SPIS RZECZY

W życiorysie Lipińskiego co rusz natykamy się na polskie tropy. Podczasnauki w I Gimnazjum w Kijowie (w tym samym czasie uczył się tamMichaił Bułhakow) brał udział w Polskiej Korporacji Uczniowskiej. Wspólniez innym Polakiem, Romanem Wojciechowskim, przyczynili się wówczas dopowstania Ukraińskiej Hromady Uczniowskiej, opracowując jej statut. Gdyw roku 1903 zaczynał studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, wypełniającankietę personalną, w rubryce „narodowość” wpisał „polska”. Na studiachjego wykładowcami byli m.in. Stanisław Grabski i Władysław LeopoldJaworski, a do najbliższych przyjaciół należał późniejszy działacz endeckiWitold Staniszkis. Kiedy w 1906 roku immatrykulował się na UniwersytecieGenewskim, znów napisał w ankiecie, że jest Polakiem.Można powiedzieć, że należał do licznej grupy polskiej szlachty, któraprzyczyniła się do ukraińskiego odrodzenia narodowego. W drugiej połowieXIX wieku byli to chłopomani, tacy jak Włodzimierz Antonowycz, TadeuszRylski, Paulin Święcicki, Borys Poznański czy Konstanty Michalczuk. W czasachLipińskiego natomiast wśród polskich ukrainofilów znaleźć możemy takiepostaci, jak Ksawery Władysław Branicki, Michał Tyszkiewicz czy KonstantyWołodkowicz. Sam Lipiński (czy też Łypyńskyj) nazywał siebie „Ukraińcemkultury polskiej”. Definiując swoją tożsamość, odwracał słynne określenieStanisława Orzechowskiego z XVI wieku i nazywał siebie gente Polonus,natione Ruthenus.Ten Polak z pochodzenia a Ukrainiec z wyboru był zarazem głównymprzedstawicielem ukraińskiego mesjanizmu. Być może w tej jego refleksjiodbija się także wpływ polskiej kultury...MESJANIZM JAKO FORMA MIŁOŚCI BLIŹNIEGOJak Lipiński rozumiał mesjanizm? Pod pojęciem tym miał na myśliokreśloną misję narodu, wyznaczoną mu w historii przez Opatrzność.Posłannictwo to czyniło daną nację nosicielem nowych idei, które miałaona rozpowszechniać w świecie dla dobra ludzkości. Inny jest jednakmesjanizm narodów, które posiadają własną państwowość, inny zaśtych, które pozbawione zostały niepodległości, ale żywy jest w nich duchwolności. Mesjanizm tych drugich posiada w większym stopniu rys heroicznyi zabarwienie moralne, dzięki czemu pozwala zachować godność w trudnychczasach i być gotowym do walki o utraconą suwerenność.Idea mesjanistyczna, ściśle powiązana z ideą państwa, towarzyszyludzkości od wieków, dlatego – jak zauważał Lipiński – „przejawówmesjanizmu w historii mamy tyle, ile było i jest na świecie państwowych