िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह
िवशà¥à¤·: िवशà¥à¤·:
िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह थम मैिथली पािक्षक ई पिका Videha Ist Maithili Fortnightly e Magazine िवदेह थम मैिथली पािक्षक 'िवदेह''िवदेह' ५० म अंक १५ जनबरी २०१० (वषर् ३ मास २५ अंक ५०)http://www.videha.co.in/ मानुषीिमह संस्कृ ताम्भैयाकाका- ‘हँ भौजी। काि सयनारायण भगवानक पूजा कऽ हमहूँ िनचेन भऽ गेलहुँ। पाहुनमे-पाहुनआब एेटा सरहोिज टा रिह गेल अिछ। ओहो जाइ ले छड़पटाइ अए। मुदा ओकरा पाँच िदन आरो रखैचाहै छी।’माए- ‘जिहना एकटा बेटीक िवआहक काजकेँ खेलौना जेकाँ गुड़केलहुँ, तिहना दोसर ई सरहोिजकेँ आबगुड़कबैत रहू।’सरहोिज िदिश इशारा होइत देिख का बुिझ गेलिखन। मकैक लावा जेकाँ बीसो दाँत िछटकबैतबजलाह- ‘धरमागती पूछी तँ भौजी एते भारी काज- जे ने खाइक पलखित होइत छल आ ने पािन पीबैक।तीिन राित एो बेिर आँिख निह मुनलॱ। मुदा सरहोिजकेँ धयवाद िदअ जे िघरनी जेकाँ िदन-राित नचैतरहिल। ओते ीसानी रहए तइओ कखनो मूह मिलन निह। सिदखन मुहसँ लबे िछटकैत। तेँ सोचै छी जेपाँच िदन पहुनाइ करा िदऐ।’माए- ‘बच्चा कइए टा छैक?’‘एोटा निह। तीिनये सालसँ सासुर बसै अए। उमेरो बीस-बाइस बखर्सँ बेसी निहये हेतै।’‘आब तँ लोककेँ िबआहे साल बच्चा होइ छै आ अहाँ कहै छी जे तीन सालसँ सासुर बसै अए।’42
िव दे ह िवदेह Videha িবেদহ िवदेह थम मैिथली पािक्षक ई पिका Videha Ist Maithili Fortnightly e Magazine िवदेह थम मैिथली पािक्षक 'िवदेह''िवदेह' ५० म अंक १५ जनबरी २०१० (वषर् ३ मास २५ अंक ५०)http://www.videha.co.in/ मानुषीिमह संस्कृ ताम्‘ऐँह, हमरा तँ अपने पान सालक बाद भेल आ अहाँ तीिनये सालमे हिदआइ छी। अच्छा एकटाबात हमहॴ पूछै छी जे भैया ने हमरासँ साल भिर जेठ छिथ मुदा अहाँ तँ साल छौ मास छोटे होएब। अहॲकोन-कोन गहबर आ ओझा-गुनी लग गेल रही।’अपनाकेँ हारैत देिख बात बदलैत माए बाजिल- ‘सभ िमला कऽ कते खचर् भेल ?’भैयाकाका- ‘धरमागती पूछी तँ भौजी हमहूँ कंजुसाइ केिलऐ। मुदा तैयो पाँच लाखसँ उपरे खचर् भेल।तीन लाख तँ नगदे गिन कऽ देने छिलऐक। तइपर सँ डेढ़ लाखक समान, गहना, बरतन, लकड़ीक समान,कपड़ा देिलऐ। पचास हजारसँ उपरे बिरआतीक सुआगतमे लागल। तइपरसँ झूठ-फूसमे सेहो खचर् भेल।’‘एते खचर् केिलऐ तखन िकए कहै िछऐ जे हमहूँ कंजुसाइ केिलऐ?’‘देिखओ भौजी, हमरा दस बीघा खेत अिछ। तेकर बादो कते रंगक सपित अिछ। गाछ-बाँस,घर-दुआर, माल-जाल। अइ सभकेँ छोिड़ दै छी। खाली खेतेक िहसाब करै छी। अपना गाममे दस हजाररुपैये कासँ लऽ कऽ सािठ हजार रुपैये का जमीन अिछ। ओना सहरगंजा जोड़बै तँ पेंतीस हजार रुपैयेका भेल। मुदा हमर एोटा खेत ओहन निह अिछ जेकर दाम चालीस हजार रुपैये कासँ कम अिछ।बेिसयोक अिछ। मुदा चािलसे हजारक िहसाबसँ जोड़ै छी तँ आठ लाख रुपैये बीघा भेल। दस बीघाक दामअसी लाख भेल। तीिन भाइ-बहीन अिछ। हमरा िलये तँ जेहने बेटा तेहने बेटी। अनका जेकाँ तँ मनमेदुजा-भाव नै अिछ। आब अहॴ कहू जे कोन बेसी खचर् केिलऐ।’43
- Page 2 and 3: िव दे ह िवदेह V
- Page 4 and 5: िव दे ह िवदेह V
- Page 6: िव दे ह िवदेह V
- Page 10 and 11: िव दे ह िवदेह V
- Page 13 and 14: िव दे ह िवदेह V
- Page 15 and 16: िव दे ह िवदेह V
- Page 17 and 18: िव दे ह िवदेह V
- Page 19 and 20: िव दे ह िवदेह V
- Page 21 and 22: िव दे ह िवदेह V
- Page 23 and 24: िव दे ह िवदेह V
- Page 25 and 26: िव दे ह िवदेह V
- Page 27 and 28: िव दे ह िवदेह V
- Page 29 and 30: िव दे ह िवदेह V
- Page 31 and 32: िव दे ह िवदेह V
- Page 33 and 34: िव दे ह िवदेह V
- Page 35 and 36: िव दे ह िवदेह V
- Page 37 and 38: िव दे ह िवदेह V
- Page 39 and 40: िव दे ह िवदेह V
- Page 41: िव दे ह िवदेह V
- Page 45 and 46: िव दे ह िवदेह V
- Page 47 and 48: िव दे ह िवदेह V
