& Laagland literatuur lezer

2 Uitgangspunten en doelstellingen van Laagland, literatuur & lezer
2.1 Algemene uitgangspunten
Tussen 2004, waarin de tweede editie Laagland verscheen, en 2011 is er veel veranderd in het
onderwijs.
Op inhoudelijk vlak werd het examenprogramma havo/vwo in 2007 gewijzigd, wat een globale
beschrijving opleverde. Bij die wijziging kreeg literatuurgeschiedenis ook in havo een plaats en
verdween het leesdossier, feitelijk al veel langer niet meer verplicht, definitief uit het
examenprogramma.
De bekostiging van leermiddelen veranderde in 2008 doordat de overheid voortaan het budget
hiervoor aan de scholen in de lumpsum beschikbaar stelde.
En ten slotte veranderde de maatschappelijke omgeving door de enorme vlucht van de ict, die ook in
het onderwijs is doorgedrongen. Internet en het digitale schoolbord zijn niet meer weg te denken uit de
scholen, mobiele technologie niet meer uit het leven van leerlingen.
Uit marktonderzoek in 2010 bleek dan ook dat er grote vraag van docenten Nederlands naar een
nieuwe Laagland bestond. Er kwam naar voren dat docenten behoefte hadden aan flexibel, actueel en
voor leerlingen aansprekend materiaal voor literatuur. De meerderheid wilde kunnen beschikken over
een vaste theoretische basis in een leerbare opzet met daarnaast een veelheid van aansprekende
literaire teksten en tekstfragmenten om leerlingen te stimuleren te (blijven) lezen. Begrijpelijkerwijs
werd de editie uit 2004 door docenten als verouderd ervaren.
Deze algemene uitgangspunten hebben geleid tot de ontwikkeling van Laagland, literatuur & lezer.
Hieronder gaan we eerst in op de inhoudelijke en didactische uitgangspunten en vervolgens op de
doelstellingen van Laagland, literatuur & lezer.
2.2 Inhoudelijke en didactische uitgangspunten
De volgende inhoudelijke en didactische uitgangspunten hebben ten grondslag gelegen aan de
ontwikkeling van Laagland, literatuur & lezer.
1. Aansluiting bij de eisen van het examenprogramma (schoolexamen, domein E Literatuur).
Daarnaast afstemming op de referentieniveaus Nederlandse taal van het Referentiekader
(commissie Meijerink).
2. Aansluiting in de literatuurgeschiedenis bij de historische tijdvakken (commissie De Rooy) en
de Canon van Nederland (commissie Van Oostrom).
3. Systematische behandeling van de literatuurgeschiedenis.
4. Aansluiting bij recente vakontwikkelingen en literatuurwetenschappelijke inzichten.
5. Ontwikkeling en stimuleren van de leesmotivatie van de leerling.
6. Leerlinggerichte benadering van theorie en literatuurgeschiedenis: de leerling als lezer staat
centraal.
7. Aansluiting bij de interessewereld van leerlingen, aansprekende opzet en vormgeving van het
Theorieboek.
8. Tekstkeuze: groot en gevarieerd aanbod van literaire teksten.
9. Ondersteuning van de leerling bij het lezen voor de boekenlijst.
10. Overzichtelijke en leerbare structuur van het Theorieboek.
11. Toepassing van andere vaardigheden die bij het vak Nederlands worden geleerd (in het
Verwerkingsboek).
12. Inhoudelijke en didactische verschillen tussen de havo- en de vwo-editie.
In paragraaf 2.4, 2.5 en 2.6 werken we deze uitgangspunten verder uit.
Laagland, literatuur & lezer © ThiemeMeulenhoff
6
Handleiding