową. Beton powinien 

odpowiadać wymaganiom PN-B-06250 [1]. 

2.3.1. Cement 

Cement stosowany do betonu powinien być cementem portlandzkim klasy 32,5, 

odpowiadający wymaganiom PN-B-19701 [4]. 

2.3.2. Kruszywo


Kruszywo stosowane do betonu powinno odpowiadać wymaganiom PN-B-06712 

[3]. Zaleca się stosowanie kruszywa o marce nie niŜszej niŜ klasa betonu. 

2.3.3. Woda 

Woda do betonu powinna być „odmiany 1”, zgodnie z wymaganiami normy PN-B- 

32250 [6]. 

2.3.4. Domieszki chemiczne 

Domieszki chemiczne do betonu powinny być stosowane jeśli przewiduje je 

dokumentacja projektowa, SST lub wskazania InŜyniera. Domieszki chemiczne powinny 

odpowiadać wymaganiom PN-B-23010 [5]. 

W betonie niezbrojonym zaleca się stosować domieszki napowietrzające, a w 

betonie zbrojonym dodatkowo domieszki uplastyczniające lub upłynniające. 

2.3.5. Pręty zbrojenia 

Pręty zbrojenia w fundamentach z betonu zbrojonego powinny odpowiadać 

wymaganiom PN-B-06251 [2]. 

2.4. Konstrukcje wsporcze 

2.4.1. Ogólne charakterystyki konstrukcji 

Konstrukcje wsporcze moŜna wykonać z ocynkowanych rur 

zaakceptowanych przez InŜyniera. 

Wymiary i najwaŜniejsze charakterystyki elementów konstrukcji wsporczej : 

Tablica 1. Rury stalowe okrągłe bez szwu walcowane na gorąco wg PN-H-74219 [9] 

Średnica Grubość Masa 1 m Dopuszczalne odchyłki 

zewnętrzna 

mm 

ścianki 

mm 

kg/m 

średnicy 

zewnętrznej 

grubości 

ścianki 

44,5 

48,3 

51,0 

54,0 

57,0 

60,3 

63,5 

70,0 

76,1 

82,5 

88,9 

101,6 

102,0 

108,0 

114,0 

od 2,6 do 11,0 

od 2,6 do 11,0 

od 2,6 do 12,5 

od 2,6 do 14,2 

od 2,9 do 14,2 

od 2,9 do 14,2 

od 2,9 do 16,0 

od 2,9 do 16,0 

od 2,9 do 20,0 

od 3,2 do 20,0 

od 3,2 do 34,0 

od 3,6 do 20,0 

od 4,0 do 12,0 

od 3,6 do 20,0 

od 4,0 do 14,0 

od 2,69 do 9,09 

od 2,93 do 10,01 

od 3,10 do 11,9 

od 3,30 do 13,9 

od 3,87 do 15,0 

od 4,11 do 16,1 

od 4,33 do 18,7 

od 4,80 do 21,3 

od 5,24 do 27,7 

od 6,26 do 30,8 

od 6,76 do 34,0 

od 8,70 do 40,2 

od 9,67 do 26,6 

od 9,27 do 43,4 

od 10,9 do 34,5 

± 1,25 % ± 15 %


114,3 

121,0 

2.4.2. Rury 

od 3,6 do 20,0 

od 4,0 do 16,0 

od 9,83 do 46,5 

od 11,5 do 41,4 

Rury powinny odpowiadać wymaganiom PN-H-74219 [9], PN-H-74220 [10] lub 

innej normy zaakceptowanej przez InŜyniera. 

Powierzchnia zewnętrzna i wewnętrzna rur nie powinna wykazywać wad w postaci 

łusek, pęknięć, zwalcowań i naderwań. Dopuszczalne są nieznaczne nierówności, 

pojedyncze rysy wynikające z procesu wytwarzania, mieszczące się w granicach 

dopuszczalnych odchyłek wymiarowych. 

Końce rur powinny być obcięte równo i prostopadle do osi rury. 

PoŜądane jest, aby rury były dostarczane o długościach: 

− dokładnych, zgodnych z zamówieniem; z dopuszczalną odchyłką ± 10 mm, 

− wielokrotnych w stosunku do zamówionych długości dokładnych poniŜej 3 m z 

naddatkiem 5 mm na kaŜde cięcie i z dopuszczalną odchyłką dla całej długości 

wielokrotnej, jak dla długości dokładnych. 

Rury powinny być proste. Dopuszczalna miejscowa krzywizna nie powinna 

przekraczać 1,5 mm na 1 m długości rury. 

Rury powinny być wykonane ze stali w gatunkach dopuszczonych przez normy 

(np. R 55, R 65, 18G2A): PN-H-84023-07 [15], PN-H-84018 [12], PN-H-84019 [13], PN- 

H-84030-02 [16] lub inne normy. 

Do ocynkowania rur stosuje się gatunek cynku Raf według PN-H-82200 [11]. 

Rury powinny być dostarczone bez opakowania w wiązkach lub luzem względnie 

w opakowaniu uzgodnionym z Zamawiającym. Rury powinny być cechowane 

indywidualnie (dotyczy średnic 31,8 mm i większych i grubości ścianek 3,2 mm i 

większych) lub na przywieszkach metalowych (dotyczy średnic i grubości mniejszych od 

wyŜej wymienionych). Cechowanie na rurze lub przywieszce powinno co najmniej 

obejmować: znak wytwórcy, znak stali i numer wytopu. 

2.4.3. Powłoki metalizacyjne cynkowe 

W przypadku zastosowania powłoki metalizacyjnej cynkowej na konstrukcjach 

stalowych, powinna ona być z cynku o czystości nie mniejszej niŜ 99,5 % i odpowiadać 

wymaganiom BN-89/1076-02 [25]. Minimalna grubość powłoki cynkowej powinna być 

zgodna z wymaganiami tablicy 4. 

Powierzchnia powłoki powinna być jednorodna pod względem ziarnistości. Nie 

moŜe ona wykazywać widocznych wad jak rysy, pęknięcia, pęcherze lub odstawanie 

powłoki od podłoŜa. 

Tablica 4. Minimalna grubość powłoki metalizacyjnej cynkowej naraŜonej na działanie 

korozji atmosferycznej według BN-89/1076-02 [25] 

Agresywność korozyjna 

atmosfery 

Minimalna grubość powłoki, µm, 

przy wymaganej trwałości w latach


według PN-H-04651 [8] 10 20 

Umiarkowana 

CięŜka 

120 

160 M 

M - powłoka pokryta dwoma lub większą liczbą warstw powłoki malarskiej 

160 

200 M 

2.4.4. Gwarancja producenta lub dostawcy na konstrukcję wsporczą 

W przypadku słupków znaków pionowych ostrzegawczych, zakazu, 

nakazu i informacyjnych o standardowych wymiarach oraz w przypadku elementów, 

słuŜących do zamocowania znaków do innych obiektów lub konstrukcji - gwarancja moŜe 

być wydana dla partii dostawy. 

2.5. Tarcza znaku 

2.5.1. Trwałość materiałów na wpływy zewnętrzne 

Materiały uŜyte na lico i tarczę znaku oraz połączenie lica znaku z tarczą znaku, a 

takŜe sposób wykończenia znaku, muszą wykazywać pełną odporność na oddziaływanie 

światła, zmian temperatury, wpływy atmosferyczne i występujące w normalnych warunkach 

oddziaływania chemiczne (w tym korozję elektrochemiczną) - przez cały czas trwałości 

znaku, określony przez wytwórcę lub dostawcę. 

2.5.2. Warunki gwarancyjne producenta lub dostawcy znaku 

Producent lub dostawca znaku obowiązany jest przy dostawie określić, uzgodnioną 

z odbiorcą, trwałość znaku oraz warunki gwarancyjne dla znaku, a takŜe udostępnić na 

Ŝyczenie odbiorcy: 

a) instrukcję montaŜu znaku, 

b) dane szczegółowe o ewentualnych ograniczeniach w stosowaniu znaku, 

c) instrukcję utrzymania znaku. 

2.5.3. Materiały do wykonania tarczy znaku 

Materiałem stosowanym do wykonania tarczy znaków drogowych jest 

− blacha stalowa. 

2.5.4. Tarcza znaku z blachy stalowej 

Tarcza znaku z blachy stalowej grubości co najmniej 1,0 mm powinna być 

zabezpieczona przed korozją obustronnie cynkowaniem ogniowym lub elektrolitycznym. 

Dopuszcza się stosowanie innych sposobów zabezpieczenia stalowych tarcz znaków przed 

korozją, np. przez metalizowanie lub pokrywanie tworzywami syntetycznymi pod 

warunkiem uzyskania aprobaty technicznej dla danej technologii. 

Nie dopuszcza się stosowania stalowych tarcz znaków, zabezpieczonych przed 

korozją jedynie farbami antykorozyjnymi.


Krawędzie tarczy powinny być zabezpieczone przed korozją farbami ochronnymi 

o odpowiedniej trwałości, nie mniejszej niŜ przewidywany okres uŜytkowania znaku. 

Wytrzymałość dla tarczy znaku z blachy stalowej nie powinna być mniejsza niŜ 

310 MPa. 

2.5.5. Warunki wykonania tarczy znaku 

Tarcza znaku musi być równa i gładka - bez odkształceń płaszczyzny znaku, w tym 

pofałdowań, wgięć, lokalnych wgnieceń lub nierówności itp. Odchylenie płaszczyzny tarczy 

znaku (zwichrowanie, pofałdowanie itp.) nie moŜe wynosić więcej niŜ 1,5 % największego 

wymiaru znaku. 

Krawędzie tarczy znaku muszą być równe i nieostre. Zniekształcenia krawędzi 

tarczy znaku, pozostałe po tłoczeniu lub innych procesach technologicznych, którym tarcza 

ta (w znakach drogowych składanych - segmenty tarczy) była poddana, muszą być usunięte. 

Tarcze znaków drogowych składanych mogą być wykonane z modułowych 

kształtowników aluminiowych lub odpowiednio ukształtowanych segmentów stalowych. 

Dopuszcza się stosowanie modułowych kształtowników z tworzyw syntetycznych lub 

sklejki wodoodpornej, pod warunkiem uzyskania odpowiedniej aprobaty technicznej. 

Szczeliny między sąsiednimi segmentami znaku składanego nie mogą być większe od 

0,8 mm. 

2.6. Znaki odblaskowe 

2.6.1. Wymagania dotyczące powierzchni odblaskowej 

Znaki drogowe odblaskowe wykonuje się z zasady przez oklejenie tarczy znaku 

materiałem odblaskowym. 

Właściwości folii odblaskowej (odbijającej powrotnie) powinny spełniać 

wymagania określone w aprobacie technicznej. 

2.6.2. Wymagania jakościowe znaku odblaskowego 

Folie odblaskowe uŜyte do wykonania lica znaku powinny wykazywać pełne 

związanie z tarczą znaku przez cały okres wymaganej trwałości znaku. Niedopuszczalne są 

lokalne niedoklejenia, odklejania, złuszczenia lub odstawanie folii na krawędziach tarczy 

znaku oraz na jego powierzchni. 

Sposób połączenia folii z powierzchnią tarczy znaku powinien uniemoŜliwiać jej 

odłączenie od tarczy bez jej zniszczenia. 

Przy malowaniu lub klejeniu symboli lub obrzeŜy znaków na folii odblaskowej, 

technologia malowania lub klejenia oraz stosowane w tym celu materiały powinny być 

uzgodnione z producentem folii. 

Okres trwałości znaku wykonanego przy uŜyciu folii odblaskowych powinien 

wynosić od 7 do 10 lat, w zaleŜności od rodzaju materiału. 

Powierzchnia lica znaku powinna być równa i gładka, nie mogą na niej 

występować lokalne nierówności i pofałdowania. Niedopuszczalne jest występowanie 

jakichkolwiek ognisk korozji, zarówno na powierzchni jak i na obrzeŜach tarczy znaku.


Dokładność rysunku znaku powinna być taka, aby wady konturów znaku, które 

mogą powstać przy nanoszeniu farby na odblaskową powierzchnię znaku, nie były większe 

niŜ: 

− 2 mm dla znaków małych i średnich, 

Powstałe zacieki przy nanoszeniu farby na odblaskową część znaku nie powinny 

być większe w kaŜdym kierunku niŜ: 

− 2 mm dla znaków małych i średnich, 

W znakach nowych na kaŜdym z fragmentów powierzchni znaku o wymiarach 

4 x 4 cm nie moŜe występować więcej niŜ 0,7 lokalnych usterek (załamania, pęcherzyki) o 

wymiarach nie większych niŜ 1 mm w kaŜdym kierunku. Niedopuszczalne jest 

występowanie jakichkolwiek zarysowań powierzchni znaku. 

W znakach uŜytkowanych na kaŜdym z fragmentów powierzchni znaku o 

wymiarach 4 x 4 cm dopuszcza się do 2 usterek jak wyŜej, o wymiarach nie większych niŜ 

1 mm w kaŜdym kierunku. Na powierzchni tej dopuszcza się do 3 zarysowań o szerokości 

nie większej niŜ 0,8 mm i całkowitej długości nie większej niŜ 10 cm. Na całkowitej 

długości znaku dopuszcza się nie więcej niŜ 5 rys szerokości nie większej niŜ 0,8 mm i 

długości przekraczającej 10 cm - pod warunkiem, Ŝe zarysowania te nie zniekształcają 

treści znaku. 

W znakach uŜytkowanych dopuszcza się równieŜ lokalne uszkodzenie folii o 

powierzchni nie przekraczającej 6 mm 2 kaŜde - w liczbie nie większej niŜ pięć na 

powierzchni znaku małego lub średniego, oraz o powierzchni nie przekraczającej 8 mm 2 

kaŜde - w liczbie nie większej niŜ 8 na kaŜdym z fragmentów powierzchni znaku duŜego 

lub wielkiego (włączając znaki informacyjne) o wymiarach 1200 x 1200 mm. 

Uszkodzenia folii nie mogą zniekształcać treści znaku - w przypadku 

występowania takiego zniekształcenia znak musi być bezzwłocznie wymieniony. 

W znakach nowych niedopuszczalne jest występowanie jakichkolwiek rys, 

sięgających przez warstwę folii do powierzchni tarczy znaku. W znakach uŜytkowanych 

istnienie takich rys jest dopuszczalne pod warunkiem, Ŝe występujące w ich otoczeniu 

ogniska korozyjne nie przekroczą wielkości określonych poniŜej. 

W znakach uŜytkowanych dopuszczalne jest występowanie po wymaganym okresie 

gwarancyjnym, co najwyŜej dwóch lokalnych ognisk korozji o wymiarach nie 

przekraczających 2,0 mm w kaŜdym kierunku na powierzchni kaŜdego z fragmentów znaku 

o wymiarach 4 x 4 cm. W znakach nowych oraz w znakach znajdujących się w okresie 

wymaganej gwarancji Ŝadna korozja tarczy znaku nie moŜe występować. 

Wymagana jest taka wytrzymałość połączenia folii odblaskowej z tarczą znaku, by 

po zgięciu tarczy o 90 o przy promieniu łuku zgięcia do 10 mm w Ŝadnym miejscu nie uległo 

ono zniszczeniu. 

Tylna strona tarczy znaków odblaskowych musi być zabezpieczona matową farbą 

nieodblaskową barwy ciemno-szarej (szarej naturalnej) o współczynniku luminancji 0,08 do 

0,10 - według wzorca stanowiącego załącznik do „Instrukcji o znakach drogowych 

pionowych” [28]. Grubość powłoki farby nie moŜe być mniejsza od 20 µm. 

Sposób połączenia folii z powierzchnią tarczy znaku powinien uniemoŜliwiać jej 

odklejenie od podłoŜa bez jej zniszczenia.


Krawędzie folii na obrzeŜach tarczy znaku, jak równieŜ krawędzie folii, symboli, 

napisów, obramowań itp. muszą być tak wykonane i zabezpieczone, by zapewniona była 

integralność znaku przez pełen okres jego trwałości. 

2.11. Materiały do montaŜu znaków 

Wszystkie ocynkowane łączniki metalowe przewidywane do mocowania między 

sobą elementów konstrukcji wsporczych znaków jak śruby, listwy, wkręty, nakrętki itp. 

powinny być czyste, gładkie, bez pęknięć, naderwań, rozwarstwień i wypukłych karbów. 

Łączniki mogą być dostarczane w pudełkach tekturowych, pojemnikach 

blaszanych lub paletach, w zaleŜności od ich wielkości. 

2.12. Przechowywanie i składowanie materiałów 

Cement stosowany do wykonania fundamentów dla pionowych znaków drogowych 

powinien być przechowywany zgodnie z BN-88/6731-08 [27]. 

Kruszywo do betonu naleŜy przechowywać w warunkach zabezpieczających je 

przed zanieczyszczeniem oraz zmieszaniem z kruszywami innych klas. 

Prefabrykaty betonowe powinny być składowane na wyrównanym, utwardzonym i 

odwodnionym podłoŜu. Prefabrykaty naleŜy układać na podkładach z zachowaniem 

prześwitu minimum 10 cm między podłoŜem a prefabrykatem. 

Znaki powinny być przechowywane w pomieszczeniach suchych, z dala od 

materiałów działających korodująco i w warunkach zabezpieczających przed 

uszkodzeniami. 

3. SPRZĘT 


Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania 


3.2. Sprzęt do wykonania oznakowania pionowego 

Wykonawca przystępujący do wykonania oznakowania pionowego powinien 

wykazać się moŜliwością korzystania z następującego sprzętu: 

− ewentualnie wiertnic do wykonywania dołów pod słupki w gruncie spoistym, 

− betoniarek przewoźnych do wykonywania fundamentów betonowych „na mokro”, 

− środków transportowych do przewozu materiałów, 

− przewoźnych zbiorników na wodę, 

− sprzętu spawalniczego, itp. 

4. TRANSPORT 



„Wymagania ogólne” pkt 4.


4.2. Transport materiałów do pionowego oznakowania dróg 

Transport cementu powinien odbywać się zgodnie z BN-88/6731-08 [27]. 

Transport kruszywa powinien odbywać się zgodnie z PN-B-06712 [3]. 

Prefabrykaty betonowe - do zamocowania konstrukcji wsporczych znaków, 

powinny być przewoŜone środkami transportowymi w warunkach zabezpieczających je 

przed uszkodzeniami. Rozmieszczenie prefabrykatów na środkach transportu powinno być 

symetryczne. 

Transport znaków, konstrukcji wsporczych i sprzętu (uchwyty, śruby, nakrętki itp.) 

powinien się odbywać środkami transportowymi w sposób uniemoŜliwiający ich 

przesuwanie się w czasie transportu i uszkadzanie. 


5.1. Ogólne zasady wykonywania robót 

Ogólne zasady wykonywania robót podano w SST D-M-00.00.00 „Wymagania 


5.2. Roboty przygotowawcze 

Przed przystąpieniem do robót naleŜy wyznaczyć: 

− lokalizację znaku, tj. jego pikietaŜ oraz odległość od krawędzi jezdni, krawędzi pobocza 

umocnionego lub pasa awaryjnego postoju, 

− wysokość zamocowania znaku na konstrukcji wsporczej. 

