FRONDA

Dla Heideggera jedyną, niewątpliwą, bezpośrednio daną rzeczywistościąjest jednostkowe, doczesne istnienie - z jego troską, trwogą i grożącą staleśmiercią. W porównaniu z nim wszystko inne jest tylko fikcją, abstrakcją,wytworem ludzkiego umysłu (więc: wieczna materia, wieczne idee, wiecznewartości, Bóg). Krótkie i przypadkowe, wyczerpujące się jeno w teraźniejszościludzkie istnienie jest tutaj wszystkim, poza nim jest wyłącznie nicość.Z nicości powstaliśmy i pochłonie nas nicość. Samo życie, jako zdążanieku śmierci, również jest przesycone nicością. „Wędrowiec do nicości idzieleśną drogą" (Ktoś śpiewa pieśń Schuberta).W poezji Rymkiewicza można odnaleźć bardzo wiele sformułowań czyaluzji, które kojarzą się z nicością w ujęciu egzystencjalnym, głównie z wersjąHeideggerowską. Świadom swego nieuchronnego końca przygłup istnieniowypo wielekroć przeżywa swoją przyszłą śmierć:Teraz umieram co dzień co godzinęTeraz minąłem teraz znowu minęTeraz w tej chwili teraz i za chwilęZycie ze śmiercią a dzień z nocą mylę(Wiersz na te stówa ewangelii św. Jana:Choroba ta nie jest na śmierć)Obsesja śmierci, jaką niektórzy przypisują egzystencjalistom, staje się tutajhiperobsesją, stanem wręcz patologicznym, niemal destrukcyjnym, a na pewnosilnie deprymującym.Teraz się rodzę i oddaję duchaI wierzysz temu? Wierzę iście PanieBo ta choroba jest na zmartwychwstanieHistoria Łazarza, której poeta poświęcił kilka utworów (np. Choć ma grypę,Biedny Łazarzu, Odjęli tedy kamień), implikuje problem „śmierci wtórej".Z jednej strony chodzi o faktyczny koniec ziemskiego bytowania Łazarza,przywróconego do życia - jak pamiętamy - przez Chrystusa 0 11, 1-44),112* FRONDA 41