TÜRK MİLLİ KOMİTESİ TÜRKİYE 11 ENERJİ KONGRESİ
oyman sayer - Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi
oyman sayer - Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>TÜRK</strong>İYE <strong>11</strong>. <strong>ENERJİ</strong> <strong>KONGRESİ</strong><br />
21-23 Ekim 2009<br />
İzmir -<br />
DÜNYA <strong>ENERJİ</strong> KONSEYİ<br />
<strong>TÜRK</strong> <strong>MİLLİ</strong> <strong>KOMİTESİ</strong><br />
<strong>TÜRK</strong>İYE <strong>11</strong>. <strong>ENERJİ</strong> <strong>KONGRESİ</strong><br />
OYMAN SAYER
OYMAN SAYER<br />
ÇALIŞMA HAYATI,<br />
ORTA YERE ÇIKARDIĞI DEĞERLER ve<br />
İŞLER HAKKINDA KISA BİLGİ
13.01.1939 tarihinde Ankara’da dört lisan bilen bir baba ve ilkokul öğretmeni<br />
olan halen sağ (107 yaşında) Suphiye Öğretmenin biri kız, iki çocuğundan biri<br />
olan ben, tahsilimi Ankara’da yaptım. 7 yaşında babamı kaybetmem sebebiyle<br />
<strong>11</strong> yaşından beri çalışarak okudum. Sarar okulunu birincilikle, Atatürk Lisesi orta<br />
kısmını iftiharla bitirdim. Bilahare liseyi yaz ve akşamları çalışarak okudum. Her<br />
türlü işi yaptım. Lisanın ve babamın arkadaşlarının yardımı ile 1953 yılında MSG<br />
İstihkam Dairesi Merkez İnşaat Ambarına idari kadroda girdim. Takdirname<br />
aldım. 1953 yılında 6326 sayılı Petrol Kanununun kabulü ile Türkiye’ye gelen<br />
American Overseas Petrol Şirketine iyi İngilizce bilmem sebebiyle Ofis Boy<br />
kadrosu ile işe girdim (bu günkü Chevron). Çok kısa zamanda terfi ettim. İdari<br />
şef, muhasebeci, nihayet şirketin tasfiyesinde tasfiye memuru ve Genel Müdür<br />
kadrosu ile bu işi tamamladım. Bilahare biz de Tennessee Turkey şirketinde<br />
Türk Müdür olarak işe başladım. Trakya’da ilk anlaşmaları yaparak 4 petrol<br />
kuyusu açılmasında çalıştım. Genç olmama rağmen çalışkan ve başarılı olmam<br />
sebebiyle daima işlerin başında idim. O yaşta İstanbul Hilton’da devamlı bir ofis<br />
odam, Edirne’de bir ofisim, Ankara’da merkez bürom vardı. Milletvekillerinin<br />
700.‐TL. aldığı devirlerde maaşım 4.700.‐ TL idi ($1.‐=2.80TL.) Trakya işi<br />
kapanmadan o tarihte TPAO Genel Müdürlüğüne tayin edilen yakınım merhum<br />
Gölez’ in teşviki ile Batman‐İskenderun ilk Pipe‐Line projesini drije ettim. 24<br />
yaşında Brown&Root Inc. Şirketinin (o tarihte dünyanın sayılı mühendislik<br />
firmalarından) önce idare ve muhasebe müdürü sonra Amerikalı Genel Müdür<br />
yerine Genel Müdür oldum. O tarihte vaktinde biten ve finansmanı arkadan<br />
gelen ilk projedir ve halen görevini yapmaktadır. Proje sonunda Maliye<br />
Bakanlığı baş hesap uzmanları ve önemli Genel Müdürleri ile Mali İş Ltd.<br />
Müşavirlik ve Mali Danışmanlık şirketini kurdum. Bu arada Ankara İktisadi ve<br />
Ticari İlimler Akademisi’ni de gece okuyarak bitirdim. Hatta aprofondi<br />
imtihanlarını geçip Doktora seviyesine de geldim. Profesör Sadun Aren sol<br />
görüşü sebebiyle “Türkiye’de Petrol Politikası ve Ekonomisi” konulu tezimi<br />
reddetti. Bilahare komünistlikten içeri girdi. Tezimin doğruluğu ve gerçekliği<br />
bugün sabit olmuştur.
Mali İş kanalı ile ve ortağım Prof. Dr. Rahmetli Hikmet Belbez’ in gölgesinde<br />
O zaman Libya’da keşfedilen petrolün peşinden giden ve Türkiye’de faaliyetteki;<br />
1. Southern Natural Gas<br />
2. International Drilling Co. N.V.<br />
3. Mesopotamian Petrolum Co.<br />
4. Turkish‐American Oil Co. Gizre<br />
5. Amoseas (Californian Asiatic Oil Co.)<br />
(Texaco Overseas Pet. Co.<br />
6. Tennessee Turkey, Inc.<br />
7. Home‐Stake Production Co.<br />
Aynı zamanda Mersin körfezinde “Gulf Oil” için açılan 3 adet deniz sondajının<br />
(Zapata Offshore Şti) temsilcilik ve bilumum ithalat, ihracat, müteahhitlik işlerini<br />
aldım.Şirketin Amerika’daki başkanı George Bush idi. (Barrack Husain Obama’<br />
dan önce ABD Başkanlığı yapan George W. Bush’ un babası). Bununla beraber<br />
sondaj platformu hizmeti veren “Zapata Marine” şirketinin bilumum acentelik<br />
işlerini yaptım. Bu proje ile ilgili olarak sismik müteahhit Index Geophysical<br />
şirketinin Türkiye şubesinin başına geçtim. Bu firma bir yandan karada diğer<br />
petrol şirketlerinin kara sismiğini yapıyor, diğer yandan Akdeniz kıyılarında ithal<br />
edip millileştirdiğim “Vast Explorer” sismik gemisi ile Kıbrıs, İskenderun körfezi<br />
ve Antalya’da deniz sismiği yapıyorduk. İşler çok büyümüştü. M ersin Limanının<br />
1/3 ünü kiraladık ve İskenderun ve Mersin limanında sabit ofisler kurdum. Diğer<br />
taraftan T.C.nin tarihinde ilk defa “Westates Petroleum” şirketi ile TPAO<br />
arasında batı Karadeniz’de petrol aramak için bir (farm‐out) ortaklık anlaşması<br />
