ludność powstaniem przyjmowano zachodniobałtyjskich

Uwagi o genezie i rozwoju wczesnośredniowiecznych Prus 33tyczna wynikała także z faktu, że Prusowie przed podjęciem ważnej decyzjipolitycznej rzucali losy, które interpretował kapłan 121 .Jeroschin nazwał go „der obriste warte nach heidnischer art”, a zatemstrażnikiem zwyczaju (prawa) pogańskiego, najwyższym kapłanem. Jednakprzypisywanie mu na tej podstawie funkcji najwyższego sędziego jestmało prawdopodobne 122 .Ślady funkcjonowania związku wielkoplemiennego o charakterze teokratycznymsą jednak nikłe. Składanie kriwemu w Romowe jednej trzeciejzdobyczy wojennych jako ofiary dla bogów, którą następnie palono, poświadczonejest także u Żmudzinów. Zdaje się jednak, że nie doprowadziło to dowytworzenia się wieloplemiennej skarbowości kultowej, poświadczonejw Związku Lucickim (Radogoszcz), czy u Rugian (Arkona), gdzie w świątyniachprzechowywano skarby 123 . Znamienne jest, że po pokonaniu poszczególnychplemion jako gwarancję uległości Zakon żądał zawsze zakładników,nigdy zaś nie wspomina się o wydaniu skarbu plemiennego czy choćby jegoprzejęciu 124 .Brak też informacji, które potwierdzałyby polityczną rolę kapłanów w okresiewojny z Zakonem. W opisywanych przez Dusburga wydarzeniach kapłaniw ogóle nie występują. Nie słyszymy też nic o organizacji kultu na szczebluplemienia lub włości. Wymowne jest w tym względzie milczenie w tejsprawie traktatu dzierzgońskiego. Wymieniono jedynie ligaszów i tuliszóworaz ich funkcje przy ceremoniach pogrzebowych 125 . Porównywanie roli kapłanówpruskich do kapłanów połabskich lub rugijskich, traktowanie ichjako podpory ustroju demokratycznego czy drogi „wieleckiej” i przeciwstawianienobilom, np. w związku z misją św. Wojciecha, jest wyraźną nadinterpretacją126 .Obraz ustroju politycznego kraju Estów przekazany przez Wulfstanawyraźnie wskazuje na rozdrobnienie polityczne i brak silnych ośrodkówwładzy publicznej. Był on co prawda bardzo duży, ale w każdym z wielu„miast” był „król” i toczono w nim dużo wojen. O uprawnieniach monarchicznych(zakresie władzy) owych „cyningów” nic nie wiadomo. Pełnili——————121L. P. Słupecki, Wyrocznie i wróżby pogańskich Skandynawów. Studium do dziejów idei przeznaczeniau ludów indoeuropejskich, Warszawa 1998, s. 103n, 117–119; K. Modzelewski, op. cit., s. 393.122Di Kronike von Pruzinlant des Nicolaus von Jeroschin, hg. v. E. Strehlke, w: SRP, I, s. 348. Tak sądziłH. Bertuleit, op. cit., s. 73.123H. Łowmiański, Początki Polski, I, Warszawa 1963, s. 371–372; IV, Warszawa 1970, s. 134–138.124Duisburg, III. 27, 71, 107–109, 175.125Zob. P. M. A. Cywiński, Ślady szamanizmu w religijności wczesnośredniowiecznych Prusów, PrzeglądHistoryczny, 92, 2001, z. 1, s. 85–92.126Tak S. Mielczarski, op. cit., s. 104–105; por. H. Łowmiański, Początki Polski, t. V, s. 395 i przyp.1276; J. Powierski, Stosunki polsko-pruskie, s. 66.