Seks po katolicku - Fronda

Tandetność transcendentnego zachwytuZachęcony takim wstępem podjąłem się więc tej fascynującej lektury jużna początku przekonywany, że „jeśli jedna osoba ma urojenia, mówimy0 chorobie psychicznej. Gdy wielu ludzi ma urojenia, nazywa się to Religią"2 .Dlaczego? Ponieważ religia często przeżywana jest przez ludzi pozaracjonalnie,jako rodzaj ukojenia, mocy dającej spokój, wyciszenie,uświadomienie sobie nadprzyrodzonej siły, która spaja wszechświat i goporządkuje. Religia i związane z nią emocje dają nam zatem urojone poczuciebezpieczeństwa, sprawiając, że możemy czuć się jak dziecko, któreśpiąc w ciemnym pokoju w nocy, wie, iż mama i tata są tuż obok. Na takąrolę religii Dawkins się zgadza, co więcej widzi nawet w społecznościachludzkich potrzebę parasakramentów, paraceremonii, które zaspokoiłybytakie ludzkie wewnętrzne pragnienia i tęsknoty 3 .Jednak źródła takich „urojonych idei" są już znacznie bardziej niebezpieczne.Wynikają one bowiem z bardzo rozpowszechnionej (nawet,o zgrozo, wśród ludzi wykształconych) ąuasi-mistycznej postawy1 stosunku do przyrody i wszechświata. To rodzaj „transcendentnegozachwytu", który wprowadza w zagadnienia religijne, daje wrażenia boskości,mistycyzmu i nadprzyrodzoności 4 . Ten „sposób" odkrycia Bogadla autora jest jednoznacznie fałszywy. Nie należy dać się nabrać na takiemistyczne odruchy, mistyczne tęsknoty wywołane rozgwieżdżonymniebem, wspaniałością przyrody, nieopisanym pięknem świata. To wywołaćmoże intuicję Boga, którego definicja w tym wypadku staje sięniezwykle szeroka i elastyczna - Bóg to absolut, Bóg to wszechświat,Bóg to nasza lepsza natura. Siła niepojęta i nieogarnięta, która czuwanad nami. Dawkins określa taką transcendentalną skłonność jako rodzajpanteistycznego zachwytu nad wszechświatem, który oczywiście niczegonie dowodzi 5 . Uznawać bowiem na tej podstawie, że istnieje Bóg, jest23Tamże, s. 16.Por. tamże, s. 30.4Taką argumentację w dyskusji z ateizmem daje między innymi francuski filozofEtienne Gilson. Zob. £. Gilson, Bóg i ateizm, tłum. M. Kochanowska, P. Murzański,Kraków 1996, s. 94.5Por. R. Dawkins, dz. cyt., s. 39.ZIMA 2008 285