department for preventive conservation national ... - WebSajtovi

5 Zamak Mir je najpoznatiji me?u srednjovekovnim beloruskimzamkovima, a pripada bogatoj porodici Radzivila. Nalazi se naUNESCO-voj Listi svetske kulturne baštine.6 Zamak Galšsni se nalazi u severozapadnom delu Belorusije,poti?e iz XVI-XVIII veka, a pripada bogatoj beloruskoj porodici Sapega.48«Sklianica» ima zvonast oblik. Sužena je pri dnu, otvorenana vrhu i harmonično uravnotežena niskom otvorenombazom. Proporcije «sklianice» su uvećane, avertikalnost dominira njenim oblikom. Prozirna staklenaispupčenja raspoređena su u pravilnim intervalimapo celoj površini, stvarajući podlogu za jednostavno izvedene,vertikalne i horizontalne reljefne trake, koje sesastoje od peskiranih spiralnih niti, kreiranih u tehnicivenecijanskog filigrana.Dekorativnost upotpunjuje postolje u obliku cveta,čiji je talasasti obod sačinjen takođe od filigranskih niti.«Sklianica» je datovana u kraj XV i početak XVIveka. Izuzetan kvalitet stakla, njegove tehnološke osobine,kao koloristička skala, svedoče da je ovaj sud nastaou venecijanskim radionicama. Oblik suda takođe odgovaranavedenom vremenu i mestu izrade.Još jedan sud iz zbirke Krevo, tanjir od zagasitomlečnog stakla, potiče iz istog vremena kao i «sklianica».Dekorisan je emajlom na hladno i pozlaćen. Ogledalona tanjiru je bilo obojeno u crveno, u centru je čašicaod osam latica, koja podseća na stilizovani cvet. Laticesu crvene i žute boje, a oivičene su crnim emajlom ipozlatom. Sa strane su naslikane glavice žutih lala igrančice sa svetlocrvenim bobicama. Na rubu je uskazlatna traka. Iz objavljenih radova, zna se da su sličnitanjiri nastajali u Veneciji u drugoj polovini XVI veka(1).Još jedna «sklianica» iz arheološke zbirke Krevo imaizvestan značaj, s obzirom na morfologiju. Ona ima cilindričnioblik suda, postavljen na bazu od okruglastihreljefnih nabora. Proizvedena je od zagasitoplavkastogstakla, dok je baza ljubičaste boje. Zidovi i baza posudesu oslikani žutim i ljubičastim emaljom. Oblik «sklianice»podseća na nemačke posude XV-XVI veka, poznatepod nazivom «hampen». Međutim, boja ovog suda (zagasitoplavai ljubičasta) karakteristična je za venecijanskostaklo kasne renesanse.Stoga možemo da razmatramo mogućnost da se radio sudu koji je takođe nastao u Veneciji. Na primer, u Ermitažu(Petrograd, Rusija), postoje neki sudovi iz zbirkeA. Bazilevskog, koji su definisani kao venecijanski, alisu nastali po nemačkim primerima. Autori kataloga ovezbirke slažu se da su «napredni ekonomski odnosi izmeđuMletačke Republike i Nemačke uticali i na razvojkulturnih i umetničkih kontakata između te dve zemljei pospešili upotrebu nekih nemačkih formi u Veneciji»(5). Na žalost, nemoguće je ustanoviti karakter slikanogukrasa na zidovima «sklianice» na osnovu sačuvanogfragmenta. To bi, svakako, dovelo do bližeg određenja.Tanke, fragilne čaše za liker od venecijanskog kristala,čiji fragmenti predstavljaju prilično značajan udeou arheološkoj zbirci Krevo (oko 20% celokupnog importovanogstakla), nastale su u venecijanskom stilu. Ostataksličnog stakla iz ove zbirke, pripada istom tipu kaoi arheološki materijal iz zamkova Mir 5 i Galšsni 6 (8, 9).U arheološkim slojevima sa kraja XVI i početkaXVII veka na teritorijama zamka Krevo i drugih zamkova,nađeni su i fragmenti nemačkog i poljskog stakla.Radi se o komadima prozirnog zelenkastog stakla sabodljikavom dekoracijom, zatim fragmentima oslikanogstakla, fragmentima stopa i vinskih čaša, čije analogijesrećemo u naučnim radovima nekih poljskih autora (11).Međutim, prilično je teško odrediti udeo poljskih i nemačkihimporta u tom periodu, jer se u to vreme beloisnarrowed at the bottom and opened at its mouth, harmoniouslycounterbalanced by the low opened pallet.Proportions of the “sklyanitsa” extended, the line of avertical dominates in its architecture. Transparent weightsof glass are distributed in regular intervals on allvolume, creating a background for boldly made verticaland horizontal modelled strips, consisting of the spiralmatte strings, made in the technique of the Venetian filigree.Decorative image supports sticks as a rose and wavybelt from the same filigree strings in the bottom ofthe bowl. The “sklyanitsa” is dated by the end of the15the - beginning of the 16th centuries. High quality ofglass, its technological advantages, color scale testify2Pehar čaše, evolucioni razvojDoublet glasses, the form evolutionthat given vessel was created in Venetian workshops.The form of the vessel also corresponds to the fixed timeand place of manufacture .Another vessel from the Krevo collection, the platefrom muffled dairy color glass, dates the same time as“sklyanitsa”. It was decorated by enamel painting, madein the cold way, and gilding. The mirror of the platewas painted in red color, in the center there is the eightpetalssocket, reminding stylistically of a flower. The colorof petals is red and yellow, contours were outlined byblack enamel and gilding. The side is painted by buds ofyellow tulips and branches with bright red berries. Onthe edge of the side there is a small gilding strip. As itis known from the published sources, similar plates wereproduced in Venice in the second half of the 16 th century(1).Of certain interest from the point of view of morphologyhas another “sklyanitsa” from the Krevo archaeologicalcollection. It has the cylindrical form ofthe bowl established on the pallet from round modeledplait. It was blown from muffled bluish glass. Color ofthe pallet is violet. The pallet and walls of the vessel arepainted by yellow and violet enamel. The form “sklyanitsa”reminds of the German vessels of the 15-16 thcenturies known as “Humpen”However, the color of thevessel ( muffled blue and violet) is the distinctive featureof the Venetian glass of the late Renaissance.Thus, we can consider, that the given vessel was alsomade in Venice. For example, in the Hermitage (Russia,St. Petersburg), there are some vessels from A.Bazilevskij’scollection, defined as Venetian, but made afterthe German samples. The authors of the catalogue ofthis collection agree that “ the advanced economic relationsbetween the Venetian Republic and Germany promotedthe development of the cultural and art contactsbetween these two countries and use of some Germanforms ” (5). Unfortunately, it is impossible to reveal the