Punkty stabilizujące miejsca ustawienia znaków naleŜy zabezpieczyć w taki 

sposób, aby w czasie trwania i odbioru robót istniała moŜliwość sprawdzenia lokalizacji 

znaków. 

Lokalizacja i wysokość zamocowania znaku powinny być zgodne z dokumentacją 

projektową. 

5.3. Wykonanie wykopów i fundamentów dla konstrukcji wsporczych znaków 

Sposób wykonania wykopu pod fundament znaku pionowego powinien być 

dostosowany do głębokości wykopu, rodzaju gruntu i posiadanego sprzętu. Wymiary 

wykopu powinny być zgodne z dokumentacją projektową lub wskazaniami InŜyniera. 

Wykopy fundamentowe powinny być wykonane w takim okresie, aby po ich 

zakończeniu moŜna było przystąpić natychmiast do wykonania w nich robót 

fundamentowych. 

5.4. Tolerancje ustawienia znaku pionowego 

Konstrukcje wsporcze znaków - słupki, słupy, wysięgniki, konstrukcje dla tablic 

wielkowymiarowych, powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją pionową i SST. 

Dopuszczalne tolerancje ustawienia znaku: 

− odchyłka od pionu, nie więcej niŜ ± 1 %, 

− odchyłka w wysokości umieszczenia znaku, nie więcej niŜ ± 2 cm,


− odchyłka w odległości ustawienia znaku od krawędzi jezdni utwardzonego pobocza lub 

pasa awaryjnego postoju, nie więcej niŜ ± 5 cm, przy zachowaniu minimalnej odległości 

umieszczenia znaku zgodnie z Instrukcją o znakach drogowych pionowych [28]. 

Nie dopuszcza się zamocowania znaku do konstrukcji wsporczej w sposób 

wymagający bezpośredniego przeprowadzenia śrub mocujących przez lico znaku. 

5.5. Trwałość wykonania znaku pionowego 

Znak drogowy pionowy musi być wykonany w sposób trwały, zapewniający pełną 

czytelność przedstawionego na nim symbolu lub napisu w całym okresie jego uŜytkowania, 

przy czym wpływy zewnętrzne działające na znak, nie mogą powodować zniekształcenia 

treści znaku. 

. 





6.2. Badania materiałów do wykonania fundamentów betonowych 

Wykonawca powinien przeprowadzić badania materiałów do wykonania 

fundamentów betonowych „na mokro”. Uwzględniając nieskomplikowany charakter robót 

fundamentowych, na wniosek Wykonawcy, InŜynier moŜe zwolnić go z potrzeby 

wykonania badań materiałów dla tych robót. 

6.3. Badania w czasie wykonywania robót 

6.3.1. Badania materiałów w czasie wykonywania robót 

Wszystkie materiały dostarczone na budowę z aprobatą techniczną lub z deklaracją 

zgodności wydaną przez producenta powinny być sprawdzone w zakresie powierzchni 

wyrobu i jego wymiarów. 

Częstotliwość badań i ocena ich wyników powinna być zgodna z ustaleniami 

tablicy 6. 

Tablica 6. Częstotliwość badań przy sprawdzeniu powierzchni i wymiarów wyrobów 

dostarczonych przez producentów 

Lp. Rodzaj badania Liczba badań Opis badań 

1 Sprawdzenie 

powierzchni 

od 5 do 10 

badań z wybranych 

losowo 

Powierzchnię zbadać 

nieuzbrojonym okiem. Do ew. 

sprawdzenia głębokości wad 

Ocena wyników 

badań 

Wyniki badań


2 Sprawdzenie 

wymiarów 

elementów w 

kaŜdej dostarczonej 

partii 

wyrobów liczącej 

do 1000 

elementów 

uŜyć dostępnych narzędzi (np. 

liniałów z czujnikiem, 

suwmiarek, mikrometrów itp. 

Przeprowadzić uniwersalnymi 

przyrządami pomiarowymi lub 

sprawdzianami (np. liniałami, 

przymiarami itp.) 

powinny być 

zgodne z 

wymaganiami 

punktu 2 

W przypadkach budzących wątpliwości moŜna zlecić uprawnionej jednostce 

zbadanie właściwości dostarczonych wyrobów i materiałów w zakresie wymagań podanych 

w punkcie 2. 

6.3.2. Kontrola w czasie wykonywania robót 

W czasie wykonywania robót naleŜy sprawdzać: 

− zgodność wykonania znaków pionowych z dokumentacją projektową (lokalizacja, 

wymiary, wysokość zamocowania znaków), 

− zachowanie dopuszczalnych odchyłek wymiarów, zgodnie z punktem 2 i 5, 

− prawidłowość wykonania wykopów pod konstrukcje wsporcze, zgodnie z punktem 5.3, 

− poprawność wykonania fundamentów pod słupki zgodnie z punktem 5.3, 

− poprawność ustawienia słupków i konstrukcji wsporczych, zgodnie z punktem 5.4. 



pkt 7. 



Jednostkami obmiarowymi są: 

a) szt. (sztuka) dla konstrukcji wsporczej z rur 

b)szt. (sztuka), dla znaków konwencjonalnych o powierzchni do 0,3 m2, 




pkt 8. 



pkt 6, dały wyniki pozytywne.


8.2. Odbiór ostateczny 

Odbiór robót oznakowania pionowego dokonywany jest na zasadzie odbioru 

ostatecznego. 

Odbiór ostateczny powinien być dokonany po całkowitym zakończeniu robót, na 

podstawie wyników pomiarów i badań jakościowych określonych w punktach 2 i 5. 

8.3. Odbiór pogwarancyjny 

Odbioru pogwarancyjnego naleŜy dokonać po upływie okresu gwarancyjnego, 

ustalonego w SST. 






Cena wykonania jednostki obmiarowej oznakowania pionowego obejmuje: 


− wykonanie fundamentów 

− dostarczenie i ustawienie konstrukcji wsporczych, 

− zamocowanie tarcz znaków drogowych, 

− przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej. 


W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać znaki pionowe na słupkach z rur w ilości : 

Słupki do znaków drogowych z rur stalowych o śr. 70 mm szt. 1.000 

Przymocowanie tablic znaków drogowych zakazu,nakazu,ostrzegawczych,informacyjnych o 

pow. do 0.3 m2 - ZNAK DROGA WEWNĘTRZNA 

szt. 1.000 


10.1. Normy 


2. PN-B-06251 Roboty betonowe i Ŝelbetowe. Wymagania techniczne 


4. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego uŜytku. Skład, wymagania



5. PN-B-23010 Domieszki do betonu. Klasyfikacja i określenia 


7. PN-E-06314 Elektryczne oprawy oświetlenia zewnętrznego 

8. PN-H-04651 Ochrona przed korozją. Klasyfikacja i określenie agresywności 

korozyjnej środowiska 

9. PN-H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego 

zastosowania 

10. PN-H-74220 Rury stalowe bez szwu ciągnione i walcowane na zimno 

ogólnego przeznaczenia 

11. PN-H-82200 Cynk 

12. PN-H-84018 Stal niskostopowa o podwyŜszonej wytrzymałości. Gatunki 

13. PN-H-84019 Stal niestopowa do utwardzania powierzchniowego i ulepszania 

cieplnego. Gatunki 

14. PN-H-84020 Stal niestopowa konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia. Gatunki 

15. PN-H-84023-07 Stal określonego zastosowania. Stal na rury. Gatunki 

16. PN-H-84030-02 Stal stopowa konstrukcyjna. Stal do nawęglania. Gatunki 

17. PN-H-93010 Stal. Kształtowniki walcowane na gorąco 

18. PN-H-93401 Stal walcowana. Kątowniki równoramienne 

19. PN-M-06515 Dźwignice. Ogólne zasady projektowania stalowych ustrojów 

nośnych 

20. PN-M-69011 Spawalnictwo. Złącza spawane w konstrukcjach spawanych. 

Podział i wymagania 

21. PN-M-69420 Spawalnictwo. Druty lite do spawania i napawania stali 

22. PN-M-69430 Spawalnictwo. Elektrody stalowe otulone do spawania i 

napawania. Ogólne wymagania i badania 

23. PN-M-69775 Spawalnictwo. Wadliwość złączy spawanych. Oznaczanie klasy 

wadliwości na podstawie oględzin zewnętrznych 

24. PN-S-02205 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania 

25. BN-89/1076-02 Ochrona przed korozją. Powłoki metalizacyjne cynkowe i 

aluminiowe na konstrukcjach stalowych i Ŝeliwnych. 

Wymagania i badania 

26. BN-82/4131-03 Spawalnictwo. Pręty i elektrody ze stopów stellitowych i pręty z 

Ŝeliw wysokochromowych do napawania 

27. BN-88/6731-08 Cement. Transport i przechowywanie. 


28. Instrukcja o znakach drogowych pionowych. Tom I. Zasady stosowania znaków 

i urządzeń bezpieczeństwa ruchu. Zał. nr 1 do zarządzenia Ministra Transportu 

i Gospodarki Morskiej z dnia 3 marca 1994 r. (Monitor Polski Nr 16, poz. 120).



D - 08.00.00 

ELEMENTY ULIC 

2008







i gminnych. 





Konsultacje: 








D - 08.00.00 

ELEMENTY ULIC 

D-08.01.01 KRAWĘśNIKI BETONOWE 

D-08.03.01 BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE 

D-08.05.00 ŚCIEKI I REGULACJA PIONOWA URZĄDZEŃ 

D-08.05.01 ŚCIEKI Z PREFABRYKOWANYCH ELEMENTÓW BETONOWYCH 

D-08.05.03 ŚCIEKI Z KOSTKI KAMIENNEJ 

D-08.05.05 REGULACJA PIONOWA URZĄDZEŃ



D - 08.01.01 

KRAWĘśNIKI BETONOWE 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem krawęŜników betonowych 

dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) w Kłodzku ” 







gminnych. 



związanych z ustawieniem krawęŜników: 

− betonowych na ławie betonowej z oporem 

− betonowych wtopionych na ławie betonowej 


1.4.1. KrawęŜniki betonowe - prefabrykowane belki betonowe ograniczające chodniki dla 

pieszych, pasy dzielące, wyspy kierujące oraz nawierzchnie drogowe. 



pkt 1.4. 




2. MATERIAŁY 




2.2. Stosowane materiały 

Materiałami stosowanymi są: 

− krawęŜniki betonowe, 

− beton B15 do wykonania ławy pod krawęŜniki. 

− piasek na podsypkę i do zapraw,


− cement do podsypki i zapraw, 

− woda, 

2.3. KrawęŜniki betonowe - klasyfikacja 

2.3.1. Typy 

Klasyfikacja jest zgodna z BN-80/6775-03/01 [14]. 

W zaleŜności od przeznaczenia rozróŜnia się następujące typy krawęŜników 

betonowych: 

U - uliczne, 

D - drogowe. 

2.3.2. Rodzaje 

W zaleŜności od kształtu przekroju poprzecznego rozróŜnia się następujące 

rodzaje krawęŜników betonowych: 

− prostokątne ścięte - rodzaj „a”, 

2.3.3. Odmiany 

W zaleŜności od technologii i produkcji krawęŜników betonowych, rozróŜnia się 

odmiany: 

1 - krawęŜnik betonowy jednowarstwowy, 

2 - krawęŜnik betonowy dwuwarstwowy. 

2.3.4. Gatunki 

W zaleŜności od dopuszczalnych wad, uszkodzeń krawęŜniki betonowe dzieli się 

na: 

− gatunek 1 - G1, 

− gatunek 2 - G2. 

Przykład oznaczenia krawęŜnika betonowego ulicznego (U), prostokątnego (b), 

jednowarstwowego (1) o wymiarach 12 x 15 x 100 cm, gat. 1: Ub-1/12/15/100 

BN-80/6775-03/04 [15]. 

2.4. KrawęŜniki betonowe - wymagania techniczne 

2.4.1. Kształt i wymiary 

Kształt krawęŜników betonowych przedstawiono na rysunku 1, a wymiary podano 

w tablicy 1. 

Wymiary krawęŜników betonowych podano w tablicy 1. 

Dopuszczalne odchyłki wymiarów krawęŜników betonowych podano w tablicy 2. 

a) krawęŜnik rodzaju „a”


Rys. 1. Wymiarowanie krawęŜników 

Tablica 1. Wymiary krawęŜników betonowych 

Typ Rodzaj Wymiary krawęŜników, cm 

krawęŜnika krawęŜnika l b h c d r 

U a 100 

20 

15 

30 min. 3 

max. 7 

min. 12 

max. 15 

1,0 

Tablica 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów krawęŜników betonowych 

Rodzaj 

Dopuszczalna odchyłka, mm 

wymiaru Gatunek 1 Gatunek 2 

l ± 8 ± 12 

b, h ± 3 ± 3 

2.4.2. Dopuszczalne wady i uszkodzenia 

Powierzchnie krawęŜników betonowych powinny być bez rys, pęknięć i ubytków 

betonu, o fakturze z formy lub zatartej. Krawędzie elementów powinny być równe i proste. 

Dopuszczalne wady oraz uszkodzenia powierzchni i krawędzi elementów, zgodnie 

z BN-80/6775-03/01 [14], nie powinny przekraczać wartości podanych w tablicy 3. 

Tablica 3. Dopuszczalne wady i uszkodzenia krawęŜników betonowych


Rodzaj wad i uszkodzeń 

Dopuszczalna wielkość 

wad i uszkodzeń 

Gatunek 1 Gatunek 2 

Wklęsłość lub wypukłość powierzchni krawęŜników w mm 2 3 

Szczerby i uszkodzenia 

krawędzi i naroŜy 

ograniczających powierzchnie górne 

(ścieralne), mm 

ograniczających pozostałe 

powierzchnie: 

niedopuszczalne 

- liczba max 2 2 

- długość, mm, max 20 40 

- głębokość, mm, max 6 10 

2.4.3. Składowanie 

KrawęŜniki betonowe mogą być przechowywane na składowiskach otwartych, 

posegregowane według typów, rodzajów, odmian, gatunków i wielkości. 

KrawęŜniki betonowe naleŜy układać z zastosowaniem podkładek i przekładek 

drewnianych o wymiarach: grubość 2,5 cm, szerokość 5 cm, długość min. 5 cm większa niŜ 

szerokość krawęŜnika. 

2.4.4. Beton i jego składniki 

2.4.4.1. Beton do produkcji krawęŜników 

Do produkcji krawęŜników naleŜy stosować beton wg PN-B-06250 [2], klasy B 25 

i B 30. W przypadku wykonywania krawęŜników dwuwarstwowych, górna (licowa) 

warstwa krawęŜników powinna być wykonana z betonu klasy B 30. 

Beton uŜyty do produkcji krawęŜników powinien charakteryzować się: 

− nasiąkliwością, poniŜej 4%, 

− ścieralnością na tarczy Boehmego, dla gatunku 1: 3 mm, dla gatunku 2: 4 mm, 

− mrozoodpornością i wodoszczelnością, zgodnie z normą PN-B-06250 [2]. 

2.4.4.2. Cement 

Cement stosowany do betonu powinien być cementem portlandzkim klasy nie 

niŜszej niŜ „32,5” wg PN-B-19701 [10]. 

Przechowywanie cementu powinno być zgodne z BN-88/6731-08 [12]. 

2.4.4.3. Kruszywo 

Kruszywo powinno odpowiadać wymaganiom PN-B-06712 [5]. 

Kruszywo naleŜy przechowywać w warunkach zabezpieczających je przed 

zanieczyszczeniem, zmieszaniem z kruszywami innych asortymentów, gatunków i marek.


2.4.4.4. Woda 

Woda powinna być odmiany „1” i odpowiadać wymaganiom PN-B-32250 [11]. 

2.5. Materiały na podsypkę i do zapraw 

Piasek na podsypkę cementowo-piaskową powinien odpowiadać wymaganiom PN- 

B-06712 [5], a do zaprawy cementowo-piaskowej PN-B-06711 [4]. 

Cement na podsypkę i do zaprawy cementowo-piaskowej powinien być cementem 

portlandzkim klasy nie mniejszej niŜ „32,5”, odpowiadający wymaganiom PN-B-19701 

[10]. 

Woda powinna być odmiany „1” i odpowiadać wymaganiom PN-B-32250 [11]. 

2.6. Materiały na ławy 

Do wykonania ław pod krawęŜniki naleŜy stosować, dla: 

a) ławy betonowej - beton klasy B 15, wg PN-B-06250 [2], którego składniki powinny 

odpowiadać wymaganiom punktu 2.4.4, 

2.7. Masa zalewowa 

Masa zalewowa, do wypełnienia szczelin dylatacyjnych na gorąco, powinna 

odpowiadać wymaganiom BN-74/6771-04 [13] lub aprobaty technicznej. 

3. SPRZĘT 




3.2. Sprzęt 

Roboty wykonuje się ręcznie przy zastosowaniu: 

− betoniarek do wytwarzania betonu i zapraw oraz przygotowania podsypki 

cementowo-piaskowej, 

− wibratorów płytowych, ubijaków ręcznych lub mechanicznych. 

4. TRANSPORT 




4.2. Transport krawęŜników 

KrawęŜniki betonowe mogą być przewoŜone dowolnymi środkami 

transportowymi. 

KrawęŜniki betonowe układać naleŜy na środkach transportowych w pozycji 

pionowej z nachyleniem w kierunku jazdy.


KrawęŜniki powinny być zabezpieczone przed przemieszczeniem się i 

uszkodzeniami w czasie transportu, a górna warstwa nie powinna wystawać poza ściany 

środka transportowego więcej niŜ 1/3 wysokości tej warstwy. 

4.3. Transport pozostałych materiałów 

Transport cementu powinien się odbywać w warunkach zgodnych z BN-88/6731- 

08 [12]. 

Kruszywa moŜna przewozić dowolnym środkiem transportu, w warunkach 

zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi materiałami. 

Podczas transportu kruszywa powinny być zabezpieczone przed wysypaniem, a kruszywo 

drobne - przed rozpyleniem. 

Masę zalewową naleŜy pakować w bębny blaszane lub beczki drewniane. 

Transport powinien odbywać się w warunkach zabezpieczających przed uszkodzeniem 

bębnów i beczek. 





5.2. Wykonanie koryta pod ławy 

Koryto pod ławy naleŜy wykonywać zgodnie z PN-B-06050 [1]. 

Wymiary wykopu powinny odpowiadać wymiarom ławy w planie z 

uwzględnieniem w szerokości dna wykopu ew. konstrukcji szalunku. 

Wskaźnik zagęszczenia dna wykonanego koryta pod ławę powinien wynosić co 

najmniej 0,97 według normalnej metody Proctora. 

5.3. Wykonanie ław 

Wykonanie ław powinno być zgodne z BN-64/8845-02 [16]. 

5.3.1. Ława betonowa 

Ławy betonowe zwykłe w gruntach spoistych wykonuje się bez szalowania, przy 

gruntach sypkich naleŜy stosować szalowanie. 

