PRUTHENIA

230 Wojciech Nowakowskiczej nad Pasłęką, wcześniej tworzącej graniczną strefę „wzajemnej trwogi”93 (mapa 2:1–2).Przedstawione wyżej różnice w sposobie wyposażania pochówkówgockich mieszkańców Pomorza Nadwiślańskiego i ich bałtyjskich sąsiadówz Sambii wskazują także na odmienne wizje demonstrowania statususpołecznego, co z kolei sugeruje również inną hierarchię: broń, towarzyszącamęskim pochówkom na cmentarzyskach kultury Dollkeim-Kovrovo, może – choć wcale nie musi! – sygnalizować wyraźnie wyższąpozycję wolnych mężczyzn-wojowników u Estiów, niż wśród Gotów, którzy,zdaniem Tacyta, byli „rządzeni przez królów, i to już nieco surowiejniż reszta ludów germańskich” (T a c., Germ., 44). Możliwośćwywodzenia pruskich terminów dotyczących polityki czy spraw społecznychz języka gockiego 94 , czy szerzej z języków germańskich, nie musiwięc przesądzać o przejęciu przez Estiów gockich rozwiązań politycznychi społecznych. W końcu słowiańskie słowo „król” nie oznacza cesarza,choć wzięło się od imienia Karola Wielkiego! 95 Gockimi wpływami trudnozwłaszcza wytłumaczyć „występowanie tzw. grobów książęcych” 96 ,gdyż obiektów, godnych tego miana, na Półwyspie Sambijskim do tej porynie odkryto! 97Zupełnie inaczej w świetle materiałów archeologicznych rysują sięrelacje między kulturą wielbarską, a drugim z jej „bałtyjskich” sąsiadów –kulturą bogaczewską (mapa 1:3), której ludność można identyfikowaćz Ptolemeuszowymi Galindai. Na stanowiskach tej kultury z okresuwczesnorzymskiego nie występują właściwie znaleziska, które nawiązywałybydo wzorców „wielbarskich”. Brak tu też grobów szkieletowych,wyraźnie czytelne są natomiast powiązania z kulturą przeworską z Mazowsza98 (mapa 1:4). Obraz ten zmienia się dopiero w późnym okresie93 Por. „Germanię, w pojęciu jej całości, oddzielają [...] od Sarmatów i Daków wzajemnatrwoga i góry” – Tac., Germ., 1.94 Por. W. Długokęcki, Uwagi o genezie i rozwoju..., s. 49–50.95 Por. też bardzo interesujące uwagi K. Modzelewskiego na temat zawodności „pojęciowegoprzeciwstawiania króla księciu” – K. Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004,s. 403–405.96 W. Długokęcki, Uwagi o genezie i rozwoju..., s. 50.97 Na temat kryteriów wydzielania „grobów książęcych” por. klasyczne opracowanieH.J. Eggersa – H.J. Eggers, Lübsow, ein germanischer Fürstensitz der älteren Kaiserzeit,„Praehistorische Zeitschrift“ XXXIV–XXXV/2, 1949/1950 (1953), s. 104–107; por.M. Gebühr, Fürstengräber. § 4. Römische Kaiserzeit, RGA 10, Berlin-New York 1998,s. 185–195; w polskiej literaturze problem definicji „grobów książęcych” przedstawiłaK. Czarnecka – K. Czarnecka, Groby okazałe a kontakty między Imperium Rzymskima Barbaricum w III wieku, Archeologia XXXI, 1980 (1982), s. 186–192.98 T. Dąbrowska, Uwagi o związkach kulturowych między kulturą przeworską i kulturązachodniobałtyjską w okresie wpływów rzymskich, Rocznik Białostocki XVI, 1991,