FRONDA

Pary samogłoska - barwa u obu poetów są jednakowe, choć Marek Czukudla zmyłki zieleń wyraża nazwiskiem, a niebieskość - odcieniem skóry.Przypomnijmy, iż zjawisko „słyszenia kolorowego" jest odmianą synestezji:synestezja znaczy dosłownie wymieszanie się różnych wrażeń zmysłowych- czyli bodziec odbierany za pomocą jednego zmysłu (naprzykład usłyszenie czegoś) powoduje powstanie bardzo wyraźnegowrażenia w innym kanale zmysłowym (na przykład ujrzenie jakiegośkoloru).(Dr David Gamoń i Allen D. Bragdon. Co potrafi twój mózg.Warszawa 2003. s. 101)Co ciekawe, jedna z najlepiej sprzedających się w ubiegłym i tym roku płythip-hopowych nosi tytuł właśnie aeiou (grupa Sistars).Znaki foniczne, potrząsanie błazeńskim dzwonkiem przed oczami widzówdurnego theatrum mundi, to wentyle bezpieczeństwa: „bul, bul, bul..." (s. 6),„Pari-ra pam-pam..." (s. 12). Ale te śmiechy artykulacyjne, „niegramatycznyfinis poesis" (s. 17), są synonimami lęku, brzmią jak spowiedź jedynego normalnegopacjenta zamkniętego w domu wariatów, co potwierdzałby wierszDostojewski: „Stąd moje rozterki, mój osobisty / dramat naszych czasów, mojaalienacja. / Ja od zawsze czekam na swojego idiotę" (s. 13). Nie dziwi więctytuł: Ars poetka (dom wariatów).Łódzki autor sonduje równocześnie możliwości języka, stymuluje nowekształty i zdecydowanie przeprowadza mutacje wyrazów, bywa jawnie uradowanyich ekonomią: Miron Białoszewski i Tymoteusz Karpowicz - tak na dziśwyglądają latarnie poetyckie Marka Czuku. Zobaczmy na kilku przykładach,jak zostaje urzeczywistniony projekt lingua. Anagramowe zabawy i wykorzystaniespacji wyzwalają czającą się w słowie potencję: „sekta - setka - se tka"(s. 31). Skrajnym rozwinięciem teorii „słów na/w słowach" staje się Nie zamilknę.Metoda leksykalnych ruchów Browna, odbijania się przedrostków, sylab,morfemów, głosek od siebie owocuje jakością libretta ciętego. Przywołujęfragment, mając świadomość, iż wyrwaniem z kontekstu pozbawiam go w tejchwili wcześniejszych „doczepień": „nie zamilknę na / piszę ciągle / i wyraź /nie będę mó / wił nie na / próżno u / rodziłem się" (s. 37). To chyba totalnaatomizacja struktur językowych. W wierszu Ars Emalia (a la Miron) MarekZIMA 2006 1 35*