Videha ‘िवदेह’
Videha_01_11_2008_Tirhuta
Videha_01_11_2008_Tirhuta
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Videha</strong> <strong>‘िवदेह’</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका १ नवम्बर अक्टूबर २००८ (वषर् १ मास ११ अंक२१) িরেদহ' পািkক পিtকা <strong>Videha</strong> Maithili Fortnightly e Magazine িরেদহ िवदेह <strong>Videha</strong> িবেদহhttp://www.videha.co.in/ मानुषीिमह संस्कृ ताम्िविभ ानपर बदलैत अिछ मुदा म ूल पमे को पिरवतर्न निह होइत अिछ।एकरा बादसँ पबितन उपासमे रहैत छिथ आऽ चािरम िदन उगैत स ूय र्केँ अर् दऽसाद हण कऽ उपास तोड़◌ैत छिथ। खरनाकेँ िकछु मे “लोहंडा” सेहो कहलजाइत अिछ।तेसर िदन षीकेँ पबितन नदी, पोखिर आ इनारमे पािनमे ठाढ़ भऽ कतेकोतरहक पकबान, फल-फूल, सुपारी, पान आिदकेँ का ंच बासक बनल स ूपमे सजा ओिहमेदीप जड़◌ा डुबैत स ूय र् िदस म ँह ू कऽ भगवान स ूय र्केँ अर् चढ़बैत छिथ। पिरवारकआन सद सेहो स ूपक आगा ँ पािन अथवा द ूध ढ़◌ािर अर् दैत छिथ। षी िदनभगवान स ूय र्केँ अर् देलाक बाद देशक िकछु मे “कोसी भरबाक” पररा सेहोअिछ। एिह िदन अर् देलाक बाद स्ीगण अपन अंगनाकेँ गोबरसँ िनपैत छिथ आओिहपर अिरपन दैत छिथ। एकर बाद चािर टा पैघ कुिसयारसँ म ंडप बना एकरबीचमे मािटक बनल हाथी रखैत छिथ जकर चा कात दीप बनल रहैत अिछ। सभदीपकेँ मालासँ सजा ओिहमे घी ढ़◌ािर जड़◌ाओल जाइत अिछ। हाथीक ऊपरमे भगवानभारकेँ अिप र्त कएल जाए बाला साद, ठकुआ, केरा आऽ आन फलकेँ मािटकबतर्नमे राखल जाइत अिछ। दीप राित भिर जड़◌ैत रहैत अिछ आ स्ीगण म ंडपकचाकात बैिस भिर राित जागल रिह छिठ माइक गीत गबैत छिथ। भिर राित दीपजड़बऽ आऽ गीत गाबएमे िबतैत अिछ। षी जका ँ चािरम िदन समीकेँ उगैत स ूय र्किभनसरमे समिप र्त कएल जाइत अिछ। एकर बाद कोसी उठा लेल जाइत अिछ।अर् देलाक बाद सभ लोक पबितनकेँ णाम कऽ आशीवा र्द लैत छिथ। लोकपबितनक आशीवा र्दकेँ स ूय र्देवक आशीवा र्द मात छिथ। अमीर-गरीब, ब ूढ़-जवान,मािलक-कर, स्ी-पुष सभ भेदभाव िबसिर पबितनसँ आशीवा र्द लैत छिथ।तेजीसँ बदलैत पिरवेशक बावजूद ई पररा िनरर चिल रहल अिछ। समी अर्कबाद छिठ मायक साद हण कऽ पबितन अपन उपास समा करैत छिथ आ भोजनहण करैत छिथ। एिहक संग चािर िदनक ई धािम र्क अान समा होइत अिछ।अिम िदनकेँ पारन सेहो कहल जाइत अिछ।िबहारमे ई पाबिन िहूक संगिह मुसलमान आ िसख सेहो मनबैत अिछ। किटहारिजलाक लीपुर आऽ भोजपुर िजलाक कोइलवर गाममे तीन ू धम र्क लोक एिहपाबिनकें मनबैत छिथ। लीपुर गामक पिम ित नदीक िकनारमे तीन ू समुदायकालु एका होइत छिथ आऽ एक संग स ूय र्देवकेँ अर् दैत छिथ, ओतिह, कोइलवरगाममे िहू रोजा रखैत छिथ तऽ मुसलमान छिठक पाबिनमे िहू सभक घरमे स ूपपठा कऽ एिह पाबिनकेँ मनबैत छिथ।देशक सा ंृितक सताक उदाहरण ुत करैत एिह पाबिनमे उपयोगमे आबएबाला वु सभ खेतीक वाक अथ र्शास्ीय प ुत करैत अिछ। ई एकमा53