Seks po katolicku - Fronda

Pisząc o terrorze XVIII-wiecznej Francji, pomija się często fakt, że rewolucjapróbowała znieść religijność chrześcijańską i zastąpić ją laickąideologią. Zastanawiająca jest antykatolicka furia francuskich rewolucjonistów,którą trudno wytłumaczyć tylko jako reakcję na feudalny ucisk.Kościół u progu rewolucjiW 1789 roku Francja liczyła około 27 milionów ludzi i była krajem trzechstanów: duchowieństwa, szlachty oraz mieszczan i chłopów. Duchowieństwoz racji posiadanych majątków ziemskich stanowiło poważnąsiłę ekonomiczną. Kościół składał państwu świadczenia w wysokości4 milionów franków rocznie oraz łożył duże kwoty na opiekę społeczną,a także na utrzymanie szkół i nauczycieli. Kler miał również swoichprzedstawicieli w Stanach Generalnych, które zostały powołane w celuzlikwidowania 400-milionowego deficytu państwa.Kryzys we Francji narastał od 1774 roku z powodu podniesienia podatkówi załamania gospodarki. Jednak nieprawdą jest, że lud cierpiałz powodu głodu i nędzy. Jak pisze historyk tamtego okresu Warren H.Carrol: „Mimo że często wyolbrzymia się wąski margines rzeczywistejnędzy, biedotę francuską było stać na chleb. (...) Nie było zarazy. Niebyło wielkich przewrotów religijnych. W roku 1789 rząd Francji poniósłgłównie skutki własnych zaniedbań, ale nie ciemięstwa".Znacznie większy wpływ na antychrześcijańskie nastroje społecznewywierały ówczesne prądy filozoficzne. Popularność zdobywały krytykująceKościół, katolicyzm i chrześcijaństwo w ogóle pisma Woltera,Rousseau czy markiza de Sade'a. Ten ostatni znany był nie tylko jakozaprzysięgły ateista i autor literatury pornograficznej (niektóre pomysłytortur, jakie rewolucjoniści zadawali arystokratom, zaczerpnięto z dziełsadystycznego markiza), lecz również jako działacz polityczny, którymiał swój wkład w zdobycie Bastylii.Ogromną rolę we francuskim społeczeństwie odgrywała także masoneria,która nie kryła się ze swoją niechęcią wobec Kościoła. W 1772roku istniały we Francji 102 loże masońskie, a w 1789 już ponad 600w 282 miastach. W Zgromadzeniu Narodowym na 600 posłów aż 477było masonami, wśród nich większość politycznych przywódców rewolucji,m.in. Talleyrand Sieyes, La Fayette, Condorcet, Robespierre,ZIMA 2008417