PRUTHENIA

236 Wojciech Nowakowskiwielkiej odległości od składanych w IV–V wieku depozytów bagiennych,typowych dla obrzędowości germańskiej 119 , odkryto współczesne imcmentarzysko bałtyjskie 120 , sugerują, że przynajmniej w początkach okresuwędrówek ludów ta druga możliwość wydaje się bardziej prawdopodobna.Dla objęcia przez bałtyjskie osadnictwo ziem wokół jeziora Drużnoi na zachód od niego można przyjąć stosunkowo dokładną chronologię„negatywną”: ekspansję tę datuje zanikanie skarbów solidów, powszechniełączonych z przekazywaniem „do ojczyzny” przez Germanów zajmującychwówczas obszary dawnego Imperium Romanum i rejony przygraniczne,części łupów, czy też wymuszonych bądź wysłużonychopłat 121 . Najpóźniejsze emisje występujące w tych depozytach pochodząz lat panowania cesarza Anastazjusza (491–518) 122 , co wyznacza datęopuszczenia rejonu ujścia Wisły przez ostatnich Germanów, najpewniejidentycznych z wymienianymi przez Jordanesa Widiwariami, stanowiącymizbieraninę resztek plemion germańskich (I o r d., Get., 36).Przesuwanie się Bałtów na południe doprowadziło do zakładania naWysoczyźnie Elbląskiej i na jej południowo-zachodnim obrzeżu cmentarzyskz pochówkami ciałopalnymi wyposażonymi w broń i części rzędukońskiego oraz z grobami koni 123 , co odpowiadało dokładnie bałtyjskim119 Na temat odkryć w Młotecznie – F.E. Peiser, Der Goldfund von Hammersdorf, „Mannus“10, 1918, s. 92–96; M. Ebert, Neuewerbungen des Prussia-Museums, „Sitzungsberichte derAltertumsgesellschaft Prussia“ 24, 1923, s. 154–172; datowanie znalezisk – H. Bott, Zur Datierungder Funde aus Hammersdorf (Ostpreußen), Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz 23–24/3, 1976/1977 (1982), s. 139–153; o możliwościuznania tego stanowiska za „święte bagno“ – A. Bursche, Złote medaliony rzymskiew Barbaricum. Symbolika prestiżu i władzy społeczeństw barbarzyńskich u schyłkustarożytności, Światowit Supplement Series A: Antiquity II, Warszawa 1998, 76–79, s. 182–183.120 W. Ziemlińska-Odojowa, Wstępne wyniki badań na wielokulturowym stanowiskuw Młotecznie (gmina Braniewo), [w:] Archeologia bałtyjska, red. J. Okulicz, Olsztyn1991, s. 100–119.121 K. Godłowski, Zur Frage der völkerwanderungszeitlichen Besiedlung in Pommern,Studien zur Sachsenforschung 2, 1980, s. 78–83, mapy 6–7; idem, Okres wędrówek ludówna Pomorzu, Pomorania Antiqua X, 1981, s. 112–114; idem, Pierwotne siedziby Słowian...,s. 337–341, ryc. 20–21; por. R. Ciołek, Znaleziska solidów na Pomorzu, WiadomościNumizmatyczne XLVII/2(176), s. 2003, 174–178.122 Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian..., s. 337; Ciołek, op. cit., s. 172–174, tabele 1–2.123 R. Dorr, Die Gräberfelder auf dem Silberberge bei Lanzen und bei Serpin, Kreis Elbing,aus dem V.–VII. Jahrhundert nach Christi Geburt, Elbing 1898; W. Neugebauer,Das altpreußische Gräberfeld von Conradswalde, Altschlesien V, 1934, s. 321–325, tabl.LXX; M. Pietrzak, Cmentarzysko pruskie z V–VII w. n. e. w Nowince, woj. Elbląg,Sprawozdania Archeologiczne XXIX, 1977, s. 151–158; J.M. Kowalski, Archeologiczne badaniacmentarzyska w Chojnowie, gmina Tolkmicko, Rocznik Elbląski X, 1985, s. 226–229; idem, Badania cmentarzyska w Chojnowie, woj. elbląskie, [w:] Badania archeolo-