FRONDA

ewidentny cel. Na przykład niekoszerność robaków miała zmusić przygotowującegoposiłek do dokładnego sprawdzenia produktów w poszukiwaniuczęści zarobaczonych.A niejedzenie krwi, czyli np. kaszanki czy krwistego befsztyku?Krew jest najczęściej kojarzona z obrzędami religijnymi czy z symboliką religijną.Była ona symbolem życia, w związku z tym jedzenie jej byłoby czymśabsolutnie niestosownym, obrzydliwym. Dlatego nie tylko Żydzi, lecz w ogólesemici zachowywali się z dużym dystansem wobec wszystkiego, co byłopokrwawione - czy to była krew w jedzeniu, czy na człowieku, np. w ranie.Wydaje się jednak, że to znaczenie symboliczne jest wtórne i przynajmniejw wypadku pożywienia wydaje się mieć bardzo głębokie korzenie racjonalne- prawdopodobnie chodziło o to, żeby nie jeść surowego, niedogotowanegoczy niedosmażonego mięsa. Zmuszenie do dokładnego przygotowania mięsamiało chronić przed zarazkami. W późniejszym okresie Izraelici odwrócili tęzależność - obecnie zanim się mięso upiecze, usmaży czy ugotuje, trzeba jeuprzednio pozbawić nawet najmniejszych odrobinek krwi.Czy zasada, iż kobieta w czasie menstruacji jest nieczysta, wiąże się właśniez szczególnym traktowaniem ludzkiej krwi?Także tutaj brak jest jednoznacznej odpowiedzi. Nie sposób obecnie ocenić,ile było w uznaniu miesiączkujących kobiet za nieczyste dbałości o higienę,a ile zwykłych uprzedzeń. Przy okazji można wspomnieć, że menstruacjakobiety wykluczała ją ze wszystkich niemal czynności, z wyjątkiem tej najbardziejzwiązanej z higieną, czyli przygotowywania jedzenia. Nakarmienie głodnejrodziny było ważniejsze niż zasady czystości. Przy okazji warto zauważyć,że zakaz współżycia z kobietą w czasie miesiączki czy po porodzie stanowiłdla niej wybawienie z co najmniej krępującej sytuacji. Ten akurat przykładwyśmienicie ilustruje taki aspekt nieczystości, który z winą, niemoralnościączy niestosownością nie miał absolutnie nic wspólnego. Miesiączka kobiety,mimo że czyniła ją nieczystą, ani nie była jej winą, ani w najmniejszym stopniunie pozbawiała jej godności.ZIMA 2006 59