FRONDA

znaczenie, a symboliczny odgrywał coraz większą rolę. Nie wolno zapominaćjeszcze o aspekcie trzecim. Niektóre z przepisów dotyczących szeroko pojętejkoszerności, lub jak kto woli czystości, stanowiły także swoistą ochronę religijnąnie tylko dla ludzi, lecz także dla zwierząt.Kiedy i gdzie się narodziły zasady koszerności? Czy należą one do specyfikireligii żydowskiej, czy może są właściwe także innym narodom i religiomtamtych rejonów i czasów?Początki koszerności giną w mrokach odległej przeszłości. Wówczas w ogólete zasady nie były spisywane. Kiedy pojawiły się już w formie pisanej, np.w literaturze sumeryjskiej, akadyjskiej czy fenickiej, to Izrael jako naród jeszczenie istniał. Zjawisko, które potem Żydzi nazwali koszernością, wyprzedzapojawienie się narodu wybranego, który z czasem przejął je od swych sąsiadów.Potem wielokrotnie je modyfikował i interpretował w sposób dla siebiewłaściwy. Znamy nieporównanie więcej przepisów dotyczących czystości np.z terenów Mezopotamii. Należy jednak zauważyć, że tamtejsze cywilizacjeoddawały cześć swoim bóstwom w setkach czy nawet tysiącach świątyń,z których większość miała własną specyfikę. W porównaniu z nimi Izraelicizachowywali się raczej umiarkowanie. Dopiero Izrael judaistyczny, talmudyczny,rozsądne dotąd reguły czystości przekształcił w aracjonalną ideologię,nieporównywalną z doktrynami innych narodów ościennych.Czy mógłby Ksiądz przytoczyć jakieś przykłady praktycznego, higienicznegowytłumaczenia zasad koszerności? Co mogłoby być niehigienicznego czyniestosownego w jedzeniu świńskiej golonki?Muszę zastrzec, że higieniczno-sanitarna geneza koszerności to tylko hipoteza,a wyjaśnienia dotyczące poszczególnych przepisów do dziś są żywo dyskutowane.Jeśli chodzi o świnie, podobno ich mięso psuje się bardzo szybko,a dodatkowo może być siedliskiem różnych pasożytów. Ze względu na klimatjedzenie mięsa świń byłoby obarczone zbyt wielkim ryzykiem zatrucia lubchoroby. Niekoszerne (czyli trefne) są również np. robaki, gady, płazy, padlinai inne. Obok aspektów estetycznych niektóre z tych przepisów miały5g FRONDA 41