Seks po katolicku - Fronda

Jefimow do dziś nie może zapomnieć tego spotkania. Jest przekonany,że Ulrich spodziewał się zobaczyć go wkrótce przed sobą w charakterzeoskarżonego. Nie mylił się: nakaz aresztowania Jefimowa był już gotowydo podpisania, ale Stalin w ostatniej chwili powiedział: „Nie ruszać"Stalin miał wtedy wielu wrogów, z którymi trzeba się było rozprawić,a takich wrogów dobrze jest obrzydzić jadowitymi karykaturami. Niktsię natomiast nie nadawał do tego lepiej niż Jefimow. Był w końcu ulubionymkarykaturzystą wodza.Kiedy w 1950 roku obradowało jury Komitetu Nagrody Stalinowskiej,Aleksy Fadiejew rzucił jako kandydaturę nazwisko Jefimowa. Wśród zebranychzapadła złowroga cisza: przecież to brat „wroga narodu" Ciszęprzerwał sam Stalin, który powiedział: - To dobry kandydat.Całe życie obsypywany był nagrodami. Kiedy skończył 105 lat, otrzymałgratulacje od prezydenta Putina. Na pytanie, dlaczego służył tym,którzy zamordowali jego brata, odpowiada krótko. Nie szuka wymówek.Mówi, że się bał. O siebie i swoją rodzinę. A poza tym człowiek jest z naturyegoistą. Czasami tylko drżała mu ręka, gdy musiał narysować paskudnąkarykaturę któregoś ze swoich przyjaciół, na przykład Trockiego.Albo później, gdy musiał podpisać petycję pod hasłem: „Żydzi, ręce preczod Egiptu!" choć sam jest żydowskiego pochodzenia.Nie ukrywa, że był oportunistą. Ale swojego brata zawsze wspominajak bezkompromisowego idealistę, który nigdy nie sprzeniewierzył sięsobie. Tak jakby brat był tym, kim on sam nigdy być nie zdołał.O Michaile Kolcowie zachowało się jeszcze jedno wspomnienie. Kiedyostatni raz wyjeżdżał z Paryża do Moskwy, powiedział podczas pożegnaniaLuisowi Aragonowi: „Proszę zapamiętać ostatnie słowa, jakie słyszypan ode mnie. Proszę zapamiętać, że Stalin ma zawsze rację"GRZEGORZ GÓRNYRysunki: Borys JefimowZIMA 2008