22.08.2015 Views

ludność powstaniem przyjmowano zachodniobałtyjskich

Uwagi o genezie i rozwoju wczesnośredniowiecznych Prus do ...

Uwagi o genezie i rozwoju wczesnośredniowiecznych Prus do ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Uwagi o genezie i rozwoju wczesnośredniowiecznych Prus 49Nie wszystkie jej wątki, mając na względzie postawione wyżej pytanie, możnaw tym miejscu rozwijać.Ze względu na nazwy i lokalizację identyfikuje się Galindów i Sudynów,mieszkających poniżej (tj. na południowy wschód) Wenedów, ze znanymiz wczesnego średniowiecza Galindami i Jaćwięgami. Galindom przypisaćbowiem można kulturę bogaczewską, która sięgała nawet do Czarnej Hańczy.Ponieważ Suwalszczyzna była w I–II w., w świetle dotychczasowychbadań archeologicznych, strefą niezasiedloną, lokuje się Sudynów na wschódod Niemna i identyfikuje ich z grupą stanowisk typu Naca w ramach kulturyceramiki sztrychowanej (kreskowanej) w dorzeczu górnego Niemna i Dniepru.Nazwę mieszkającego za Sudynami ludu Stavanoi proponuje się ostatnioemendować na Stabanoi (Stabianowie), i ze względu na rdzeń stab (prus.– kamień) uznać za bałtycką. Lud ten mieszkałby w dorzeczu górnego Dnieprui należał do Bałtów wschodnich 195 .Wenetów (także Weltów) identyfikuje się dość zgodnie z wspomnianymludem celtycko-italskiego pochodzenia, Gytonów utożsamia się z Gotami,którzy według przekazu Jordanesa (VI w.) wylądowali w I w. n.e. razemz Gepidami na południowym wybrzeżu Bałtyku. Stanowili oni element archeologicznejzapewne polietnicznej (gocko-gepidzko-wenetyjskiej) kulturywielbarskiej, której zasięg, zgodnie z kierunkiem wędrówki Gotów, rozszerzałsię w kierunku południowo-wschodnim ku Morzu Czarnemu. Gocipojawili się w strefie stepowej nad Morzem Czarnym na początku III w. 196 Naddolną Wisłą pozostali ich pobratymcy Gepidowie, którzy mieliby zamieszkiwaćwyspy otoczone ramionami Wisły, nazywane przez nich „wyspami Gepidów”(Gepedoios), zapewne słusznie utożsamione z Wysoczyzną Elbląską.Obok właściwości fizjograficznych (wysoczyzna otoczona jest wodami rzekiWąskiej, jeziora Druzno, rzeki Elbląg, Zalewu Wiślanego i rzeki Pasłęki),przemawia za tą identyfikacją czasowa zbieżność między pojawieniem się Gepidównad Dunajem i zanikiem cmentarzysk na wysoczyźnie (koniec III w.) 197 .O charakterze stosunków gocko-bałtyckich (estyjskich) można wnioskowaćna podstawie przejęć z języka gockiego do pruskiego. Przyjmuje się, że——————1297–1997, Olsztyn 1998, s. 75–106; idem, Truso – niektóre aspekty genezy, Rocznik Elbląski, 18, 2002;J. Kolendo, Wenetowie w Europie środkowej i wschodniej. Lokalizacja i rzeczywistość etniczna, w: idem, Światantyczny i barbarzyńcy; idem, Rejon ujścia Wisły; J. Okulicz, Problemy pochodzenia Bałtów i Słowian w świetleźródeł archeologicznych i językoznawczych, Rocznik Białostocki, 16, 1989; W. Nowakowski, Das Samland inder römischen Kaiserzeit, s. 109–116.195J. Nalepa, „Stavanoi” Klaudiusza Ptolomeusza – Wschodniobałtyccy Stabianie nad górnym Dnieprem,Slavia Antiqua, 45, 2004, s. 9 i n.196R. Wołągiewicz, Kultura wielbarska – problemy interpretacji etnicznej, w: Problemy kultury wielbarskiej,Słupsk 1981, s. 79–102; J. Strzelczyk, Goci – rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984, s. 39–86197Greckie i łacińskie źródła, s. 59–61; J. Okulicz-Kozaryn, Centrum kulturowe z pierwszych wieków naszejery u ujścia Wisły, Barbaricum, 2, 1992, s. 137 i n.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!