dotyczących prezentowana zasadniczy przeciwstawnych

20 Jerzy Kolendodził do załamania się panowania Marboda w Czechach. Można przypuszczać,że Katualda schronił się na terenach, które znalazły w orbiciewpływów Markomanów, lecz gdzie władza Marboda była w tym momenciecałkowicie iluzoryczna. Przekaz Annales Tacyta może uprawdopodobniaćwięc poprawianie Boutones na Goutones w tekście Strabona.Relacje Tacyta oraz tekst Strabona dowodzą, że Markomanowie pozostawaliw żywych kontaktach z terenami północnymi. Z kolei Markomanowiezajmujący Kotlinę Czeską byli dobrze znani Rzymianom. Na ich terytoriumprzebywali na stałe jak podaje Tacyt (Annales II 62), kupcy rzymscy(lixae ac negotiatores), którzy mogli być zainteresowani handlemnie tylko z Markomanami, ale również z ludami podłożonymi w głębiBarbaricum. W ten sposób pewne pośrednie wiadomości o terenach nadBałtykiem mogły docierać na teren państwa rzymskiego. Co więcej, zarównoMarbod i walczący z nim Katualda stali się później jeńcami rzymskimi.Jeden z nich był internowany w Rawennie, drugi zaś w Forum Iuliumw Galii Narbońskiej (dzis. Fréjus). Ich relacje mogły odegrać istotnąrolę w zdobywaniu informacji o ziemiach leżących między Sudetamii Karpatami a wybrzeżami Bałtyku. Zwłaszcza istotnymi mogły być tuwiadomości uzyskane od Katualdy, który znał te obszary z autopsji, gdyżprzebywał na terenie zajmowanym przez Gotów.Następny etap poznawania krain nad Bałtykiem wiąże się ze słynnąwyprawą ekwity rzymskiego (eques Romanus) po bursztyn bałtycki, któramiała miejsce w ostatnich latach panowania cesarza Nerona 29 . Jak podajePliniusz Starszy (XXXVII 45). wyprawa ta objechała miejsca handlowe(commercia) 30 i brzegi (litora) przywożąc ogromną ilość bursztynuzużytego dla uświetnienia igrzysk gladiatorskich. Była to ekspedycjaoficjalna, na czele której stał eques Romanus, nie kupiec, jak sądziłaczęść badaczy, lecz ekwita – urzędnik państwowy lub oficer. Został onwysłany, jak podaje Pliniusz, po bursztyn przez prokuratora KlaudiusaIulianusa zajmującego się igrzyskami gladiatorskimi. Celem tej ekspedycja,która wyruszyła z Karnuntum i po przebyciu 600 mil, czyli prawie900 kilometrów dotarła do Bałtyku, było nie tylko pozyskanie ogromnejilości bursztynu potrzebnego dla uświetnienia igrzysk gladiatorskich.Ekwita rzymski przywiózł nie tylko bursztyn, ale również cenne informa-29 J. Kolendo, A la recherche de ‘ambre baltique. L’expédition d’un chevalier romainsous Néron, Warszawa 1981; idem, Wyprawa po bursztyn bałtycki za Nerona,[w:] Świat antyczny, t. I, s. 167–190.30 Mogą być one przykładem ports of trade, wg. terminologii Polany’ego, czyli miejsc kontaktówekonomicznych pomiędzy przedstawicielami różnych cywilizacji na wczesnych etapachrozwoju. Por. K. Polanyi, Ports of trade in early societies, [w:] Primitive, Archaic andModern Economy, ed. G. Dalton, Boston 1971, s. 238–261.