yaptık. Bu iş içinde İstanbul Yeşilyurt’ta ayrı bir ofis ve teşkilat kurdum.<br />
Westates Petroleum Monte‐Catini Edison, Anadakko şirketleri<br />
konsorsiyumunun Türkiye mümessili ve operatörü idim.<br />
İlk defa Amerika’ dan Delta Seiscom şirketine ait “Caribe Tide” sismik gemisini<br />
getirerek TPAO’nun mutabakatı ile önce Ege’de, Çanakkale’ye kadar, bilahare
Karadeniz’de İğne adadan Zonguldak’a kadar deniz sismiği işini yaptırdım.<br />
Navigas yön işleri için “Lab Nev” firmasını getirttim. İş çok genişlemişti, Karakay<br />
Ticaret şirketini kurarak hipodrom kavşağında, o zaman Ankara’nın ikinci en<br />
büyük istasyonu olan “Shell Benzinliği’ ni” aldım. 1968de 1.800.000.‐TL yatırım<br />
yaptım. Türkiye’ye getirmeyi başardığım yatırımların tutarı o devrede 70 milyon<br />
$’ı geçmişti. Bu arada Aladdin Middle East firmasının içinde bulunduğu kanuni,<br />
sendikal vs problemleri çözerek şirketin kanuni temsilciliğini ve müsteşarlık<br />
işlerini aldım. İş yapmaya yetişemiyorduk. Personel sayımız 200’ü aşmıştı.<br />
Sadece Aladdin ile bu tarihe kadar 130 civarında kuyu açtık.<br />
İskenderun körfezinde Texaco için, Hırvat şirketi İna‐Naftaplin için, ISVC Salen<br />
şirketi için, Esso Turkey için, Sonat için namütenahi arama projeleri, deniz<br />
sondajları yaptık.<br />
Diğer taraftan, Nato’nun gizli “Nadge” projesini alarak “Hughes Aircraft Co.” nin<br />
kanuni mümessili olarak 3 adet radar inşaatı yaptık.<br />
Mali İş Grubu olarak İstanbul’da Newberry Audit firması ile bir olup bir çok<br />
firmanın mali denetleme ve muhasebe işlerini tedvir ettik. Peat<br />
Marwick&Mitchell, Booz Allen Hamilton, TCDDY modernizasyon projesi, Foster<br />
Wheeler ile Pektim kuruluş projesi mali müşavirliği, Clatex Grubu Maliye<br />
Bakanlığı transfer ihtila vs gibi işleri yürüttüm. Bilahare ABD’de “Scrips Institute<br />
of Oceanography temsilciliğini alarak Karadeniz’de “Glomar Challenger” isimli<br />
dünyanın en teknolojik gemisini getirterek Karadeniz’de 4 derin deniz sondajı<br />
işlerini yaptım. Bilahare “Peyto Oils” isimli Kanada şirketi ile “Digicon” şirketinin<br />
gemisi ile D. Karadeniz, Çayeli deniz sismik etütlerini yaptık. O sıralarda gene<br />
Gulf Oil ile Bafra’da “Badut‐1” kuyusunu açtık. Bilahare, müteahhit IDL. NV<br />
şirketinin temsilciliğini alarak, şirketin sondaj teşkilatını Libya’ya gönderip<br />
tasfiye ettik.<br />
Haldur Topsoe (Danimarka şirketi) ile TPAO’yu birleştirip Tümaş Mühendislik<br />
şirketinin kuruluş işini yaptık. Aynı zamanda Nestle A.Ş., Winkler (Alman)<br />
firmaları ile anlaşıp Kayseri Belediye modern ekmek fabrikası kurduk. İnegöl<br />
sunta, Bolu sunta, Artvin sunta fabrikalarının kuruluş ve tesisini iş olarak yaptık.<br />
Sonunda Aladdin Middle East’ in desteği ile Başkan Yardımcısı, mümessil ve<br />
hissedar olarak 5 petrol işletme sahası ve 3 milyon hektar arama ruhsatına
sahip olduk. Zaman içinde “Ersan Petrol A.Ş.” nin %99.6’ sını satın alarak Kahta<br />
işletme sahasına, natamam “Narlı Rafinerisi”ne sahip olduk.<br />
Bu meyanda Shell’ in müteahhidi KCA İngiliz sondaj müteahhitliği şirketine<br />
“Deutag” Alman petrol sondaj müteahhitliği, Penrod Drilling Co. Türkiye<br />
şubesini ekipmanları ile, Kanada’ lı Challenger Drilling Co.’ yi satın alarak<br />
TPAO’dan sonra Türkiye’nin petrol arama makine parkını kurdum. Bunu<br />
Halliburton’ ın ekipmanları, 2 özel tır filosu, inşaat grubu ile takviye edip<br />
entegre dev bir şirket haline getirdim. Personel sayısı 900’ü aştı. Şu anda 480<br />
kişi kadar personelimiz var.<br />
Toros’ lardaki Bulgur’ dağ sahasında 40 graviteli günde 300 varil,<br />
Adıyaman Kahta sahasından <strong>11</strong>‐16 API graviteli,<br />
Adıyaman Zeynel sahasından 23‐28 API graviteli,<br />
Diyarbakır Karakilise 32.5 API graviteli<br />
olmak üzere günde şirketler grubu olarak 39 kuyudan 1000 ila 3000 varil petrol<br />
üretiyoruz.<br />
Bu üretim tespit etmiş olduğumuz ve şirketlerimiz uhdesinde bulunan arama<br />
sahalarındaki potansiyelin %1’i nispetindedir.<br />
Amerikan Terralliance grubu ile geçtiğimiz ayda ortaklık anlaşması<br />
gerçekleştirdik. Bilhassa Irak sınırındaki Rubai denilen prospekt (Cudi dağı<br />
üzerinde) Irak’taki son büyük keşif göz önüne alınırsa büyük önem arz<br />
etmektedir. Yapının yarısında tespit etmiş olduğumuz resifte 5.3 milyar varillik<br />
bir sahadan bahis ediyorum. Bu, Türkiye’nin kendisine yeterliliğini sağlayacak<br />
başlangıcın ilk adımı olacaktır. Son 35 yılda kurup geliştirdiğim arşivin benzeri<br />
ancak devlette bulunabilmektedir.<br />
