SPIS RZECZY

261trzeci żołnierz moskiewski. Przez obrońców miasta wymordowana zostałareszta mohylewskich Żydów, których – mimo przyjęcia prawosławnego chrztu– oskarżono o sprzyjanie „Lachom”.Po klęsce ostatniego szturmu Janusz Radziwiłł zarządził odwrót wojsk.Wycofując się do Wilna, zostawił na miejscu Pokłońskiego, potwierdzając jegotytuł pułkownika i nadając mu zwierzchnictwo nad ziemiami białoruskimi.Jego władza była jednak iluzoryczna. Moskwa rozpoczęła bowiem kampanięletnią, a car Aleksy przejął wszystkie dobra Pokłońskiego. Faworytem Moskwyzostał hetman Zołotarenko, który objął dowództwo nad dawnymi Kozakamibiałoruskiego pułkownika. Pokłoński próbował stawiać czoła najeźdźcom zewschodu, ale jego oddziały zostały kilkakrotnie rozbite – pod Borysowem, podKojdanowem i pod Oszmianą.ZDRADA CZWARTA - DRUGIE PORZUCENIE KRÓLA JANAKAZIMIERZAW tym czasie Rzeczpospolitą zaatakowała Szwecja i zaczął się najazdzwany przez historyków „potopem”. Król szwedzki Karol X Gustawzaproponował carowi Aleksemu rozbiór Wielkiego Księstwa Litewskiego.Moskiewski władca odrzucił jednak tę propozycję, gdyż oferowany mu podziałuważał za niekorzystny. Był przekonany, że Litwa i tak w całości zostanieprzez niego zdobyta.Kiedy główne siły szwedzkie ruszyły na Polskę, Aleksy posłał swoje wojskana Wilno. 8 sierpnia 1655 roku stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego zostałazdobyta. Moskiewscy zdobywcy dokonali rzezi ludności cywilnej miasta.Następnego dnia do Wilna uroczyście wjechał car. W tym miejscu 3 wrześniaprzyjął oficjalnie tytuł „samodzierżcy całej Wielkiej, Małej i Białej Rosji”.Tymczasem wojewoda wileński i wielki hetman litewski Janusz Radziwiłł,który wcześniej zdążył opuścić swoją stolicę, 17 sierpnia pod Kiejdanamioddał się pod protektorat szwedzki (to samo niemal miesiąc wcześniej, 25lipca, zrobiło pod Ujściem pospolite ruszenie w Wielkopolsce). Wśród tych,którzy wypowiedzieli posłuszeństwo Janowi Kazimierzowi i stanęli po stronieKarola Gustawa, był także Konstanty Pokłoński. 20 października WielkieKsięstwo Litewskie podpisało unię ze Szwecją i uznało króla szwedzkiego zawielkiego księcia litewskiego. Był to akt uzurpacji, gdyż prawowitym wielkimksięciem litewskim pozostawał król Polski Jan Kazimierz.Pułkownik www.wydawnictwofronda.pl/prenumerataPokłoński: zdrajca czy bohater?