mogućnost za korišćenje tople vode koja nastaje hlađenjem ...

ELEKTRANE 2010
VRNJAČKA BANJA, 26-29.10.2010.
MOGUĆNOST ZA KORIŠĆENJE TOPLE
VODE KOJA NASTAJE HLAĐENJEM
POSTROJENJA U TERMOELEKTRANI
NIKOLA TESLA U OBRENOVCU ZA
GAJENJE TOPLOVODNIH RIBA
Miroslav Ćirković*, Nikolina Milošević*, Milorad
Jovanović**, Miloš Bajić**, Mirjana Stojšić*, Maja
Marković***
Faculty of agriculture, Trg Dositeja Obradovića 8, 21000 Novi
Sad, Serbia*
Thermal Power Plants Nikola Tesla, Bogoljuba Uroševića-
Crnog, Obrenovac, Serbia**
Faculty veterinary medicine, Bulevar Oslobođenja 18, 11 000
Beograd, Serbia***

Prednost korišćenja tople vode za gajenje riba
Korišćenje tople vode iz termoelektrane Nikola Tesla u Obrenovcu
Iskustva gajenja riba iz termoelektrane Schwarze Pumpe u mestu
JänschwaldeuNemačkoj

Korišćenje tople vode iz termoelektrana i drugih industrijskih postrojenja
za uzgoj ribamože biti uzatvorenom i otvorenom sistemu. it
Dizajn sistema i
sistema.
smanjeni troškovi proizvodnje su prednost otvorenog
U Janschvalde je otvoreni sistem uzgoja ribaukomesepored šarana (oko
120 T /u zimskoj sezoni) uzgajaju još i som, jegulja, jesetra i grgeč sa
prugama (bas) i pastrmka (ukupno 80 t / godišnje).
Ribnjak ima ukupno 22 okrugla bazena od 175 m3 sa aeratorima,
pumpama, hranilicama
Proces proizvodnje u ovakvim ribnjacima je isti kao i u svim ostalim, ali
posebno se mora voditi računa o kolicini kiseonika u vodi, kolicini dolazne
vode, filterimai za precišćavanje eišća a vode koja se vraća u reku

Izgled ribnjaka sa 4 okrugla bazena od 175 m 3 sa aeratorima pumpama i
Izgled ribnjaka sa 4 okrugla bazena od 175 m 3 sa aeratorima, pumpama i
hranilicama

Da bi se obezbedila efikasna i optimalna temperatura vode za svaku vrstu
riba treba daseraspoloživa topla voda uvećini islučajeva č rashladi.
Regulacija ovakvog sistema mešanja vode i kontrole temperature vode je
potpuno automatska.
Optimalnap
temperatura vode za većinu vrsta riba iznosi od 22 ‐ 28 ° C.
U ovom ribnjaku Janschvalde topla voda koja dolazi iz termoelektrane
jednim delom se hladi u cevima obilaznica (oko 1% ukupne količine vode)
koje dovode vodu do tornja za hlađenje
Voda iz tornja za hlađenje se odvodi do bazena za uzgoj riba a iz bazena za
ribe voda se ponovo ispušta u reku.
Na ilaui ba e a oda ola i ko doboš filte od 80 oedo
Na izlazu iz bazena voda prolazi kroz doboš filter od 80 μm proredom
mreže da bi se sprečilo organsko zagađenje reke ostacima hrane i izmeta.

Visok nivo soli koja se nalazi u ohlađenoj vodi (specifična provodljivost 2‐
3 mS / cm), na osnovu prethodnih iskustava, većina vrsta riba dobro
podnosi.
Po potrebi voda rashlađenja iz tornja za hlađenje može da se obogati sa
kiseonikom u reaktorima za kiseonik.
Ako se radi o bazenu mrestilištu tada bi u tim bazenima trebalo da postoje
i biljke zbog male razmene gasova sa atmosferom.
U mešavini tople i hladne vode, može se desiti prekoračenje količine Azota
ido7%.Najčešći uzrok viška gasa jeste tenzija kontakta gasa sa vazduhom
od vode pod pritiskom, npr. sistema pumpi ili pritiska filtera.
Prag početka oštećenja riba za uzgoj je između 4‐ 10% azota i starije ribe
na 5 ‐ 20% N2 zasićenja.
Najprikladniji način da se eliminiše višak gasa jesu pakovane kolone su
otvorene tokom protoka vode i izduvnih gasova na Reaktoru za Kiseonik.

Šematski prikaz ribnjaka Jänschwalde u Nemačkoj

Da bi se što efikasnije koristila postojeća topla voda kod otvorenog
vodovodnog sistema pored bazena za ribe postoji i rezervoari –postrojenja
za izdvajanje gasa.
Pod uslovima veštačkog obogaćenja vode
kiseonikom je visina riblje
populacije ograničena zbog opterećenja vode sa metaboličkim proizvodima
ribe, posebno na škrgama koje izlučuju amonijak.
Koncentracija toksičnog amonijaka, zavisi od pH vrednosti ravnotže
između NH3/NH4 i ne bi trebalo da kod uzgoja toplovodnih vrste riba
prelazi 0,01 do0,02mg/ l.
Pod ovim uslovima za uzgoj mladunaca i konzumne ribe, specifična
potrošnja sveže vode najmanje bi trbebala biti 5 ‐ 10 m³ / h * H.
Aparati za obogaćivanje vodekiseonikomradepod pritiskom od 0,4 ‐ 0,8
p g j p p , ,
bara do maksimalno 35 mg / l.

Ribe kada dišu koriste kiseonik a oslobađaju ugljen dioksid.
U slučajevima č prevelike količine riba u bazenima doalzi do visoke
koncentracije CO2 u vodi.
Uzrok je nizak stepen razmene gasova sa atmosferom.
Tako ještoje j prag tolerancijeCO2uvodizaproizvodnju j šarana 20 mg /l.
Neke vrste riba kao što su Tilapija ili som , tolerišu veće koncentracije
CO2.
U polikulturi uzgoja Šarana i soma pri koncentraciji CO2 većoj od
dolazi do uginuća.
50 mg/l
Sa povećanjem kocentracije CO” u vodi dolazi do snižavanja Ph‐vrednosti
vode.
Kao pozitivan efekat ovog sniženja dolazi do smanjenja koncentracije
štetnog amonijaka u vodi.

Ako se obezbede optimalne kolicine kiseonika u vodi tada pri ovakvom
uzgoju riba u okruglim bazenima otvorenog tipa, može da se dostigne visok
potencijal rasta riba , naravno pti optimalnium temperaturama.
Na primer u ovom ribnjaku za uzgoj konzumnog šarana količina
potrebnog kiseonika je 0,77 kgO2/kg prirasta a uzggustina naseljenosti
je.180 kg/m³.
Takođe u ovom ribnjaku se uzgaja jesetra za 18 meseci od početnih (2 ‐ 5g)
do završnih 4 bis 5 kg mase sa utroškom hrane od 2,0kg/kg prirasta.
g g gp

Sistem za prečišćavanje vode iz ribnjaka

HVALA NA PAŽNJI!