- Page 49 and 50: िव दे ह िवदेह V
- Page 51 and 52: िव दे ह िवदेह V
- Page 53 and 54: िव दे ह िवदेह V
- Page 55 and 56: िव दे ह िवदेह V
- Page 57 and 58: िव दे ह िवदेह V
- Page 59 and 60: िव दे ह िवदेह V
- Page 61: िव दे ह िवदेह V
- Page 64 and 65: िव दे ह िवदेह V
- Page 66 and 67: िव दे ह िवदेह V
- Page 68 and 69: िव दे ह िवदेह V
- Page 70 and 71: िव दे ह िवदेह V
- Page 72 and 73: िव दे ह िवदेह V
- Page 74 and 75: िव दे ह िवदेह V
- Page 76 and 77: िव दे ह िवदेह V
- Page 78 and 79: िव दे ह िवदेह V
- Page 80 and 81: िव दे ह िवदेह V
- Page 82 and 83: िव दे ह िवदेह V
- Page 84 and 85: िव दे ह िवदेह V
- Page 86 and 87: िव दे ह िवदेह V
- Page 88 and 89: िव दे ह िवदेह V
- Page 90 and 91: िव दे ह िवदेह V
<strong>िव</strong> <strong>दे</strong> <strong>ह</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> <strong>Videha</strong> <strong>িবেদহ</strong> <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक ई पिका <strong>Videha</strong> Ist Maithili Fortnightly e Magazine <strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong> थम मैिथली पािक्षक '<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>''<strong>िव</strong><strong>दे</strong><strong>ह</strong>' ५० म अंक १५ जनबरी २०१० (वषर् ३ मास २५ अंक ५०)http://www.videha.co.in/ मानुषीिम<strong>ह</strong> संस्कृ ताम्‘ऐँ<strong>ह</strong>, <strong>ह</strong>मरा तँ अपने पान सालक बाद भेल आ अ<strong>ह</strong>ाँ तीिनये सालमे <strong>ह</strong>िदआइ छी। अच्छा एकटाबात <strong>ह</strong>म<strong>ह</strong>ॴ पूछै छी जे भैया ने <strong>ह</strong>मरासँ साल भिर जेठ छिथ मुदा अ<strong>ह</strong>ाँ तँ साल छौ मास छोटे <strong>ह</strong>ोएब। अ<strong>ह</strong>ॲकोन-कोन ग<strong>ह</strong>बर आ ओझा-गुनी लग गेल र<strong>ह</strong>ी।’अपनाकेँ <strong>ह</strong>ारैत <strong>दे</strong>िख बात बदलैत माए बाजिल- ‘सभ िमला कऽ कते खचर् भेल ?’भैयाकाका- ‘धरमागती पूछी तँ भौजी <strong>ह</strong>म<strong>ह</strong>ूँ कंजुसाइ केिलऐ। मुदा तैयो पाँच लाखसँ उपरे खचर् भेल।तीन लाख तँ नग<strong>दे</strong> गिन कऽ <strong>दे</strong>ने छिलऐक। तइपर सँ डेढ़ लाखक समान, ग<strong>ह</strong>ना, बरतन, लकड़ीक समान,कपड़ा <strong>दे</strong>िलऐ। पचास <strong>ह</strong>जारसँ उपरे बिरआतीक सुआगतमे लागल। तइपरसँ झूठ-फूसमे से<strong>ह</strong>ो खचर् भेल।’‘एते खचर् केिलऐ तखन िकए क<strong>ह</strong>ै िछऐ जे <strong>ह</strong>म<strong>ह</strong>ूँ कंजुसाइ केिलऐ?’‘<strong>दे</strong>िखओ भौजी, <strong>ह</strong>मरा दस बीघा खेत अिछ। तेकर बादो कते रंगक सपित अिछ। गाछ-बाँस,घर-दुआर, माल-जाल। अइ सभकेँ छोिड़ दै छी। खाली खेतेक ि<strong>ह</strong>साब करै छी। अपना गाममे दस <strong>ह</strong>जाररुपैये कासँ लऽ कऽ सािठ <strong>ह</strong>जार रुपैये का जमीन अिछ। ओना स<strong>ह</strong>रगंजा जोड़बै तँ पेंतीस <strong>ह</strong>जार रुपैयेका भेल। मुदा <strong>ह</strong>मर एोटा खेत ओ<strong>ह</strong>न नि<strong>ह</strong> अिछ जेकर दाम चालीस <strong>ह</strong>जार रुपैये कासँ कम अिछ।बेिसयोक अिछ। मुदा चािलसे <strong>ह</strong>जारक ि<strong>ह</strong>साबसँ जोड़ै छी तँ आठ लाख रुपैये बीघा भेल। दस बीघाक दामअसी लाख भेल। तीिन भाइ-ब<strong>ह</strong>ीन अिछ। <strong>ह</strong>मरा िलये तँ जे<strong>ह</strong>ने बेटा ते<strong>ह</strong>ने बेटी। अनका जेकाँ तँ मनमेदुजा-भाव नै अिछ। आब अ<strong>ह</strong>ॴ क<strong>ह</strong>ू जे कोन बेसी खचर् केिलऐ।’43