Ławy betonowe z oporem wykonuje się w szalowaniu. Beton rozścielony w 

szalowaniu lub bezpośrednio w korycie powinien być wyrównywany warstwami. 

Betonowanie ław naleŜy wykonywać zgodnie z wymaganiami PN-B-06251 [3], przy czym 

naleŜy stosować co 50 m szczeliny dylatacyjne wypełnione bitumiczną masą zalewową. 

5.4. Ustawienie krawęŜników betonowych 

5.4.1. Zasady ustawiania krawęŜników 

Światło (odległość górnej powierzchni krawęŜnika od jezdni) powinno być zgodne 

z ustaleniami dokumentacji projektowej, a w przypadku braku takich ustaleń powinno


wynosić od 10 do 12 cm, a w przypadkach wyjątkowych (np. ze względu na „wyrobienie” 

ścieku) moŜe być zmniejszone do 6 cm lub zwiększone do 16 cm. 

Zewnętrzna ściana krawęŜnika od strony chodnika powinna być po ustawieniu 

krawęŜnika obsypana piaskiem, Ŝwirem, tłuczniem lub miejscowym gruntem 

przepuszczalnym, starannie ubitym. 

Ustawienie krawęŜników powinno być zgodne z BN-64/8845-02 [16]. 

5.4.2. Ustawienie krawęŜników na ławie betonowej 

Ustawianie krawęŜników na ławie betonowej wykonuje się na podsypce z piasku 

lub na podsypce cementowo-piaskowej o grubości 3 do 5 cm po zagęszczeniu. 

5.4.3. Wypełnianie spoin 

Spoiny krawęŜników nie powinny przekraczać szerokości 1 cm. Spoiny naleŜy 

wypełnić Ŝwirem, piaskiem lub zaprawą cementowo-piaskową, przygotowaną w stosunku 

1:2. Zalewanie spoin krawęŜników zaprawą cementowo-piaskową stosuje się wyłącznie do 

krawęŜników ustawionych na ławie betonowej. 

Spoiny krawęŜników przed zalaniem zaprawą naleŜy oczyścić i zmyć wodą. Dla 

zabezpieczenia przed wpływami temperatury krawęŜniki ustawione na podsypce 

cementowo-piaskowej i o spoinach zalanych zaprawą naleŜy zalewać co 50 m bitumiczną 

masą zalewową nad szczeliną dylatacyjną ławy. 






6.2.1. Badania krawęŜników 


przeznaczonych do ustawienia krawęŜników betonowych i przedstawić wyniki tych badań 

InŜynierowi do akceptacji. 

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego naleŜy przeprowadzić na podstawie oględzin 

elementu przez pomiar i policzenie uszkodzeń występujących na powierzchniach i 

krawędziach elementu zgodnie z wymaganiami tablicy 3. Pomiary długości i głębokości 

uszkodzeń naleŜy wykonać za pomocą przymiaru stalowego lub suwmiarki z dokładnością 

do 1 mm, zgodnie z ustaleniami PN-B-10021 [6]. 

Sprawdzenie kształtu i wymiarów elementów naleŜy przeprowadzić z dokładnością 

do 1 mm przy uŜyciu suwmiarki oraz przymiaru stalowego lub taśmy zgodnie z 

wymaganiami tablicy 1 i 2. Sprawdzenie kątów prostych w naroŜach elementów wykonuje 

się przez przyłoŜenie kątownika do badanego naroŜa i zmierzenia odchyłek z dokładnością 

do 1 mm.


6.2.2. Badania pozostałych materiałów 

Badania pozostałych materiałów stosowanych przy ustawianiu krawęŜników 

betonowych powinny obejmować wszystkie właściwości, określone w normach podanych 

dla odpowiednich materiałów w pkt 2. 


6.3.1. Sprawdzenie koryta pod ławę 

NaleŜy sprawdzać wymiary koryta oraz zagęszczenie podłoŜa na dnie wykopu. 

Tolerancja dla szerokości wykopu wynosi ± 2 cm. Zagęszczenie podłoŜa powinno 

być zgodne z pkt 5.2. 

6.3.2. Sprawdzenie ław 

Przy wykonywaniu ław badaniu podlegają: 

a) Zgodność profilu podłuŜnego górnej powierzchni ław z dokumentacją projektową. 

Profil podłuŜny górnej powierzchni ławy powinien być zgodny z projektowaną niweletą. 

Dopuszczalne odchylenia mogą wynosić ± 1 cm na kaŜde 100 m ławy. 

b) Wymiary ław. 

Wymiary ław naleŜy sprawdzić w dwóch dowolnie wybranych punktach na kaŜde 100 m 

ławy. Tolerancje wymiarów wynoszą: 

- dla wysokości ± 10% wysokości projektowanej, 

- dla szerokości ± 10% szerokości projektowanej. 

c) Równość górnej powierzchni ław. 

Równość górnej powierzchni ławy sprawdza się przez przyłoŜenie w dwóch punktach, 

na kaŜde 100 m ławy, trzymetrowej łaty. 

Prześwit pomiędzy górną powierzchnią ławy i przyłoŜoną łatą nie moŜe przekraczać 

1 cm. 

d) Odchylenie linii ław od projektowanego kierunku. 

Dopuszczalne odchylenie linii ław od projektowanego kierunku nie moŜe przekraczać 

± 2 cm na kaŜde 100 m wykonanej ławy. 

6.3.3. Sprawdzenie ustawienia krawęŜników 

Przy ustawianiu krawęŜników naleŜy sprawdzać: 

a) dopuszczalne odchylenia linii krawęŜników w poziomie od linii projektowanej, które 

wynosi ± 1 cm na kaŜde 100 m ustawionego krawęŜnika, 

b) dopuszczalne odchylenie niwelety górnej płaszczyzny krawęŜnika od niwelety 

projektowanej, które wynosi ± 1 cm na kaŜde 100 m ustawionego krawęŜnika, 

c) równość górnej powierzchni krawęŜników, sprawdzane przez przyłoŜenie w dwóch 

punktach na kaŜde 100 m krawęŜnika, trzymetrowej łaty, przy czym prześwit pomiędzy 

górną powierzchnią krawęŜnika i przyłoŜoną łatą nie moŜe przekraczać 1 cm, 

d) dokładność wypełnienia spoin bada się co 10 metrów. Spoiny muszą być wypełnione 

całkowicie na pełną głębokość.




pkt 7. 



Jednostką obmiarową jest m (metr) ustawionego krawęŜnika betonowego, m3 

(metr sześcienny) wykonanej ławy betonowej przy zuŜyciu 0,06 m3/m. 




pkt 8. 






− wykonanie koryta pod ławę, 

− wykonanie ławy, 

− wykonanie podsypki. 






Cena wykonania 1 m krawęŜnika betonowego obejmuje: 


− dostarczenie materiałów na miejsce wbudowania, 

− wykonanie szalunku, 

− wykonanie ławy, 


− ustawienie krawęŜników na podsypce (piaskowej lub cementowo-piaskowej), 

− wypełnienie spoin krawęŜników zaprawą, 

− ew. zalanie spoin masą zalewową, 

− zasypanie zewnętrznej ściany krawęŜnika gruntem i ubicie,


− plantowanie zewnętrznej linii zakrawęŜnikowej (w przypadku braku chodnika) na 

szer. 100 cm 



W zakresie niniejszej SST naleŜy wykonać krawęŜnik betonowy 15x30x100 cm, 

20x30x100 cm oraz krawęŜnik kamienny na ławie z betonu B15 , niniejsza SST przewiduje 

równieŜ wykonanie ław betonowych dla innych urządzeń : 

Ława pod krawęŜniki betonowa z oporem - B15 m3 17.630 

KrawęŜniki betonowe wystające o wym. 15x30 cm na podsypce cem.piaskowej - KRAWĘśNIK 

NAJAZDOWY 

m 190.000 

ObrzeŜa betonowe o wym. 30x8 cm na podsypce piaskowej z wyp.spoin zaprawą cem. m 176.000 

Ława pod krawęŜniki betonowa zwykła - POD ŚCIEK Z B15 m3 13.683 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o wys. 16 cm na podsypce cem.piaskowej - 2 rzędy m 67.000 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej rzędowej o wys. 16 cm na podsypce cem.piaskowej - kaŜdy 

nast.rząd 

m 67.000 

Ścieki uliczne z kostki kamiennej nieregularnej o wys. 10 cm na podsypce cem.piaskowej - 2 

rzędy 

m 31.000 

Regulacja pionowa studzienek dla studzienek telefonicznych szt. 2.000 

Regulacja pionowa studzienek dla włazów kanałowych szt. 6.000 

Regulacja pionowa studzienek dla zaworów wodociągowych i gazowych szt. 10.000



10.1. Normy 

1. PN-B-06050 Roboty ziemne budowlane 


3. PN-B-06251 Roboty betonowe i Ŝelbetowe 

4. PN-B-06711 Kruszywo mineralne. Piasek do betonów i zapraw 


6. PN-B-10021 Prefabrykaty budowlane z betonu. Metody pomiaru cech 

geometrycznych 



8. PN-B-11112 Kruszywa mineralne. Kruszywo łamane do nawierzchni 

drogowych 


drogowych. Piasek 

10. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego uŜytku. Skład, wymagania i 

ocena zgodności 

11. PN-B32250 Materiały budowlane. Woda do betonów i zapraw 


13. BN-74/6771-04 Drogi samochodowe. Masa zalewowa 


ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne 

wymagania i badania 


ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. KrawęŜniki i 

obrzeŜa chodnikowe 

16. BN-64/8845-02 KrawęŜniki uliczne. Warunki techniczne ustawiania i odbioru. 


17. Katalog powtarzalnych elementów drogowych (KPED), Transprojekt - Warszawa, 

1979 i 1982 r.



D - 08.03.01 

BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE 

2008


1. WSTĘP 



dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem betonowego obrzeŜa 

chodnikowego dla zadania PN „ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) 


. 



opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST), stosowanej jako dokument 




gminnych. 



związanych z ustawieniem betonowego obrzeŜa chodnikowego. 


1.4.1. ObrzeŜa chodnikowe - prefabrykowane belki betonowe rozgraniczające jednostronnie 

lub dwustronnie ciągi komunikacyjne od terenów nie przeznaczonych do komunikacji. 


polskimi normami i definicjami podanymi w SST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” 

pkt 1.4. 




2. MATERIAŁY 




2.2. Stosowane materiały 

Materiałami stosowanymi są: 

− obrzeŜa odpowiadające wymaganiom BN-80/6775-04/04 [9] i BN-80/6775-03/01 [8], 

− cement wg PN-B-19701 [7], 

− piasek do zapraw wg PN-B-06711 [3].


2.3. Betonowe obrzeŜa chodnikowe - klasyfikacja 

W zaleŜności od przekroju poprzecznego rozróŜnia się dwa rodzaje obrzeŜy: 

− obrzeŜe niskie - On, 

− obrzeŜe wysokie - Ow. 

W zaleŜności od dopuszczalnych wielkości i liczby uszkodzeń oraz odchyłek 

wymiarowych obrzeŜa dzieli się na: 

− gatunek 1 - G1, 

− gatunek 2 - G2. 

Przykład oznaczenia betonowego obrzeŜa chodnikowego niskiego (On) o 

wymiarach 6 x 20 x 75 cm gat. 1: 

obrzeŜe On - I/6/20/75 BN-80/6775-03/04 [9]. 

2.4. Betonowe obrzeŜa chodnikowe - wymagania techniczne 

2.4.1. Wymiary betonowych obrzeŜy chodnikowych 

Kształt obrzeŜy betonowych przedstawiono na rysunku 1, a wymiary podano w 

tablicy 1. 

Rysunek 1. Kształt betonowego obrzeŜa chodnikowego 

Tablica 1. Wymiary obrzeŜy 

Rodzaj 

Wymiary obrzeŜy, cm 

obrzeŜa 1 b h r 

Ow 

100 8 30 3 

2.4.2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrzeŜy 

Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrzeŜy podano w tablicy 2.


Tablica 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów obrzeŜy 

Rodzaj 

Dopuszczalna odchyłka, m 

wymiaru Gatunek 1 Gatunek 2 

l ± 8 ± 12 

b, h ± 3 ± 3 

2.4.3. Dopuszczalne wady i uszkodzenia obrzeŜy 

Powierzchnie obrzeŜy powinny być bez rys, pęknięć i ubytków betonu, o fakturze z 

formy lub zatartej. Krawędzie elementów powinny być równe i proste. 

Dopuszczalne wady oraz uszkodzenia powierzchni i krawędzi elementów nie 

powinny przekraczać wartości podanych w tablicy 3. 

Tablica 3. Dopuszczalne wady i uszkodzenia obrzeŜy 

Rodzaj wad i uszkodzeń 

Dopuszczalna wielkość 

wad i uszkodzeń 

Gatunek 1 Gatunek 2 

Wklęsłość lub wypukłość powierzchni i krawędzi w mm 2 3 

Szczerby 

i uszkodzenia 

krawędzi i naroŜy 

ograniczających powierzchnie górne 

(ścieralne) 

ograniczających pozostałe 

powierzchnie: 

niedopuszczalne 

liczba, max 2 2 

długość, mm, max 20 40 

głębokość, mm, max 6 10 

2.4.4. Składowanie 

Betonowe obrzeŜa chodnikowe mogą być przechowywane na składowiskach 

otwartych, posegregowane według rodzajów i gatunków. 

Betonowe obrzeŜa chodnikowe naleŜy układać z zastosowaniem podkładek 

i przekładek drewnianych o wymiarach co najmniej: grubość 2,5 cm, szerokość 5 cm, 

długość minimum 5 cm większa niŜ szerokość obrzeŜa. 

2.4.5. Beton i jego składniki 

i B 30. 

Do produkcji obrzeŜy naleŜy stosować beton według PN-B-06250 [2], klasy B 25


3. SPRZĘT 




3.2. Sprzęt do ustawiania obrzeŜy 

Roboty wykonuje się ręcznie przy zastosowaniu drobnego sprzętu pomocniczego. 

4. TRANSPORT 




4.2. Transport obrzeŜy betonowych 

Betonowe obrzeŜa chodnikowe mogą być przewoŜone dowolnymi środkami 

transportu po osiągnięciu przez beton wytrzymałości minimum 0,7 wytrzymałości 

projektowanej. 

ObrzeŜa powinny być zabezpieczone przed przemieszczeniem się i uszkodzeniami 

w czasie transportu. 

4.3. Transport pozostałych materiałów 

Transport pozostałych materiałów podano w SST D-08.01.01 „KrawęŜniki 

betonowe”. 





5.2. Wykonanie koryta 

Koryto pod podsypkę (ławę) naleŜy wykonywać zgodnie z PN-B-06050 [1]. 

Wymiary wykopu powinny odpowiadać wymiarom ławy w planie z 

uwzględnieniem w szerokości dna wykopu ew. konstrukcji szalunku. 

5.3. PodłoŜe lub podsypka (ława) 

PodłoŜe pod ustawienie obrzeŜa ławy betonowej - beton klasy B 15, wg PN-B- 

06250 do 5 cm po zagęszczeniu. Podsypkę (ławę) wykonuje się poprzez wykonanie podłoŜa 

z betonu i obsypanie części zewnętrznej obrzeŜa betonem – jako opór.


5.4. Ustawienie betonowych obrzeŜy chodnikowych 

Betonowe obrzeŜa chodnikowe naleŜy ustawiać na wykonanym podłoŜu w miejscu 

i ze światłem (odległością górnej powierzchni obrzeŜa od ciągu komunikacyjnego) 

zgodnym z ustaleniami dokumentacji projektowej. 

Zewnętrzna ściana obrzeŜa powinna być obsypana betonem oraz miejscowym 

gruntem przepuszczalnym, starannie ubitym. 

Spoiny nie powinny przekraczać szerokości 1 cm. NaleŜy wypełnić je piaskiem lub 

zaprawą cementowo-piaskową w stosunku 1:2. Spoiny przed zalaniem naleŜy oczyścić i 

zmyć wodą. Spoiny muszą być wypełnione całkowicie na pełną głębokość. 







przeznaczonych do ustawienia betonowych obrzeŜy chodnikowych i przedstawić wyniki 

tych badań InŜynierowi do akceptacji. 

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego naleŜy przeprowadzić na podstawie oględzin 

elementu przez pomiar i policzenie uszkodzeń występujących na powierzchniach i 

krawędziach elementu, zgodnie z wymaganiami tablicy 3. Pomiary długości i głębokości 

uszkodzeń naleŜy wykonać za pomocą przymiaru stalowego lub suwmiarki z dokładnością 

do 1 mm, zgodnie z ustaleniami PN-B-10021 [4]. 

Sprawdzenie kształtu i wymiarów elementów naleŜy przeprowadzić z dokładnością 

do 1 mm przy uŜyciu suwmiarki oraz przymiaru stalowego lub taśmy, zgodnie z 

wymaganiami tablicy 1 i 2. Sprawdzenie kątów prostych w naroŜach elementów wykonuje 

się przez przyłoŜenie kątownika do badanego naroŜa i zmierzenia odchyłek z dokładnością 

do 1 mm. 

Badania pozostałych materiałów powinny obejmować wszystkie właściwości 

określone w normach podanych dla odpowiednich materiałów wymienionych w pkt 2. 


W czasie robót naleŜy sprawdzać wykonanie: 

a) koryta pod (ławę) - zgodnie z wymaganiami pkt 5.2, 

b) podłoŜa z rodzimego gruntu piaszczystego lub podsypki (ławy) ze Ŝwiru lub piasku - 

zgodnie z wymaganiami pkt 5.3, 

c) ustawienia betonowego obrzeŜa chodnikowego - zgodnie z wymaganiami pkt 5.4, przy 

dopuszczalnych odchyleniach: 

− linii obrzeŜa w planie, które moŜe wynosić ± 2 cm na kaŜde 100 m długości obrzeŜa, 

− niwelety górnej płaszczyzny obrzeŜa , które moŜe wynosić ±1 cm na kaŜde 100 m 

długości obrzeŜa,


− wypełnienia spoin, sprawdzane co 10 metrów, które powinno wykazywać całkowite 

wypełnienie badanej spoiny na pełną głębokość. 



pkt 7. 



Jednostką obmiarową jest m (metr) ustawionego betonowego obrzeŜa 

chodnikowego oraz m3 (metr sześcienny) wykonanej ławy betonowej przy zuŜyciu 0,03 

m3/m. 




pkt 8. 






− wykonane koryto, 

− wykonana ława 






Cena wykonania 1 m betonowego obrzeŜa chodnikowego obejmuje: 



− wykonanie koryta, 

− ustawienie obrzeŜa, 


− obsypanie zewnętrznej ściany obrzeŜa,


− wykonanie badań i pomiarów wymaganych w specyfikacji technicznej. 