Oyman Sayer
ÖZGEÇMİŞ<br />
Önerilen Pozisyon<br />
Firma Adı/ Faaliyet Konusu<br />
Başkan<br />
Oyman Sayer Grubu<br />
Petrol ve Doğalgaz Sanayii Danışmanlık ve Taahhüt İşleri ile<br />
Türkiye’de Faaliyet Gösteren Yabancı Enerji, Petrol ve Doğalgaz<br />
Şirketlerinin Yönetimi<br />
İlgilinin Adı<br />
Mesleği<br />
Oyman Sayer<br />
Muhasip ve İşletmeci<br />
Doğum Tarihi 13.01.1939<br />
Mali Müşavir ve Denetçi<br />
Uyruğu<br />
Meslek Birliği Üyelikleri<br />
Türkiye Cumhuriyeti<br />
Dünya Petrol Kongresi kapsamında Türk Milli Komitesi Başkan<br />
Yardımcılığı;<br />
Türk – Amerikan İşadamları Derneği Eski Başkan Yardımcılığı;<br />
Uluslararası Sondaj Şirketleri Birliği (IADC) üyeliği;<br />
Uluslararası Petrol Murahhasları Birliği (IPNA) üyeliği;<br />
Taahhüt edilmesi mümkün olan<br />
Detaylı İşler<br />
Temel Nitelikler<br />
Eğitim<br />
• İşletmecilik;<br />
• Şirket tescili ve finansal yönetim;<br />
• Petrol ve doğalgaz arama, sondaj ve üretim yönetimi;<br />
• T.C. Hükümeti arabirimlerinin yönetimi;<br />
• Ağır sınai ekipman ithalatı ve lojistik hizmetler;<br />
• Petrol ve doğalgaz sondaj ve sismik taahhüt hizmetleri;<br />
• Denizde ve karada sondaj ve üretim işlemleri.<br />
Ofisboyluktan Başkan Yardımcılığına kadar her dereceden<br />
görevde 50 yıldan fazla tecrübeye dayalı olarak, aşağıdaki<br />
hususlarda derin bilgi ve deneyim:<br />
• Muhasebe ve denetim;<br />
• Enerji Sözleşmeleri;<br />
• Hükümet İlişkileri;<br />
• Vergi konuları,<br />
• Ağır sınai ekipman ithalatı ve ihracatı.<br />
Muhasebe ve İşletme alanında yüksek eğitim<br />
Doktora tezi konusu: Türk Petrol Ekonomisi<br />
Bildiği diller<br />
Akıcı Türkçe ve İngilizce
İstihdam Kaydı<br />
2007 Zeta Petroleum Company (Büyük Birtanya) şirketinin<br />
Türkiye’deki arama çalışmaları kapsamında Zeta Petroleum<br />
Company Temsilcisi ve Genel Müdürü<br />
2007 Temsilcilik ve iş geliştirme hizmeti sunmak amacıyla kurulmuş<br />
bir şirketler grubu olan Oyman Sayer Grubu’nun Kurucu<br />
Başkanı ve CEO’su.<br />
2006 Petrol ve doğalgaz arama, sondaj, tedarik işleri ile arama ve<br />
üretim faaliyetleri ile iştigal etmek üzere kurulmuş bir enerji<br />
şirketi olan International Energy Properties LLC’nin Kurucusu.<br />
1975 ‐ 2006 Türkiye Cumhuriyeti’nde Aladdin Middle East Ltd. (AME)<br />
Şirketinin Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü;<br />
Türkiye’deki en büyük bağımsız petrol ve doğalgaz şirketi;<br />
Türkiye’deki Molla – Diyarbakır (1974), Kahta – Adıyaman<br />
(1960), Zeynel – Adıyaman (1989) ve Bulgurdağ – Adana<br />
(1964) petrol sahaları işletmenliği;<br />
5.000.000 acre (yaklaşık 1.250.000 dönüm) kara sahası için, en<br />
kapsamlı yabancı arama ve üretim ruhsat sahibi;<br />
On bir sondaj kulesi sahibi ve Mobil, Exxon, Wintershall,<br />
Placid, Neste Oy, Coplex, MOL, EEX ve diğer birçok operatör<br />
de dahil olmak üzere, Türkiye’deki temel şirketler için 100’den<br />
fazla arama kuyusu için sondaj müteahhitliği.<br />
1999 ‐ 2006 Güney Yıldızı Petrol Sondaj, Üretim ve Müteahhitlik Şirketi<br />
Başkanı ve Genel Müdürü<br />
1966 ‐ tarih Karakay Ticaret Ltd. Müdürü<br />
Genel müteahhitlik, üretim, satış ve kiralama hizmetleri<br />
1966 ‐ 1994 Mali Iş Ltd. (Muhasebe Hizmetleri) Başkanı ve Kurucu Ortağı –<br />
Muhasebe ve denetim hizmetleri<br />
1989 ‐ 1996 Saf petrol tedarik ve petrol ürünleri satın alma, ticaret ve<br />
dağıtım hizmetleri ile iştigal eden Petmaş AŞ Başkanı.<br />
1966 ‐ 2006 Aşağıda belirtilen şirketler de dahil olmak üzere, Türkiye’deki<br />
birçok yabancı petrol ve doğalgaz şirketi faaliyetlerinin<br />
yönetimi:
Aladdin Middle East<br />
ABD<br />
Anglo‐Scandinavian Petroleum BB<br />
(Turkey) Limited<br />
Ardpet (Tuskar International)<br />
Avenue Energy Inc.<br />
Basin Petroleum<br />
Coplex (Turkey) Ltd.<br />
Delta Exploration<br />
Deutsche Texaco AG<br />
Digico Inc.<br />
Dresser Industries<br />
Ersan Petrol Sanayii A.Ş.<br />
Exlog, Exploration Logging<br />
İRLANDA<br />
ABD<br />
ABD<br />
AVUSTRALYA<br />
ABD<br />
ALMANYA<br />
ABD<br />
ABD<br />
<strong>TÜRK</strong>İYE<br />
BB<br />
Services Inc.<br />
Forest Oil of Turkey<br />
Geophysical Services<br />
ABD<br />
ABD<br />
International<br />
Global Marine Europe Ltd.<br />
Harding Brother Oil and Gas<br />
ABD<br />
ABD<br />
Company<br />
Hispanoil, Hispanica De<br />
İSPANYA<br />
Petroles S.A. (Repsol)<br />
Huffco Turkey Inc.<br />
ABD<br />
Hughes Aircraft System<br />
ABD<br />
Hunt International<br />
Idemitsu (Turkey) Oil<br />
ABD<br />
JAPONYA<br />
Development Co. Ltd.
