SPIS RZECZY

29produkt wypiera inny. Najpierw kino zepchnęło na margines sztuki teatr, terazrównież i ono ustępuje miejsca grom wideo, w których występują postaciwykreowane komputerowo. Do 2006 roku wirtualne osobniki z animowanychfilmów i gier przypominały wyglądem i zachowaniem prawdziwe osoby.Cztery lat temu jednak wyobraźnią widzów zawładnął film 300, opowiadającyo konflikcie zbrojnym między Persami a Spartanami pod wodzą legendarnegoLeonidasa. W filmie tym, odwrotnie niż dotychczas, postaci zostały w jaknajbardziej realistyczny sposób skopiowane z gier komputerowych. W czymzaszła zmiana? W jakości relacji międzyosobowych proponowanych przeztwórców konsumentom kultury. W teatrze aktor śmiał się i płakał, przekazującwidzom bezpośrednie wzruszenia. Był blisko. Jak zauważał Arystoteles, istotąteatru jest mimesis, czyli naśladowanie, odzwierciedlanie. Widz odczuwałw sobie te same uczucia, które targały bohaterami przedstawienia – dramatlub śmiech. Śmiejesz się, bo inny się śmieje. Śmiech grupowy potrafi byćzaraźliwy. W każdym razie teatr oddziaływał na widza poprzez bliskość. Kinowpływa na spostrzeganie widza bardziej kompleksowo. Działa w bardziejzróżnicowany sposób na poszczególne osoby. Niemniej nawet w zaciemnionejsali kinowej zdarza się, że widz sięga po chusteczkę, czy to z wzruszenia,czy z rozbawienia. Podobnie zresztą telewizja. Nieczuły na śmiech czy łzymoże pozostać jedynie ten, kto ogląda spektakl w pojedynkę, w dodatku nierozumiejąc języka.Specyfiką gier wideo jest silne i stałe poddawanie widza podnieceniu,pozbawiając go zarazem poczucia uczestniczenia w sytuacji. Przed oczamigracza przetaczają się postaci wirtualne, wymyślone. Można je zabijaćbez żadnego poczucia winy. Nie należy niepokoić widza niepotrzebnymwspółodczuwaniem. Wystarczy mu porządna dawka ekscytacji. Przebywanieprzed ekranem, na którym toczy się gra, przyzwyczaja człowieka douczuciowej odległości dzielącej go od śledzonej postaci. Oczy sycą się losemkogoś, z kim go nic nie łączy. Dystans jest zresztą warunkiem powodzeniatej formy rozrywki. Dzięki niemu proponowane sceny mogą być corazbardziej drastyczne. Z czasem jednak wszyscy dają się włączyć w błędnekoło: poczucie dystansu jest dla gracza komfortowe, niemniej w końcu nuży.Z obawy przed efektem znudzenia oczekuje więc od producentów coraz tomocniejszych wrażeń. Okrucieństwo umożliwione rozwojem technicznymsyci na krótko. Niemniej podnoszenie progu atrakcji odbywa się kosztemniszczenia kolejnych tabu. Przywiązywanie się do scen brutalnych czyZabij www.wydawnictwofronda.pl/prenumeratabliźniego twego