Srednjovjekovna arheologija I - WebSajtovi

itke na Tisi u kojoj Prisk odnosi pobjedu. Bitka se odigrala kod Titela, nedaleko od ušća Tise u Dunav uDardaniji. 601. dolazi do sporazuma između avarskog vojskovođe Apsiha i stratega Petra.602. naređeno je bizantskoj vojsci da prezimi na tlu Slavena, a to dovodi do pobune u vojsci koja pod uzurpatoromFokom kreće prema Carigradu 602. I svrgava Maurikija koji je uhićen i pogubljen sa sinovima. Za Foke je vladaomir na granicama Carstva i kaganata. Foka vrši teror nad aristokracijom što dovodi do pobuna i građanskog rata, au borbama s Perzijancima Bizant gubi teritorij. Sve to dovodi do pogubljenja Foke u Carigradu 610.Avari 603. u savezu s Langobardima pustoše Istru i Primorje, a poslije amrti kralja Agilulfa 610. i 616. pustošeFurlaniju. Zajedno sa Slavenima 612. pustoše Dalmaciju i primorje, te 614. zauzimaju Salonu. U avarskoslavenskojofenzivi 614/615. uništeni su mnogi gradovi, a 619. su opsjedali Solun, ali bez uspjeha. Kulminacijanjihovog uspjeha traje do 626. kada su neuspješno opsjedali Carigrad.Car Heraklije (610-641) uspio je odbaciti Perzijance i poraziti Avare i njihove saveznike. Još prije, 624. od Avarasu se otcjepili Samovi Venedi (Karantanija). 630. dolazi do sukoba Avara s dotadašnjim saveznicima Slavenima.Dolazi do pobune u kojoj je zbačena Bajanova dinastija, a otcjepljuju se i Kutriguri čime Avari gube najznačajnijesaveznike. Nakon opsade Carigrada, Avari postaju bezopasni za Bizant. 630. umire Bajan. Oko 635-640. uUkrajini, do tada zavisni Bugari pod kanom Kuvratom zbacuju Avare i stvaraju samostalni plemenski savez.Misli se da je na prijelazu iz 7. u 8.st. došlo do novog migracionog vala iz Središnje Azije. On je oživio avarskudržavu koja je od sred. 6.st. bila u krizi. To se jasno vidi u arheološkom materijalu, ali nam izvori iz tog doba nespominju Avare.Zbog uplitanja u bavarsko-franačke sukobe i pružanje pomoći bavarskom knezu Tasilu, Avari su došli u sukob sKarlom Velikim (768-814). Franci 791-803. vode ratove protiv Avara u panoniji, te Franci od zaposjednutogteritorija stvaraju provinciju Orijent. 795. furlanski markgrof Erihom (pomaže mu posavski knez Vojnomir)poražava Avare. Franci zauzimaju središnji avarski hring i odnose veliko bogatstvo. 796. Avare napada i PipinMali te langobardske jedinicwe kojima se pridružuju bavarske i alamanske jedinice. Pod Avarima ostaje prostoristočno od Dunava. Ostaci avarske države uništeni su napadom bugarskog kana Kruma 804. Ostaci avarskepopulacije nestaju među Slavenima.Središnjim dijelom kaganata vladao je kan s doglavnicima (kap-kan). Zapadnim dijelom samostalno je vladaovelikodostojnik s titulom tudum, a istočnim tar-han.IZVORI ZA AVARE1) MENANDAR PROTEKTORRođen je sred.6.st. u Carigradu. U mladosti je studirao pravo, ali je napustio studij i posvetio se zabavama iuživanju te je zapao u nevolju. Kad je carem postaje Maurikije omogućuje mu materijalnu pomoć i Menandar sepočinje baviti poviješću. Uzor mu je postao Agatijas čije je djelo nastavio. Obradio je period 558-582. Pa njegovodjelo spada među najznačajnije izvore 6.st., iako je sačuvano samo u fragmentima kod Suidasa leksikografa iz sred.10.st. i Konstantina Porfirogeneta.Značajan je zbog svojih geografskih i etnografskih podataka, zbog točnosti, pouzdanosti i upotrebe drugih izvora.Daje važne podatke o Sirmiumu, Singidunumu, Antima, Slavenima i Avarima.2) TEOFILAKT SIMOKATATeofilakt se nadovezuje na Menandra. Rodom je iz Egipta. Bio je tajnik cara Heraklija i prefekt. Bavio seprirodnim znanostima pa je4 napisao djelo “Questiones physicae” te “Epistolae”. Najzreliji rad mu je “Historija” uosam knjiga u kojima opisuje vladavinu cara Maurikija. To je osnovni izvor za borbe Bizanta s Avarima iSlavenima u dunavskim provincijama na kraju 6. i u 7.st. Te su borbe završile slomom ranobizantske države što jeotvorilo put naseljavanju Slavena na Balkan. Pouzdan je povjesničar.3) MIRACULA SANCTI DEMETRII I i IIPrvu zbirku “Čuda svetog Dimitrija” vjerojatno je sastavio solunski mitropolit Jovan, koji je živio na prijelazu iz 6.u 7.st. Miracula su sastavljena vjerojatno u 2.pol.7.st., a dijele se na 13 poglavlja, odnosno pohvalnih besjeda(homilija) u čast solunskog čudotvorca sv. Dimitrija. U tim se poglavljima iznose »stare priče« i »čudesnidogađaji«, koji ipak imaju svoju povijesnu podlogu. Oni ulaze u događaje 5.st., a slijedi dragocjeni opis napadaSlavena na Solun (584), avarsko--slavenske opsade (586), gladi (iza 586) i kuge (608-610) u tom gradu i okolici,gdje je vladala i nestašica žita (krajem 610). Građanski rat koji je izbio u Solunu između 607-610. opisan je naživahan način.184