Seks po katolicku - Fronda

pomocą środków naszego języka". Nie ma różnicy między gestem i sensem,między sposobem użycia języka w konkretnej sytuacji a znaczeniemwypowiadanego wtedy tekstu. Rozumienie to nie „doświadczanie tego,co jest". Rozumienie to umiejętność, żadna tam ogólna, lecz konkretna,np. umiejętność podania dwóch cegieł po usłyszeniu tekstu: „podaj dwiecegły" - w sytuacji używania cegieł do czegoś. Jeżeli zaś chcemy tworzyćteorię - to znaczy abstrahujemy od konkretnej sytuacji - wówczasposzukiwana semantyka (czyli teoria znaczenia) musiałaby być zbioremdyrektyw dotyczących sposobów użycia słów. Przy czym dyrektywa jestmożliwa do sformułowania wyłącznie p o, nigdy nie „przed", nigdy niejest na przykład narzędziem do uczenia się języka. „Jeżeli osoba A chceod osoby B otrzymać dwie cegły, to mówi do osoby B: «podaj dwie cegły»"- czy tak uczymy się języka?Na czym polega rozumienie niniejszego tekstu? Czy na znajomościreguł gramatycznych, pragmatycznych i semantycznych? Na teorii? Raczejna czymś innym, na przykład na umiejętności powiedzenia go sobieinnymi słowami, poczuwania się do zgody lub sprzeciwu w niektórychmomentach czytania. W niektórych momentach powiedzenia do siebiew myślach: „acha!" albo: „co?" i potem: „acha". Rzeczywiście - zamiasto teorii znaczenia, gramatyce, semantyce i pragmatyce, wygodnie jestmówić o grze językowej. I że w każdej grze występują reguły. Że są, żewyznaczają granice możliwym sposobom użycia języka w danej sytuacji.Jednakowoż - już powyższe trzy zdania to teoretyzowanie. A zdanie,które nastąpiło po nich, to teoretyzowanie na temat teoretyzowania.„Rzecz sama" ucieka z prędkością myśli. W jakimś momencie takiegomyślenia wszystko staje się płynne, słowo „reguły" czy „dyrektywy" przestajemieć sens. Nie wiadomo, czy gra jest meczem, układanką, udawaniem,loterią czy salonowcem. I w tym właśnie sensie filozofia jest gromadzeniemprzypomnień: wskazuje kierunek powrotu, cofa do sytuacji,zanim reguły stały się płynne, do gry, którą znamy: podawania cegieł, wybieraniaczerwonego przedmiotu. Jest to taki powrót, żeby przypomnieć.Żeby pokazać, że takie myślenie, teoretyzowanie na temat teoretyzowania,nie jest już użyciem, lecz nadużyciem języka. Racjonalność jest tusługą, nie panem. Logika - milcząc, obserwuje, nie organizuje. W tensposób filozofia staje się terapią, której celem jest wyleczyć z samej siebie.Bardzo trudno oderwać się od takiego Wittgensteinowskiego mówienia,ZIMA 2008 477