Seks po katolicku - Fronda

uderzeniową atakujących pałac. Nie mniej znamienny i pouczający jestfakt, że do upadku Robespierre'a przyłożyli dłonie przyjaciele Nieprzekupnego:płomienni rewolucjoniści Barras, Tallien, Fouche...Myślę, że nadeszłajuż pora, by ujawnić unikalny dokument. Zimą 1795roku (choć właściwiej byłoby powiedzieć: w miesiącu Nivose, w trzecimroku jedynej i niepodzielnej republiki) wydana została książka pt. Raportkomisji, której zlecono spis papierów znalezionych u Robespierred i jegowspółpracowników. Właściwie składał się z on z pełnej patosu i użalaniasię mowy obywatela Courtoisa, deputowanego z departamentu Aube.Jego tekst zajmował sto stron. Pozostałe trzysta stron to osobiste pismaRobespierrea i jego zwolenników: listy, rejestry szpiegów, spisy ludzioczekujących w więzieniu na karę śmierci, scenariusz zniszczenia Lyonuprzemianowanego przez jakobinów na „Wyzwoleńczą Komunę", opowiadaniakatów o swoich „osiągnięciach", hymny na cześć Robespierre'a.Nieprzekupny nawet nie przypuszczał, że zostanie strącony, inaczej postarałbysię zniszczyć tak bezcenne tropy. Można z pewnością skonstatować,że książka ta ujawnia oblicze Robespierrea - człowieka „księżycowegoświatła" oraz wyprowadza na jaw i na sąd Boży jego podwładnych:Lebona, Saint-Justa, Couthona, Fouche, Talliena, Barrasa.Na szczęście jednak to nie jedyna jej wartość. Kartkując „papieryznalezione u Robespierrea i jego współpracowników" nieustannie łapieszsię na myśli, a konkretniej na poczuciu, że to wszystko zdarzyłosię nie dwieście lat temu i nie we Francji. Z tych stron wyłania się jużukształtowana „stara gwardia" Ilicza i wodzowie, którzy po nim nastąpili.Przede wszystkim styl, a dokładniej zupełny brak stylu i otwarty cynizmwielu znajdujących się w książce wystąpień i deklaracji jest podobny jakdwie krople wody do wystąpień i deklaracji bolszewickich przywódców(wystarczy sięgnąć po Dzieła wybrane Dzierżyńskiego w dwóch tomachz 1977 roku czy pracę Etyka partyjna. Dyskusja z lat z dwudziestychz 1987 roku). Dziesiątki jakobińskich dyrektyw, wskazówek, uprzedzeń,gróźb i rozkazów zostało dosłownie skopiowanych. Podobieństwo polegajednak głównie na formie, w mniejszym stopniu na treści. W papierachRobespierre'a nie ma sekretów, nie ma cenzury, nie ma ani aluzji, ani podtekstów.To nie jest książka dla sowieckich propagandzistów. Natomiastkilka wydanych u nas w ostatnich latach książek pozwała przeprowadzić430FRONDA 44/45