ObrzeŜa betonowe o wym. 30x8 cm na podsypce piaskowej z wyp.spoin zaprawą cem. m 176.000 


Normy 

1. PN-B-06050 Roboty ziemne budowlane 


3. PN-B-06711 Kruszywo mineralne. Piasek do betonów i zapraw 

4. PN-B-10021 Prefabrykaty budowlane z betonu. Metody pomiaru cech 

geometrycznych 

5. PN-B-11111 Kruszywo mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni 


6. PN-B-11113 Kruszywo mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni 

drogowych. Piasek 

7. PN-B-19701 Cement. Cement powszechnego uŜytku. Skład, wymagania i 

ocena zgodności 


ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. Wspólne 

wymagania i badania 


ulic, parkingów i torowisk tramwajowych. KrawęŜniki i 

obrzeŜa.



D - 00.00.00 

WYMAGANIA OGÓLNE 

2008


Opracowanie OST wykonano na zlecenie 




drogach krajowych oraz jest zalecona do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach wojewódzkich 


Jednostka autorska, opracowanie edytorskie i rozpowszechnienie: 


03-802 Warszawa, ul. Skaryszewska 19, tel. (0-22) 818-58-29, fax (0-22) 677-21-40 

Konsultacje: 


Treść ogólnej specyfikacji technicznej opracowano wg stanu na dzień 31 marca 2002 r. 

Przy sporządzaniu szczegółowej specyfikacji technicznej naleŜy uaktualnić przepisy zawarte w wykorzystywanej 

niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej. 


PROJEKT, KŁODZKO 2008 

NAJWAśNIEJSZE OZNACZENIA I SKRÓTY 

OST 

SST 

GDDP 

PZJ 

bhp. 

- ogólna specyfikacja techniczna 

- szczegółowa specyfikacja techniczna 

- Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych 

- program zapewnienia jakości 

- bezpieczeństwo i higiena pracy


1. WSTĘP 


. 


ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych dla zadania PN „ Modernizacja 



Ogólna specyfikacja techniczna stanowi obowiązującą podstawę opracowania 

szczegółowej specyfikacji technicznej stosowanej jako dokument przetargowy i 

kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych. 




Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują wymagania ogólne, wspólne 

dla robót objętych ogólnymi specyfikacjami technicznymi, wydanymi przez GDDP dla 

poszczególnych asortymentów robót drogowych i mostowych. W przypadku braku 

ogólnych specyfikacji technicznych wydanych przez GDDP dla danego asortymentu robót, 

ustalenia dotyczą równieŜ dla SST sporządzanych indywidualnie. 


UŜyte w SST wymienione poniŜej określenia naleŜy rozumieć w kaŜdym 

przypadku następująco: 

1.4.1. Budowla drogowa - obiekt budowlany, nie będący budynkiem, stanowiący całość 

techniczno-uŜytkową (droga) albo jego część stanowiącą odrębny element konstrukcyjny 

lub technologiczny (obiekt mostowy, korpus ziemny, węzeł). 

1.4.2. Droga - wydzielony pas terenu przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz 

ruchu pieszych wraz z wszelkimi urządzeniami technicznymi związanymi z prowadzeniem i 

zabezpieczeniem ruchu. 

1.4.2. Droga tymczasowa (montaŜowa) - droga specjalnie przygotowana, przeznaczona do 

ruchu pojazdów obsługujących zadanie budowlane na czas jego wykonania, przewidziana 

do usunięcia po jego zakończeniu. 

1.4.4. Dziennik budowy – zeszyt z ponumerowanymi stronami, opatrzony pieczęcią organu 

wydającego, wydany zgodnie z obowiązującymi przepisami, stanowiący urzędowy 

dokument przebiegu robót budowlanych, słuŜący do notowania zdarzeń i okoliczności 

zachodzących w toku wykonywania robót, rejestrowania dokonywanych odbiorów robót, 

przekazywania poleceń i innej korespondencji technicznej pomiędzy InŜynierem/ 

Kierownikiem projektu, Wykonawcą i projektantem.


1.4.5. InŜynier projektu – osoba wymieniona w danych kontraktowych (wyznaczona przez 

Zamawiającego, o której wyznaczeniu poinformowany jest Wykonawca), odpowiedzialna 

za nadzorowanie robót i administrowanie kontraktem. 

1.4.6. Jezdnia - część korony drogi przeznaczona do ruchu pojazdów. 

1.4.7. Kierownik budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawcę, upowaŜniona do 

kierowania robotami i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji kontraktu. 

1.4.8. Korona drogi - jezdnia (jezdnie) z poboczami lub chodnikami, zatokami, pasami 

awaryjnego postoju i pasami dzielącymi jezdnie. 

1.4.9. Konstrukcja nawierzchni - układ warstw nawierzchni wraz ze sposobem ich 

połączenia. 

1.4.10. Korpus drogowy - nasyp lub ta część wykopu, która jest ograniczona koroną drogi i 

skarpami rowów. 

1.4.11. Koryto - element uformowany w korpusie drogowym w celu ułoŜenia w nim 

konstrukcji nawierzchni. 

1.4.12. KsiąŜka obmiarów - akceptowany przez InŜyniera projektu zeszyt z 

ponumerowanymi stronami, słuŜący do wpisywania przez Wykonawcę obmiaru 

dokonywanych robót w formie wyliczeń, szkiców i ew. dodatkowych załączników. Wpisy w 

ksiąŜce obmiarów podlegają potwierdzeniu przez InŜyniera/Kierownika projektu. 

1.4.13. Laboratorium - drogowe lub inne laboratorium badawcze, zaakceptowane przez 

Zamawiającego, niezbędne do przeprowadzenia wszelkich badań i prób związanych z oceną 

jakości materiałów oraz robót. 

1.4.14. Materiały - wszelkie tworzywa niezbędne do wykonania robót, zgodne z 

dokumentacją projektową i specyfikacjami technicznymi, zaakceptowane przez InŜyniera 

projektu. 

1.4.15. Nawierzchnia - warstwa lub zespół warstw słuŜących do przejmowania i rozkładania 

obciąŜeń od ruchu na podłoŜe gruntowe i zapewniających dogodne warunki dla ruchu. 

a) Podwójne powierzchniowe utrwalenie - górna warstwa nawierzchni poddana 

bezpośrednio oddziaływaniu ruchu i czynników atmosferycznych. 

b) Warstwa wzmacniająca - warstwa słuŜąca do wyrównania nierówności podłoŜa i jego 

wzmocnienia 

c) Podbudowa - dolna część nawierzchni słuŜąca do przenoszenia obciąŜeń od ruchu na 

podłoŜe. 

1.4.16. Niweleta - wysokościowe i geometryczne rozwinięcie na płaszczyźnie pionowego 

przekroju w osi drogi lub obiektu mostowego. 

1.4.17. Objazd tymczasowy - droga specjalnie przygotowana i odpowiednio utrzymana do 

przeprowadzenia ruchu publicznego na okres budowy. 

1.4.18. Pas drogowy - wydzielony liniami granicznymi pas terenu przeznaczony do 

umieszczania w nim drogi i związanych z nią urządzeń oraz drzew i krzewów. Pas drogowy


moŜe równieŜ obejmować teren przewidziany do rozbudowy drogi i budowy urządzeń 

chroniących ludzi i środowisko przed uciąŜliwościami powodowanymi przez ruch na 

drodze. 

1.4.19. Pobocze - część korony drogi przeznaczona do chwilowego postoju pojazdów, 

umieszczenia urządzeń organizacji i bezpieczeństwa ruchu oraz do ruchu pieszych, słuŜąca 

jednocześnie do bocznego oparcia konstrukcji nawierzchni. 

1.4.20. PodłoŜe nawierzchni - grunt rodzimy lub nasypowy, leŜący pod nawierzchnią do 

głębokości przemarzania. 

1.4.21. PodłoŜe ulepszone nawierzchni - górna warstwa podłoŜa, leŜąca bezpośrednio pod 

nawierzchnią, ulepszona w celu umoŜliwienia przejęcia ruchu budowlanego i właściwego 

wykonania nawierzchni. 

1.4.22. Polecenie InŜyniera projektu - wszelkie polecenia przekazane Wykonawcy przez 

InŜyniera projektu, w formie pisemnej, dotyczące sposobu realizacji robót lub innych spraw 

związanych z prowadzeniem budowy. 

1.4.23. Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna będąca autorem dokumentacji 

projektowej. 

1.4.24. Przepust – budowla o przekroju poprzecznym zamkniętym, przeznaczona do 

przeprowadzenia cieku, szlaku wędrówek zwierząt dziko Ŝyjących lub urządzeń 

technicznych przez korpus drogowy. 

1.4.25. Przetargowa dokumentacja projektowa - część dokumentacji projektowej, która 

wskazuje lokalizację, charakterystykę i wymiary obiektu będącego przedmiotem robót. 

1.4.26. Rekultywacja - roboty mające na celu uporządkowanie i przywrócenie pierwotnych 

funkcji terenom naruszonym w czasie realizacji zadania budowlanego. 

1.4.27. Szerokość uŜytkowa obiektu - szerokość jezdni (nawierzchni) przeznaczona dla 

poszczególnych rodzajów ruchu oraz szerokość chodników mierzona w świetle poręczy 

mostowych z wyłączeniem konstrukcji przy jezdni dołem oddzielającej ruch kołowy od 

ruchu pieszego. 

1.4.28. Ślepy kosztorys - wykaz robót z podaniem ich ilości (przedmiarem) w kolejności 

technologicznej ich wykonania. 

1.4.29. Teren budowy - teren udostępniony przez Zamawiającego dla wykonania na nim 

robót oraz inne miejsca wymienione w kontrakcie jako tworzące część terenu budowy. 

1.4.30. Zadanie budowlane - część przedsięwzięcia budowlanego, stanowiąca odrębną 

całość konstrukcyjną lub technologiczną, zdolną do samodzielnego pełnienia funkcji 

techniczno-uŜytkowych. Zadanie moŜe polegać na wykonywaniu robót związanych z 

budową, modernizacją/ przebudową, utrzymaniem oraz ochroną budowli drogowej lub jej 

elementu.



Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót, bezpieczeństwo 

wszelkich czynności na terenie budowy, metody uŜyte przy budowie oraz za ich zgodność z 

dokumentacją projektową, SST i poleceniami InŜyniera projektu. 

1.5.1. Przekazanie terenu budowy 

Zamawiający w terminie określonym w dokumentach kontraktowych przekaŜe 

Wykonawcy teren budowy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i 

administracyjnymi, lokalizację i współrzędne punktów głównych trasy oraz reperów, 

dziennik budowy oraz dwa egzemplarze dokumentacji projektowej i dwa komplety SST. 

Na Wykonawcy spoczywa odpowiedzialność za ochronę przekazanych mu 

punktów pomiarowych do chwili odbioru ostatecznego robót. Uszkodzone lub zniszczone 

znaki geodezyjne Wykonawca odtworzy i utrwali na własny koszt. 

1.5.2. Dokumentacja projektowa 

Dokumentacja projektowa będzie zawierać rysunki, obliczenia i dokumenty, 

zgodne z wykazem podanym w szczegółowych warunkach umowy, uwzględniającym 

podział na dokumentację projektową: 

− Zamawiającego; wykaz pozycji, które stanowią przetargową dokumentację projektową 

oraz projektową dokumentację wykonawczą (techniczną) i zostaną przekazane 

Wykonawcy, 

− Wykonawcy; wykaz zawierający spis dokumentacji projektowej, którą Wykonawca 

opracuje w ramach ceny kontraktowej. 

1.5.3. Zgodność robót z dokumentacją projektową i SST 

Dokumentacja projektowa, SST i wszystkie dodatkowe dokumenty przekazane 

Wykonawcy przez InŜyniera projektu stanowią część umowy, a wymagania określone w 

choćby jednym z nich są obowiązujące dla Wykonawcy tak jakby zawarte były w całej 

dokumentacji. 

W przypadku rozbieŜności w ustaleniach poszczególnych dokumentów obowiązuje 

kolejność ich waŜności wymieniona w „Kontraktowych warunkach ogólnych” („Ogólnych 

warunkach umowy”). 

Wykonawca nie moŜe wykorzystywać błędów lub opuszczeń w dokumentach 

kontraktowych, a o ich wykryciu winien natychmiast powiadomić InŜyniera projektu, który 

podejmie decyzję o wprowadzeniu odpowiednich zmian i poprawek. 

W przypadku rozbieŜności, wymiary podane na piśmie są waŜniejsze od wymiarów 

określonych na podstawie odczytu ze skali rysunku. 

Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały będą zgodne z dokumentacją 

projektową i SST. 

Dane określone w dokumentacji projektowej i w SST będą uwaŜane za wartości 

docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału 

tolerancji. Cechy materiałów i elementów budowli muszą wykazywać zgodność z 

określonymi wymaganiami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego 

przedziału tolerancji.


W przypadku, gdy materiały lub roboty nie będą w pełni zgodne z dokumentacją 

projektową lub SST i wpłynie to na niezadowalającą jakość elementu budowli, to takie 

materiały zostaną zastąpione innymi, a elementy budowli rozebrane i wykonane ponownie 

na koszt Wykonawcy. 

1.5.4. Zabezpieczenie terenu budowy 

Roboty związane z przebudową drogi. 

Wykonawca jest zobowiązany do utrzymania ruchu publicznego oraz utrzymania 

istniejących obiektów (jezdnie, urządzenia odwodnienia itp.) na terenie budowy, w okresie 

trwania realizacji kontraktu, aŜ do zakończenia i odbioru ostatecznego robót. 

Przed przystąpieniem do robót Wykonawca przedstawi InŜynierowi projektu do 

zatwierdzenia, uzgodniony z odpowiednim zarządem drogi i organem zarządzającym 

ruchem, projekt organizacji ruchu i zabezpieczenia robót w okresie trwania budowy. W 

zaleŜności od potrzeb i postępu robót projekt organizacji ruchu powinien być na bieŜąco 

aktualizowany przez Wykonawcę. KaŜda zmiana, w stosunku do zatwierdzonego projektu 

organizacji ruchu, wymaga kaŜdorazowo ponownego zatwierdzenia projektu. 

W czasie wykonywania robót Wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie 

obsługiwał wszystkie tymczasowe urządzenia zabezpieczające takie jak: zapory, światła 

ostrzegawcze, sygnały, itp., zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo pojazdów i pieszych. 

Wykonawca zapewni stałe warunki widoczności w dzień i w nocy tych zapór i 

znaków, dla których jest to nieodzowne ze względów bezpieczeństwa. 

Wszystkie znaki, zapory i inne urządzenia zabezpieczające będą akceptowane 

przez InŜyniera projektu. 

Fakt przystąpienia do robót Wykonawca obwieści publicznie przed ich 

rozpoczęciem w sposób uzgodniony z InŜynierem projektu oraz przez umieszczenie, w 

miejscach i ilościach określonych przez InŜyniera projektu, tablic informacyjnych, których 

treść będzie zatwierdzona przez InŜyniera projektu. Tablice informacyjne będą 

utrzymywane przez Wykonawcę w dobrym stanie przez cały okres realizacji robót. 

Koszt zabezpieczenia terenu budowy nie podlega odrębnej zapłacie i 

przyjmuje się, Ŝe jest włączony w cenę kontraktową. 

1.5.5. Ochrona środowiska w czasie wykonywania robót 

Wykonawca ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie 

przepisy dotyczące ochrony środowiska naturalnego. 

W okresie trwania budowy i wykańczania robót Wykonawca będzie: 

a) utrzymywać teren budowy i wykopy w stanie bez wody stojącej, 

b) podejmować wszelkie uzasadnione kroki mające na celu stosowanie się do przepisów i 

norm dotyczących ochrony środowiska na terenie i wokół terenu budowy oraz będzie 

unikać uszkodzeń lub uciąŜliwości dla osób lub dóbr publicznych i innych, a 

wynikających z nadmiernego hałasu, wibracji, zanieczyszczenia lub innych przyczyn 

powstałych w następstwie jego sposobu działania. 

Stosując się do tych wymagań będzie miał szczególny wzgląd na: 

1) lokalizację baz, warsztatów, magazynów, składowisk, ukopów i dróg dojazdowych, 

2) środki ostroŜności i zabezpieczenia przed:


a) zanieczyszczeniem zbiorników i cieków wodnych pyłami lub substancjami 

toksycznymi, 

b) zanieczyszczeniem powietrza pyłami i gazami, 

c) moŜliwością powstania poŜaru. 

1.5.6. Ochrona przeciwpoŜarowa 

Wykonawca będzie przestrzegać przepisy ochrony przeciwpoŜarowej. 

Wykonawca będzie utrzymywać, wymagany na podstawie odpowiednich 

przepisów sprawny sprzęt przeciwpoŜarowy, na terenie baz produkcyjnych, w 

pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych, magazynach oraz w maszynach i pojazdach. 

Materiały łatwopalne będą składowane w sposób zgodny z odpowiednimi 

przepisami i zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. 

Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane poŜarem 

wywołanym jako rezultat realizacji robót albo przez personel Wykonawcy. 

1.5.7. Materiały szkodliwe dla otoczenia 

Materiały, które w sposób trwały są szkodliwe dla otoczenia, nie będą 

dopuszczone do uŜycia. 

Nie dopuszcza się uŜycia materiałów wywołujących szkodliwe promieniowanie o 

stęŜeniu większym od dopuszczalnego, określonego odpowiednimi przepisami. 

Wszelkie materiały odpadowe uŜyte do robót będą miały aprobatę techniczną 

wydaną przez uprawnioną jednostkę, jednoznacznie określającą brak szkodliwego 

oddziaływania tych materiałów na środowisko. 

Materiały, które są szkodliwe dla otoczenia tylko w czasie robót, a po zakończeniu 

robót ich szkodliwość zanika (np. materiały pylaste) mogą być uŜyte pod warunkiem 

przestrzegania wymagań technologicznych wbudowania. JeŜeli wymagają tego odpowiednie 

przepisy Wykonawca powinien otrzymać zgodę na uŜycie tych materiałów od właściwych 

organów administracji państwowej. 

JeŜeli Wykonawca uŜył materiałów szkodliwych dla otoczenia zgodnie ze 

specyfikacjami, a ich uŜycie spowodowało jakiekolwiek zagroŜenie środowiska, to 

konsekwencje tego poniesie Zamawiający. 

1.5.8. Ochrona własności publicznej i prywatnej 

Wykonawca odpowiada za ochronę instalacji na powierzchni ziemi i za urządzenia 

podziemne, takie jak rurociągi, kable itp. oraz uzyska od odpowiednich władz będących 

właścicielami tych urządzeń potwierdzenie informacji dostarczonych mu przez 

Zamawiającego w ramach planu ich lokalizacji. Wykonawca zapewni właściwe oznaczenie 

i zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urządzeń w czasie trwania budowy. 

Wykonawca zobowiązany jest umieścić w swoim harmonogramie rezerwę czasową 

dla wszelkiego rodzaju robót, które mają być wykonane w zakresie przełoŜenia instalacji i 

urządzeń podziemnych na terenie budowy i powiadomić InŜyniera projektu i władze lokalne 

o zamiarze rozpoczęcia robót. O fakcie przypadkowego uszkodzenia tych instalacji 

Wykonawca bezzwłocznie powiadomi InŜyniera projektu i zainteresowane władze oraz 

będzie z nimi współpracował dostarczając wszelkiej pomocy potrzebnej przy dokonywaniu


napraw. Wykonawca będzie odpowiadać za wszelkie spowodowane przez jego działania 

uszkodzenia instalacji na powierzchni ziemi i urządzeń podziemnych wykazanych w 

dokumentach dostarczonych mu przez Zamawiającego. 

