department for preventive conservation national ... - WebSajtovi

Ovakav sadržaj baštine čini od Velike Hoče jedinstvenoi prepoznatljivo mesto i uzbudljiv prostor delovanjaza svakog profesioanalca, istraživača i zaštitara.Nažalost, ovih dana u Velikoj Hoči može da se vidijedna drugačija slika, koja alarmantno preti da narušivekovni kontinuitet i istorijsku ravnotežu baštine.Sve što je tako pomno vekovima negovano, održavanoi čuvano, pre svega domaćinskim ponašanjem samihžitelja Velike Hoče, danas ozbiljno počinje da se narušavai obezvređuje. Za ono što je bila vekovne tradicijaodržavanja kvalitetnog građanskog i duhovnog života uHoči, izgleda da više nema interesovanja. Danas, kada jesvaka treća kuća zatvorena i napuštena, bogata staradomaćinstva su oronula, zgrade se urušavaju i propadaju.Najlepši primerci tradicionalne arhitekture, od nepečenecigle i kamena, skoro da se ne održavaju. Ako je inužno neko hitno saniranje, ono se obavlja uglavnomnezainteresovano i neprimereno, najčešće sa jeftinimbetonskim blokovima i cementom. Skoro da se ne možeprimetiti upotreba građevinskog materijala iz okruženjaza popravku ovih drevnih zdanja.Moglo bi se reći da su ovih dana u Velikoj Hoči sviobjekti i elementi kulturne i istorijske baštine ugroženii da se o njima ne vodi odgovarajuća briga; ni kodstručnih institucija zaštite i istraživanja, ni odgovornihinstitiucija vlasti, a ni lokalne sredine. Na svakom koraku,susreću se slike nebrige, zanemarivanja, zaboravai nezainteresovanosti.DIJANA Centar je stanje baštine u Velikoj Hoči posmatraosa stanovišta koncepta integrisane zaštite baštine:- crkve sa okruženjem i grobljima;- tradicionalna arhitektura, celine i pojedinačne objekte;poljoprivredni objekti i oprema;- potencijalni arheološki lokaliteteti;- pokretna kulturna dobra u crkvama i crkvenim objektima,porodičnim kućama;- tradicionalna atmosfera, ambijent i način života;- baština u službi razvoja lokalne sredine i okruženja;baština kao osnovza savremeni život;- neposredno i šire okruženje.Integrisani pristup zaštitibaštine u Velikoj Hočimogao bi da reši:- kako revitalizovatistara crkvena i arhitektonskajezgra, pomoćusačuvane baštinei tradicionalne atmosfere;- kako uklopiti baštinuu savremeni život idanašnje prilike;- kako usmeriti baštinuka poboljšanju kvalitetaživota;- kako omogućiti da se,prvo u lokalnoj sredini,a zatim šire, prepoznajumnogostrukevrednosti baštine:obrazovne, kulturne,estetske, funkcionalnei ekonomske;Nagorele carske dveri iz manastira ZočišteCarske dveri from monastery Zočište partly burntKoncept integrisanepreventivne zaštite možepomoći da se organizovarentpicture, dramatically endangering centuries’ longlife and historical balance of its heritage.All what has been carefully cared for, kept and cherishedby inhabitants of Velika Hoča during the past times,now is seriously threatened and devalued. It seemsthere is no interest for the long tradition in high qualitycivilian and spiritual life in Velika Hoča. When everythird house is closed and deserted now, the rich old householdsare decrepit, and buildings dilapidate and decay.The most beautiful examples of traditional architecturebuilt with adobe and stone are left almost withoutany care and maintenance. If any remedying is urgent,it is done without much attention and care, mainlyby cheap concrete blocks and cement. Almost none ofthe buildings have been repaired with building materialavailable from the environs of the village.One could say that all the objects and elements ofcultural and historical heritage are threatened and thatthey are not adequately cared for either by professionalinstitutions of protection and research or state and locallevel authorities. Everywhere one can encounter examplesof negligence, oblivion and disinterestedness.DIANA Centre for Preventive Conservation surveyedthe condition of the Velika Hoča heritage from thepoint of view of integrative heritage protection:- churches with surroundings and graveyards- traditional architecture, wholes and particularitems; economy objects and equipment- possible archaeological sites- movable property in churches and church objects,family houses- traditional atmosphere, ambience and way of life- heritage in function of local environment development,heritage as basis for contemporary life- immediate and broader surroundingsThe integrative concept of heritage protection in VelikaHoča could offer solutions for:- revitalisation of oldchurches and architecturalcores in thepreserved heritageand traditional atmosphere- involving the heritagein modern life andpresentday circumstances- guiding heritage towardsimproving thequality of life- Helping recognitionof manifold values ofthe heritage first inthe local environmentand then beyond it:educational, cultural,aesthetic, functionaland economic.The concept of integrativepreventive conservationcan help with organisationof effective interdisciplinarysystem of careand protection in order toreduce or even eliminaterisks of devaluation andprotection the heritage; toprovide preserving its authenticityand integrity97