Ina Naftalpin<br />
HIRVATİSTAN<br />
Index Geophysical Surveys, Inc. USA<br />
Lennox Petroleum Co.<br />
BB<br />
Mediterranean Petroleum<br />
ABD<br />
Resources<br />
MOL‐Maygar Olaj‐es Gazipari<br />
MACARİSTAN<br />
Reszvenytarsasag<br />
Neste Oy<br />
Pogo Turkey Inc.<br />
FİNLANDİYA<br />
ABD<br />
Roy M. Huffington Inc.<br />
ABD<br />
Salvasen Offshore<br />
NORVEÇ<br />
Total Turquie Oil and Gas S.A. FRANSA<br />
Transmediterranean Oil<br />
KANADA<br />
Company Ltd.<br />
Türkiye Westates Petroleum Co.<br />
ABD<br />
Western Geophysical Company ABD<br />
Of America<br />
Wintershall A.G.<br />
Zapata Offshore, Inc.<br />
ALMANYA<br />
ABD<br />
1966 ‐ 2006 Salen Energy, Agip, Esso, Union Texas, Marathon, Türkiye<br />
Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Westates, Gulf Oil ve<br />
Deutsche Texaco A.G. kıyı sondajı işlemleri için lojistik<br />
hizmetlerin tedariği;<br />
1975’te “Glomar Challenger” tarafından Marmara Denizinde<br />
gerçekleştirilen üç adet offshore kuyusunun sondajı ile ilgili<br />
olarak Scripps Institute of Oceanography için benzer<br />
hizmetlerin temini.<br />
1966 ‐ 2006 Türkiye’deki faaliyetleri süresince aşağıdaki yabancı şirketlerin<br />
temsilciliği:
AMF Tuboscope Ltd.<br />
Davis Mud and Chemicals<br />
ABD<br />
ABD<br />
Evergreen Helicopters<br />
Bear Manufacturing Co.<br />
ABD<br />
ABD<br />
Misco United Supply Co.<br />
Mitsubishi<br />
Pumpkin Helicopters<br />
Smith Lloyd N.V.<br />
ABD<br />
JAPONYA<br />
ABD<br />
HOLLANDA<br />
(Off‐shore çalışma botları)<br />
Sonat Offshore Drilling<br />
ABD<br />
Swire Pacific<br />
Viking Helicopters<br />
Zapata Marine<br />
Zapata Drilling Co.<br />
BB<br />
ABD<br />
ABD<br />
ABD<br />
1962 ‐ 1965 Brown and Root Engineering Company Genel Müdürlüğü;<br />
Batman ‐ İskenderun Körfezi arasında Türkiye’nin ilk petrol<br />
boru hattının inşaatı.<br />
1960 ‐ 1962 Tennessee Turkey Inc. (TENNECO)<br />
Muhasebe ve İşletme Müdürlüğü<br />
1954 ‐ 1960 American Overseas Petroleum Company<br />
Ofisboy olarak başlamış ve ofis müdürlüğüne kadar<br />
yükselmiştir.
Onay:<br />
İşbu belge içeriğinde yer alan bilgilerin doğru olduğunu ve şahsıma ait nitelik ve deneyimleri tam<br />
manasıyla tasvir ettiğini beyan ve teyit ederim.<br />
Tarih: 29 HAZIRAN 2009<br />
İlgilinin tam adı: Bay Oyman Sayer
Türkiye’de Petrol ve Doğalgaz Aramalarını Teşvik Etmek İçin ve Mevcut<br />
Üretimi En Kısa Zamanda Maksimize Etmek İçin Alınmasını Tavsiye Ettiğimiz<br />
Tedbir ve Öneriler<br />
1‐) Muhtelif sebeplerle bugüne kadar yeni petrol kanunu ve nizamnamesi şu<br />
veya bu sebepten bir türlü çıkarılamamıştır. Bunun için Türkiye’deki şu anda<br />
bulunan tamamen gri ve maalesef kanunsuz sayılabilecek ortam en pratik<br />
şekilde yeniden düzenlenmelidir. Bu konuda çıkarılacak kanun ve mevzuat<br />
ortam itibariyle tahminimce birçok gürültü ve spekülasyona sebep olacağı için<br />
her gün kan kaybettiğimiz bu ortam kanaatimce birkaç radikal düzeltmeyle<br />
halledilebilir.<br />
Haddizatında 1954 yılında çıkarılmış olan 6326 sayılı 1758 sayılı Petrol Reformu<br />
kanunu ile kanaatimce budanmış, konuya devletçi görüş hâkim olmuş ve<br />
bugüne kadar gelinmiştir. Durum ortadadır. Şu veya bu sebeple en son 4 yıl<br />
içerisinde aramacılıkla hiçbir alakası olmayan bir takım şahıs ve şirketlere adeta<br />
konfeti gibi arama ruhsatı verilmiş ancak dış finansman temin edemeyen ve<br />
tamamen spekülasyon gayesiyle bu sahaların üzerine oturmuş bulunan bu<br />
güçsüz bilgi birikimi ve sermayeden yoksun olarak gözle görülür bir netice<br />
alamamışlardır. Şu anda ise gördüğüm kadarıyla sahalar birleştirilerek daha<br />
büyük bloklar yapılması ve ortaya daha büyük bir mali ortam çıkarılmaya<br />
çalışmakta olunduğu kanaatindeyim. Arama ruhsatları verilirken verilen ilk yıl<br />
faaliyet raporları değerlendirmede çok dikkatle ele alınmak ve ruhsatın itası<br />
halinde vaat edilen programların ne derece gerçekleştirildiği idarece daha iyi ve<br />
sadece kâğıt üzerinde değil sahalarda denetlenmelidir. Gördüğüm kadarıyla<br />
Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tamamen bürokratik bir ortamda ve adeta sadece<br />
Ankara’da hapsolmuş durumdadır.<br />
Teknik veren denetleyici elemanlar sahalarda operasyonların orda görevli<br />
seyahatlere gönderilmeli, petrol hakkı sahiplerinin karşılaştığı güçlük ve<br />
problemlerin çözümünde de icabında emniyet kuvvetleri idare, valilik,<br />
kaymakamlık vs de operasyonların kesintisiz bir şekilde yürümesi için gerekli<br />
yardım yapmakla birlikte hüsniyetli hak sahiplerinin operasyonlarını da<br />
denetlemelidirler. Neticede önümüzdeki 3 senelik bir zaman dilimi içinde<br />
esasen bu işlerin ehli olmayan teşebbüs sahipleri bilhassa bugünkü dünya<br />
konjonktürünün etkisiyle de tavsiye olacaktır.<br />