JeŜeli teren budowy przylega do terenów z zabudową mieszkaniową, Wykonawca 

będzie realizować roboty w sposób powodujący minimalne niedogodności dla 

mieszkańców. Wykonawca odpowiada za wszelkie uszkodzenia zabudowy mieszkaniowej 

w sąsiedztwie budowy, spowodowane jego działalnością. 

InŜynier projektu będzie na bieŜąco informowany o wszystkich umowach 

zawartych pomiędzy Wykonawcą a właścicielami nieruchomości i dotyczących korzystania 

z własności i dróg wewnętrznych. JednakŜe, ani InŜynier projektu ani Zamawiający nie 

będzie ingerował w takie porozumienia, o ile nie będą one sprzeczne z postanowieniami 

zawartymi w warunkach umowy. 

1.5.9. Ograniczenie obciąŜeń osi pojazdów 

Wykonawca będzie stosować się do ustawowych ograniczeń nacisków osi na 

drogach publicznych przy transporcie materiałów i wyposaŜenia na i z terenu robót. 

Wykonawca uzyska wszelkie niezbędne zezwolenia i uzgodnienia od właściwych władz co 

do przewozu nietypowych wagowo ładunków (ponadnormatywnych) i o kaŜdym takim 

przewozie będzie powiadamiał InŜyniera projektu. InŜynier projektu moŜe polecić, aby 

pojazdy nie spełniające tych warunków zostały usunięte z terenu budowy. Pojazdy 

powodujące nadmierne obciąŜenie osiowe nie będą dopuszczone na świeŜo ukończony 

fragment budowy w obrębie terenu budowy i Wykonawca będzie odpowiadał za naprawę 

wszelkich robót w ten sposób uszkodzonych, zgodnie z poleceniami InŜyniera projektu. 

1.5.10. Bezpieczeństwo i higiena pracy 

Podczas realizacji robót Wykonawca będzie przestrzegać przepisów dotyczących 

bezpieczeństwa i higieny pracy. 

W szczególności Wykonawca ma obowiązek zadbać, aby personel nie wykonywał 

pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz nie spełniających 

odpowiednich wymagań sanitarnych. 

Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, 

socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzieŜ dla ochrony Ŝycia i zdrowia osób zatrudnionych 

na budowie oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. 

Inwestor i Wykonawca uznają, Ŝe wszelkie koszty związane z wypełnieniem 

wymagań określonych powyŜej nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w 

cenie kontraktowej. 

1.5.11. Ochrona i utrzymanie robót 

Wykonawca będzie odpowiadał za ochronę robót i za wszelkie materiały i 

urządzenia uŜywane do robót od daty rozpoczęcia do daty wydania potwierdzenia 

zakończenia robót przez InŜyniera projektu. 

Wykonawca będzie utrzymywać roboty do czasu odbioru ostatecznego. 

Utrzymanie powinno być prowadzone w taki sposób, aby budowla drogowa lub jej 

elementy były w zadowalającym stanie przez cały czas, do momentu odbioru ostatecznego.


Jeśli Wykonawca w jakimkolwiek czasie zaniedba utrzymanie, to na polecenie 

InŜyniera projektu powinien rozpocząć roboty utrzymaniowe nie później niŜ w 24 godziny 

po otrzymaniu tego polecenia. 

1.5.12. Stosowanie się do prawa i innych przepisów 

Wykonawca zobowiązany jest znać wszystkie zarządzenia wydane przez władze 

centralne i miejscowe oraz inne przepisy, regulaminy i wytyczne, które są w jakikolwiek 

sposób związane z wykonywanymi robotami i będzie w pełni odpowiedzialny za 

przestrzeganie tych postanowień podczas prowadzenia robót. 

Wykonawca będzie przestrzegać praw patentowych i będzie w pełni 

odpowiedzialny za wypełnienie wszelkich wymagań prawnych odnośnie znaków 

firmowych, nazw lub innych chronionych praw w odniesieniu do sprzętu, materiałów lub 

urządzeń uŜytych lub związanych z wykonywaniem robót i w sposób ciągły będzie 

informować InŜyniera projektu o swoich działaniach, przedstawiając kopie zezwoleń i inne 

odnośne dokumenty. Wszelkie straty, koszty postępowania, obciąŜenia i wydatki wynikłe z 

lub związane z naruszeniem jakichkolwiek praw patentowych pokryje Wykonawca, z 

wyjątkiem przypadków, kiedy takie naruszenie wyniknie z wykonania projektu lub 

specyfikacji dostarczonej przez InŜyniera projektu. 

1.5.13. RównowaŜność norm i zbiorów przepisów prawnych 

Gdziekolwiek w dokumentach kontraktowych powołane są konkretne normy i 

przepisy, które spełniać mają materiały, sprzęt i inne towary oraz wykonane i zbadane 

roboty, będą obowiązywać postanowienia najnowszego wydania lub poprawionego wydania 

powołanych norm i przepisów o ile w warunkach kontraktu nie postanowiono inaczej. W 

przypadku gdy powołane normy i przepisy są państwowe lub odnoszą się do konkretnego 

kraju lub regionu, mogą być równieŜ stosowane inne odpowiednie normy zapewniające 

równy lub wyŜszy poziom wykonania niŜ powołane normy lub przepisy, pod warunkiem ich 

sprawdzenia i pisemnego zatwierdzenia przez InŜyniera projektu. RóŜnice pomiędzy 

powołanymi normami a ich proponowanymi zamiennikami muszą być dokładnie opisane 

przez Wykonawcę i przedłoŜone InŜynierowi projektu do zatwierdzenia. 

1.5.14. Wykopaliska 

Wszelkie wykopaliska, monety, przedmioty wartościowe, budowle oraz inne 

pozostałości o znaczeniu geologicznym lub archeologicznym odkryte na terenie budowy 

będą uwaŜane za własność Zamawiającego. Wykonawca zobowiązany jest powiadomić 

InŜyniera projektu i postępować zgodnie z jego poleceniami. JeŜeli w wyniku tych poleceń 

Wykonawca poniesie koszty i/lub wystąpią opóźnienia w robotach, InŜynier projektu po 

uzgodnieniu z Zamawiającym i Wykonawcą ustali wydłuŜenie czasu wykonania robót i/lub 

wysokość kwoty, o którą naleŜy zwiększyć cenę kontraktową.


2. MATERIAŁY 

2.1. Źródła uzyskania materiałów 

Co najmniej na trzy tygodnie przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek 

materiałów przeznaczonych do robót, Wykonawca przedstawi InŜynierowi projektu do 

zatwierdzenia, szczegółowe informacje dotyczące proponowanego źródła wytwarzania, 

zamawiania lub wydobywania tych materiałów jak równieŜ odpowiednie świadectwa badań 

laboratoryjnych oraz próbki materiałów. 

Zatwierdzenie partii materiałów z danego źródła nie oznacza automatycznie, Ŝe 

wszelkie materiały z danego źródła uzyskają zatwierdzenie. 

Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia badań w celu wykazania, Ŝe 

materiały uzyskane z dopuszczonego źródła w sposób ciągły spełniają wymagania SST w 

czasie realizacji robót. 

2.2. Pozyskiwanie materiałów miejscowych 

Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwoleń od właścicieli i odnośnych władz 

na pozyskanie materiałów ze źródeł miejscowych włączając w to źródła wskazane przez 

Zamawiającego i jest zobowiązany dostarczyć InŜynierowi projektu wymagane dokumenty 

przed rozpoczęciem eksploatacji źródła. 

Wykonawca przedstawi InŜynierowi projektu do zatwierdzenia dokumentację 

zawierającą raporty z badań terenowych i laboratoryjnych oraz proponowaną przez siebie 

metodę wydobycia i selekcji, uwzględniając aktualne decyzje o eksploatacji, organów 

administracji państwowej i samorządowej. 

Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i 

jakościowych materiałów pochodzących ze źródeł miejscowych. 

Wykonawca ponosi wszystkie koszty, z tytułu wydobycia materiałów, dzierŜawy i 

inne jakie okaŜą się potrzebne w związku z dostarczeniem materiałów do robót. 

Humus i nadkład czasowo zdjęte z terenu wykopów, dokopów i miejsc pozyskania 

materiałów miejscowych będą formowane w hałdy i wykorzystane przy zasypce i 

rekultywacji terenu po ukończeniu robót. 

Wszystkie odpowiednie materiały pozyskane z wykopów na terenie budowy lub z 

innych miejsc wskazanych w dokumentach umowy będą wykorzystane do robót lub 

odwiezione na odkład odpowiednio do wymagań umowy lub wskazań InŜyniera projektu. 

Wykonawca nie będzie prowadzić Ŝadnych wykopów w obrębie terenu budowy 

poza tymi, które zostały wyszczególnione w dokumentach umowy, chyba, Ŝe uzyska na to 

pisemną zgodę InŜyniera projektu. 

Eksploatacja źródeł materiałów będzie zgodna z wszelkimi regulacjami prawnymi 

obowiązującymi na danym obszarze. 

2.3. Materiały nie odpowiadające wymaganiom 

Materiały nie odpowiadające wymaganiom zostaną przez Wykonawcę wywiezione 

z terenu budowy i złoŜone w miejscu wskazanym przez InŜyniera projektu. Jeśli InŜynier 

projektu zezwoli Wykonawcy na uŜycie tych materiałów do innych robót, niŜ te dla których


zostały zakupione, to koszt tych materiałów zostanie odpowiednio przewartościowany 

(skorygowany) przez InŜyniera projektu. 

KaŜdy rodzaj robót, w którym znajdują się nie zbadane i nie zaakceptowane przez 

InŜyniera Projektu (lub Inspektora Nadzoru) materiały, Wykonawca wykonuje na 

własne ryzyko, licząc się z jego nieprzyjęciem, usunięciem i niezapłaceniem 

2.4. Wariantowe stosowanie materiałów 

Jeśli dokumentacja projektowa lub SST przewidują moŜliwość wariantowego 

zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi 

InŜyniera projektu o swoim zamiarze co najmniej 3 tygodnie przed uŜyciem tego materiału, 

albo w okresie dłuŜszym, jeśli będzie to potrzebne z uwagi na wykonanie badań 

wymaganych przez InŜyniera projektu. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie 

moŜe być później zmieniany bez zgody InŜyniera projektu. 


Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, do czasu gdy będą 

one uŜyte do robót, były zabezpieczone przed zanieczyszczeniami, zachowały swoją jakość 

i właściwości i były dostępne do kontroli przez InŜyniera projektu. 

Miejsca czasowego składowania materiałów będą zlokalizowane w obrębie terenu 

budowy w miejscach uzgodnionych z InŜynierem projektu lub poza terenem budowy w 

miejscach zorganizowanych przez Wykonawcę i zaakceptowanych przez InŜyniera 

projektu. 

3. SPRZĘT 

Wykonawca jest zobowiązany do uŜywania jedynie takiego sprzętu, który nie 

spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót. Sprzęt uŜywany do 

robót powinien być zgodny z ofertą Wykonawcy i powinien odpowiadać pod względem 

typów i ilości wskazaniom zawartym w SST, PZJ lub projekcie organizacji robót, 

zaakceptowanym przez InŜyniera projektu; w przypadku braku ustaleń w wymienionych 

wyŜej dokumentach, sprzęt powinien być uzgodniony i zaakceptowany przez InŜyniera 

projektu. 

Liczba i wydajność sprzętu powinny gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie 

z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach InŜyniera 

projektu. 

Sprzęt będący własnością Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót ma być 

utrzymywany w dobrym stanie i gotowości do pracy. Powinien być zgodny z normami 

ochrony środowiska i przepisami dotyczącymi jego uŜytkowania. 

Wykonawca dostarczy InŜynierowi projektu kopie dokumentów potwierdzających 

dopuszczenie sprzętu do uŜytkowania i badań okresowych, tam gdzie jest to wymagane 

przepisami. 

Wykonawca będzie konserwować sprzęt jak równieŜ naprawiać lub wymieniać 

sprzęt niesprawny. 

JeŜeli dokumentacja projektowa lub SST przewidują moŜliwość wariantowego 

uŜycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi InŜyniera projektu o


swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację przed uŜyciem sprzętu. Wybrany sprzęt, 

po akceptacji InŜyniera projektu, nie moŜe być później zmieniany bez jego zgody. 

Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania 

warunków umowy, zostaną przez InŜyniera projektu zdyskwalifikowane i nie dopuszczone 

do robót. 

4. TRANSPORT 

Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, 

które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewoŜonych 

materiałów. 

Liczba środków transportu powinna zapewniać prowadzenie robót zgodnie z 

zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach InŜyniera projektu, 

w terminie przewidzianym umową. 

Przy ruchu na drogach publicznych pojazdy będą spełniać wymagania dotyczące 

przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych nacisków na oś i innych 

parametrów technicznych. Środki transportu nie spełniające tych warunków mogą być 

dopuszczone przez InŜyniera projektu, pod warunkiem przywrócenia stanu pierwotnego 

uŜytkowanych odcinków dróg na koszt Wykonawcy. 

Wykonawca będzie usuwać na bieŜąco, na własny koszt, wszelkie 

zanieczyszczenia, uszkodzenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz 

dojazdach do terenu budowy. 


Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z warunkami 

umowy oraz za jakość zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z 

dokumentacją projektową, wymaganiami SST, PZJ, projektem organizacji robót 

opracowanym przez Wykonawcę oraz poleceniami InŜyniera projektu. 

Wykonawca jest odpowiedzialny za stosowane metody wykonywania robót. 

Wykonawca jest odpowiedzialny za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie 

wysokości wszystkich elementów robót zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w 

dokumentacji projektowej lub przekazanymi na piśmie przez InŜyniera projektu. 

Błędy popełnione przez Wykonawcę w wytyczeniu i wyznaczaniu robót zostaną, 

usunięte przez Wykonawcę na własny koszt, z wyjątkiem, kiedy dany błąd okaŜe się 

skutkiem błędu zawartego w danych dostarczonych Wykonawcy na piśmie przez InŜyniera 

projektu. 

Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości przez InŜyniera 

projektu nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność. 

Decyzje InŜyniera projektu dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i 

elementów robót będą oparte na wymaganiach określonych w dokumentach umowy, 

dokumentacji projektowej i w SST, a takŜe w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu 

decyzji InŜynier projektu uwzględni wyniki badań materiałów i robót, rozrzuty normalnie 

występujące przy produkcji i przy badaniach materiałów, doświadczenia z przeszłości, 

wyniki badań naukowych oraz inne czynniki wpływające na rozwaŜaną kwestię.


Polecenia InŜyniera projektu powinny być wykonywane przez Wykonawcę w 

czasie określonym przez InŜyniera projektu, pod groźbą zatrzymania robót. Skutki 

finansowe z tego tytułu poniesie Wykonawca. 


6.1. Program Zapewnienia Jakości . 

Wykonawca jest zobowiązany opracować i przedstawić do akceptacji InŜyniera 

projektu program zapewnienia jakości. W programie zapewnienia jakości Wykonawca 

powinien określić, zamierzony sposób wykonywania robót, moŜliwości techniczne, 

kadrowe i plan organizacji robót gwarantujący wykonanie robót zgodnie z dokumentacją 

projektową, SST oraz ustaleniami. 

Program zapewnienia jakości powinien zawierać: 

a) część ogólną opisującą: 

− organizację wykonania robót, w tym terminy i sposób prowadzenia robót, 

− organizację ruchu na budowie wraz z oznakowaniem robót, 

− sposób zapewnienia bhp., 

− wykaz zespołów roboczych, ich kwalifikacje i przygotowanie praktyczne, 

− wykaz osób odpowiedzialnych za jakość i terminowość wykonania 

poszczególnych elementów robót, 

− system (sposób i procedurę) proponowanej kontroli i sterowania jakością 

wykonywanych robót, 

− wyposaŜenie w sprzęt i urządzenia do pomiarów i kontroli (opis laboratorium 

własnego lub laboratorium, któremu Wykonawca zamierza zlecić prowadzenie 

badań), 

− sposób oraz formę gromadzenia wyników badań laboratoryjnych, zapis 

pomiarów, nastaw mechanizmów sterujących, a takŜe wyciąganych wniosków i 

zastosowanych korekt w procesie technologicznym, proponowany sposób i 

formę przekazywania tych informacji InŜynierowi projektu; 

b) część szczegółową opisującą dla kaŜdego asortymentu robót: 

− wykaz maszyn i urządzeń stosowanych na budowie z ich parametrami 

technicznymi oraz wyposaŜeniem w mechanizmy do sterowania i urządzenia 

pomiarowo-kontrolne, 

− rodzaje i ilość środków transportu oraz urządzeń do magazynowania i 

załadunku materiałów, spoiw, lepiszczy, kruszyw itp., 

− sposób zabezpieczenia i ochrony ładunków przed utratą ich właściwości w 

czasie transportu, 

− sposób i procedurę pomiarów i badań (rodzaj i częstotliwość, pobieranie 

próbek, legalizacja i sprawdzanie urządzeń, itp.) prowadzonych podczas 

dostaw materiałów, wytwarzania mieszanek i wykonywania poszczególnych 

elementów robót, 

− sposób postępowania z materiałami i robotami nie odpowiadającymi 

wymaganiom.


materiały nie zostaną przez Wykonawcę usunięte lub ulepszone z własnej woli. Koszty tych 

dodatkowych badań pokrywa Wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek; w 

przeciwnym przypadku koszty te pokrywa Zamawiający. 

6.4. Badania i pomiary 

Wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzone zgodnie z wymaganiami norm. 

W przypadku, gdy normy nie obejmują jakiegokolwiek badania wymaganego w SST, 

stosować moŜna wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez InŜyniera 

projektu. 

Przed przystąpieniem do pomiarów lub badań, Wykonawca powiadomi InŜyniera 

projektu o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub 

badania, Wykonawca przedstawi na piśmie ich wyniki do akceptacji InŜyniera projektu. 

6.5. Raporty z badań 

Wykonawca będzie przekazywać InŜynierowi projektu kopie raportów z wynikami 

badań jak najszybciej, nie później jednak niŜ w terminie określonym w programie 

zapewnienia jakości. 

Wyniki badań (kopie) będą przekazywane InŜynierowi projektu na formularzach 

według dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych. 

6.6. Badania prowadzone przez InŜyniera projektu 

InŜynier projektu jest uprawniony do dokonywania kontroli, pobierania próbek i 

badania materiałów w miejscu ich wytwarzania/pozyskiwania, a Wykonawca i producent 

materiałów powinien udzielić mu niezbędnej pomocy. 

