department for preventive conservation national ... - WebSajtovi

ilni elementi, a regionalni razvoj gradnje uvek se bazirana njima. U Litvaniji nije pametno praviti ravan krovili kuću bez temelja, ali u drugim zemljama to može dabude sasvim racionalni pristup. Na ostrvu Gotland postojekuće izgrađene u XVII i XVIII veku, koje uopšte nemajutemelje. Na jugu grade kuće sa ravnim krovovima.Na promene u tehnologiji, konstrukciji, obliku ilifunkciji mogu da utiču lokalne potrebe ili moda. Ovepromene, pod uticajem stilske arhitekture ili mode, nisuuvek i logične ili koherentne. Ponekad su i iracionalne upokušaju da zadovolje potrebnu formu.Neki elementi stilskih drvenih kuća predstavljajuostatke građevina u kamenu i nemaju vidljivu logiku. Toje slučaj sa baroknim vencem, okruglim prozorima, lučnoizvedenim gredama nad ragastovima i drugim dekorativnimdetaljima. I pored spoljašnjih uticaja, arhitektura(i stilska i domaća) dobija specifične odlike. Kućedobijaju lični pečat kroz lokalni materijal i okruženje.Paralelno sa razlikama, istu arhitekturu primećujemou različitim regionima i periodima. Ova pojava možeda bude nezavisna ili rezultat sličnih i istih okolnosti:isti materijal, stepen razvoja, klima i predeo.Svi ovi aspekti/elementi razvijaju se, menjaju se i ustalnoj su interakciji. Uzajamni uticaji kultura proizvodesasvim specifičnu arhitekturu u regionu. Ravnoteža isklad svih aspekata veoma su suptilni i individualni izbog toga dolazi do raznovrsnosti i suštinskih odlikatradicionalne arhitekture. Naš cilj je da pronađemo ovevrednosti u svakom od aspekata. Rezultat/efekat zavisiod integrisanih istraživanja, tj. saradnje u ovoj oblasti.SaradnjaOvde je reč o arhitektonskoj dimenziji. Ima i drugihaspekata koji takođe pomažu arhitektonska proučavanja:lingvistički, istorijski, arheološki, hemijski, fizički, idrugi.Lingvistički aspekt veoma često pomaže da se odredeslojevi, kulturne teritorije i međuslojevi, pri istraživanjunastanka jednog objekta.U litvanskom postoji šest različitih izraza za kuću/dom.Sa jezičkog aspekta oni su asinhroni. Neki su istrane reči. Iznenađuje to što kuće imaju i različitu konstrukcijui oblik. Istovremeno, ove strukture su veomaslične drugim objektima sa istim nazivom u susednimregionima. Poredeći arhitektonske i lingvističke podatkedolazimo do istog zaključka: arhaične konstrukcije ioblici se podudaraju sa arhaičnim lingvističkim terminima.Ako konsultujemo inostrane istoričare i arheologemožda možemo da dobijemo pravi odgovor koji objašnjavarazvoj kuća za stanovanje.Korisna je saradnja sa arheolozima, istoričarima,lingvistima, da bi se shvatio razvoj graditeljstva.Važnijeje razgovarati sa majstorima, koji imaju praktičnaznanja o materijalu, tehnologiji i konstrukciji, nego saarhitektom ili nekim drugim stručnjakom. Majstori voderačuna o materijalu, tehnologiji i konstrukciji, a arhitekteuglavnom o obliku, vlasnik o planiranju, tj. ofunkciji kuće, a obični posmatrač o okruženju. Prematome, da bi se ocenio kvalitet arhitektonskog objektapotrebno je sarađivati ili razgovarati sa različitim institucijama:muzejima, univerzitetima, istraživačkim laboratorijama,preduzimačima i drugima.U sovjetskom periodu nije se vodilo računa o svimelementima vrednosti i sada imamo loše rezultate uoblasti restauracije. Čuvan je samo oblik građevine, čimeje izgubljeno mnogo informacija. Korišćeni su novistandardni materijali (ploče, grede) koji nisu pratili autentičnemere. Nije se vodilo računa o starim tehnologijama,alatkama, ponekad čak ni o samoj kontrukciji. Takoje ostao samo oblik, ali ne i zaista vredan objekat.44houses were transferred from stone architecture andlost it logic. That is baroque cornice, circular/roundwindows, arched lintels and other decorative details.Despite the influence from aside architecture (includingboth - stylistic and vernacular) obtained peculiar traits.The houses were transformed in an individual way throughlocal material and environment.In parallel with differences we can notice the samearchitecture in different regions and periods. It couldappear independently being under the same circumstances:same material, level of development, climateand landscape.All these aspects/elements are in the progress, changesand interaction. An interaction between cultures designsnew architecture very specific for a region.The balanceand harmony between all the aspects are very subtle,individual and that is the reason for diversity andessence of traditional architecture. Our aim is to findout these values in all aspects. The result/effect dependson integrated investigations, it means – cooperation inthis field.CooperationHere are mentioned only architectural dimensions.There are other aspects in parallel supporting for architecturalstudies: linguistic, historical, archaeological,chemical, physical and other. Linguistic aspect very oftenhelps to separate layers, cultural territories and interfacesexploring genesis of the object.There are six different words for a living house inLithuania. From linguistic point of view they are asynchronous.Some of them are foreign words. Surprisingis that the houses have both different construction anddifferent forms. At the same time these structures arevery similar to others with the same term/name in adjacentregions. In comparison of architectural and linguisticfacts we get the same conclusion: archaic constructionsand forms correspond with archaic linguisticterms. So trying to invoke additional historians and archaeologistsfrom abroad we may get suitable rightanswer to our question about developing of living houses.It is worth to work together with archaeologists, historians,linguists to know evolution of building. It is necessaryto cooperate with artisans who know material,technology and construction from other point of view,more than with architect or somebody else. Craftsmentake care of material, technology and construction, architectsmostly care about form, owners about planningi.e. function of house, ordinary observers about the environment.Thus to estimate a quality of architectureone needs cooperation or dialogue between many differentinstitutions: museums, universities, research laboratories,entrepreneurs and other.In soviet period not all the aspects of value were takeninto account and we have bad results in restorationfield. Only form of building was regarded, thus much ofthe information was lost. New standard material wasused (boards, beams) that did not repeat authentic measurements.There was no attention paid to ancienttechnology, tools, sometimes even construction. Only theshape remained but not really valuable object.Cooperation with (the same or different) specialistsfrom other regions and countries is very important. It isan occasion to examine similarities and singularities ofour culture from all aspects. But to reach final agreementabout value dimension one needs cooperation bothon professional and regional level. These six dimensionsare possible and workable for protection of heritage asquite well, restoration and new building.