SPIS RZECZY

Kiedy pojawiła się nowożytna idea białoruskiej państwowości? Historycyukraińscy, gdy pada podobne pytanie dotyczące ich kraju, wskazują napołowę XVII wieku i postać hetmana Bohdana Chmielnickiego. Historycybiałoruscy w ostatnim czasie coraz częściej również odwołują się dopołowy XVII stulecia, a prekursora nowożytnej idei białoruskiej upatrująw pułkowniku Konstantym Pokłońskim. Oleg Łatyszonek uważa go „zaw ogóle pierwszego białoruskiego polityka sensu stricto”. Lew Okinszewicztwierdzi, że Pokłoński dążył do utworzenia na Białorusi organizacji podobnejdo Wojska Zaporoskiego, w którym odgrywałby rolę podobną do BohdanaChmielnickiego.Życiorys pułkownika Pokłońskiego mógłby być gotowym scenariuszemfilmu przygodowego. Obfituje on w liczne zwroty akcji, podczas którychgłówny bohater okazał się wielokrotnym zdrajcą. Jego dramatem była jednakpolityczna samotność.ZDRADA PIERWSZA - PORZUCENIE KRÓLA JANA KAZIMIERZAPowstanie Chmielnickiego zakończyło się zwycięstwem Polaków, alewykopało na trwałe rów nienawiści między Koroną a zaporoskimi Kozakami.Ci ostatni postanowili przyjąć protektorat cara moskiewskiego Aleksego I.Do podpisania ugody doszło 18 stycznia 1654 roku w Perejesławiu. Stronękozacką reprezentował hetman Bohdan Chmielnicki, moskiewską zaś carskipełnomocnik Wasyl Buturlin. Ugoda, zaprzysiężona przez radę kozacką, niezostała jednak zaprzysiężona przez Aleksego, który stwierdził, że urągałobyjego majestatowi składanie przysiąg swoim poddanym.Oddanie się Wojska Zaporoskiego pod opiekę cara oznaczało wojnę. Latem1654 roku połączone siły moskiewskie i kozackie uderzyły na Rzeczpospolitą.Przed atakiem car Aleksy wydał odezwę do wszystkich prawosławnych