SPIS RZECZY

zamieszkujących Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie, że celemjego agresji jest wzięcie pod opiekę dyskryminowanych w Rzeczpospolitejwyznawców chrześcijaństwa wschodniego.Już 5 czerwca 1654 roku na stronę moskiewską przeszedł KonstantyPokłoński, szlachcic prawosławny, pochodzący z powiatu pińskiego naPolesiu, zamieszkały w Mohylewie. Był on zaufanym człowiekiem IwanaWyhowskiego – prominentnego członka starszyzny kozackiej, pisarzageneralnego, późniejszego hetmana Wojska Zaporoskiego. Bardzo szybkodoszło do spotkania Pokłońskiego z Bohdanem Chmielnickim, który poleciłmu sformowanie pułku kozackiego w Mohylewie, a następnie wyprawił goz listami polecającymi do cara Aleksego. Władca rosyjski przyjął przybyszaw obozie wojskowym pod Smoleńskiem, obsypał go nagrodami, nadał tytułpułkownika i dał prawo sformowania własnego pułku walczącego u bokuMoskwy.Pierwszym wyczynem bojowym pułkownika Pokłońskiego, który zdołałzwerbować do swego oddziału ponad tysiąc chłopów, było skłonienie dokapitulacji mieszkańców miasteczka Czausy. Później, mając do dyspozycjiniemal dwa tysiące żołnierzy, pokonał 300-osobowy polsko-litewski oddziałszlachty, który ruszył z odsieczą z Mohylewa na Czausy. Z czasem liczebnośćarmii pułkownika wzrosła do sześciu tysięcy.Tymczasem Moskwa odnosiła na froncie militarne sukcesy. Główneuderzenie poszło na trzy miasta: Połock, Smoleńsk i Mścisław. Większośćmieszkańców Połocka, na wieść o zbliżającej się w szybkim tempie olbrzymiejarmii ze wschodu, uciekła do Wilna lub Rygi. Nieliczna załoga grodu pokrótkim oporze poddała go najeźdźcy. Naprzeciw armii moskiewskiejwyruszył wielki hetman litewski Janusz Radziwiłł, ale jego wojska zostałypokonane pod Szepielewiczami. Na wieść o tych wydarzeniach poddały sięcarowi kolejne miasta: Orsza i Mohylew.ZDRADA DRUGA - PORZUCENIE HETMANA BOHDANACHMIELNICKIEGOKonstanty Pokłoński wyczuł swoją historyczną szansę. Postanowił niepodporządkowywać swego pułku Wojsku Zaporoskiemu, lecz bezpośredniocarowi Aleksemu. Ten ostatni mianował go zwierzchnikiem „powiatumohylewskiego”, zaś sam Pokłoński zaczął tytułować się „pułkownikiembiałoruskim”. Nie minął tydzień od zajęcia Mohylewa, a większośćżydowskich mieszkańców miasta została wymordowana. Nieliczni, którzyocaleli, zostali zmuszeni przyjąć prawosławny chrzest. Większość historyków