department for preventive conservation national ... - WebSajtovi

Velika Hoča je, bez sumnje, jedno od retkih mesta naKosovu i Metohiji, koje ima skoro u potpunosti sačuvanesve sadržaje baštine i sve oblike kulturnih dobara,od najstarijih vremena do danas. Tu se susreću evidentnimaterijalni ostaci iz praistorijskih i rimskih perioda;razvijeno bogastvo kultura srednjeg veka, i dinamičnogprivrednog i građanskog života 18, 19. pa 20 veka.Danas Velikom Hočom dominiraju:- 13 crkava, potpuno sačuvanih i u funkciji, i ostaci3 crkve, od 14. do 19. veka;- vredni predmeti crkvenog mobilijara i izuzetnakulturno-umetnička dela u crkvama: slike, ikone,freske, knjige, kandila, svećnjaci i dr.;- istorijska groblja sa spomen pločama, od 14. veka,a prema nekim indicijama i starija;- tradicionalna arhitektura sa balkanskim tipomnaselja: zgrade za stanovanje, poljoprivredni objekti,vinare, mlinovi, dvorišta, kapije i dr.;- elementi srednjovekovnog života, sa sačuvanom atmosferomi ambijentom originalnog življenja;- vredno pokućstvo i enterijer, predmeti primenjeneumetnosti i arhivski materijal u privatnim kućama;- raznovrsni etnografski predmeti;- tradicionalni poljoprivredni i vinarski alat i oprema;- tradicionalna muzika i pesme;- sačuvani stari zanati;- vekovna proizvodnja poznatog crnog vina, čije korenemožemo tražiti u najstarijim vremenima.Očigledno da poziciju Velike Hoče i njene sadašnjepadine istorija nije mnogo promenila; i da to i danaspredstavlja, na neki način, pogodno prirodno okruženje,koje je sačuvalo skoro sve sadržaje tradicionalnog načinaživota i stvaralaštva.Velika Hoča je danas izuzetna kulturološka enklava,koja slojevito, hronološki i celovito prati, i još uvek vidljivoživi, sve segmente svog dugog života, od 14. vekado danas. A po prirodi stvari, i po ostacima materijalnihdokaza koji se u Velikoj Hoči mogu naći, ova istorijskai civilizacijska celina se sigurno proteže, na isti način,i u dublju prošlost.To je ono što se u Hoči oseća na svakom koraku i štoje čini izuzetnom, osećaj da je nasleđe ostalo skoro netaknutoi nedirnuto, sve do današnjih dana. Danas izgledakao jedan od retkih, preostalih modela gde se hronološkilanac življenja i razvoja sredine skoro u potpunostisačuvao. Prostor gde se neosporno može pratiti, istraživatii dalje razvijati ovaj istorijski niz.Izgorela freska u crkvi manastira DevičBurnt frescoe from the church of Devič monastery96Devički monah sa meštankom ispred oštećene manastirske kapijeDevič monk with local woman in front of damaged monastery gatesettlements: houses, agricultural objects, wine cellars,mills, courtyards, gates, etc.- elements belonging to the medieval way life, stillkeeping the original ambience- valuable household objects and the interior of houses,applied arts items and archivalia kept by families- various ethnographic objects- traditional agricultural and wine producing toolsand equipment- traditional music and songs- old crafts still in use- centuries long production of famous red wineEvidently the geographical position and the hills ofVelika Hoča have not been significantly changed throughhistory and it is still natural environment that preservedand still keeps all the contents of traditional livingand creativity.Velika Hoča is now a remarkable cultural enclaverepresenting all layers and segments of its long life sincethe 14 th century until present times in the sense ofchronology and completeness. It is only understandablethat this civilisation and historical whole reacheseven deeper in the past, which is testified by materialfinds.It is the feeling that the heritage remained intact untilpresent days in Velika Hoča that makes Velika Hočaso remarkable. It resembles one of the rare, preservedmodels of the living and development chain. The areacertainly deserves to be researched and further developed.This heritage and its contents make Velika Hoča aunique and recognizable space and it must be a challengefor every professional researcher and conservator.Unfortunately, these days Velika Hoča offers a diffe-