2‐) Çıkarılacak bir kararname ile aşağıdaki hususlar kolayca düzeltilip<br />
hadiselerin, yatırımların önü açılabilir.<br />
1
a) 20 sayılı karar mülgadır. Türkiye Cumhuriyetinde eski yeni bütün<br />
kuyulardan yapılan üretim serbest piyasa şartlarına göre vergilendirilir ve<br />
fiyatlar yine aynen serbest piyasa fiyatlarına göre tespit edilir.<br />
b) Arama ruhsatnamesi, jeolojik ve jeofizik istikşaf için yapılan ve yapılacak<br />
olan bilumum masraf ve ödemeler KDV, ÖTV vs vergilerden muaftır.<br />
İşbu kararname bütün arama ve üretim faaliyetlerini kapsar. Bilumum vergi,<br />
resim vs üretim sonucu elde edilecek ham petrol veya tabi gazın rafinaj veya<br />
dağıtım şirketleri vs kuruluşlar tarafından tesellümünden itibaren yapılacaktır.<br />
Bu tatbikatla vergiler sebebiyle artan maliyetlerden dolayı bir türlü gerekli<br />
şekilde develope edilemeyen eski ve küçük işletme sahaları kolayca yeni<br />
çalışmalar ve dolayısıyla üretim artışlarını kısa zamanda sebep olacaktır.<br />
c) Türk parasının kıymetini koruma mevzuatı bilumum tatbikat ve<br />
neticeleriyle petrol ve doğalgaz aramalarına tatbik edilmeyecektir. Türkiye<br />
Cumhuriyeti’ndeki rafineriler aynen yurt dışında ithal ettikleri gibi yurt içinde<br />
üretilen petrol ve doğalgazın bedelini üreticilere Dolar veya Euro ile<br />
ödeyebileceklerdir.<br />
Bu suretle transferlerde doğan bilumum tescil, blokaj vs gibi yatırımcıları<br />
caydıracak bürokratik engeller bertaraf edilecektir ve ortaya çıkacak ferahlıkla<br />
yatırımcılar Türkiye’ye akın edeceklerdir.<br />
d) Hâlihazırda Türkiye’de tek tip muhasebe uygulanmaktadır. Bu konuyu<br />
basite icra etmek için üretici şirketlere 2 opsiyon tanınmalıdır. Ya yapılan<br />
bilumum yatırım ve arama giderleri tamamen zarara atılıp, bu zararın 5 yıl<br />
devredilmesi veya vergilendirme yönünden elde edilecek gelirden mahsup<br />
edilmesi sağlanmalıdır. 2. opsiyon olarak yapılacak keşiflerin kapitalize edilmesi<br />
halinde şu anda mevzuat dışında bırakılan tükenme payları gibi hususların<br />
kaldırılmış olması sebebi ile rezervuar şartlarına göre hızlandırılmış ve makul bir<br />
amortisman cetvelleri kullanılarak vergiler yönünden bilançolara geçilmelidir.<br />
Önümüzdeki 10 yıllık konjonktürde dünya şartlarının ne şekilde değişeceği<br />
maalesef gerçekçi bir şekilde tahmin edilememektedir. Bu sebeple basit elastiki<br />
ve riskli olan temini güç bulunan arama yatırımcılarının heveslerini kırmadan<br />
veya yatırımlarını kısmadan acilen Türkiye’ye yatırım yapması sağlanmalıdır.<br />
Türkiye’de aramacılığa teşebbüs için lokal sermaye bu konuya<br />
yönlendirilmelidir. Ayrıca dış yatırımlar için her türlü bürokratik engel ve kısır<br />
menfaat çatışmalarına mani olacak geniş boyutlu tedbirlerin alınması<br />
sağlanmalıdır.<br />
2
3‐) Türkiye Cumhuriyeti Petrol işleri Genel Müdürlüğü Enerji Bakanlığı içinde<br />
sıradan bir genel müdürlük statüsünden çıkarılarak müsteşarlık haline getirilip<br />
direk başbakanlığa bağlanması için bir maddelik bir kanun meclisten süratle<br />
geçirilmelidir. Bu suretle dünyada harplere sebep olan bir meta bununla ilgili<br />
mesele ve mevzuat son derece riskli olan bu işin gelişmesi ve bundan doğacak<br />
neticelerin çabuklaştırılması için bu husus kanaatince pratik ve faydalı olacaktır.<br />
(Bunun için muhtemelen kanun maddesi gerekebilir.)<br />
4‐) Reform kanunu vs gibi konularda ve bu konuların geçmesinde birçok gürültü<br />
çıkacağı için gerçek olarak mevzuatın tekliflerinin bile mecliste son 12 yıldır<br />
yuvarlandığı göz önüne alınmalıdır. Bir tebliğ ile devlet hisseleri üretime göre<br />
iptal edilmiş olan petrol kanunu teklifindeki seviye ve her merdiven basamakları<br />
bir kararname ile ibra edilmektedir. Bu husus kara ve deniz aramalarının<br />
teşvikinde önemli rol oynayacaktır.<br />
Yukarda bahsettiğimiz hususları kuvvetli bir hükümet çok koyla bir şekilde bir<br />
haftalık bir sürede kanunlaştırabilir. Geri kalan kanun ve yürürlükteki<br />
nizamname aslında yeterlidir. Bu düzeltmelerin yapılması halinde mevcut<br />
durum bir yıl içerisinde % 70 oranında düzelecek arama ve üretimler artacağı<br />
için devletin gelirleri artacak, istihdam çoğalacak ve yatırımlar teşvik edilmiş<br />
olacaktır. Kanaatime göre bu kadarlık bir reformu bakanlığımız teklif ve kabul<br />
ettirecek güçtedir.<br />
5‐) Devlet hisseleriyle ve yüzeysel haklarıyla ilgili kadük olmuş petrol hakları<br />
tasarısındaki 19. madde en azından Bakanlar Kurulu kararı ile eklenebilir.<br />
Bununla ilgili 20. ve müteakip maddelerde eklenebilir.<br />
Özet olarak bahis konusu madde;<br />
Devlet Hissesi<br />
Madde 19‐) Bir arayıcı veya işletmeci, tek rezervuar olarak tanımlanmış üretim<br />
sahasından ürettiği petrolden, aşağıda belirlenen dilimler arasında aylık net<br />
üretimin gün sayısına bölünmesiyle bulunan günlük üretim miktarlarına göre<br />
