FRONDA

wili możliwie jak najsurowiej egzekwować zachowanie wszystkich bez wyjątkupraw odziedziczonych po przodkach. Najmniejsze uchybienie traktowanojako zdradę i obrazę Boga. Nie sprzyjało to oczywiście głębszej refleksji nadzasadnością i aktualnością poszczególnych nakazów czy zakazów. Mianoprzestrzegać ich w obawie, że jeśli zostaną zliberalizowane, runie tamapowstrzymująca zalew pogaństwa i zgorszenia, jakie niesie ze sobą świat zewnętrzny.Kolejne okresy formalizmu religijnego to I wiek przed Chrystusemi I wiek po Chrystusie, a później czas spisywania Talmudu, który ostateczniespetryfikował zastane prawo.Na przykład?Chociażby kwestia niejedzenia mięsa i mleka, opierająca się na biblijnymtekście: „Nie będziesz gotował koźlęcia w mleku jego matki". Żydzi wyprowadziliz niego ogromny wachlarz przepisów, które zabraniają jedzeniamięsa z jakimkolwiek produktem mlecznym albo takim, który z mlekiemmiał cokolwiek wspólnego. Pierwotnie rzecz zupełnie normalna, racjonalna,która miałaby pomagać w unikaniu takiego drastycznego sposobu przyrządzaniapokarmu, z biegiem czasu stała się podstawą do formułowania przepisów,które z tą pierwotną intuicją nie mają już kompletnie nic wspólnego.Uogólniono wspomniany zakaz - mięso koźlęcia zaczęto interpretować jakodowolne mięso, natomiast mleko jego matki - jako nabiał w ogóle. No i zaczęłysię spekulacje mające na celu kodyfikację wszystkich możliwych sytuacjiw tym względzie. Na przykład, w oparciu o ten przepis prawa, nie wolnopobożnemu Żydowi zjeść zwykłej kanapki z mięsem (o szynce nawet niewspominając), dlatego że jest tam masło, a masło to produkt mleczny. Z tegosamego powodu zabroniony jest kotlet schabowy z ziemniakami polanymimasłem lub z mizerią. W ogóle jakakolwiek styczność produktów mięsnychz produktami nabiałowymi jest zakazana do tego stopnia, że w najbardziejortodoksyjnym nurcie koszerności gospodyni domowa powinna mieć dwiealbo i trzy kuchnie: jedną do przyrządzania potraw mięsnych, drugą do potraw,które mają styczność z mlekiem, i trzecią do tak zwanych potraw neutralnych,jak napoje, owoce, warzywa. Jeżeli nie ma możliwości posiadaniatrzech kuchni, to w je'dnej kuchni musi być wyraźny podział - sztućce, garnki,62FRONDA 41