InŜynier projektu, dokonując weryfikacji systemu kontroli robót prowadzonego 

przez Wykonawcę, poprzez między innymi swoje badania, będzie oceniać zgodność 

materiałów i robót z wymaganiami SST na podstawie wyników własnych badań kontrolnych 

jak i wyników badań dostarczonych przez Wykonawcę. 

InŜynier projektu powinien pobierać próbki materiałów i prowadzić badania 

niezaleŜnie od Wykonawcy, na swój koszt. JeŜeli wyniki tych badań wykaŜą, Ŝe raporty 

Wykonawcy są niewiarygodne, to InŜynier projektu oprze się wyłącznie na własnych 

badaniach przy ocenie zgodności materiałów i robót z dokumentacją projektową i SST. 

MoŜe równieŜ zlecić, sam lub poprzez Wykonawcę, przeprowadzenie powtórnych lub 

dodatkowych badań niezaleŜnemu laboratorium. W takim przypadku całkowite koszty 

powtórnych lub dodatkowych badań i pobierania próbek poniesione zostaną przez 

Wykonawcę. 

6.7. Certyfikaty i deklaracje 

InŜynier projektu moŜe dopuścić do uŜycia tylko te materiały, które posiadają: 

1. certyfikat na znak bezpieczeństwa wykazujący, Ŝe zapewniono zgodność z kryteriami 

technicznymi określonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz 

właściwych przepisów i dokumentów technicznych, 

2. deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z: 

− Polską Normą lub


− aprobatą techniczną, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono 

Polskiej Normy, jeŜeli nie są objęte certyfikacją określoną w pkt 1 

i które spełniają wymogi SST. 

W przypadku materiałów, dla których ww. dokumenty są wymagane przez SST, 

kaŜda partia dostarczona do robót będzie posiadać te dokumenty, określające w sposób 

jednoznaczny jej cechy. 

Produkty przemysłowe muszą posiadać ww. dokumenty wydane przez producenta, 

a w razie potrzeby poparte wynikami badań wykonanych przez niego. Kopie wyników tych 

badań będą dostarczone przez Wykonawcę InŜynierowi projektu. 

Jakiekolwiek materiały, które nie spełniają tych wymagań będą odrzucone. 

6.8. Dokumenty budowy 

(1) Dziennik budowy 

Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem prawnym obowiązującym 

Zamawiającego i Wykonawcę w okresie od przekazania Wykonawcy terenu budowy do 

końca okresu gwarancyjnego. Odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy 

zgodnie z obowiązującymi przepisami [2] spoczywa na Wykonawcy. 

Zapisy w dzienniku budowy będą dokonywane na bieŜąco i będą dotyczyć 

przebiegu robót, stanu bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz technicznej i gospodarczej strony 

budowy. 

KaŜdy zapis w dzienniku budowy będzie opatrzony datą jego dokonania, podpisem 

osoby, która dokonała zapisu, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska 

słuŜbowego. Zapisy będą czytelne, dokonane trwałą techniką, w porządku 

chronologicznym, bezpośrednio jeden pod drugim, bez przerw. 

Załączone do dziennika budowy protokoły i inne dokumenty będą oznaczone 

kolejnym numerem załącznika i opatrzone datą i podpisem Wykonawcy i InŜyniera 

projektu. 

Do dziennika budowy naleŜy wpisywać w szczególności: 

− datę przekazania Wykonawcy terenu budowy, 

− datę przekazania przez Zamawiającego dokumentacji projektowej, 

− datę uzgodnienia przez InŜyniera projektu programu zapewnienia jakości i 

harmonogramów robót, 

− terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych elementów robót, 

− przebieg robót, trudności i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w 

robotach, 

− uwagi i polecenia InŜyniera projektu, 

− daty zarządzenia wstrzymania robót, z podaniem powodu, 

− zgłoszenia i daty odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, częściowych 

i ostatecznych odbiorów robót, 

− wyjaśnienia, uwagi i propozycje Wykonawcy, 

− stan pogody i temperaturę powietrza w okresie wykonywania robót podlegających 

ograniczeniom lub wymaganiom szczególnym w związku z warunkami klimatycznymi, 

− zgodność rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w dokumentacji 

projektowej,


− dane dotyczące czynności geodezyjnych (pomiarowych) dokonywanych przed i w 

trakcie wykonywania robót, 

− dane dotyczące sposobu wykonywania zabezpieczenia robót, 

− dane dotyczące jakości materiałów, pobierania próbek oraz wyniki przeprowadzonych 

badań z podaniem, kto je przeprowadzał, 

− wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem, kto je przeprowadzał, 

− inne istotne informacje o przebiegu robót. 

Propozycje, uwagi i wyjaśnienia Wykonawcy, wpisane do dziennika budowy będą 

przedłoŜone InŜynierowi projektu do ustosunkowania się. 

Decyzje InŜyniera projektu wpisane do dziennika budowy Wykonawca podpisuje z 

zaznaczeniem ich przyjęcia lub zajęciem stanowiska. 

Wpis projektanta do dziennika budowy obliguje InŜyniera projektu do 

ustosunkowania się. Projektant nie jest jednak stroną umowy i nie ma uprawnień do 

wydawania poleceń Wykonawcy robót. 

(2) KsiąŜka obmiarów 

KsiąŜka obmiarów stanowi dokument pozwalający na rozliczenie faktycznego 

postępu kaŜdego z elementów robót. Obmiary wykonanych robót przeprowadza się w 

sposób ciągły w jednostkach przyjętych w kosztorysie i wpisuje do ksiąŜki obmiarów. 

(3) Dokumenty laboratoryjne 

Dzienniki laboratoryjne, deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności 

materiałów, orzeczenia o jakości materiałów, recepty robocze i kontrolne wyniki badań 

Wykonawcy będą gromadzone w formie uzgodnionej w programie zapewnienia jakości. 

Dokumenty te stanowią załączniki do odbioru robót. Winny być udostępnione na kaŜde 

Ŝyczenie InŜyniera projektu. 

(4) Pozostałe dokumenty budowy 

Do dokumentów budowy zalicza się, oprócz wymienionych w punktach (1) - (3) 

następujące dokumenty: 

a) pozwolenie lub zgłoszenie na realizację zadania budowlanego, 

b) protokoły przekazania terenu budowy, 

c) umowy cywilno-prawne z osobami trzecimi i inne umowy cywilno-prawne, 

d) protokoły odbioru robót, 

e) protokoły z narad i ustaleń, 

f) korespondencję na budowie. 

(5) Przechowywanie dokumentów budowy 

Dokumenty budowy będą przechowywane na terenie budowy w miejscu 

odpowiednio zabezpieczonym. 

Zaginięcie któregokolwiek z dokumentów budowy spowoduje jego 

natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem. 

Wszelkie dokumenty budowy będą zawsze dostępne dla InŜyniera projektu i 

przedstawiane do wglądu na Ŝyczenie Zamawiającego.




Obmiar robót będzie określać faktyczny zakres wykonywanych robót zgodnie z 

dokumentacją projektową i SST, w jednostkach ustalonych w kosztorysie. 

Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po pisemnym powiadomieniu InŜyniera 

projektu o zakresie obmierzanych robót i terminie obmiaru, co najmniej na 3 dni przed tym 

terminem. 

Wyniki obmiaru będą wpisane do ksiąŜki obmiarów. 

Jakikolwiek błąd lub przeoczenie (opuszczenie) w ilościach podanych w ślepym 

kosztorysie lub gdzie indziej w SST nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku ukończenia 

wszystkich robót. Błędne dane zostaną poprawione wg instrukcji InŜyniera projektu na 

piśmie. 

Obmiar gotowych robót będzie przeprowadzony z częstością wymaganą do celu 

miesięcznej płatności na rzecz Wykonawcy lub w innym czasie określonym w umowie lub 

oczekiwanym przez Wykonawcę i InŜyniera projektu. 

Wykonawca zobowiązany jest wykonać i przedstawić do akceptacji GEODEZYJNY 

OBMIAR POWYKONAWCZY wykonanych robót. 

7.2. Zasady określania ilości robót i materiałów 

Długości i odległości pomiędzy wyszczególnionymi punktami skrajnymi będą 

obmierzone poziomo wzdłuŜ linii osiowej. 

Jeśli SST właściwe dla danych robót nie wymagają tego inaczej, objętości będą 

wyliczone w m 3 jako długość pomnoŜona przez średni przekrój. 

Ilości, które mają być obmierzone wagowo, będą waŜone w tonach lub 

kilogramach zgodnie z wymaganiami SST. 

7.3. Urządzenia i sprzęt pomiarowy 

Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy, stosowany w czasie obmiaru robót będą 

zaakceptowane przez InŜyniera projektu. 

Urządzenia i sprzęt pomiarowy zostaną dostarczone przez Wykonawcę. JeŜeli 

urządzenia te lub sprzęt wymagają badań atestujących to Wykonawca będzie posiadać 

waŜne świadectwa legalizacji. 

Wszystkie urządzenia pomiarowe będą przez Wykonawcę utrzymywane w dobrym 

stanie, w całym okresie trwania robót. 

7.4. Wagi i zasady waŜenia 

Wykonawca dostarczy i zainstaluje urządzenia wagowe odpowiadające odnośnym 

wymaganiom SST Będzie utrzymywać to wyposaŜenie zapewniając w sposób ciągły 

zachowanie dokładności wg norm zatwierdzonych przez InŜyniera projektu. 

7.5. Czas przeprowadzenia obmiaru 

Obmiary będą przeprowadzone przed częściowym lub ostatecznym odbiorem 

odcinków robót, a takŜe w przypadku występowania dłuŜszej przerwy w robotach.


Obmiar robót zanikających przeprowadza się w czasie ich wykonywania. 

Obmiar robót podlegających zakryciu przeprowadza się przed ich zakryciem. 

Roboty pomiarowe do obmiaru oraz nieodzowne obliczenia będą wykonane w 

sposób zrozumiały i jednoznaczny. 

Wymiary skomplikowanych powierzchni lub objętości będą uzupełnione 

odpowiednimi szkicami umieszczonymi na karcie ksiąŜki obmiarów. W razie braku miejsca 

szkice mogą być dołączone w formie oddzielnego załącznika do ksiąŜki obmiarów, którego 

wzór zostanie uzgodniony z InŜynierem projektu. 


8.1. Rodzaje odbiorów robót 

W zaleŜności od ustaleń odpowiednich SST, roboty podlegają następującym 

etapom odbioru: 

a) odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu, 

b) odbiorowi częściowemu, 

c) odbiorowi ostatecznemu, 

d) odbiorowi pogwarancyjnemu. 


Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na finalnej ocenie ilości i 

jakości wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegną zakryciu. 

Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu będzie dokonany w czasie 

umoŜliwiającym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego 

postępu robót. 

Odbioru robót dokonuje InŜynier projektu. 

Gotowość danej części robót do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika 

budowy i jednoczesnym powiadomieniem InŜyniera projektu. Odbiór będzie 

przeprowadzony niezwłocznie, nie później jednak niŜ w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia 

wpisem do dziennika budowy i powiadomienia o tym fakcie InŜyniera projektu. 

Jakość i ilość robót ulegających zakryciu ocenia InŜynier projektu na podstawie 

dokumentów zawierających komplet wyników badań laboratoryjnych i w oparciu o 

przeprowadzone pomiary, w konfrontacji z dokumentacją projektową, SST i uprzednimi 

ustaleniami. 

8.3. Odbiór częściowy 

Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanych części robót. 

Odbioru częściowego robót dokonuje się wg zasad jak przy odbiorze ostatecznym robót. 

Odbioru robót dokonuje InŜynier projektu. 

8.4. Odbiór ostateczny robót 

8.4.1. Zasady odbioru ostatecznego robót 

Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w 

odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości.


Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie 

stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do dziennika budowy z bezzwłocznym 

powiadomieniem na piśmie o tym fakcie InŜyniera projektu. 

Odbiór ostateczny robót nastąpi w terminie ustalonym w dokumentach umowy, 

licząc od dnia potwierdzenia przez InŜyniera projektu zakończenia robót i przyjęcia 

dokumentów, o których mowa w punkcie 8.4.2. 

Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiającego w 

obecności InŜyniera projektu i Wykonawcy. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny 

jakościowej na podstawie przedłoŜonych dokumentów, wyników badań i pomiarów, ocenie 

wizualnej oraz zgodności wykonania robót z dokumentacją projektową i SST. 

W toku odbioru ostatecznego robót komisja zapozna się z realizacją ustaleń 

przyjętych w trakcie odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, zwłaszcza w 

zakresie wykonania robót uzupełniających i robót poprawkowych. 

W przypadkach niewykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub robót 

uzupełniających w warstwie ścieralnej lub robotach wykończeniowych, komisja przerwie 

swoje czynności i ustali nowy termin odbioru ostatecznego. 

W przypadku stwierdzenia przez komisję, Ŝe jakość wykonywanych robót w 

poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej dokumentacją 

projektową i SST z uwzględnieniem tolerancji i nie ma większego wpływu na cechy 

eksploatacyjne obiektu i bezpieczeństwo ruchu, komisja dokona potrąceń, oceniając 

pomniejszoną wartość wykonywanych robót w stosunku do wymagań przyjętych w 

dokumentach umowy. 

8.4.2. Dokumenty do odbioru ostatecznego 

Podstawowym dokumentem do dokonania odbioru ostatecznego robót jest 

protokół odbioru ostatecznego robót sporządzony wg wzoru ustalonego przez 

Zamawiającego oraz geodezyjny obmiar powykonawczy. 

Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowiązany przygotować następujące 

dokumenty: 

1. dokumentację projektową podstawową z naniesionymi zmianami oraz dodatkową, jeśli 

została sporządzona w trakcie realizacji umowy, 

2. szczegółowe specyfikacje techniczne (podstawowe z dokumentów umowy i ew. 

uzupełniające lub zamienne), 

3. recepty i ustalenia technologiczne, 

4. dzienniki budowy i ksiąŜki obmiarów (oryginały), 

5. wyniki pomiarów kontrolnych oraz badań i oznaczeń laboratoryjnych, zgodne z SST 

i ew. PZJ, 

6. deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności wbudowanych materiałów zgodnie z 

SST i ew. PZJ, 

7. opinię technologiczną sporządzoną na podstawie wszystkich wyników badań i 

pomiarów załączonych do dokumentów odbioru, wykonanych zgodnie z SST i PZJ, 

8. rysunki (dokumentacje) na wykonanie robót towarzyszących (np. na przełoŜenie linii 

telefonicznej, energetycznej, gazowej, oświetlenia itp.) oraz protokoły odbioru i 

przekazania tych robót właścicielom urządzeń, 

9. geodezyjną inwentaryzację powykonawczą robót i sieci uzbrojenia terenu,


10. kopię mapy zasadniczej powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji 

powykonawczej. 

W przypadku, gdy wg komisji, roboty pod względem przygotowania 

dokumentacyjnego nie będą gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z 

Wykonawcą wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego robót. 

Wszystkie zarządzone przez komisję roboty poprawkowe lub uzupełniające będą 

zestawione wg wzoru ustalonego przez Zamawiającego. 

Termin wykonania robót poprawkowych i robót uzupełniających wyznaczy 

komisja. 

8.5. Odbiór pogwarancyjny 

Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych robót związanych z 

usunięciem wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie 

gwarancyjnym. 

Odbiór pogwarancyjny będzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z 

uwzględnieniem zasad opisanych w punkcie 8.4 „Odbiór ostateczny robót”. 


9.1. Ustalenia ogólne 

Podstawą płatności jest cena jednostkowa skalkulowana przez Wykonawcę za 

jednostkę obmiarową ustaloną dla danej pozycji kosztorysu. 

Dla pozycji kosztorysowych wycenionych ryczałtowo podstawą płatności jest 

wartość (kwota) podana przez Wykonawcę w danej pozycji kosztorysu. 

Cena jednostkowa lub kwota ryczałtowa pozycji kosztorysowej będzie 

uwzględniać wszystkie czynności, wymagania i badania składające się na jej wykonanie, 

określone dla tej roboty w SST i w dokumentacji projektowej. 

Ceny jednostkowe lub kwoty ryczałtowe robót będą obejmować: 

− robociznę bezpośrednią wraz z towarzyszącymi kosztami, 

− wartość zuŜytych materiałów wraz z kosztami zakupu, magazynowania, ewentualnych 

ubytków i transportu na teren budowy, 

− wartość pracy sprzętu wraz z towarzyszącymi kosztami, 

− koszty pośrednie, zysk kalkulacyjny i ryzyko, 

− podatki obliczone zgodnie z obowiązującymi przepisami. 

Do cen jednostkowych nie naleŜy wliczać podatku VAT. 

9.2. Warunki umowy i wymagania ogólne D-M-00.00.00 

Koszt dostosowania się do wymagań warunków umowy i wymagań 

ogólnych zawartych w D-M-00.00.00 obejmuje wszystkie warunki 

określone w ww. dokumentach, a nie objęte kosztorysem ofertowym.


9.3. Objazdy, przejazdy i organizacja ruchu wykonane przez Wykonawcę robót 

Koszt wybudowania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: 

(a) opracowanie oraz uzgodnienie z InŜynierem projektu i odpowiednimi instytucjami 

projektu organizacji ruchu na czas trwania budowy, wraz z dostarczeniem kopii projektu 

InŜynierowi projektu i wprowadzaniem dalszych zmian i uzgodnień wynikających z 

postępu robót, 

(b) ustawienie tymczasowego oznakowania i oświetlenia zgodnie z wymaganiami 

bezpieczeństwa ruchu, 

(c) opłaty/dzierŜawy terenu, 

(d) przygotowanie terenu, 

(e) konstrukcję tymczasowej nawierzchni, ramp, chodników, krawęŜników, barier, 

oznakowań i drenaŜu, 

(f) tymczasową przebudowę urządzeń obcych. 

Koszt utrzymania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: 

(a) oczyszczanie, przestawienie, przykrycie i usunięcie tymczasowych oznakowań 

pionowych, poziomych, barier i świateł, 

(b) utrzymanie płynności ruchu publicznego. 

Koszt likwidacji objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: 

(a) usunięcie wbudowanych materiałów i oznakowania, 

(b) doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego. 


1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późniejszymi 

zmianami). 

2. Zarządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika 

budowy, montaŜu i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej (Dz. U. Nr 138, poz. 1555). 

3. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 

z późniejszymi zmianami).

PROJEKT BUDOWLANY 

BRANśA ELEKTRYCZNA 

TEMAT : Oświetlenie ul. ŁuŜycka (zaplecze przystanku) w Kłodzku 

ADRES : Kłodzko ul. ŁuŜycka 

INWESTOR: Urząd Miasta w Kłodzku 

pl. B. Chrobrego 1 

57-300 Kłodzko 

ZLECAJĄCY: Urząd Miasta w Kłodzku 

pl. B. Chrobrego 1 

57-300 Kłodzko 

PROJEKTANT : mgr inŜ. Władysław Juchniewicz 

Kłodzko, wrzesień 2008

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 

1. Oświadczenie projektanta 

2. Opis techniczny 

3. Obliczenia 

4. Część graficzna 

• Oświetlenie drogowe plan zagospodarowania rys. nr 1 

• Opis i widok słup rys. nr 2 

• Kinkiet opis i widok rys. nr 3 

5. PrzynaleŜność do Dolnośląskiej Izby InŜynierów Budownictwa 

6. Uprawnienia budowlane

OPIS TECHNICZNY – branŜa elektryczna 

Podstawa opracowania 

Plan realizacyjny 

Zlecenie Inwestora 

Obowiązujące przepisy , normy 

Zakres opracowania 

Sieć oświetlenia drogowego ulicy ŁuŜyckiej w Kłodzku. Cztery punkty oświetleniowe 

PO1-PO4 na słupach stalowych ocynkowanych 6m oraz trzy punkty 

oświetleniowe PO5-PO7 jako kinkiety na ścianie budynku. 

