Seks po katolicku - Fronda

i modernizację tych krajów. Czy jest jakaś zależność między rozwojemkapitalizmu a upadkiem religii?- Jakaś zależność zapewne jest, choć ona jest dla mnie nieoczywista.Przypadki Hiszpanii i Irlandii są często przywoływane na dowód tezyo tym, że szybki proces modernizacyjny, emancypacja jednostek i grup,bogacenie się, wolny rynek oraz swobody obywatelskie powodują odejścieludzi od religii. Być może ta teza jest prawdziwa, ale się wzbraniamprzed jej przyjęciem. Wydaje mi się zbyt mechanicystyczna.Nie znam dokładnie tych przypadków, ale z Irlandią jest troszkę innahistoria niż z Hiszpanią, gdzie ten proces był dość gwałtowny. Irlandiaciągle jest krajem katolickim, choć rzeczywiście nie dzieje się tam dobrze.Kilka lat temu byłem na dużej konferencji międzynarodowej, gdzieobok pewnego profesora z Irlandii byłem traktowany jako przedstawicielkraju katolickiego. W prywatnej rozmowie zapytałem tego Irlandczykao kondycję religii w jego kraju. - Najlepszym miernikiem jest liczba powołańkapłańskich - powiedział. I dodał: - W ubiegłym roku nie byłoani jednego.Skąd się zatem biorą różnice w przebiegu sekularyzacji w krajach protestanckichi katolickich?- Z protestantyzmem to było tak. Protestanci byli ludźmi bardzo pobożnymii uważali, że ci, którzy zostali przy Rzymie, nie są prawdziwymichrześcijanami, bo idą na zbyt wielkie kompromisy ze światem zewnętrznym.Rzeczywiście to protestanci byli postrzegani jako ludzie żarliwi religijnie,a katolicy jako ludzie letni, którzy wiarę spychają na marginesswojego życia. Być może ta żarliwość była w protestantyzmie tak wielka,że w skali masowej nie mogła wytrzymać zbyt długo duchowego napięcia.Może za bardzo zaufano indywidualnej sile człowieka, bo w pewnymmomencie to się wszystko wytraciło i poszło dokładnie w odwrotną stronę.Zwyciężył permisywizm.Być może wzięło się to także stąd, że podział św. Pawła na człowiekazewnętrznego i wewnętrznego w protestantyzmie został przedstawionyzbyt dychotomicznie. Życie wewnętrzne sobie, a życie zewnętrzne sobie.ZIMA 2008399