Seks po katolicku - Fronda

uniwersytetu finansowaną z budżetu państwa „katedrę alienacji umysłowej[alienation mentale]". W 1882 roku rząd Leona Gambetty (autorasłynnego motta politycznego III Republiki: „klerykalizm - oto wróg!")utworzył z kolei katedrę chorób systemu nerwowego. Jej pierwszym szefemzostał Charcot 22 .Republika zna „swoich" uczonychNależy tutaj zauważyć, że uprawiająca kult nauki III Republika nie miałalitości dla tych naukowców, którzy nie podzielali laicyzującego zapału,albo - co gorsza - stali „po tronie ciemności". Dla nich droga awansuzawodowego była zamknięta. Przecież - jak pisano w prasie oddanej ideilaickiej republiki - „gorliwy katolik i dobry człowiek nauki - to są rzeczy,które nigdy nie idą w parze" 23 . Tak więc w 1882 roku odmówiono z tejwłaśnie przyczyny Edouardowi Branly'emu katedry fizyki medycznej naparyskim uniwersytecie, a jego kandydatura do Akademii Nauk aż do1911 roku była skutecznie blokowana, by zapobiec „triumfowi reakcji"Ta sama Akademia skutecznie sprzeciwiła się w 1909 roku inicjatywiesztokholmskiej Akademii Nauk, by Branly wraz z Marconim otrzymaliNagrodę Nobla w dziedzinie fizyki 24 .Podobny los był udziałem innego fizyka, profesora w Lille i Bordeaux.Pierre'a Duheme'a (1861-1916), któremu kolejne rządy przez ponad 20lat (od 1894 roku aż do śmierci uczonego) odmawiały prawa do objęciaprestiżowej katedry fizyki teoretycznej w College de France. Powód byłten sam: zaangażowanie się prof. Duheme'a po stronie prześladowanychprzez Republikę instytucji katolickiego wychowania i edukacji 25 .Nie można więc odmówić III Republice zaślepienia w uprawianiukultu nauki. Dokładnie potrafiła rozróżnić, kto jest „prawdziwym" naukowcem.Jak mówił klasyk: „była za, a nawet przeciw".GRZEGORZ KUCHARCZYK22232425Tamże, s. 232-233.Cyt. za H.W. Paul, dz. cyt, s. 198.O perypetiach Branly'ego zob. tamże, s. 198-199.Tamże, s. 202-211.ZIMA 2008