11 OLAĞAN GENEL KURUL ÇALIŞMA RAPORU

Tablo 1. Konsolide Bütçeye İlişkin Oranlar(yüzde)1978 1989 1999 2000 2001 2002* 2002** 2003***Bütçe Gideri/GSMH 20.4 16.9 35.9 37.9 43.5 35.0 42.2 40.8Reel Harcamalar/Bütçe Gideri 65.7 60.0 36.2 34.4 30.5 36.2 32.9 25.6Vergi Geliri/GSMH 15.0 11.1 18.9 21.0 22.2 21.2 21.8 24.2Faiz Hariç Bütçe/GSMH 19.9 13.3 22.2 20.9 21.9 20.2 23.3 22.4Vergi Geliri/Bütçe Gideri 73.4 65.7 52.7 56.7 49.5 58.9 51.6 59.4Bütçe Geliri/Bütçe Gideri 92.5 80.7 67.4 71.6 64.5 72.5 66.1 69.6Bütçe Açığı/GSMH 1.5 8.2 11.7 10.6 15.9 9.8 14.3 12.4Toplam Faiz /GSMH 0.5 4.9 13.7 16.3 22.9 15.6 19.0 18.5Faiz Hariç Bütçe Dengesi/GSMH - 1.0 - 3.3 2.0 4.4 7.0 5.8 4.7 6.0Toplam Faiz/Bütçe Gideri 2.1 21.3 38.2 43.8 51.1 43.5 44.9 45.2Toplam Faiz/Bütçe Geliri 2.6 26.3 56.6 61.1 79.3 60.1 67.9 65.0Toplam Faiz/Vergi Geliri 3.0 32.3 72.4 77.1 103.3 73.9 87.1 76.2Personel Harcamaları/Bütçe Gideri 35.3 33.0 26.6 21.4 18.9 22.3 20.1 20.4Yatırım Harcamaları/Bütçe Gideri 20.4 13.3 5.5 5.2 5.2 5.8 6.0 5.2* Hedefler** Gerçekleşme*** Oranlar, “faiz hariç giderler” de öngörülen 1 281 trilyon TL tutarındaki kesintiler dikkate alınarak,yıl sonunda ulaşılması hedeflenen GSMH temelinde hesaplanmıştır.Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı verileri kullanılarak oranlar hesaplanmıştır.Tablo 1 ’deki veriler 2001 yılı sonunda, vergi gelirlerinin faiz ödemesine yetmediğini, faizeyönelen kaynağın GSMH’ nin %23’üne eşitlendiğini, bütçe açığının ise bir önceki yıla göre%50 arttığını göstermektedir. Buna karşın faiz hariç bütçe dengesinde öngörülen hedefinönüne geçildiğini, bir başka deyişle faiz dışı harcamaların olabildiğince kısıldığını, bunakarşın net iç borçlanmanın katlanarak arttığını işaret etmektedir. Gerek net içborçlanma/GSMH rasyosu, gerekse net iç borçlanma/iç borç stoku rasyosu borçlanmadakihızlanmayı açıkça ortaya koymaktadır. Konsolide bütçede faiz dışı fazlaya dayalı“sürdürülebilir borçlanma” stratejisi, borçlanmanın artmasına, borca ilişkin rasyolarınolumsuz seyrine neden olmuştur.♦18 Ocak 2002 tarihli Niyet Mektubu ile somutlaşan üç yıl süreli 18. stand-by anlaşmasındaborcun döndürülebilmesinin ana ilkeleri arasında kamu kesimi temel fazlası, bu bağlamdakonsolide bütçe faiz dışı fazlaya öncelik tanındığı gözlenmektedir. Yeni stand-by 2001kriziyle yaralanan bir öncekinin konsolide edilmiş hali olarak yorumlanmalıdır. 2002 yılıbütçesinde ise dezenflasyon programının ruhuna ve ilkelerine göre hazırlanmıştır. 98 katrilyonTL’ye ulaşan konsolide bütçede faiz ödemelerine %43.6’lık bir pay ayrılmıştır. Faizödemelerinin vergi gelirlerine oranı ise %73.9 olarak belirlenmiştir. Faiz ödemelerinin önplanda olduğu bütçede diğer harcama kalemlerine ayrılan paylar kaçınılmaz olarak çok sınırlı