tespit edilen oranlarda Devlet Hissesi ödemekle yükümlüdür. Devlet hissesi<br />
aşağıda belirtilen oranlardadır:<br />
3
Karalarda:<br />
Üretim Sahası Bazında<br />
Üretim Sahası Bazında<br />
Ham Petrol Üretimi<br />
Doğal Gaz Üretimi<br />
(Varil / Gün) ( M3 / Gün )<br />
500’e kadar % 2 85.000’e kadar % 3<br />
501 – 2000 için % 4 85.001 – 340.000 için % 6<br />
2001 – 5000 için % 6 340.001 – 750.000 için % 8<br />
5001 – 10.000 için % 8 750.001 – 1.500.000 için % 10<br />
10.000’den fazla için %12 1.500.0002den fazla için % 12<br />
Denizlerde:<br />
Üretim sahası bazında<br />
Üretim Sahası Bazında<br />
Ham petrol üretimi<br />
Doğal Gaz Üretimi<br />
( Varil / Gün ) ( M3 / Gün )<br />
20.000’e kadar % 2 3.300.000’e kadar % 3<br />
20.001 – 50.000 için % 6 3.300.001 – 8.200.000 için % 6<br />
50.001 – 100.000 için % 8 8.200.001 – 16.400.000 için % 8<br />
100.001 – 150.000 için % 10 16.400.001 – 24.600. 000 için % 10<br />
150.000’den fazla için % 12 24.600.000’den fazla için % 12<br />
Su derinliği; 0 metre ile 500 metre ile arasındaki sahalardan yapılan üretimden<br />
% 5, 501 – 1000 metre arasındaki sahalardan yapılan üretimden % 10, 1001<br />
metre ile 1500 metre arasındaki sahalardan yapılan üretimden % 20, 1500<br />
metreden fazla olan sahalardan yapılan üretimden 5 30 oranında daha az<br />
Devlet Hissesi alınır.<br />
Gravitesi 17 API’ dan az olan petrolden % 50 oranında daha az Devlet Hissesi<br />
alınır.<br />
Genel Müdürlük tarafından kabul edilecek üretimi arttırma yöntemleri ile elde<br />
edilecek ilave üretimden % 25, oranında daha az Devlet Hissesi alınır.<br />
Arama veya işletme sahası ile ilgili olarak yapılan petrol işlerinde kullanılan<br />
petrolden Devlet Hissesi alınmaz.<br />
Yer altı deposu olarak kullanılacak petrol rezervuarları, fiilen veya hesaben<br />
boşaltılmadan ve Genel Müdürlüğün görüşü alınmadan yer altı deposu olarak<br />
kullanılamaz. Depolama için gerekli olduğu belirlenen sahada üretilmeyecek<br />
petrol veya Doğal Gaz bulunması halinde, bu petrolden Devlet Hissesi alınmaz.<br />
4
Petrol üreticisinin ödeyeceği Devlet hissesi, kuyubaşı fiyatı üzerinden<br />
hesaplanır. Devlet hakkı ve hissesi, ilgililerin beyanları üzerine tahakkuk ettirilir<br />
veya Genel Müdürlükçe tespit edilecek şartlar itibari ile aynı olarak ve Genel<br />
Müdürlüğün bulunduğu yer vergi dairesine nakden ödenir Devlet hakkı ve<br />
hissesinin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, maddi delillere<br />
veya kanuni ölçülere dayanılarak tespit olunan farklar üzerinde ikmalen Devlet<br />
hakkı ve hissesi tarhiyatı yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir. İkmal tarhiyatına<br />
karşı ilgililerin bakan nezdinde yapacakları itiraz ihtilaflı kısmın tahsilini<br />
durdurur. Bakan kararının taraflara tebliğinden sonra bu karar gereğince tahsil<br />
edilecek miktar Genel Müdürlükçe ilgiliye tebliğ olunur. İkmalen tarh edilen<br />
Devlet hakkı ve hissesi yüzde yüz fazlasıyla alınır. Devlet hakkı ve hissesi<br />
tahakkukun ilgili bulunduğu takvim yılını takip eden yıldan itibaren 5 yıl içinde<br />
tarh ve tebliğ olunmadığı takdirde zaman aşımına uğrar. Devlet hakkı ve<br />
hissesinin beyan, tarh, tahakkuk, ödeme usulü, şekil ve zamanı ile ikmalen<br />
tarhiyata ait diğer hususlar yönetmelikler belirlenir.<br />
Yukarda kısaca arz olunan değişikliklerin gerekçeleri arzu edildiği takdirde<br />
tarafımızdan detaylı olarak yazılabilir ve bu konuda atıl olan bürokrasiler<br />
kanaatimce kemikleşmiş ve taşlaşmış vaziyettedir. Harekete geçirilebilir ve bu<br />
teşvikle Türkiye 5 senelik bir konjonktür içerisinde üretimin en pesimist<br />
değerlendirilmesiyle en az % 33’ünü yerli kaynaklardan sağlayabilir. Eğer evvela<br />
hazine ve Sayıştay arasında suni şekilde çıkmış olan transfer ihtilafları, mali ve<br />
vergi meseleleri yüzünden tamamen orta yerden kalkmış olan yatırımcı çekme<br />
kabiliyetimiz restore edilmiş olacaktır.<br />
Tercihen ABD’ de Houston Konsolosluğumuzun yanında bir ajans kurularak<br />
(DEIK’e benzer bir modelde) zaman zaman sektörel toplantılar organize edilip<br />
yapılmalı, petrol sektörü beynelmilel yöneticileri bu toplantılara davet<br />
edilmelidir. Toplantılarda Türkiye’deki yatırım vesair imkânlar bu konuda uzman<br />
elemanlar ve tanınmış tecrübeli Türk İşadamlarınca, özel sektör uzmanlarınca<br />
konferanslar şeklinde verilebilir. Bu gibi toplantılara dünyanın her tarafından<br />
gelenler olacaktır. İlerde bu işlem İstanbul’a kaydırılabilir.<br />
Netice olarak 2008 yılında Diyarbakır tepe nahiyesi civarında açılan Arpatepe–1,<br />
Arpatepe–2 kuyularındaki paleozoik tabakadan, kumtaşlarından üretilen 42<br />
graviteli susuz ve yüksek miktarda gaz ihtiva eden petrol kanaatimce son 54<br />
yıldır düşünülen kratase kireç taşlarından cüzi miktarda petrol alabilen eski<br />