Zasilanie oświetlenia 

Oświetlenie ulicy ŁuŜyckiej(zaplecze przystanku) naleŜy zasilić z istniejącej 

lampy przy ul. Grunwaldzkiej. Projektowane oświetlenie wykonać kablem 

YAKY 4x 25 mm 2 . Stosować słupy o wysokości 6 metrów stalowe ocynkowane 

sześciokątne z wysięgnikiem 0,5m pojedyncze na słupach od PO-1 do PO3 oraz z 

wysięgnikiem dwuramiennym 0,5m na słupie nr PO4. Punkty PO5 do PO7 wykonać 

jako kinkiety. 

Słupy końcowe uziemić bednarką Fe/Zn 25 x 4 mm . Uziemienie nie moŜe być 

wyŜsze niŜ 30 Ω. 

Stosować lampy np. typu SGS 104 SONT 100W na słupach oraz SGS 104 

SONT 70W na kinkietach. 

Kable układać zgodnie z Normą SEP N SEP-E-004 oraz N SEP-E-001 oraz planem 

zagospodarowania. 

Treść opasek uzgodnić z Inspektorem Nadzoru . 

Kabel po ułoŜeniu przed zasypaniem podlega odbiorowi przez Inspektora Nadzoru 

oraz inwentaryzacji geodezyjnej. 

Na trasie projektowanego oświetlenia znajdują się urządzenia podziemne zakładu 

energetycznego, wodociągów, gazowni oraz urządzenia telekomunikacyjne. 

Prace naleŜy wykonywać w porozumieniu z właścicielami sieci oraz z zachowaniem 

szczególnej ostroŜności. Wykopy wykonywać wyłącznie ręcznie. 

Ochrona przeciwporaŜeniowa 

Jako ochronę przed poraŜeniem prądem elektrycznym o obwodach oświetlenia 

zewnętrznego przyjęto zerowanie.

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARUNKÓW WYKONANIA 

I ODBIORU ROBÓT 

Obiekt: Oświetlenie ulicy ŁuŜyckiej w Kłodzku 

Adres: Kłodzko ul. ŁuŜycka 

Inwestor: Gmina Miejska Kłodzko 

57-300 Kłodzko pl. Bolesława Chrobrego 1 

Opracował: mgr inŜ. Władysław Juchniewicz

Specyfikacja Techniczna Warunków Wykonania i Odbioru Robót 

1. Dane ogólne: 

a. Obiekt : 

Budowa oświetlenia ulicy ŁuŜyckiej 

b. Adres: 

Kłodzko ul. ŁuŜycka 

c. Stadium : 

Projekt budowlano-wykonawczy 

d. Inwestor: 

Gmina Miejska Kłodzko 

e. Podstawa opracowania 

• Inwentaryzacja obiektu 

• Wizja lokalna 

• Wytyczne Inwestora zadania 

• Mapa do celów projektowych 

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane Dz. U z 2003 roku NT 

207 poz. 2016 z późniejszymi zmianami 

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 02 września 2004 roku Dz. U. 

z dnia 16 września 2004 r. 

• Rozporządzenie nr 2195/2002 z dnia 5 listopada w sprawie Wspólnego 

Słownika Zamówień Dz. Urz. WEL 340 z dnia 16 grudnia 2002 r. z 

późniejszymi zmianami zwany „Wspólnym Słownikiem Zamówień” 

• Obowiązujące normy i przepisy Prawa Budowlanego 

1.1 Przedmiot Specyfikacji Technicznej 

Specyfikacja Techniczna odnosi się do wymagań wspólnych dla poszczególnych wymagań 

technicznych dotyczących wykonania robót , które zostaną wykonane w ramach budowy 

„Oświetlenia ulicy ŁuŜyckiej” w Kłodzku. 

1.2 Zakres stosowania Specyfikacji Technicznej 

Specyfikacja Techniczna stanowi część Dokumentów Przetargowych i naleŜy je stosować w 

zlecaniu wykonaniu robót opisanych w podpunkcie 1.1

1.3 Zakres robót objętych specyfikacją techniczną 

Zakres robót objętych specyfikacją techniczną obejmują roboty: 

a. Podstawowe 

• MontaŜ nowych słupów oświetleniowych 

• Wykopy pod linię oświetleniową 

• MontaŜ nowych opraw oświetleniowych 

• Układanie kabli zasilających i oświetleniowych 

b. Towarzyszące 

• Geodezyjne wytyczenie trasy kabli 

• Inwentaryzacja powykonawcza 

1.3.1 Specyfikacja Techniczna 

45112000-5 Roboty w zakresie usuwania gleby 

45112100-6 Roboty w zakresie kopania rowów 

45311000-1 Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznej 

45311000-2 Roboty w zakresie opraw elektrycznych 

45316000-6 Instalowanie zewnętrznego sprzętu oświetleniowego 

45316110-9 Instalowanie drogowego sprzętu oświetleniowego 

1.3.2 NiezaleŜnie od postanowień warunków szczególnych normy państwowe, 

instrukcje i przepisy wymienione w specyfikacji technicznej będą stosowane 

przez wykonawcę w języku polskim. 

1.4 Ogólne wymagania dotyczące robót 

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za ich zgodność z 

dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną i poleceniami inŜyniera 

1.4.1 Przekazanie terenu budowy 

Zamawiający w terminie określonym w umowie przekaŜe Wykonawcy teren budowy wraz ze 

wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi, Dziennik Budowy 

oraz jeden egzemplarz dokumentacji Projektowej i jeden komplet Specyfikacji Technicznej. 

1.4.2 Dokumentacja Projektowa 

Przetargowa dokumentacja Projektowa będzie zawierać 

• Projekt techniczny 

• Ślepy kosztorys 

• Informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia 

Dokumentacja Projektowa, którą Zamawiający przekaŜe Wykonawcy po podpisaniu umowy, 

będzie zawierać następujące części: 

• Opis techniczny 

• Obliczenia techniczne 

• Mapa do celów projektowych 

• Plan sieci oświetleniowych

• Słupy oświetleniowe 

• Oprawy oświetleniowe 

• Uzgodnienia branŜowe 

• Zgody właścicieli na prowadzenie robót 

Wykonawca zobowiązany jest w cenie umowy opracować dokumentację: 

• Projekt organizacji ruchu na czas budowy 

• Projekt objazdów tymczasowych na czas budowy dla poszczególnych odcinków 

• Projekt organizacji i harmonogram robót 

• Projekt zaplecza technicznego budowy 

1.4.3 Zgodność robót z Dokumentacją Projektową i Specyfikacją Techniczną 

Dokumentacja Techniczna, Specyfikacja Techniczna oraz dodatkowe dokumenty przekazane 

przez InŜyniera Wykonawcy stanowią część umowy, a wymagania wyszczególnione choćby 

w jednym z nich są obowiązujące dla Wykonawcy, tak jakby zawarte były w całej 

dokumentacji. 

Wykonawca nie moŜe wykorzystywać błędów lub opuszczeń w Dokumentacji Projektowej, a 

o ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić InŜyniera, który dokona odpowiednich 

zmian lub poprawek. W przypadku rozbieŜności opis wymiarów waŜniejszy jest od odczytu 

ze skali rysunków. Wszystkie roboty i dostarczone materiały będą zgodne z Dokumentacją 

Projektową i ST. 

Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST będą uwaŜane za wartości docelowe, od 

których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy 

materiałów i elementów budowli muszą być jednorodne i wykazywać bliską zgodność z 

określonymi wymaganiami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego 

przedziału tolerancji. 

W przypadku gdy materiały lub roboty nie będą w pełni zgodne z Dokumentacją Projektową 

lub ST i wpłynie to na niezadowalającą jakość elementu budowli, to takie materiały będą 

niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty rozebrane na koszt wykonawcy. 

1.4.4 Zabezpieczenie terenu budowy 

Wykonawca jest zobowiązany do zabezpieczenia terenu budowy w okresie trwania realizacji 

budowy, aŜ do zakończenia i odbioru ostatecznego robót 

Wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie utrzymywać tymczasowe urządzenia 

zabezpieczające, w tym ogrodzenia, poręcze, oświetlenie, sygnały i znaki ostrzegawcze, 

dozorców, wszelkie inne środki niezbędne do ochrony robót. Koszt zabezpieczenia terenu 

budowy nie podlega odrębnej zapłacie i przyjmuje się, Ŝe jest włączony w cenę umowną. 

1.4.5 Ochrona środowiska w czasie wykonywania robót 

Wykonawca ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy 

dotyczące ochrony środowiska naturalnego. W okresie trwania budowy i wykańczania robót 

Wykonawca będzie: 

• Utrzymywać teren budowy i wykopy w stanie bez wody stojącej 

• Podejmować wszelkie kroki mające na celu stosowanie się do przepisów i norm 

dotyczących ochrony środowiska na terenie i wokół terenu budowy oraz będzie unikać 

uszkodzeń lub uciąŜliwości dla osób lub własności społecznej i innych, a

wynikających ze skaŜenia, hałasu lub innych przyczyn powstałych w następstwie jego 

sposobu działania. Stosując się do tych wymagań, będzie miał szczególny wzgląd na: 

a. lokalizację baz, magazynów, składowisk i dróg dojazdowych. 

b. Środki ostroŜności i zabezpieczenia przed: 

1. zanieczyszczeniem zbiorników i cieków wodnych pyłami lub substancjami 

toksycznymi 

2. zanieczyszczenie powietrza pyłami i gazami 

3. moŜliwością powstania poŜaru. 

1.4.6 Ochrona przeciwpoŜarowa 

Wykonawca będzie przestrzegać przepisów ochrony przeciwpoŜarowej 

Wykonawca będzie utrzymywać sprawny sprzęt przeciwpoŜarowy wymagany przez 

odpowiednie przepisy na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, 

magazynach oraz w maszynach i pojazdach 

Materiały łatwopalne będą składowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i 

zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. 

Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane poŜarem wywołanym 

jako rezultat realizacji robót albo przez personel Wykonawcy. 

1.4.7 Materiały szkodliwe dla otoczenia 

Materiały, które w sposób trwały są szkodliwe dla otoczenia, nie będą dopuszczone do 

uŜycia. Nie dopuszcza się uŜycia materiałów wywołujących szkodliwe promieniowanie o 

stęŜeniu większym niŜ dopuszczalnego, określonego odpowiednimi przepisami. 

Wszelkie materiały odpadowe uŜyte do robót będą miały świadectwa dopuszczenia, wydane 

przez uprawnioną jednostkę, jednoznacznie określające brak szkodliwego oddziaływania tych 

materiałów na środowisko 

Materiały, które są szkodliwe dla otoczenia tylko w czasie robót, a po zakończeniu robót ich 

szkodliwość zanika (np. materiały pylaste), mogą być uŜyte pod warunkiem przestrzegania 

wymagań technologicznych wbudowania. JeŜeli wymagają tego odpowiednie przepisy, 

Zamawiający powinien otrzymać zgodę na uŜycie tych materiałów od właściwych organów 

administracji państwowej. JeŜeli Wykonawca uŜył materiałów szkodliwych dla otoczenia 

zgodnie ze Specyfikacjami, a ich uŜycie spowodowało jakiekolwiek zagroŜenie środowiska, 

to konsekwencje tego poniesie Zamawiający. 

1.4.8 Ochrona własności publicznej i prywatnej 

Wykonawca odpowiada za ochronę instalacji na powierzchni ziemi i za urządzenia 

podziemne, takie jak rurociągi , kable itp. Oraz uzyska od odpowiednich władz, będących 

właścicielami tych urządzeń, potwierdzenie informacji dostarczonych mu przez 

Zamawiającego w ramach planu ich lokalizacji. Wykonawca zapewni właściwe oznaczenie i 

zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urządzeń w czasie trwania budowy. 

Wykonawca jest zobowiązany umieścić w swoim harmonogramie rezerwę czasową dla 

wszelkiego rodzaju robót, które mają być wykonywane w zakresie przełoŜenia instalacji i 

urządzeń podziemnych na terenie budowy i powiadomi InŜyniera i zainteresowane władze 

oraz będzie z nimi współpracował, dostarczając wszelkiej pomocy potrzebnej przy 

dokonywani napraw. Wykonawca będzie odpowiadać za wszelkie spowodowane przez jego

działanie uszkodzenia instalacji na powierzchni ziemi i urządzeń podziemnych wykazanych w 

dokumentach dostarczonych mu przez Zamawiającego. 

1.5 Określenia podstawowe 

InŜynier – osoba wyznaczona przez Zamawiającego, upowaŜniona do nadzoru nad realizacją 

robót i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji umowy. 

Kierownik Budowy – osoba wyznaczona przez Wykonawcę, upowaŜniona do kierowania 

robotami i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji umowy. 

Rejestr obmiarów – akceptowany przez InŜyniera rejestr z ponumerowanymi stronami, 

słuŜący do wpisywania przez Wykonawcę obmiaru dokonywanych robót w formie wyliczeń, 

szkiców i ewentualnie dodatkowych załączników. Wpisy w rejestrze obmiarów podlegają 

potwierdzeniu przez InŜyniera. 

Laboratorium – laboratorium badawcze, zaakceptowane przez zamawiającego, niezbędne do 

przeprowadzenia wszelkich badań i prób związanych z oceną jakości materiałów oraz robót. 

Materiały – wszelkie tworzywa niezbędne do wykonania robót, zgodne z dokumentacją 

projektową i specyfikacjami technicznymi, zaakceptowanymi przez InŜyniera. 

Polecenia InŜyniera – wszelkie polecenia przekazywane Wykonawcy przez InŜyniera w 

formie pisemnej dotyczące sposobu realizacji robót lub innych spraw związanych z 

prowadzeniem budowy. 

Projektant – uprawniona osoba prawna lub fizyczna, będąca autorem dokumentacji 

projektowej. 

Ślepy kosztorys – wykaz robót z podaniem ich ilości (przedmiar) w kolejności 

technologicznej ich wykonania. 

2. Materiały 

2.1. Źródła pozyskiwania materiałów 

Co najmniej na trzy tygodnie przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek 

materiałów przeznaczonych na do robót Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje 

dotyczące proponowanego źródła wytwarzania, zamawiania lub wydobywania tych 

materiałów i odpowiednie świadectwa badań laboratoryjnych oraz próbki do zatwierdzenia 

przez InŜyniera. Zatwierdzenie partii (części) materiałów z danego źródła nie oznacza 

automatycznie, Ŝe wszelkie materiały z danego źródła uzyskają zatwierdzenie. 

Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia badań w celu udokumentowania, Ŝe materiały 

uzyskane z dopuszczonego źródła w sposób ciągły spełniają wymagania specyfikacji 

technicznej w czasie postępu robót. 

2.2. Pozyskiwanie materiałów miejscowych

Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwoleń od właścicieli i odnośnych władz na 

pozyskanie materiałów z jakichkolwiek źródeł miejscowych, włączając w to źródła wskazane 

przez Zamawiającego i jest zobowiązany dostarczyć InŜynierowi wymagane dokumenty 

przed rozpoczęciem eksploatacji źródła. 

Wykonawca przedstawi dokumentację zawierającą raporty z badań terenowych i 

laboratoryjnych oraz proponowaną przez siebie metodę wydobycia i selekcji do zatwierdzenia 

inŜynierowi. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i 

jakościowych materiałów z jakiegokolwiek źródła. 

Wykonawca poniesie wszystkie koszty a w tym: opłaty, wynagrodzenia i jakiekolwiek inne 

koszty związane z dostarczeniem materiałów do robót. 


Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, do czasu gdy będą one 

potrzebne do robót, były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, zachowały swoją jakość i 

właściwości do robót i były dostępne do kontroli przez InŜyniera. 

Miejsca czasowego składowania będą zlokalizowane w obrębie terenu budowy w miejscu 

uzgodnionym z InŜynierem lub poza terenem budowy w miejscach zorganizowanych przez 

Wykonawcę. 

2.4. Materiały nie odpowiadające wymaganiom 

Materiały nie odpowiadające wymaganiu zostaną przez Wykonawcę wywiezione z terenu 

budowy, bądź złoŜone w miejscu wskazanym przez InŜyniera. Jeśli InŜynier zezwoli 

Wykonawcy na uŜycie tych materiałów do innych niŜ te, dla których zostały zakupione to 

koszt tych materiałów zostanie przewartościowany przez InŜyniera. 

KaŜdy rodzaj robót, w którym znajdują się niezbadane i nieakceptowane materiały, 

Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, licząc się z jego nie przyjęciem i niezapłaceniem. 

2.5. Wariantowe stosowani materiałów 

Jeśli dokumentacja projektowa lub specyfikacja techniczna przewidują moŜliwość 

wariantowego zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych robotach, Wykonawca 

powiadomi InŜyniera o swoim zamiarze co najmniej 3 tygodnie przed uŜyciem materiału, 

albo w okresie dłuŜszym, jeśli będzie to wymagane dla badań prowadzonych przez InŜyniera. 

Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie moŜe być później zmieniany bez zgody 

InŜyniera. 

3. Sprzęt 

Wykonawca zobowiązany jest do uŜywania tylko takiego sprzętu, który nie spowoduje 

niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót. Sprzęt uŜywany do robót powinien 

być zgodny z ofertą Wykonawcy i odpowiadać pod względem typów i ilości wskazaniom 

zawartym w ST, PZJ lub projekcie organizacji robót zaakceptowanym przez InŜyniera; w 

przypadku braku ustaleń w takich dokumentach sprzęt powinien być uzgodniony i 

zaakceptowany przez InŜyniera. 

Liczba i wydajność sprzętu będzie gwarantować przeprowadzenie robót zgodnie z zasadami 

określonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach InŜyniera w terminie 

przewidzianym umową.

Sprzęt będący własnością Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót ma być 

utrzymywany w dobrym stanie i gotowości do pracy. Będzie on zgodny z normami ochrony 

środowiska i przepisami dotyczącymi jego uŜytkowania. 

Wykonawca dostarczy InŜynierowi kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie 

sprzętu do uŜytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. 

JeŜeli dokumentacja projektowa lub ST przewidują moŜliwość wariantowego uŜycia sprzętu 

przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi InŜyniera o swoim zamiarze wyboru i 

uzyska jego akceptację przed uŜyciem sprzętu. Wybrany sprzęt, po akceptacji InŜyniera, nie 

moŜe być później zmieniany bez jego zgody. 

Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania warunków 

umowy zostaną przez InŜyniera zdyskwalifikowane i niedopuszczone do robót. 

4. Transport 

Wykonawca stosować się będzie do ustawowych ograniczeń obciąŜeń na oś przy transporcie 

materiałów/sprzętu na i z terenu robót. Uzyska on wszelkie niezbędne pozwolenia od władz 

co do przewozu nietypowych ładunków i w sposób ciągły będzie o kaŜdym takim przewozie 

powiadamiał InŜyniera. 

Wykonawca jest zobowiązany do stosowania tylko takich środków transportu, które nie 

wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewoŜonych 

materiałów. 

Liczba środków transportu będzie zapewniać prowadzenie robót zgodnie z zasadami 

określonymi w dokumentacji technicznej, ST i wskazaniach inŜyniera, w terminie 

przewidzianym umową. 

Środki transportu nie odpowiadające warunkom dopuszczalnych obciąŜeń na osie mogą być 

uŜyte przez wykonawcę pod warunkiem przywrócenia do stanu pierwotnego uŜytkowanych 

odcinków dróg publicznych na koszt Wykonawcy. 

Wykonawca będzie usuwać na bieŜąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia 

spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 

5. Wykonanie robót 

Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z Umową oraz za jakość 

zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z dokumentacją 

projektową wymaganiami ST, PZJ, projektu organizacji robót oraz poleceniami InŜyniera. 

Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie 

wysokości wszystkich elementów robót zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w 

dokumentacji projektowej lub przekazanymi na piśmie przez InŜyniera. 

Następstwa jakiegokolwiek błędu spowodowanego przez Wykonawcę w wytyczaniu i 

wyznaczaniu robót zostaną, jeśli wymagać tego będzie InŜynier, poprawione przez 

Wykonawcę na własny koszt. Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości 

przez InŜyniera nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność. 

Decyzje InŜyniera dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów robót będą 

oparte na wymaganiach sformułowanych w kontrakcie, dokumentacji projektowej i w ST, a 

takŜe w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu decyzji InŜynier uwzględni wyniki badań 

materiałów robót, doświadczenia z przeszłości, wyniki badań naukowych oraz inne czynniki 

wpływające na rozwaŜaną kwestię. Polecenia InŜyniera będą wykonywane nie później niŜ w 

czasie przez niego wyznaczonym, po ich otrzymaniu przez Wykonawcę pod groźbą 

zatrzymania robót. Skutki finansowe z tego tytułu ponosi Wykonawca.

6. Kontrola jakości robót 

6.1. Program zapewnienia jakości 

Do obowiązków Wykonawcy naleŜy opracowanie i przedstawienie do aprobaty InŜyniera 

programu zapewnienia jakości, w którym przedstawi on zamierzony sposób wykonywania 

robót, moŜliwości techniczne, kadrowe i organizacyjne gwarantujące wykonywanie robót 

zgodnie z dokumentacją projektową, ST oraz poleceniami i ustaleniami przekazanymi przez 

InŜyniera. 

Program zapewnienia jakości będzie zawierać: 

a) część ogólną 

1. organizację wykonywania robót, w tym terminy i sposób prowadzenia robót 

2. organizację ruchu na budowie wraz z oznakowaniem robót 

3. BHP 

4. wykaz zespołów roboczych, ich kwalifikację i przygotowanie praktyczne 

5. wykaz osób odpowiedzialnych za jakość i terminowość wykonywania 

poszczególnych elementów robót 

6. system proponowanej kontroli i sterowania jakością wykonywanych robót 

7. wyposaŜenie w sprzęt i urządzenia do pomiarów i kontroli 

8. sposób oraz formę gromadzenia wyników badań, pomiarów, proponowany 

sposób i formę przekazywania tych informacji InŜynierowi 

b) część szczegółową opisującą dla kaŜdego asortymentu robót: 

1. wykaz maszyn i urządzeń stosowanych na budowie z ich parametrami 

technicznymi oraz wyposaŜeniem w mechanizmy do sterowania i urządzenia 

kontrolno-pomiarowe 

2. rodzaje i ilości środków transportu oraz urządzeń do magazynowania i materiałów, 

kruszyw itp. 

3. sposób zabezpieczenia i ochrony ładunków przed utratą ich właściwości w czasie 

transportu 

4. sposób i procedurę pomiarów 

5. sposób postępowania z materiałami i robotami nie odpowiadającymi 

wymaganiom. 

6.2. Zasady kontroli jakości robót 

Celem kontroli robót będzie takie sterowanie ich przygotowaniem i wykonaniem aby 

osiągnąć załoŜoną jakość robót. 

Wykonawca jest odpowiedzialny za pełną kontrolę robót i jakości materiałów. Wykonawca 

zapewni odpowiedni system kontroli. 

Przed zatwierdzeniem systemu kontroli InŜynier moŜe zaŜądać od Wykonawcy 

przeprowadzenia badań w celu zademonstrowania, Ŝe poziom ich wykonywania jest 

zadowalający. 

Wykonawca będzie przeprowadzać pomiary i badania robót z częstotliwością zapewniającą 

stwierdzenie, Ŝe roboty wykonano zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentacji 

projektowej i ST.

Minimalne wymagania co do zakresu badań i ich częstotliwość są określone w normach i 

wytycznych . W przypadku gdy nie zostały one tam określone, InŜynier ustali jaki zakres 

kontroli jest konieczny, aby zapewnić wykonanie robót zgodnie z umową. 

Wykonawca dostarczy InŜynierowi świadectwa, Ŝe wszystkie stosowane urządzenia i sprzęt 

pomiarowy posiadają waŜną legalizację, zostały prawidłowo wykalibrowane i odpowiadają 

wymaganiom norm. 

Wszystkie koszty związane z organizowaniem i prowadzeniem badań materiałów ponosi 

Wykonawca. 

6.3. Badania i pomiary 

Wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzane zgodnie z wymaganiami norm. W 

przypadku, gdy normy nie obejmują jakiegokolwiek badania wymaganego s ST, moŜna 

stosować wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez InŜyniera. 

Przed przystąpieniem do pomiarów lub badań Wykonawca powiadomi InŜyniera o rodzaju, 

miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania Wykonawca 

przedstawi na piśmie ich wyniki do akceptacji InŜyniera. 

6.4. Raporty i badania 

Wykonawca będzie przekazywać InŜynierowi kopie raportów z wynikami badań jak 

najszybciej, jednak nie później niŜ w terminie określonym w programie zapewnienia jakości. 

Wyniki badań będą przekazywane InŜynierowi na formularzach według dostarczonego przez 

niego wzoru lub innych, zaaprobowanych przez niego. 

6.5. Badania prowadzone przez InŜyniera 

Do celów kontroli jakości i zatwierdzenia InŜynier uprawniony jest do dokonywania kontroli i 

prowadzenia badania niezaleŜnie od Wykonawcy. JeŜeli wyniki tych badań wykaŜą, Ŝe 

raporty Wykonawcy są niewiarygodne, to InŜynier poleci Wykonawcy lub zleci niezaleŜnemu 

laboratorium przeprowadzenie powtórnych pomiarów lub oprze się na wyłącznie na własnych 

pomiarach. W takim przypadku całkowite koszty powtórnych pomiarów lub dodatkowych 

badań poniesione zostaną przez Wykonawcę. 

6.6. Certyfikaty i deklaracje 

InŜynier moŜe dopuścić do uŜycia tylko te materiały, które posiadają: 

1) Certyfikat na znak bezpieczeństwa, 

2) Deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z: 

• Polską Normą 

• aprobata techniczną, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono 

Polskiej Normy, jeŜeli nie są objęte certyfikacją określoną w pkt. 1 i które 

spełniają wymogi ST 

W przypadku materiałów, dla których te dokumenty są wymagane, kaŜda partia dostarczona 

do robót będzie posiadać te dokument, określające w sposób jednoznaczny jej cechy. 

Jakiekolwiek materiały, które nie spełniają tych wymagań będą odrzucone. 

6.7. Dokumenty budowy

a. Dziennik budowy 

Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem prawnym obowiązującym 

Zamawiającego i Wykonawcę w okresie od przekazania Wykonawcy terenu budowy do 

końca okresu gwarancyjnego. Odpowiedzialność za prowadzenie Dziennika Budowy 

zgodnie z obowiązującymi przepisami spoczywa na Wykonawcy. 

Zapisy w dzienniku budowy będą dokonywane na bieŜąco i będą dotyczyć przebiegu 

robót, stanu bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz technicznej i gospodarczej strony budowy. 

KaŜdy zapis w dzienniku budowy będzie opatrzony datą jego dokonania, podpisem osoby, 

która dokonała zapisu, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska słuŜbowego. 

Zapisy będą czytelne, dokonane trwałą techniką, w porządku chronologicznym, 

bezpośrednio jeden pod drugim, bez przerw. 

Załączone do dziennika budowy protokoły i inne dokumenty będą oznaczone kolejnym 

numerem załącznika i opatrzone datą i podpisem Wykonawcy i InŜyniera. 

Do dziennika budowy naleŜy wpisywać w szczególności: 

1. Datę przekazania Wykonawcy terenu budowy 

2. Uzgodnienie przez InŜyniera programu zapewnienia jakości i harmonogramów 

robót 

3. Termin rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych elementów robót 

4. Przebieg robót, trudności i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny 

przerw w robotach 

5. Uwagi i polecenia InŜyniera 

6. Daty zarządzania wstrzymania robót, z podaniem przyczyny 

7. Zgłoszenia i daty odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, 

częściowych i ostatecznych odbiorów robót 

8. Wyjaśnienia , uwagi i propozycje Wykonawcy 

9. Stan pogody i temperaturę powietrza w okresie wykonywania robót 

podlegającym ograniczeniom 

10. Dane dotyczące czynności geodezyjnych dokonywanych przed i w czasie robót 

11. Inne istotne informacje o przebiegu robót 

b. Rejestr obmiaru 

Rejestr obmiarów stanowi dokument pozwalający na rozliczenie faktycznego postępu 

kaŜdego z elementów robót. Obmiary wykonywanych robót przeprowadza się w sposób 

ciągły w jednostkach przyjętych w kosztorysie i wpisuje do rejestru obmiarów 

c. Pozostałe dokumenty budowy 

Do dokumentów budowy zalicza się, oprócz wymienionych pkt a – b, następujące 

dokumenty: 

1. Pozwolenie na realizację zadania budowlanego 

2. Protokół przekazania terenu budowy 

3. Umowy cywilnoprawne z osobami trzecimi i inne umowy cywilnoprawne 

4. Protokół odbioru robót 

5. Protokoły narad i ustaleń 

6. Korespondencja na budowie 

d. Przechowywanie dokumentów budowy

Dokumenty budowy będą przechowywane na terenie budowy w miejscu odpowiednio 

zabezpieczonym. Zaginięcie któregokolwiek z dokumentów budowy spowoduje jego 

natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem. Wszelkie dokumenty budowy 

będą zawsze dostępne dla InŜyniera i przedstawione do wglądu na Ŝyczenie Zamawiającego. 

7. Obmiar robót 


Obmiar robót będzie określać faktyczny zakres wykonywanych robót zgodnie z dokumentacją 

projektową i ST w jednostkach ustalonych w kosztorysie. 

Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po pisemnym powiadomieniu InŜyniera o zakresie 

obmierzonych robót i o terminie obmiaru co najmniej 3 dni przed tym terminem. 

Wyniki obmiaru będą wpisywane do rejestru obmiarów. 

7.2. Urządzenia i sprzęt pomiarowy 

Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy stosowane w czasie obmiaru robót będą 

zaakceptowane przez InŜyniera. Urządzenie i sprzęt pomiarowy zostaną dostarczone przez 

Wykonawcę. JeŜeli urządzenia te lub sprzęt wymagają badań atestujących, to Wykonawca 

będzie posiadać waŜne świadectwa legalizacji. 

Wszystkie urządzenia pomiarowe będą przez Wykonawcę utrzymywane w dobrym stanie 

przez cały okres trwania robót. 

7.3. Czas przeprowadzenia obmiaru 

Obmiary będą prowadzone przed częściowym lub ostatecznym odbiorem robót, a takŜe w 

przypadku występowania dłuŜszej przerwy w robotach. 

Obmiar robót zanikających przeprowadza się w czasie ich wykonywania. Obmiar robót 

podlegających zakryciu przeprowadza się przed ich zakryciem 

8. Odbiór robót 

Roboty podlegają następującym etapom odbioru: 

1. Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu 

2. Odbiorowi częściowemu 

3. Odbiorowi ostatecznemu 

4. Odbiorowi końcowemu 


Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na finalnej ocenie ilości i jakości 

wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegają zakryciu. 

Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu będzie dokonywany w czasie 

umoŜliwiającym wykonywanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego 

postępu robót. 

Odbioru robót dokonuje InŜynier. 

Gotowość danej części robót do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy z 

jednoczesnym powiadomieniem InŜyniera. Odbiór będzie przeprowadzony niezwłocznie.

Jednak nie później niŜ w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia wpisem do dziennika budowy i 

powiadomieniem o tym fakcie InŜyniera. 

Jakość i ilość robót ulegających zakryciu ocenia InŜynier na podstawie dokumentów 

zawierających komplet wyników badań i w oparciu o przeprowadzone pomiary, a w 

konfrontacji z dokumentacją projektową, ST, i uprzednimi ustaleniami. 

8.2. Odbiór częściowy 

Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonywanych części robót. Odbioru 

częściowego robót dokonuje się wg zasad jak przy odbiorze ostatecznym robót. Obmiaru 

robót dokonuje InŜynier. 

8.3. Odbiór ostateczny robót 

Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do 

ich ilości, jakości i wartości. 

Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona 

przez Wykonawcę wpisem do dziennika budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na 

piśmie o tym fakcie InŜyniera. 

Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiającego w obecności 

InŜyniera i Wykonawcy. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny jakościowej na 

podstawie przedłoŜonych dokumentów, wyników badań i pomiarów, oceny wizualnej oraz 

zgodności wykonania robót z dokumentacją projektową i ST. 

W toku odbioru ostatecznego robót komisja zapozna się z realizacją ustaleń przyjętych w 

trakcie odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, zwłaszcza w zakresie robót 

uzupełniających i poprawkowych. 

W przypadkach nie wykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub uzupełniających, 

komisja przerwie swoje czynności i ustala nowy termin odbioru. 

W przypadku stwierdzenia przez komisję, Ŝe jakość wykonywanych robót w poszczególnych 

asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej dokumentacji projektowej i ST z 

uwzględnieniem tolerancji i nie ma większego wpływu na cech eksploatacyjne obiektu oraz 

bezpieczeństwo ruchu, komisja dokona potrąceń, oceniając pomniejszoną wartość 

wykonywanych robót w stosunku do wymagań przyjętych w dokumentach umownych. 

8.4. Dokumenty do odbioru ostatecznego 

Podstawowym dokumentem do odbioru ostatecznego robót jest protokół odbioru ostatecznego 

robót sporządzony wg wzoru ustalonego przez Zamawiającego. 

Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowiązany przygotować następujące dokumenty: 

1. Dokumentację projektową podstawową z naniesionymi zmianami oraz dodatkową, 

jeśli została sporządzona w trakcie realizacji umowy 

2. Specyfikacje Techniczne (podstawowe z umowy i ew. uzupełniające lub zmienne) 

3. Dziennik budowy i rejestr obmiarów (oryginały) 

4. Wyniki pomiarów 

5. Deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności wbudowanych materiałów 

6. Rysunki (dokumentacje0 na wykonanie robót towarzyszących (np. na przełoŜenie linii 

telefonicznej, gazowej, energetycznej) oraz protokóły odbioru i przekazania tych robót 

właścicielom urządzeń 

7. Geodezyjną inwentaryzację powykonawczą robót sieci oświetlenia drogowego

8. Kopię mapy zasadniczej powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji 

powykonawczej. 

9. Instrukcje eksploatacyjne 

W przypadku gdy według komisji roboty pod względem przygotowania dokumentacji nie 

będą gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawcą wyznaczy 

ponowny termin odbioru ostatecznego robót. 

Wszystkie zarządzone przez komisję roboty poprawkowe lub uzupełniające będą zestawione 

według wzoru ustalonego przez Zamawiającego. 

Termin wykonania robót poprawkowych i robót uzupełniających wyznaczy komisja. 

8.5. Odbiór końcowy 

Odbiór końcowy polega na ocenie wykonanych robót związanych z usunięciem wad 

stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie gwarancyjnym.

Spis zawartości 

Niniejsze opracowanie zawiera następujące Szczegółowe Specyfikacje Techniczne : 

I. D-00.00.00. WYMAGANIA OGÓLNE 

II. D-01.00.00. ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE I ROZBIÓRKOWE 

1. D-01.01.01. Odtworzenie trasy i punktów wysokościowych 

2. D-01.02.04. Rozbiórka elementów dróg i ulic 

3. D-01.03.04. Przebudowa studni telekomunikacyjnych przy przebudowie dróg 

III. D-02.00.00. ROBOTY ZIEMNE 

1. D-02.00.01. Roboty ziemne. Wymagania ogólne 

2. D-02.01.01. Wykonanie wykopów w gruntach nieskalistych 

3. D-02.03.01. Wykonanie nasypów 

IV. D-03.00.00. ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO 

1. D-03.02.01. Kanalizacja deszczowa 

2. D-03.01.01. Przepusty pod koroną drogi 

V. D-04.00.00. PODBUDOWY 

1. D-04.01.01. Koryto wraz z profilowaniem i zagęszczaniem podłoŜa 

2. D-04.02.01. Warstwy (odcinające) wzmacniające podłoŜe 

3. D-04.04.04. Podbudowa z tłucznia kamiennego 

VI. D-05.00.00. NAWIERZCHNIE 

1. D-05.03.01. Nawierzchnia z kostki kamiennej 

2. D-05.03.05. Nawierzchnia z betonu asfaltowego 

3. D-05.03.17 Remont cząstkowy 

4. D-05.03.23. Nawierzchnia z kostki brukowej betonowej 

VII. 

D-07.00.00. OZNAKOWANIE DRÓG I URZĄDZENIA 

BEZPIECZEŃSTWA RUCHU 

1. D-07.02.01. Oznakowanie pionowe 

IX. D-08.00.00. ELEMENTY ULIC 

1. D-08.01.01. KrawęŜniki betonowe 

2. D-08.03.01. Betonowe obrzeŜa chodnikowe 

3. D-08.05.00. Regulacja pionowa urządzeń 

4. D-08.05.03. Ścieki z kostki kamiennej 

5. D-08.05.05. Regulacja pionowa urządzeń

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE 

TECHNICZNE 

Wykonania i odbioru robót drogowych 

Dla zadania pod nazwą : 

„ Modernizacja sięgacza ul. ŁuŜyckiej (zaplecze przystanku) 


INWESTOR : Gmina Miejska Kłodzko

KOSZTORYS OFERTOWY - UL. POÅABSKA

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

KOSZTORYS OFERTOWY - UL. POÅABSKA