Seks po katolicku - Fronda

gle orientował uwagę wokół swoich wrogów. Po jednej stronie byli ludzieskupieni wokół Tischnera, po drugiej ciemnogród, zabobon, zaścianek,nieuctwo, kompleksy, mściwość, lęki, niechęć wobec wolności, ciągotyautorytarne, tęsknota za komunizmem, kryptostalinizm etc. Poziomjęzykowej agresji, który wtedy się pojawił, na długo pozostanie miarąutraty wszelkiej miary. W przeciwieństwie do Jarosława G owiną mnieosobiście nie dziwi fakt, że osoby z kręgu Tischnera przypinały etykietkęniechrześcijan tym, którzy myśleli inaczej. Wedle mojej pamięci takaekskomunika była w „Kościele Tischnera" codzienną praktyką. W najróżniejszychdyskusjach ludziom myślącym inaczej niż za dopuszczalneuważano w tym środowisku miana chrześcijan odmawiano z niezwykłąłatwością i bardzo często. Biorąc pod uwagę ówczesny monopol informacyjnyi rzeczywisty rząd dusz, który środowiska te sprawowały w kręgachówczesnej inteligencji, niektóre kampanie okazywały się zresztą niestetynadzwyczaj skuteczne.Polityzacja języka religii (i argument z konieczności przemian) skutkowałarównież ucieczką ze świata podmiotowej odpowiedzialnościw stronę stadnych, bo jedynie koniecznych, jedynie racjonalnych i jedyniedobrych wyborów. Choć o samodzielności myślenia mówiono częstoi z zapałem, jego przejawy nie cieszyły się wzięciem. Podobnie zresztą jakpraktyczny a nie tylko deklaratywny pluralizm czy rzeczywista niechęćwobec autorytetów (autorytet był problematyczny tylko, jeśli był cudzy).W istocie bowiem, choć bardzo zabawnie kontrastuje to z filozoficznymideklaracjami „Kościoła Tischnera", cechowała go silna skłonność do epistemologicznegoabsolutyzmu. Nie wiem, czy pamiętają Państwo rolęspołeczną, jaką odgrywali wówczas różnego rodzaju eksperci czy autorytety,którzy swoje ostateczne, nieomylne wyroki ferowali w dziedzinach,gdzie pewność występować może co najwyżej jako zjawisko psychologiczne- o czym wie każdy, kto choć liznął metodologii nauk prawnych,ekonomicznych, politycznych czy społecznych.Przedstawiana jako pewnik, niezwykle naiwna wizja polityczności,usuwając tragiczny wymiar życia indywidualnego i społecznego,nie tylko banalizowała politykę, ale w jakimś stopniu unieważniałasens demokracji. Świat przedstawiany jako obszar łatwych wyborównie pozostawiał miejsca na rzeczywisty konflikt racji: tu jest Europa,tam jest zaścianek; tu transformacja, tam tęsknoty do stalinizmu; tuZIMA 2008391