görüşü tamamen ortadan kaldırılmış ve memleketimizde yapılan ve yapılacak<br />
bütün arama çalışmalarına revelusyoner olarak yeni ufuklar açmış<br />
bulunmaktadır.<br />
5
Yüzeydeki tektonik hareketlerin tersine paleozoik tabakalar (derindeki petrol ve<br />
gaz) çok daha sakin ve stabil bir ortamda yeni keşifleri beklemektedir. Henüz<br />
jeolojik anahtarı bulunamamış olan mesela Adana baseninde takriben 5500–<br />
6000 metrelik en az 4 arama kuyusu açılması belki de bölgenin kaderini<br />
değiştirecektir. Küçük Bulgardağ sahasında ürettiğimiz petrolün 39–41 API<br />
gravitesinde olması yaşının evvelce miyosen‐kretase olanak düşünülmesine<br />
rağmen bilahare paleozoikten geldiğinin tespiti bu fikrimizi doğrulayan somut<br />
bir kanıttır.<br />
Ezcümle son keşiflerle Türkiye’miz henüz başlangıcın başında olduğunu<br />
ispatlamaktadır.<br />
Hükümeti günün ihtiyaçlarına cevap verecek bir petrol kanunu çıkarmaya bir an<br />
evvel davet ediyoruz.<br />
Arz olunur.<br />
Saygılarımızla,<br />
OYMAN SAYER<br />
6
TPAO TARAFINDAN 2005-2010 YILLARl ARASINDA YENİ PETROL VE<br />
GAZ SAHALARI BULMAK İÇİN ÖNERİLER<br />
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kurulduğu 1954 yılından beri<br />
Türkiye'deki sedimanter basenlerde stratejik olarak petrol arama ve üretiminde<br />
ana rolü üstlenmiştir. Bu güne kadar açılan 2900 adet kuyudan 2000 adedinin<br />
açılmasını sağlamış (Tablo-1, Şekil-1,2,3) araştırmalardan bulunan<br />
1.052.482.179 varil petrolün de 1998 yılı sonuna kadar 379.457.158 varilini<br />
üreterek Türkiye petro) sanayine katkıda bulunmuştur (TabIo-2). 1992 yılından<br />
sonra arama yatırımlarında yurtdışının devreye girmesiyle yurtiçi arama<br />
yatırımlarının azalması ve üretiminin giderek azalmasına neden olmuştur.<br />
TPAO'nun üretim sahalarındaki üretilebilir rezervi yaklaşık 200.000.000 varil<br />
kadar kalmıştır. Bu nedenlerden dolayı yeni rezervler bulunmalı ve üretim<br />
arttırılmalıdır. İleriki bölümlerde açıklanacak yeni sahalarda yaklaşık toplam<br />
2.681.000.000 varil olan bir petrol ve gaz bulmak için beş senede toplam<br />
500.000.000 dolar gerekmektedir (ŞekiI-1).<br />
TPAO'nun üretiminin önümüzdeki beş (5) yıl içerisinde ikiye katlayacak olan<br />
çalışmalar aşağıda özetlenmiştir.<br />
Güneydoğu Anadolu'da topoğrafik şartların çetin olduğu kuzey şaryaj alanları<br />
için yapılan kaynak kaya değerlendirmesi sonucunda buradaki 8 ayrı alanda<br />
üretilebilir, Yaklaşık 25.490.000 ton (152.940.000 varil) petrol ve 234.970.000 ton<br />
petrol eşdeğeri (8.458.920.000.000 SCF) gaz oluşmuştur (TabIo-4). Bu alandaki<br />
aramalar için beş (5) senede 150.000.000 dolar yatırım yapmak gerekmektedir.<br />
Özellikle Hazro ve Derin Barbeş arasındaki alanda Hazro formasyonunda<br />
bulunup işletilemeyen 50.000.000 varil gaz potansiyeli de kısa zamanda<br />
araştırılarak ortaya konmalıdır. Bu çalışma için 50.000.000 dolar yatırım<br />
gerekmektedir.<br />
Denizlerdeki petrol aramacılığı, karaya nazaran çok daha pahalı olması<br />
nedeniyle TPAO bu çalışmalarını yabancı şirketlerle ortaklık yaparak yürütmeye<br />
çalışmıştır. Ancak yabancı şirketler yatırımın pahalı olması nedeniyle oyalama<br />
taktikleri ile zaman harcayarak olumlu neticeler elde edilememiştir.
Denizlerdeki en önemli yerler İskenderun Körfezi, Antalya Körfezi ve Doğu<br />
Karadeniz uluslararası sularıdır. Bunlardan İskenderun Körfezi'ndeki muhtemel<br />
rezervi 237.000.000 varil olan prospektler araştırılmalıdır. Bu alanda<br />
önümüzdeki beş (5) yıl içinde 100-000.000 dolar yatırım gerekmektedir. (Tablo-<br />
6,7,8). İskenderun Körfezinde ortalama kuyu maliyeti 25.000.000 dolar<br />
alınmıştır.<br />
Antalya Körfezi'nde deniz derinliğinin fazla olması nedeniyle {400-800 m)<br />
sondajlı çalışmalar daha pahalı olacaktır. Buradaki sondaj maliyetinin de 25 ile<br />
50.000.000 dolar arasında olması düşünülmektedir. Ayrıca burada iyi<br />
belirlenmemiş yapıları tespit etmek amacıyla 1000 km sismik yapmak<br />
gerekmektedir. Antalya Körfezi'ndeki yapılarda 588.000.000 CF gaz (104.000.000<br />
varil petrol eşdeğeri) bulunmaktadır (Tablo-9, Şekil-4,5). Ayrıca Mobil'in<br />
çalışmalarında belirttiği St. Nicholas ve Pegasus yapılarında da 454.000.000<br />
varil eşdeğeri 2.724.000.000.000 CF gaz bulunmaktadır. Gelecekte Türkiye'nin<br />
en cazip bölgesi olarak görülmektedir.<br />
Toroslar’ da, Tuz Gölü Baseni'nde Karadeniz Bölgesi'nde ve Doğu Anadolu<br />
basenleri'nde bu güne kadar olumlu bir netice alınamamıştır. Adana ve<br />
Trakya'daki rutin çalışmalar devam etmelidir, Yukarıda anlatılan sahalarda<br />
muhtemel rezervi 1.000.000.000 varili bulan petrol ve gaz aranması için her yıl<br />
normal bütçeye İlave olarak 100.000.000 dolar ek bütçe ile bu bakir sahalardan<br />
bulunacak petrol ve gazla günlük üretimin 80.000-90.000 varile çıkacağı<br />
düşünülmektedir.
