13. genel kurul çalışma raporu - Sosyal-İş

Türkiye’de ve İşkolumuzda İşçiSınıfının durumuSosyal-İş Sendikası 13. OlağanGenel Kurulu Çalışma RaporuKısmi süreli çalışma, Türkiye’de giderek yaygınlaşmaktadır. Mevzuata göre haftada 30 saatten azçalışanlar, “kısmi süreli çalışan” kategorisine girmektedir. Türkiye’de haftada 30 saatten az çalışanlarailişkin kesin bir veri mevcut değildir. Ancak ücretlilerin yüzde 15,6’sının haftada 40 saatten az çalıştığıbilinmektedir. Dolayısıyla Türkiye’de kısmi süreli çalışanların tüm ücretliler içindeki payının yüzde10 ila 15 arasında bir oranda olduğunu söylemek mümkündür. Çağrı üzerine çalışanlar da kısmi süreliçalışanlar kategorisi içinde yer almaktadır.29Kamuda güvencesiz işçi istihdamıDevlet Memurları Yasası’na göre kamuda çalışan işçiler iki ayrı kategoridedir: Sürekli işçi ve geçiciişçi. Kamuda çalışan sürekli işçi sayısı, Maliye Bakanlığı istatistiklerine göre, 2011 yılı Mart ayı itibariyle386 bin 295, geçici işçi sayısı ise 20 bin 34’tür. Öte yandan kamuoyunda daha çok 4-C olarakbilinen, ne memur ne de işçi sayılan geçici personel sayısı ise 21 bin 668’dir.Kamu personeli istihdamının güvencesizleştirilmesiTürkiye’de 2000’li yıllar boyunca kadrolu devlet memurluğu yerinde saymış, kadrolu memurluğungüvencesine sahip olmayan sözleşmeli kamu personeli istihdamına ağırlık verilmiştir. 2011 yılı Martayı itibariyle kadrolu memur sayısı 2 milyon 171 bin 404 iken, sözleşmeli personel sayısı ise 322 bin146’ya ulaşmıştır. 2000’li yıllarda kadrolu memur sayısı hemen hemen sabit tutulurken, sözleşmelipersonel sayısı yaklaşık 12 katına çıkmıştır.Ancak 2011 yılı genel seçimlerinden hemen önce sözleşmeli kamu personelinin büyük çoğunluğu,kadrolu devlet memurluğuna geçirilmiştir. Bununla birlikte, Kamu Personel Rejimi Reformu adıaltında yaşama geçirilmek istenen proje ile tüm kadrolu devlet memurlarının güvencesinin yokedilmesi planlanmaktadır.B-4) ÇALIŞMA KOŞULLARI AĞIRLAŞIYOR, HAK İHLALLERİ ARTIYORİstatistiksel olarak hesaplanamasa da 2000’li yıllar boyunca işçilerin çalışma koşulları daha da ağırlaşmış;hak ihlalleri artmıştır. İktisadi büyüme politikasını ve “rekabet gücünü” ucuz işçilik ve yoğunemek sömürüsü üzerine kuran Türkiye ekonomisinde, daha az işçiyle daha çok üretim yapma felsefesiüzerine kurgulanan üretim süreçleri, kaçınılmaz olarak daha ağır çalışma koşulları ve hak ihlallerinide beraberinde getirmektedir.Özellikle sendikasız işyerleri, küçük ölçekli işyerleri, fason üretim yapan işyerleri ve hizmetlersektöründe, İş Yasası ile belirlenen asgari çalışma koşulları dahi uygulanmamakta; işyerinde çalışmakoşullarını mevzuat değil işverenler belirlemektedir. Yasal sınırların üzerinde çalışma süreleri, ödenmeyenfazla mesailer, yıllık ücretli izin ve hafta tatili hakkının kısıtlanması, ücretlerden keyfi kesintiyapılması, ücretlerin geç veya eksik ödenmesi, hatta hiç ödenmemesi, sigorta primlerinin gerçekücret yerine asgari ücretten yatırılması ya da eksik yatırılması gibi hak ihlalleri, yaygın olarak yaşanmaktadır.B-5) İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ…İşçi sağlığı ve iş güvenliği alanındaki karanlık tablo 2000’li yıllarda daha da derinleşmiştir. İş kazalarıve meslek hastalıklarının ancak bir kısmı resmi istatistiklere yansımaktadır. Kayıtlı işçilere nazaran