FRONDA

o Jesieni Narodów 1989 roku. Czytamy m.in. dobre wiersze o Piłsudskim,co nie dziwi u autora niezwykłej antologii poświęconej wielkiemu przywódcyW blasku legendy, Kronika poetycka życia Józefa Piłsudskiego, Paryż 1988 (zamało znana, a świetnie opracowana, 600-stronicowa książka powinna zostaćteraz wznowiona). Szczególnie cenne jest w Popiele słonecznym przenikaniesię metafizyki i dziejowości, w epoce napierającego nihilizmu poeta broniwartości i rehabilituje kategorię tragizmu. Czasem wpada Jeżewski w zbytpodniosły ton, nie unika patosu, operowania uroczystym słownictwem, niekiedywysoki styl niedopasowany bywa do przedmiotu (tak się dzieje moimzdaniem w Odzie do kota). Ale na ogół wychodzi zwycięsko z konfrontacjiz wielkimi problemami dzięki stosowaniu paradoksów, rozbudowanych paralelizmów(często kontrastowych). Ten „kompozytor pracujący w tkancewiersza", jak napisała Ewa Bieńkowska, potrafi zapisywać wewnętrzne stanyiluminacji.Krzysztof Jeżewski, przeciwstawiając się potężnym nurtom współczesnejlaickiej kultury, musi wysoko stawiać cnoty rycerskie, zwłaszcza odwagę.Ale odmiennie niż Herbert częściej pisze o potrzebie walki ze sobą, swoimisłabościami niż zmagań z innymi lub zewnętrznym losem. Oto fragment jednegoz piękniejszych wierszy, jakie ostatnio czytałem:Wiedz, że Bóg jest jeden, niewidzialny i daleki. Zaufaj mu a będziewidzialny i bliski.[...] Zawierz odwadze, Będzie ci jej trzeba w zmaganiach z największymz przeciwników - którym jesteś sam.[...] Hoduj w sobie pokorę, to drzewo daje dużo cienia.Zbieraj tylko świetliste żniwo - przyjaźni.Nie lękaj się cierpienia, to dłuto, którym dobywa nam kształt WielkiRzeźbiarz.fl/ademecum dla mego syna. 1986)Nasz metafizyk dostrzega również przełomowe wydarzenia historycznez zakresu techniki, np. fotografia amerykańskiej sondy kosmicznej Wikingprzekazała ludziom znajdującą się „na pustyni Marsa zdumiewającą budowlęw kształcie tragicznej maski greckiej zapatrzonej w kosmos". Zainspirowało goto zdjęcie do napisania wiersza Twarz na Marsie, który tak zakończył: „A więcZIMA 2006 141*