Türkiye’ de faaliyet gösteren yerli ve yabancı<br />
arama‐üretim şirketlerinin sorunları<br />
1. Ulusal Petrol Arama Stratejisi İhtiyacı<br />
‐Yurtiçinde ve dışında petrol arama‐üretimi alanında yatırım yapacak Türk<br />
şirketlerinin siyasi ve ekonomik açıdan desteklenmesini sağlayacak, ilgili tüm<br />
kurumların (Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,<br />
Dışişleri Bakanlığı…) eşgüdümünde oluşturulacak bir devlet politikasına duyulan<br />
ihtiyaç<br />
2. Hukuki Belirsizlik ve Mevzuat Yetersizliği<br />
‐55 yıl öncesinin bilgi, teknoloji ve yatırım şartlarına göre hazırlanmış<br />
kanunun, günümüz petrol sektörünün şartlarına uygun yatırım ortamı<br />
sağlamakta yetersiz kalması<br />
‐Enerji piyasasını düzenleyen diğer kanunların yürürlüğe girmesiyle 6326<br />
sayılı Petrol Kanunu’ nun içeriğinin boşaltılması<br />
‐Ulusal ve uluslararası alanda yeni kanunun çıkması yönündeki beklenti<br />
dolayısıyla ülkemize yönelik yatırım planlarının ertelenmesi veya iptal edilmesi<br />
3.Saha Verilerine Erişim Zorluğu ve Bilgi Paketi Eksikliği<br />
‐PİGM arşivlerinin TPAO’ da bulunmasının sektörde yatırım planlayan yerli<br />
ve yabancı firmalara yönelik bazı haksız uygulamalara yol açması.<br />
‐Yerli ve yabancı şirketleri ülkemizdeki bakir alanlarda yeni yatırımlara<br />
teşvik edecek bilgi paketlerinin olmaması.<br />
4.Uluslararası Alanda Rekabet Gücünün Kaybedilmesi<br />
‐Hukuki belirsizlik, jeolojik risk, güvenlik endişeleri ile dünyada büyük<br />
potansiyele sahip yeni petrol sahalarının uluslararası yatırımlara açılması<br />
nedeniyle Türkiye’ nin küresel petrol sektöründe muadili ülkelere karşı rekabet<br />
gücünü yitirmesi
5. Kamuoyunda Yerleşik Önyargılar ve Bilgi Kirliliği<br />
‐ Türkiye’de aslında çok büyük petrol rezervleri bulunduğu ancak<br />
çıkartılmasına izin verilmediğine dair rivayetlerin kamuoyunda geniş kitleler<br />
nezdinde kabul görmesi<br />
‐ Bu konuya yönelik yayınlarda yer verilen bilinçli / bilinçsiz<br />
dezenformasyonun bu yerleşik önyargıları sürekli olarak tetiklemesi<br />
6. Büyük Potansiyel Arz Eden Alanlarda İlave Teşvik İhtiyacı<br />
‐ Mevcut verilerin sınırlı olduğu, ancak yeterli araştırma yapıldığı takdirde<br />
büyük potansiyele sahip olduğu öngörülen deniz alanlarındaki yatırımlarda ilave<br />
teşviklere ihtiyaç duyulması<br />
‐ Türkiye’deki rezervlerin büyük bir kısmını oluşturan düşük üretim<br />
yapılan sahalara yatırımlarda ilave teşviklere ihtiyaç duyulması<br />
‐ Mevcut sahalardaki üretimi artıracak ikincil üretim tekniklerine dayalı<br />
yeni yatırımlarda ilave teşviklere ihtiyaç duyulması<br />
7. Ekipman ve Hizmet Alımında Dışa Bağımlılık<br />
‐ Ülkemizde arama ‐ üretim sektörüne yönelik teknoloji ve AR‐ GE<br />
faaliyetlerinin yetersizliği<br />
‐ Bu yetersizlik nedeniyle Türk şirketlerinin yurtdışından teknoloji,<br />
ekipman ve hizmet transferine mecbur kalması ve bu durumun maliyetleri<br />
yükseltmesi<br />
8.Yeni Yatırım Sermayesi Bulmada Yaşanan Zorluklar<br />
‐Türk bankalarının yurtiçinde ve dışında arama‐üretim yatırımlarına bakış<br />
açısının diğer sektörlerdeki yatırımları değerlendirme kriterleriyle aynı olması<br />
dolayısıyla kredi bulmada yaşana zorluklar<br />
9. PİGM’in İdari ve Mali Açıdan Güçlendirilmesi Mecburiyeti<br />
‐Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün kanunda öngörülen yetki ve<br />
sorumluluklarını çok daha etkin bir şekilde yerine getirebilmesini ve sektörün<br />
daha da güçlendirilmesini sağlayacak adımları atmasını sağlayacak ölçüde idari<br />
ve mali açıdan güçlü bir yapıya kavuşturulması mecburiyeti.
10. Jeotermal Yatırım, Hizmet ve Ekipman Alımlarının Kısıtlanması<br />
‐Petrol sektöründe jeofizik ve sondaj hizmeti veren firmaların Petrol<br />
Kanunu kapsamında ithal ettikleri ekipmanların jeotermal faaliyetlerde<br />
kullanılamaması<br />
‐Bu yüzden ülkemizin devasa jeotermal potansiyelinin yeterince<br />
değerlendirilememesi ve arama‐üretim şirketlerimizin müteahhitlik<br />
hizmetlerinin sınırlı kalması<br />
<strong>11</strong>. Yerli Ham Petrolün Fiyatlandırılmasındaki Sıkıntılar<br />
‐Değişik gravitelerdeki yerli ham petrolün satış fiyatının belirlenmesinde<br />
TÜPRAŞ ile yaşanan sorunlar ve bu sorunların çözümünde mevcut mevzuattaki<br />
belirsizlikler<br />
12. Özel Güvenlik Teşkilatı Kurma Zorunluluğu<br />
‐Petrol arama‐üretim faaliyetlerinin en yoğun olduğu Güneydoğu<br />
Anadolu Bölgesi’nin bazı yörelerinde hala sürmekte olan terör eylemleri ve<br />
yerel aşiret yapılanmalarından kaynaklanan güvenlik endişeleri nedeniyle yerli<br />
ve yabancı firmaların yüksek maliyetli özel güvenlik teşkilatları kurmak zorunda<br />
kalması.
Change language